Kijken en Zien - Bètasteunpunt Utrecht

Voorkennisbijlage 1. Het oog Kijken en Zien!
linkerhelft van beide netvliezen (die informatie doorgeven over de rechterkant van het beeldveld)
naar de visuele cortex in de linker hersenhelft. De uitlopers van de rechterhelft van beide
netvliezen gaat naar de visuele cortex in de rechterhersenhelft. De (primair) visuele cortex, in
voorkennisfiguur 1-5 aangeduid als het primaire gezichtscentrum, vindt de verwerking van de
impulsen plaats.
In voorkennisfiguur 1-5 is te zien dat elke hersenhelft twee maal informatie ontvangt over
hetzelfde gezichtveld. De ogen vormen onderling echter een iets ander beeld van hetzelfde
gezichtsveld, zeker als het gaat om een voorwerp dichterbij (kijk maar eens afwisselend met het
ene en met het andere oog naar een dichtbij gelegen voorwerp). De informatie uit beide ogen is
dus niet volledig identiek. Het verschil erin leidt tot het ervaren van diepte zien. Of iets ver weg is
of dichtbij is kan door de hersenen ook worden opgemaakt door de stand van de ogen.
De visuele waarneming van beeld, waaronder diepte, komt tot stand in de primaire visuele cortex.
Als deze om welke reden dan ook is uitgeschakeld ziet men, ondanks perfect werkende ogen,
helemaal niets. Dit verschijnsel heet schorsblindheid. De primaire visuele cortex is gelegen in de
achterhoofdskwab van de hersenen en maakt onderdeel uit van de visuele cortex: het gebied waar
de visuele waarneming tot stand komt.
V1.5 Experiment: 3D-afbeeldingen
Beide ogen sturen dus informatie over een
verschillend beeld naar de optische centra. In de
optische centra worden deze beelden gekoppeld
tot één geheel. Met enige oefening kun je de
hersenen instrueren om deze beelden anders te
interpreteren. Hiervan wordt gebruik gemaakt
bij het zien van 3D-afbeeldingen. In dit
experiment ga je leren om deze 3D-afbeeldingen
te zien.
Benodigdheden:
Gekleurde 3D-afbeeldingen op papier (zoek via www.google.com met de zoekwoorden magic eye,
SIRDS of autostereogram).
Uitvoering:
Het is niet voor iedereen even gemakkelijk 3D-afbeeldingen te zien. Er zijn verschillende manieren
voor. De meest eenvoudige is de methode van “parallel-viewing”.
Het volgende experiment demonstreert hoe de ogen gebruikt worden bij parallel-viewing:
Kijk in de verte naar een object.
Terwijl je naar dat object kijkt, breng je je wijsvingers, met de toppen tegen elkaar, voor je ogen.
Neem waar, terwijl je nog steeds je ogen in de verte richt, dat een minivinger tussen je
vingertoppen zichtbaar is geworden (zie Voorkennisfiguur 1-6). Laat deze bijzondere waarneming
je niet verleiden om je er op te focussen, want dan verdwijnt het. Blijf je blik richten in de verte.
Trek je vingertoppen een beetje van elkaar af en neem waar dat de minivinger in de lucht zweeft.
Beweeg je wijsvingers een beetje en bekijk de dansende minivinger.
Onthoud nu goed hoe je ogen voelen bij dit experiment.
Gebruik deze zelfde techniek nu om 3D-afbeeldingen te bekijken (houd de afbeelding waar je eerst
je wijsvingers hield).
44
Voorkennisfiguur 1-6: voorbeeld van
gezichtsbedrog met 3D