Prestatieafspraken 2010-2014 Gemeente Leerdam en KleurrijkWonen

Prestatieafspraken 2010-2014
Gemeente Leerdam
en KleurrijkWonen
Ondertekend 27 oktober 2009

INHOUDSOPGAVE PAGINANR.
1. Inleiding 4
1.1. Vorm en inhoud samenwerking 4
1.2. Karakter en opzet van de overeenkomst 5
2. Algemene afspraken 8
2.1. Werkingsduur 8
2.2. Inzet capaciteit en middelen 8
2.3. Monitoring 8
2.4. Evaluatie 8
2.5. Status 8
2.6. Geschillenregeling 9
2.7. Risicofactoren 9
3. Informatievoorziening en overleg 10
3.1. Overlegstructuur 10
3.2. Transparantie vergroten 11
3.3. Ambities en werkwijze 12
3.4. Wijkgericht werken 13
4. Betaalbaarheid en (bijzondere) doelgroepen 16
4.1. Omvang van de beschikbare kernvoorraad 16
4.2. Aandeel sociale huur over de gehele woningvoorraad 18
4.3. Huurbeleid, huurliberalisering en woonlastenbeleid 18
4.4. Woonlasten 18
4.5. Bijzondere doelgroepen 19
4.5.1. Doelgroepen 19
4.5.2. Woonwagenbewoners 19
4.5.3. Statushouders 19
5. Bestaande woningvoorraad 22
5.1. Herstructurering 22
5.2. Opplussen en WMO- gelden 23
5.3. Verkoop van huurwoningen 24
6. Nieuwbouw 26
6.1. Gemeentelijk grondbeleid 26
6.2. Woningbouwprogramma 26
6.3. West-west 26
6.4. Kwaliteit van woningen 27
6.5. Maatschappelijk Vastgoed 28
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
2

7. Woonwensen en woonruimteverdeling 30
7.1. Particulier opdrachtgeverschap en consumentgericht 30
Bouwen
7.2. Woonruimteverdeling 31
7.3. Bereikbaarheid koop 31
8. Wonen en Zorg 34
8.1. Wonen, welzijn en zorg (inclusief maatschappelijk vastgoed) 34
8.2. Actieplan WZW 34
8.3. Woonzorgpunten in de wijk 34
9. Leefbaarheid 36
10. Kwaliteit openbare ruimte, woningen en woonomgeving 38
11. Communicatie met bewoners 40
Ondertekening 42
Definities 44
Bijlage:
Fasering Herstructurering
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
3

1 Inleiding
1.1 Vorm en inhoud samenwerking
In deze prestatieovereenkomst maken de gemeente Leerdam en KleurrijkWonen
afspraken over hun bijdragen aan het wonen in Leerdam.
De belangrijkste belanghebbenden bij deze overeenkomst zijn de inwoners
van de gemeente Leerdam. Zij mogen er immers op rekenen dat vraagstukken
op het gebied van wonen op een resultaatgerichte manier worden
aangepakt. Daarbij gaat het om vraagstukken als nieuwbouw, het op gang
brengen van de doorstroming, de aanpak van wijken en kernen, de leefbaarheid,
de afstemming van wonen met zorg- en dienstverlening enzovoorts.
De gemeente noch KleurrijkWonen kunnen zulke vraagstukken alleen
oppakken: daar hebben ze elkaar bij nodig, dat vergt samenwerking
ook met andere (lokale) partners. Daarvoor is het nodig (1) inhoudelijk de
ambities en plannen op elkaar af te stemmen, maar ook (2) te organiseren
op welke manier partijen samen werken in het realiseren van de opgaven.
Gezamenlijke ambitie: wijken en kernen voor iedereen
De gemeente en KleurrijkWonen staan voor gedifferentieerde wijken
en kernen met kansen voor een diversiteit van bewoners. Prettig en
passend kunnen wonen in een aantrekkelijke en geschikte woonomgeving
is de uitdagende opgave. Dit willen zij bereiken door waar nodig
transformeren en uitbreiden van het woonaanbod, met een sterk
accent op het verbinden van wonen met welzijn en zorg én met aandacht
voor de leefbaarheid van wijken.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
4

Versterken van de samenwerking
Met deze overeenkomst willen gemeente en KleurrijkWonen de onderlinge
samenwerking verduidelijken en verbeteren: transparantie,
overleg over visie en voornemens, resultaatgericht werken, gezamenlijk
evalueren en elkaar aanspreken.
regionale
afspraken
Visie provincie
Woonvisie gemeente
Leerdam
Ondernemingsplan Kleur-
rijkWonen
Vastgoedsturing KleurrijkWonen
1.2 Karakter en opzet van de overeenkomst
Partijen realiseren zich dat bovengenoemde veranderingen zich niet vanzelfsprekend
voltrekken door afspraken op papier te zetten. Dit vraagt om
een houding waarbij partijen elkaar vertrouwen, begrip hebben voor elkaars
positie en verantwoordelijkheden en niet in de laatste plaats elkaar
durven aan te spreken op de in deze overeenkomst geformuleerde afspraken.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
Prestatie-
afspraken
Overheid
5
KleurrijkWonen

Voorliggende overeenkomst bevat spelregels, prestatieafspraken en een
werkprogramma. De spelregels betreffen informatievoorziening, overleg en
afspraken over het uitwerken en afstemmen van plannen. De prestatieafspraken
bevatten die onderwerpen waar partijen gezamenlijk verantwoordelijkheid
voor dragen. Het werkprogramma benoemt de speerpunten voor
de komende periode. Het werkprogramma bevat een activiteiten- en een
projectagenda en wordt jaarlijks voortschrijdend geactualiseerd.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
6

P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
7

2 Algemene afspraken
2.1 Werkingsduur
Deze prestatieafspraken hebben een looptijd van 5 jaar. De overeenkomst
loopt van 1 januari 2010, of zoveel eerder als mogelijk is tot en met 31
december 2014. Het is mogelijk om gedurende de looptijd de prestatieafspraken,
met bestuurlijke instemming van beide partijen, aan te vullen dan
wel te wijzigen. Vanzelfsprekend zal de overeenkomst worden aangepast
als nieuwe wet- en regelgeving daartoe noodzaakt.
2.2 Inzet capaciteit en middelen
Beide partijen reserveren voldoende capaciteit en middelen om de prestatieafspraken
uit te voeren. Daarvoor stellen partijen in overleg jaarlijks na
vaststelling van de begroting het werkprogramma vast. In dit overzicht
worden de afspraken en projecten genoemd die in het daaropvolgende jaar
worden uitgevoerd. Partijen verplichten zich om deze afspraken en projecten
uit te voeren.
2.3 Monitoring
Aan de hand van het werkprogramma stellen partijen jaarlijks, in het eerste
kwartaal, een rapportage op waarin staat aangegeven wat de stand van
zaken rondom de afspraken is van het voorafgaande jaar. Op basis hiervan
plus het werkprogramma van het lopende jaar en te voorziene nieuwe
ontwikkelingen stellen partijen het werkprogramma voor het komende jaar
samen. Zij spannen zich daarbij in om ontwikkelingen tijdig in de begrotingscyclus
op te nemen. Indien naar het oordeel van een der partijen de
bepalingen van deze overeenkomst onvoldoende worden nageleefd, is dat
onderwerp van bestuurlijk overleg.
2.4 Evaluatie
Naast de jaarlijkse evaluatie wordt in 2012 een brede evaluatie van deze
overeenkomst gehouden. De gemeente neemt daartoe het initiatief. Op
basis van die evaluatie en van actuele inzichten en ontwikkelingen, wordt
deze overeenkomst vernieuwd. Partijen spreken nadrukkelijk de intentie uit
in 2014 te komen tot nieuwe afspraken voor de daarop volgende periode.
2.5 Status
De prestatieafspraken zijn opgezet om in de alledaagse praktijk betere resultaten
te kunnen boeken. Vanzelfsprekend is het dan ook belangrijk dat
beide partijen de overeengekomen afspraken ook nakomen.
De partijen bezien elkaar als partners en handelen daarnaar in situaties die
van direct belang zijn voor uitwerking van de prestatieafspraken, zoals afgesproken
in het jaarlijkse werkprogramma.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
8

2.6 Geschillenregeling
Indien geschillen ontstaan over afspraken in deze overeenkomst vindt be-
stuurlijk overleg plaats om het verschil van mening op te lossen. Als partij-
en er niet uitkomen, kunnen zij een onafhankelijke externe een bindend
oordeel laten geven.
2.7 Risicofactoren
De ernstige effecten van de kredietcrisis kunnen invloed hebben op de
haalbaarheid van de afspraken. Het kan voorkomen dat door een cumula-
tie van overheidsmaatregelen KleurrijkWonen en de gemeente niet meer in
staat zijn tot financiering van alle plannen. Zo nodig moeten tussentijds
(andere) keuzes worden gemaakt en beleid worden heroverwogen. Deze
heroverweging vindt plaats in het bestuurlijk overleg en is de verantwoor-
delijkheid van beide partijen (zie 3.1.b).
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
9

3 Informatievoorziening en overleg
3.1 Overlegstructuur
a. De bestuurders van de gemeente en KleurrijkWonen overleggen minstens
zes keer per jaar, en voorts wanneer door één der partijen gewenst.
Bij dit bestuurlijk overleg (BOV) is van gemeentezijde in ieder
geval de wethouder met de portefeuilles Volkshuisvesting en Ruimtelijke
Ordening aanwezig. Van de zijde van KleurrijkWonen is de directeur-bestuurder
aanwezig.
b. Besluiten van het bestuurlijk overleg hebben een voorlopig karakter,
met het oog op eventueel benodigde goedkeuring binnen de afzonderlijke
organisaties
c. In het voorjaar treffen het college van burgemeester en wethouders en
de bestuurders van KleurrijkWonen elkaar. In dit overleg wordt teruggekeken
en worden de hoofdpunten voor het werkprogramma voor het
daaropvolgende jaar verkend. Dit vormt de input voor de uitwerking
van de begroting voor het daaropvolgende jaar. Partijen streven dan
ook over en weer naar een financiële transparantie.
Toelichting: door het vroegtijdig vooruitblikken kunnen zowel Kleurrijk-
Wonen als de gemeente de besproken activiteiten meenemen in de
begrotingsbehandeling voor het daaropvolgende jaar.
d. In het najaar stelt het bestuurlijk overleg het werkprogramma voor het
komende jaar vast.
e. Ieder bestuurlijk overleg wordt voorbereid door het ambtelijk overleg,
op basis van de afspraken in deze overeenkomst en het werkprogramma,
de uitkomsten van de woningmarktmonitor en de plannen van
gemeente en KleurrijkWonen. Het ambtelijk overleg bestaat uit vaste
contactpersonen van de gemeente en KleurrijkWonen. Het ambtelijk
overleg vindt minstens 6 maal per jaar plaats. De uitkomsten van dit
overleg worden teruggekoppeld naar het bestuurlijk overleg.
f. Jaarlijks organiseren partijen een themabijeenkomst voor de raadsleden,
om te spreken over de stand van het wonen, de inzet voor de komende
periode en om discussies over actuele thema’s aan te wakkeren.
Deze bijeenkomst heeft een informeel karakter en kan bijvoorbeeld
gekoppeld worden aan een excursie naar een concreet project.
g. Om ook medewerkers van de gemeente en KleurrijkWonen op een
andere manier met elkaar in contact te brengen, wordt er één keer per
jaar een ontmoetingsdag georganiseerd. Het doel is om de medewerkers
met elkaar kennis te laten maken en een positieve sfeer te creeren.
Het kan gecombineerd worden met een bezoek aan voorbeeldprojecten.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
10

voetnoot
3.2 Transparantie vergroten
De gemeente heeft een bredere verantwoordelijkheid dan wonen en maakt
zelfstandig de afweging betreffende de inzet voor wonen of andere be-
leidsvelden. KleurrijkWonen is zelf verantwoordelijk voor de bepaling van
de bedrijfsdoelstellingen en het financiële beleid. Partijen beogen met deze
afspraken dan ook niet in elkaars verantwoordelijkheden te treden, maar
om elkaar inzicht te verschaffen in de investeringsruimte en de keuzen, om
in gesprek tot een goede afstemming te komen.
Partijen zien een duidelijke tweedeling in soorten projecten; projecten
waarbij er een duidelijke link ligt tussen het te ontwikkelen gebied en de
openbare ruimte en projecten waarbij binnen bestaande percelen een project
kan worden gerealiseerd zonder al te veel ingrepen in de openbare
ruimte.
Afspraken
a. De gemeente en KleurrijkWonen informeren elkaar in de bestuurlijke
overleggen tijdig over de belangrijkste beleidsontwikkelingen op het
terrein van wonen in Leerdam. Daarnaast geven partijen elkaar jaarlijks
inzicht in plannen en voornemens en bezien gezamenlijk de consequenties
voor het woonaanbod.
b. Het streven is om in 2010 voor het eerst op een transparante wijze de
inzet van beide partijen helder te hebben zoals hieronder aangegeven.
In 2009 spreekt het ambtelijk overleg over parameters, methoden en
achtergronden bij waardeberekeningen.
c. KleurrijkWonen maakt per jaar en per project helder wat de omvang
van het budget is dat beschikbaar is voor investeringen in de maatschappelijke
opgave (met een meerjarenperspectief), gebaseerd op
helder te maken uitgangspunten zoals parameters (huurontwikkeling,
discontovoet en inflatie) en de gewenste toevoeging van het eigen
vermogen. KleurrijkWonen maakt helder hoe zij dit budget inzet (investeringsbeslissingen),
rekening houdend met de afspraken in deze
overeenkomst en de vragen van andere maatschappelijke organisaties.
Ze sluit bij de keuze van de parameters (voor huurontwikkeling,
discontovoet en inflatie) aan bij de uitgangspunten van het WSW 1 .
d. De gemeente geeft voor de projecten waarin KleurrijkWonen een rol
heeft of zou kunnen krijgen, inzicht in de beschikbare middelen voor
het realiseren van de volkshuisvestelijke ambities (grondprijzen,
bouwmogelijkheden, investeringen in openbare ruimte en leefbaarheid,
capaciteit voor het ontwikkelen van stedenbouwkundige voorwaarden
en het doorlopen van procedures). Gemeente en KleurrijkWonen werken
op basis van vertrouwen dat de afwegingen achter de beschikbare
investeringsruimte of inzet op een redelijke manier tot stand zijn gekomen.
Partijen maken transparant hoe de inzet is bepaald.
1 Waarborgfonds Sociale Woningbouw
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
11

e. De finale besluitvorming over de inzet blijft bij de partijen afzonderlijk.
Na besluitvorming vindt terugkoppeling plaats waarbij afwijkende besluiten
goed beargumenteerd worden.
Afspraak
Partijen zijn helder over (voorgenomen) plannen. Jaarlijks worden in het
BOV de planvoornemens voor het volgende jaar besproken. Ter voorbereiding
van dit overleg stuurt de gemeente het concept meerjarenwoningbouwprogramma
toe en maakt KleurrijkWonen een overzicht van de plannen
die zij in de komende jaren in voorbereiding of uitvoering heeft of genomen
zou willen zien.
Het overleg resulteert in een (jaarlijks voortschrijdend te actualiseren) projectenlijst
waar gemeente en KleurrijkWonen gezamenlijk optrekken, en de
prioriteitstelling daarbinnen. Deze projectenlijst maakt onderdeel uit van het
werkprogramma zoals genoemd onder 2.2.
3.3 Ambities en werkwijze
De ambities ten aanzien van de volkshuisvestelijke opgaven zijn neerge-
legd in de gemeentelijke Beleidsnota Volkshuisvesting 2005-2010, het Po-
sition Paper, het Uitvoeringsconvenant Woningbouw regio AV en het Stra-
tegisch Voorraadbeleid van KleurrijkWonen en het Actieplan Wonen, Wel-
zijn en Zorg 2008-2009. De opgave bestaat uit een verdere ontwikkeling
waarbij voor de prestatieafspraken een vijftal velden van belang zijn:
- een sterke focus op kleinstedelijk bouwen;
- bouwen voor de doorstroming;
- betaalbaar bouwen met aandacht voor groepen zoals starters, ouderen
en allochtonen maar ook behouden en aantrekken van hogere inkomens;
- vergroten van het aanbod en de keuzemogelijkheden;
- aanpak van de bestaande woningvoorraad en leefbaarheid in de woon-
omgeving.
De gemeente heeft de ambitie om in de periode 2010-2020 in totaal netto
ruim 1.100 woningen nieuw te bouwen. Daarvan zal op de herstructureringslocaties
50% bestaan uit sociale huur- en koopwoningen. Over heel
Leerdam is dit een percentage van 40. Gemeente en KleurrijkWonen hebben
de ambitie een woningbouwprogramma op te stellen wat gerelateerd is
aan doelgroepen. Daardoor kan er ook specifieker gemonitord worden. Nu
beperkt het woningbouwprogramma zich tot typen en aantallen. De ambitie
is een woningbouwprogramma gerelateerd naar doelgroepen te presenteren.
Daarbij spelen de uitkomsten van de wijkvisies, voor zover gereed,
een belangrijke rol. Hiervoor wordt een planning opgesteld.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
12

Afspraken
a. KleurrijkWonen en de gemeente beschouwen de ambities m.b.t.
nieuwbouw en herstructurering, zoals geformuleerd in de Beleidsnota
Volkshuisvesting 2005-2010, hierbij als leidraad. KleurrijkWonen neemt
deze uitgangspunten waar relevant op in het nieuwe Strategisch Voorraadbeleid.
b. Waar sociale huur en/of sociale koop in het programma wordt opgenomen
treedt de gemeente of de ontwikkelaar in een vroeg stadium in
overleg met KleurrijkWonen.
c. Partijen leggen aan het begin van een project afspraken vast in een
intentieovereenkomst en spreken elkaar daarop aan. Onder meer:
− Te bereiken resultaat (inhoudelijke doelstelling, gezamenlijke uitdaging)
− Openheid (eigen doelstellingen/ opvattingen en informatie over
voortgang)
− Concrete processtappen en verantwoordelijkheden daarin
− Gezamenlijke onderhandelingstafel waarbij beslissingen worden
voorbereid ten behoeve van college en raad, respectievelijk raad
van toezicht.
d. Per project worden vervolgens concrete wederzijds bindende afspraken
gemaakt, neergelegd in een Samenwerkingsovereenkomst. Deze
overeenkomst bevat afspraken over:
− de beoogde samenwerking (projectorganisatie)
− het programma en de realisatievoorwaarden (duurzaam bouwen,
woonkeur etc.)
− de inzet van beide partijen,
− de procedure (te ondernemen stappen) en de tijdplanning. O.a. de
inzet van de gemeente ten aanzien van de benodigde vaststelling
van de (ruimtelijke) kaders en de afhandeling van de benodigde
goedkeuringsprocedures, en op de inzet van KleurrijkWonen t.b.v.
een soepele plan- en besluitvorming
e. Voor alle projecten werken zowel de gemeente als KleurrijkWonen met
een vaste projectleider. Deze projectleider is het vaste aanspreekpunt
voor de partner(s) en draagt zorg voor de nodige interne afstemming.
De projectleider is verantwoordelijk voor een spoedige besluitvorming
binnen de eigen organisatie.
f. De gemeente Leerdam heeft haar eigen grondbeleid en hanteert de in
de nota Grondbeleid vastgestelde prijzen voor nieuwbouw en herstructurering
van de bestaande voorraad.
3.4 Wijkgericht werken
De gemeente heeft de regie in het opstellen van beleid voor de stad, kernen,
wijken en buurten. In dat kader willen partijen in 2009 met elkaar in
overleg over hoe corporatie en gemeente zo optimaal mogelijk wijkgericht
werken kunnen vormgeven.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
13

Afspraken
a. Partijen bespreken aan de hand van een eerste opzet de vraag wat zij
met wijkgericht werken en wijkvisies in de Leerdamse situatie willen
bereiken, daarbij wordt de pilot wijk Noord als voorbeeld genomen.
b. Partijen maken inzichtelijk welke rol wijkcommissies, buurtgroepen en
bewonerscommissies hebben bij wijkinitiatieven.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
14

P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
15

4 Betaalbaarheid en (bijzondere) doelgroepen
4.1 Omvang van de beschikbare kernvoorraad
In het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) wordt het huisvesten van
huishoudens met een lager inkomen genoemd als een van de kerntaken
van een corporatie. In het woonbeleid worden deze huishoudens aangeduid
met de term aandachtsgroep of doelgroep van beleid
Traditioneel vindt de aandachtsgroep onderdak in de goedkope
(huur)sector, dat wil zeggen in de zogenaamde ‘kernvoorraad’ zoals die
vooral bij woningcorporaties in bezit is, tegenwoordig betaalbaar geheten.
Dit zijn woningen met een huur tot de aftoppingsgrenzen uit de Wet Huursubsidie
(HS). Dit is de grens waarboven in principe geen huurtoeslag
wordt toegekend. De hoogte van de grens is afhankelijk van het aantal
personen in het huishouden. (definitie VROM).
Leerdam heeft kwalitatief voldoende kernvoorraad om de aandachtsgroep
te huisvesten, zelfs voldoende aanbod om de herhuisvesters uit herstructureringsgebieden
te huisvesten. Jammer genoeg heeft de kernvoorraad te
veel van hetzelfde (eengezinswoningen) en ontbreekt daardoor een stimulans
voor o.a. ouderen om (grote) huurwoningen te verlaten. Daardoor ontstaat
onvoldoende doorstroming en blijft de druk op de huurwoningmarkt
in Leerdam hierdoor de komende jaren onverminderd groot.Ook ontbreekt
nog het inzicht in de omvang van de diverse doelgroepen binnen Leerdam.
In het kader van de vastgoedsturing brengt KleurrijkWonen in 2010 in
beeld (en gemonitord) hoe groot de doelgroepen nu zijn en zich in de toekomst
ontwikkelen. De doelgroepen zijn ingedeeld naar leeftijd en huishoudensomvang.
Vanuit verschillende bronnen is bekend wat deze doelgroepen
gemiddeld aan hun woning willen en kunnen uitgeven. Deze
bronnen zijn onder andere Woonquest, woningbehoefteonderzoeken en
(nog aan te schaffen) databestanden. De omvang van de doelgroep en de
gewenste huurprijzen worden omgerekend naar de benodigde omvang van
de betaalbare huurklasse.
Door nieuwbouw en aanpassingen in de bestaande voorraad wordt de levensloopbestendigheid
van de woningvoorraad bevorderd voor (onder andere)
de snelgroeiende groep senioren.
Voortdurend wordt er gemonitord of er sprake is van doorstroming.
Afspraken
a. Partijen zorgen voor blijvend voldoende kansen en keuzemogelijkheden
voor de huisvesting van mensen met een laag inkomen. Dit vraagt
om een goedkope en betaalbare voorraad van voldoende omvang en
gedifferentieerd van samenstelling. Voorgesteld wordt om deze voorraad
(huurwoningen tot 647 euro en koopgarantwoningen) voorlopig
vast te stellen op 75% van het bezit van KleurrijkWonen en het aantal
woningen daarboven geleidelijk (bij mutatie) uit de voorraad te laten
groeien.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
16

. Partijen ontwikkelen een methode om zicht te krijgen op de ontwikkeling
en omvang van de diverse doelgroepen met als bijzonder aandachtspunt
de primaire doelgroep.
c. KleurrijkWonen geeft jaarlijks inzicht in het aantal woningen in de kernvoorraad
d. Op basis van de monitor en het woningmarktonderzoek wordt jaarlijks
de gewenste omvang en kwaliteit van de goedkope en betaalbare
voorraad bezien. KleurrijkWonen geeft de gemeente Leerdam jaarlijks
inzicht in de stand van zaken: de benodigde en de gevraagde omvang
van deze woningvoorraad. Dit kan eventueel leiden tot, gezamenlijk op
te zetten, acties om hierin ‘bij te sturen’.
e. Partijen streven naar gedifferentieerde wijken. Dit vraagt om een spreiding
van de betaalbare voorraad over de verschillende wijken in Leerdam.
In programma’s voor nieuwbouwwijken wordt sociale huur opgenomen
en in eenzijdige wijken wordt actie ondernomen om nieuwe
woningtypen aan de voorraad toe te voegen.
f. Voor woningzoekenden is niet zozeer het totale aantal betaalbare woningen
van belang als wel de kans een woning te bemachtigen. Partijen
streven naar evenredige kansen voor alle groepen woningzoekenden.
Daarbij worden ten minste de volgende groepen onderscheiden:
de aandachtsgroepen starters en senioren.
g. Jaarlijks bekijkt het ambtelijk overleg de slaagkansen van de verschillende
groepen woningzoekenden (op basis van de rapportages van de
woonruimteverdeling).
h. Indien uit de monitor blijkt dat de slaagkansen van een bepaalde groep
significant lager liggen dan het gemiddelde, ontwikkelen partijen gezamenlijk
voorstellen om de marktpositie van deze groep(en) te verbeteren.
i. Deze voorstellen kunnen onder meer de vorm aannemen van (tijdelijke)
aanpassingen van de verdeelcriteria, gericht op het verruimen van
de slaagkansen voor specifieke groepen woningzoekenden, prikkels
tot doorstroming, aanpassing van de woningvoorraad, nieuwbouw, tijdelijke
huisvesting. De voorstellen moeten passen binnen de regionale
afspraken over woonruimteverdeling.
j. Partijen streven naar een betere spreiding van de betaalbare voorraad
over de stad, door verkoop van bestaande huurwoningen, vernieuwing
en nieuwbouw van sociale huurwoningen op uitbreidingslocaties.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
17

4.2 Aandeel sociale huur over de gehele woningvoorraad
Er is uitgesproken dat het aandeel sociale huur wordt afgebouwd naar 40%
van de totale huurvoorraad. Het huidige aandeel ligt nog op 44%. Met de
afspraken in het Regionaal Uitvoeringsconvenant Wonen (50% vervangende
nieuwbouw in het sociale segment op herstructureringslocaties en
40% in het sociale segment over heel Leerdam) wordt hieraan voldaan.
Afspraak
Jaarlijks wordt per 1-1 een nieuwe indexering gemaakt van de prijzen. Op
dit moment is de afspraak dat huren tot de maximale grens voor de huurtoeslag
en de koopgarantwoningen worden gerekend tot de sociale huur
sector.
4.3 Huurbeleid en huurliberalisering
Afspraak
Dit onderwerp willen partijen gezamenlijk bespreken in 2010. KleurrijkWonen
is initiatiefnemer.
4.4 Woonlasten
KleurrijkWonen kijkt naar energie vanuit het perspectief van duurzaamheid
met betrekking tot klimaat en milieu als ook vanuit het perspectief van de
financiële lasten voor de huurder. Energielasten vormen een steeds groter
aandeel van de woonlasten. Alle woningen bij KleurrijkWonen hebben een
energielabel. KleurrijkWonen wil graag een actieve rol spelen in het verbeteren
van duurzaamheid en reduceren van financiële lasten. Zij zoekt bij
nieuwbouwrealisatie standaard naar duurzame energiebronnen. Kleurrijk-
Wonen wil graag meedenken met het gemeentelijk beleid hierin. Dit heeft
zowel betrekking op woning- als op gebiedsniveau.
Afspraak
Partijen spreken af in 2010 elkaars beleid hierop uit te wisselen en af te
stemmen.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
18

4.5 Bijzondere doelgroepen
4.5.1. Doelgroepen
De problematiek van deze doelgroepen is vaak complex. Huisvesting, welzijn,
werk, participatie en re-integratie vragen om afstemming tussen diverse
organisaties in de keten. Een goede afstemming en communicatie tussen
gemeente en KleurrijkWonen over de huisvesting van deze groepen is
noodzakelijk en behoeft meer aandacht.
Afspraak
a. In 2009 brengen partijen in beeld welke bijzondere doelgroepen worden
onderscheiden, althans in welke mate en omvang de problematiek
van deze doelgroepen in Leerdam de aandacht vragen. Mogelijke
voorbeelden van bijzondere doelgroepen zijn ex-gedetineerden, dak-
en thuislozen, overlastgevers, etc. Dit is mede afhankelijk van de uitkomsten
van de evaluatie van Wonen Onder Voorwaarden.
b. Daarbij worden lokale en regionale acties, initiatieven, evaluaties beschreven.
In 2010 bezien partijen welke verbeterpunten zijn te onderscheiden
en of deze punten in lokaal dan wel in regionaal verband
moeten worden opgepakt. Voorbeelden van genoemde acties zijn in
lokaal en regionaal verband het Wonen onder voorwaarden, tweede
kansbeleid, het lokale zorgnetwerk en het daarmee verbonden regionale
Meldpunt “Zorg en overlast”, short stay mogelijkheden.
4.5.2. Woonwagenbewoners
Het beheer van woonwagens is overgedragen van de gemeente aan KleurrijkWonen.
Afspraak
Partijen spannen zich in voor het in stand houden van de locatie en evalueren
jaarlijks de voortgang.
4.5.3. Statushouders
Afspraken zijn nodig over spreiding van deze huishoudens over Leerdam.
De gemeente heeft de regie, KleurrijkWonen is een betrokken partij hierin.
In samenspraak wordt aan de wettelijke eisen voldaan en actief gezocht
naar andere partijen om deze verantwoordelijkheid te delen.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
19

Afspraken
a. Halfjaarlijks worden op basis van de taakstelling voor het betreffende
half jaar concrete afspraken gemaakt over het beschikbaar stellen van
woningen voor statushouders door KleurrijkWonen. De gemeente gaat
actief op zoek naar andere partijen om deze verantwoordelijkheid te
delen.
b. Indien daar aanleiding toe is (wanneer niet kan worden voldaan aan de
taakstelling) bezien partijen in onderling overleg of en zo ja op welke
manier, aanpassing van deze werkwijze noodzakelijk is.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
20

P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
21

5 Bestaande woningvoorraad
5.1. Herstructurering
Indien sprake is van vernieuwing van gebieden waar overwegend sociale
woningbouw staat en waar ingrijpende vernieuwing van de woningvoorraad
en omgeving noodzakelijk is (herstructurering), werken de gemeente en
KleurrijkWonen nauw samen. Ingrepen van KleurrijkWonen en gemeente
met betrekking tot woning, woonomgeving en sociaal beheer worden naar
plaats, tijd en inhoud op elkaar afgestemd en in samenhang uitgewerkt.
Daarbij is in de initiatieffase extra aandacht nodig voor de uitwerking van
de sociale paragraaf (o.a. werkgelegenheid en emancipatie)
Een van de doelstellingen van de herstructurering is meer lucht, groen en
water in Leerdam West te brengen. De sloop van de woningen op een
groot aantal locaties biedt daarvoor ook de mogelijkheid. Voor de herstructureringslocaties
betekent dit dat er meer openbare ruimte wordt gecreëerd
(in de vorm van belevings- en verblijfsruimte).
Volgens de planning (2000/2005) van KleurrijkWonen zijn of worden circa
480 woningen gesloopt in Leerdam-West, in de zogenaamde herstructureringsgebieden.
Inzet gemeente is dat er maximaal totaal 400 woningen
worden teruggebouwd. Er mag dus met woningen worden geschoven tussen
de verschillende locaties; verdichting op de ene locatie betekent verdunning
op een andere.
Door het terugbouwen van 50% van het oorspronkelijk aantal sociale
huurwoningen op de herstructureringslocaties gaat een deel van de sociale
voorraad verloren. Een deel hiervan zal worden gecompenseerd in West-
West.
Afspraken
a. Partijen besteden in de initiatieffase extra aandacht aan de sociale paragraaf
en zorgen in elke fase van het project voor toetsing en bewaking
b. KleurrijkWonen sloopt volgens de planning in de periode 2005/2020
480 sociale huurwoningen. KleurrijkWonen evalueert medio 2009 haar
herstructureringsprojecten. Eind 2009 vindt tussen partijen overleg
plaats over de uitkomst van deze evaluatie en de betekenis voor het
aantal te slopen woningen.
c. Volgens partijen ligt de prioriteit bij Schoolstraat, Talmastraat en Patrimoniumstraat.
d. Voor het gebied ten zuiden van de Tiendweg zal, gezien de complexiteit
en relatieve grote afstand tussen de gebieden, gewerkt gaan worden
aan een Masterplan.
e. Gemeente en KleurrijkWonen stemmen stedenbouwkundige visies en
randvoorwaarden vroegtijdig op elkaar af. Voorafgaand aan de start
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
22

van een project worden in het ambtelijk overleg de termijnen, het
tijdspad en de benodigde stukken besproken en voorbereid.
f. Voor herstructurering en inbreiding waar alleen de gemeente en KleurrijkWonen
zijn betrokken en waar sprake is van sociale woningbouw,
wordt een gebiedsgerichte benadering gekozen. Daarbij geldt de handreiking
‘De kosten in beeld, de kosten verdeeld’ (uitgave van het ministerie
van VROM) als leidraad voor deze projecten.
g. KleurrijkWonen heeft met de huurdersbelangenorganisatie een standaard
sociaal statuut opgesteld. Daarin worden de rechten en plichten
van de zittende huurders vastgelegd. Per project wordt door Kleurrijk-
Wonen en de huurdersorganisaties bepaald of het standaard statuut
van toepassing is.
h. De communicatie over de inhoud en voortgang van de herstructurering
vindt gezamenlijk plaats en wordt vastgelegd in een communicatieplan.
i. De realisatie van plannen van KleurrijkWonen is mede afhankelijk van
de ontwikkelingen in West-west.
5.2 Opplussen en WMO- gelden
In het actieplan WZW is afgesproken 400 woningen op te plussen in de
huursector en 200 woningen in de koopsector. 400 bestaande woningen
zijn al geschikt voor gelijkvloers wonen waardoor in de toekomst het totaal
aan geschikte woningen op 1000 moet komen.
Conform de afspraak die is opgenomen in het actieplan WZW brengen partijen
in 2010 aan de hand van een inventarisatie in beeld:
• Hoeveel toegankelijke huurwoningen er in Leerdam zijn die voldoen
aan kwaliteitseisen die overeenkomen met het basispakket Woonkeur
en ook afgestemd zijn op het politiekeurmerk veilig wonen.
• Hoeveel huurwoningen opgeplust kunnen worden om te voldoen aan
eisen die in het “oppluslabel” van Woonkeur worden gesteld..
De inventarisatie levert de bouwstenen op voor:
1. Het aantal nieuw te bouwen toegankelijke huurwoningen tot 2015 met
het basispakket Woonkeur en Politiekeurmerk veilig wonen als kwaliteitseisen
dat in de plaats moet komen van de te slopen woningen die
niet meer zijn op te plussen.
2. Het aantal op te plussen huurwoningen tot 2015 tot een acceptabel
niveau van toegankelijkheid. Het “oppluslabel” Woonkeur fungeert als
richtinggevend kader.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
23

Afspraken
In vervolg op de inventarisatie nemen partijen een besluit over het opplussen
van geschikte bestaande complexen en nieuwbouwprojecten en de
prioritering daarbij, waarbij partijen:
a. bij verbeteringen aan bestaande complexgebonden huurwoningen afspreken
om te bezien of en in welke kostenverdeling gemeente en
KleurrijkWonen aanpassingen (doen) verrichten.
b. De afspraak bestaat reeds dat Woonkeur, het Convenant Duurzaam
bouwen en het Politiekeurmerk voor beide partijen richtinggevend zijn.
5.3 Verkoop van huurwoningen
KleurrijkWonen heeft in 2000 en 2005 een verkoopstrategie bepaald voor
89 woningen in de gemeente Leerdam die het stempel vrije verkoop hebben.
Daarnaast worden 116 woningen aan het Spartaveld in vrije verkoop
dan wel in verkoop onder voorwaarden aan de zittende huurders aangeboden.
KleurrijkWonen wil medio 2009 via een woonwensenonderzoek zicht krijgen
op aankoopwensen van zittende huurders. De uitkomst van het onderzoek
wordt in de tweede helft van 2009 vertaald in een nieuw verkoopprogramma
waarbij woningen via de Koopgarantgeregeling worden aangeboden
aan zittende huurders.
Afspraken
a. KleurrijkWonen geeft de gemeente eind 2009 inzicht in de uitkomsten
van het woonwensenonderzoek en de vertaling naar het nieuwe verkoopprogramma.
b. Partijen willen na het bekend worden van de resultaten van het woonwensenonderzoek
in het kader van startersproblematiek het gesprek
aangaan om gezamenlijk na te denken over het verkopen van huurwoningen
ten behoeve van de starters. Gedacht kan worden aan kleine
gezinswoningen voor starters, die in Koopgarant (zodat de woningen
behouden blijven voor de doelgroep) worden aangeboden.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
24

P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
25

6. Nieuwbouw
6.1 Gemeentelijk grondbeleid
De gemeente Leerdam heeft haar eigen grondbeleid en hanteert de in de
nota Grondbeleid vastgestelde prijzen.
6.2 Woningbouwprogramma
De gemeente heeft in het woningbouwprogramma in 2005 de ambitie uitgesproken
in de periode 2005-2020 netto 1.500 nieuwe woningen te realiseren.
Belangrijk accent ligt op goedkope en dure koopwoningen en op het
realiseren van betaalbare en dure huurwoningen om vernieuwing en differentiatie
van bestaande wijken mogelijk te maken.
Met nieuwbouw en herstructurering zetten partijen in op gedifferentieerde
wijken en op het verhogen van de bouw- en woontechnische kwaliteit.
Nieuwbouw moet zo veel mogelijk voldoen aan de eisen van Woonkeur en
aan het beleidskader Duurzame Stedelijke Ontwikkeling (met eisen ten
aanzien van onder meer duurzaam bouwen).
Afspraak
De gemeente is verantwoordelijk voor het opstellen van het gemeentelijke
meerjaren nieuwbouwprogramma. Dit nieuwbouwprogramma wordt jaarlijks
geactualiseerd. De voortgang wordt gemeld in het Bestuurlijk Overleg.
6.2 West-west
De gemeente voert in West west een actief grondbeleid, teneinde ook be-
leidsdoelstellingen op het gebied van wonen te realiseren.
De gemeente is voornemens marktpartijen in concurrentie uit te nodigen
om uitgewerkte voorstellen voor de realisatie van de deelplannen in te die-
nen. Hierbij wordt vooralsnog uitgegaan van een samengesteld program-
ma in zowel de sociale als de marktsector, dat per fase aan de markt wordt
aangeboden. Het staat marktpartijen vrij om tussen de verschillende pro-
grammaonderdelen per fase te verevenen.
De gemeente hanteert daarbij de methode van de 'concurrentiegerichte
dialoog', waarbij – na een voorselectie - met meerdere partijen afzonderlijk
de planvoorstellen in kwalitatieve en financiële zin worden geoptimaliseerd.
Op basis van de definitieve biedingen wordt uiteindelijk het gunstigste
voorstel geselecteerd. De gemeente respecteert hiermee de Europese
aanbestedingsregels.
Binnen deze benadering is geen ruimte voor een exclusieve positie voor
welke partij dan ook.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
26

KleurrijkWonen kan uiteraard in deze procedure participeren, bijvoorbeeld
door samenwerking aan te gaan met andere partijen (vorming van een
consortium).
De gemeente streeft naar afstemming met KleurrijkWonen over de wijze
waarop de doorstroming vanuit de bestaande bereikbare woningvoorraad
van goedkope naar duurdere huur en/of van huur naar koop kan worden
bevorderd, onder meer door een afgewogen woningbouwprogramma voor
West west te definiëren.
Afspraken
a. De gemeente en KleurrijkWonen treden in overleg over de wijze waarop
de doorstroming vanuit de bestaande woningvoorraad naar de
nieuwbouw in West west optimaal kan worden bevorderd. Dit laat onverlet
dat de verantwoordelijkheid over het woningbouwprogramma
voor LWW en de regie over de ontwikkeling van LWW bij het college
en de raad liggen.
b. Gemeente en KleurrijkWonen gaan met elkaar in overleg op welke
manier de belangen van de sociale huur en sociale koop kunnen worden
gewaarborgd.
6.3 Kwaliteit van woningen
Partijen staan voor een duurzame stedelijke ontwikkeling van Leerdam. Dit
betreft duurzame kwaliteit van bebouwing (duurzaam bouwen en aansluiten
bij de wensen van de toekomst), omgevingskwaliteit (leefbaarheid, fysieke
woonomgeving) en zorgvuldig ruimtegebruik.
Als uitvloeisel van het Pact van Bleskensgraaf hebben partijen afgesproken
om het Woonkeur als richtinggevend kader te nemen. Gemeente wil
haar eigen ambities op het gebied van duurzaam bouwen, duurzame gebiedsontwikkeling
en klimaatbeleid in relatie tot wonen formuleren. Het
betreft hier naast de fysieke duurzaamheid ook sociale duurzaamheid. Deze
visie kan leiden tot nieuwe richtlijnen voor inrichting van de openbare
ruimte.
Afspraken
a. Per project wordt gezamenlijk een afweging gemaakt, waarbij de gewenste
kwaliteiten in relatie worden gezien met bouwkosten, woonlasten
en energielasten.
b. De gemeente en KleurrijkWonen zullen hun visie over duurzaam bouwen
met elkaar delen en in 2010 komen tot concrete afspraken. Initiatiefnemer
is de gemeente. De afspraak bestaat reeds dat Woonkeur,
het Convenant Duurzaam bouwen en het Politiekeurmerk richtinggevend
zijn.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
27

6.4 Maatschappelijk vastgoed
Onder maatschappelijk vastgoed verstaan partijen voorzieningen met een
maatschappelijke functie, waarin de markt niet als vanzelfsprekend voorziet
en waar niet alleen vanuit winstoogmerk wordt geëxploiteerd. Criterium
bij de ontwikkeling van maatschappelijk vastgoed moet zijn of het vastgoed
waarde toevoegt aan de Leerdamse samenleving. Vanuit het oogpunt van
waardetoevoeging vinden partijen elkaar en gaan samen aan de slag.
De uitgangspunten voor de gemeente met betrekking tot maatschappelijk
vastgoed zijn dat de gemeente op het gebied van maatschappelijke voorzieningen
een faciliterende en randvoorwaarden scheppende rol heeft. Dat
wil zeggen dat de gemeente mee wil denken met initiatiefnemers om
maatschappelijke voorzieningen in Leerdam te realiseren en actief mee op
zoek gaat naar ruimte en locaties. Dit laat onverlet dat de eigenaren van
maatschappelijke voorzieningen hun eigen verantwoordelijkheid behouden
(tenzij in een gemeentelijk beleidskader hierover iets wordt vermeld of van
rijkswege middelen voor dergelijke voorzieningen ter beschikking worden
gesteld).
KleurrijkWonen stelt zich op het standpunt dat er per definitie niet onrendabel
wordt geïnvesteerd in maatschappelijke voorzieningen. Dat kan anders
komen te liggen als er elders in een planontwikkeling gelden te genereren
zijn. In dat geval wordt het onderdeel van onderhandelingen in het
kader van dat specifieke project.
Afspraken
a. Partijen overleggen per project, waarbij zowel KleurrijkWonen als de
gemeente betrokken is, hoe om te gaan met de investering en exploitatie
van maatschappelijk vastgoed.
b. De gemeente en corporatie informeren elkaar over initiatieven.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
28

P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
29

7. WOONWENSEN EN WOONRUIMTEVERDELING
7.1 Particulier opdrachtgeverschap en consumentgericht bouwen
Woningzoekenden hebben vaak duidelijke wensen over een toekomstige
woning, of dit nu een huurwoning of een koopwoning betreft. Met particulier
opdrachtgeverschap en consumentgericht bouwen kan daar op worden
ingespeeld. Zowel in het woonbeleid van het Rijk als van de provincie Zuid-
Holland wordt er nadrukkelijk aandacht gevraagd voor particulier opdrachtgeverschap
en consumentgericht bouwen. Woningzoekenden zouden zo
meer mogelijkheden moeten krijgen om een passende woning te vinden.
In de gemeente Leerdam is er zeker interesse voor particulier opdrachtgeverschap,
niet alleen in de traditionele vorm als kaveluitgifte. Er zijn bijvoorbeeld
ook woonconsumenten die gezamenlijk ouderenwoningen willen
bouwen of starterswoningen willen realiseren.
Afspraken
a. De gemeente en KleurrijkWonen ondersteunen initiatieven in collectief
opdrachtgeverschap. In de Woonvisie 2010 zal de gemeente Leerdam
haar kaders hiervoor aangeven.
b. Om het woonaanbod nu en op de lange termijn goed te kunnen laten
aansluiten bij de vraag van woonconsumenten (w.o. de behoefte aan
levensloopgeschikte woningen), houden partijen elke vier jaar een woningmarktonderzoek
met toekomstverkenning. Eerstvolgende onderzoek
zal plaatsvinden in 2011. Zo mogelijk wordt aangesloten bij het
landelijke WoON (Woon Onderzoek Nederland) van het ministerie van
VROM, waar via oversampling inzicht in de lokale situatie verkregen
kan worden.
c. Gemeente en KleurrijkWonen monitoren jaarlijks de ontwikkelingen op
de woningmarkt, waarbij ook de gegevens uit Woonquest worden betrokken.
Voor het monitoren wordt jaarlijks een ambtelijke bijeenkomst
tussen beide partijen georganiseerd. Voor deze bijeenkomst kunnen
andere partijen worden uitgenodigd zoals projectontwikkelaar, makelaars
en consumentenorganisaties. Het bestuurlijk overleg wordt op de
hoogte gesteld van de uitkomst van dit overleg.
d. In 2007 is door de gemeente een eerste versie van een monitor opgezet.
Op basis van de ervaringen wordt gezamenlijk een kader voor deze
monitoring opgesteld (wat willen we meten, welke indicatoren hanteren
we daarbij, welke bronnen zijn daarvoor beschikbaar en wie levert
de gegevens aan). Dit kader is uiterlijk eind 2009 gereed.
e. De gemeente en KleurrijkWonen dragen gezamenlijk de kosten voor
woningmarktonderzoek .
f. Partijen delen de informatie uit de in Leerdam reeds beschikbare bronnen.
Het gaat daarbij om (niet limitatief):
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
30

• Bevolkingsontwikkeling en gegevens over de woningvoorraad
(gemeente)
• Lemon: geeft inzicht in de waardering van diverse leefbaarheidsaspecten
per wijk, periodiek gemeten onder bewoners (Kleurrijk-
Wonen en de gemeente)
• Woonquest: geeft inzicht in de wensen van woningzoekenden
• Woonruimteverdeling: ontwikkelingen in woningzoekenden, vrijkomend
aanbod, wachttijden en slaagkansen (KleurrijkWonen)
• Woningmarktmonitor (o.a. doorstroming bij nieuwbouw)
7.2 Woonruimteverdeling
Gemeente en KleurrijkWonen zorgen voor een rechtvaardige, doelmatige
en marktgerichte verdeling van de huurwoningen, met het oog op evenredige
kansen voor woningzoekenden op de huurwoningmarkt, ongeacht
leeftijd, huishoudensamenstelling, herkomst of status als starter of doorstromer
Partijen zijn in overleg over de evaluatie van de woonruimteverdeling zoals
vastgelegd in de Huisvestingsverordening 2005. Verwachting is dat de
evaluatie eind 2009 wordt afgerond. Vooruitlopend op de evaluatie zijn
door partijen uitgangspunten geformuleerd. De gemeente maakt een discussienota
die waarschijnlijk in september 2009 bestuurlijk wordt besproken.
In deze nota wordt ook aandacht geschonken aan de positie van starters.
Aan de hand van de uitkomsten van de evaluatie wordt gekeken of het
huidige woonruimteverdeelsysteem in zijn huidige vorm kan blijven bestaan
en waar aanpassing 1nodig is. De gemeente voert de regie. Aan de
hand van de nieuwe systematiek wordt een nieuwe huisvestingsovereenkomst
tussen de gemeente en KleurrijkWonen worden opgesteld.
Afspraak
Eind 2009 is de woonruimteverdeling geëvalueerd en waar nodig bijgesteld.
Bij deze evaluatie hoort een gesprek tussen partijen over de realisatie
van de uitgangspunten en de gevolgen voor de woningzoekenden.
7.3 Bereikbaarheid koop
Partijen streven naar het vergroten van het aanbod betaalbare woningen in
de koopsector, met het oog op het verruimen van de kansen voor starters
en voor doorstromers uit de huursector. Partijen streven er naar dat sociale
koopwoningen bij tweede verkoop bereikbaar blijven voor de doelgroep.
Nieuwe sociale koopwoningen die KleurrijkWonen realiseert, worden daartoe
verkocht in een Koopgarantconstructie.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
31

Afspraken
a. Voor toewijzing van nieuwe sociale koopwoningen worden eind 2010
door de gemeente Leerdam en KleurrijkWonen selectiecriteria en toewijzingsregels
vastgesteld. .
b. KleurrijkWonen kan woningen verkopen uit de bestaande voorraad,
mits de kernvoorraad op de afgesproken omvang blijft. KleurrijkWonen
informeert de gemeente over de verkoop van huurwoningen (aantal
woningen dat te koop wordt aangeboden en de daadwerkelijke verkoop).
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
32

P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
33

8. Wonen en zorg
8.1 Wonen, welzijn en zorg (inclusief maatschappelijk vastgoed)
Parallel aan de landelijke trend treedt ook in Leerdam vergrijzing op. In
combinatie met de extramuralisering in de zorg leidt dit tot een toenemende
vraag naar combinaties van wonen, welzijn en zorg en geschikte woningen
waar mensen ook als ze minder mobiel worden kunnen blijven wonen.
In Leerdam zijn vergevorderde plannen voor woon-zorg-welzijnszones
en worden nieuwe woningen levensloopgeschikt gebouwd.
Partijen streven naar voldoende (variatie in) aanbod van wonen, welzijn en
zorg in de gemeente Leerdam. Dit gebeurt in samenwerking met andere
maatschappelijke organisaties in Leerdam (Platform Wonen Welzijn Zorg
(WWZ)).
8.2 Actieplan WZW
Op het gebied van wonen, zorg en welzijn zijn veel concrete afspraken
gemaakt in het lokaal actieplan WZW (zie bijlage) dat een lokale uitwerking
is van het Pact van Bleskensgraaf. De gemeente heeft de regie in het uitvoeren
van deze afspraken. Een deel van deze afspraken is ook terug te
vinden onder hoofdstuk 5.2.
Afspraken:
a. Partijen maken afspraken over het aantal nieuw te bouwen toegankelijke
huurwoningen tot 2015.
b. KleurrijkWonen geeft in 2010 inzicht in het aantal op te plussen woningen
c. Bij concrete herstructurerings- en nieuwbouwprojecten worden afspraken
gemaakt over levensloopgeschikt bouwen.
d. KleurrijkWonen faciliteert het overleg in het Platform Wonen, Welzijn,
Zorg (WWZ). Beide partijen zijn actief partner in dit overleg.
8.3 Woonzorgsteunpunten in de wijk
Op dit moment zijn er twee (binnenkort drie) steunpunten op wijkniveau in
Leerdam: Huis ter Leede, Lingestein/Lingepoli en toekomstig steunpunt in
Broekgraaf/Meesplein. Haal- en brengfuncties moeten daarin beschikbaar
zijn. Afspraken hier omtrent zijn opgenomen in het actieplan WZW. De
kleine kernen worden ondersteund vanuit Leerdam. Conform het actieplan
WZW zijn afspraken gemaakt. KleurrijkWonen verzorgt het vastgoed voor
het woonzorgsteunpunt in Leerdam West.
Aangepaste woningen die vrij komen voor verhuur worden door Kleurrijk-
Wonen bekend gemaakt bij bemiddelende instanties en via de Woonruimteverdeling.
Wanneer een gehandicapte niet meer woonachtig is in de
aangepaste woning, maar het huishouden waarvan deze persoon deel
uitmaakte wel, vraagt de gemeente of betrokkenen willen verhuizen en
zoekt KleurrijkWonen in overleg met het betreffende huishouden naar alternatieve
huisvesting, zodat de woning beschikbaar komt voor een ander
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
34

huishouden dat een aangepaste woning nodig heeft. Van dwang zal echter
nooit sprake zijn.
Afspraken
a. KleurrijkWonen is bereid in te spelen op vragen van zorginstellingen of
groepen bewoners, omtrent het realiseren van specifieke huisvesting
(bijvoorbeeld groepswonen voor ouderen, begeleid wonen enzovoorts).
Dit is onderwerp van overleg in het Platform wonen, welzijn en zorg.
Daarbij wordt nadrukkelijk de link gelegd met de te realiseren woonwelzijn-zorg
zones. Initiatieven worden vervolgens in het BOV besproken,
waarbij wordt bepaald of en zo ja onder welke condities medewerking
verleend kan worden. De gemeente kan hieraan bijdragen via
het scheppen van de juiste stedenbouwkundige en planologische
randvoorwaarden.
b. Regels omtrent het aanpassen van woningen zijn neergelegd in de
Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Uitgangspunt is dat
mensen zo lang mogelijk in de huidige woning kunnen blijven wonen,
ook indien aanpassingen nodig zijn. Er zijn situaties dat de aanpassing
zo rigoureus is, dat de kosten niet opwegen tegen verhuizing naar een
geschikte woning. De gemeente en KleurrijkWonen monitoren jaarlijks
de gevolgen van deze verhuisplicht.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
35

9. Leefbaarheid
Partijen beschouwen een gedifferentieerde opbouw van wijken (‘wijken
voor iedereen’) als een belangrijke dimensie van kwaliteit. Dit vraagt om
variatie in woningtypen, eigendomsvormen en prijsklassen, passend bij
een diversiteit in leefstijlen, zowel stedelijk als per wijk, zowel in bestaande
als nieuwe wijken. Vanzelfsprekend aansluitend bij de huidige ‘eigen’ kwaliteiten
van de verschillende wijken.
Onder leefbaarheid wordt verstaan de kwaliteit van wonen zoals die beleefd
wordt door de bewoners, waarbij de kwaliteit bestaat uit de fysieke
kwaliteit (woningen, woonomgeving, voorzieningen) en de sociaalemotionele
kwaliteit (leefstijlen, buurtbewoners, gemeenschapszin). Maatregelen
in het kader van leefbaarheid kunnen verschillende vormen aannemen.
Ze kunnen betrekking hebben op de woningen, de inrichting van
de woonomgeving, gedrag van bewoners, voorzieningen, parkeren, openbaar
vervoer.
Partijen willen meer gezamenlijk optrekken in het stimuleren van activiteiten
in de wijk. Afstemming hierover is nodig. De samenwerking bestaat
vanuit de doelstelling dat partijen bewoners willen betrekken bij de buurt en
bij elkaar. Partijen willen graag meer samenwerken: Met name aan de beleidskant
en niet alleen op de uitvoering. ( Zie ook blz. 19 van het Lokaal
Actieplan WZW) en nota “Werk aan de Wijk”.
De leefbaarheid wordt door het merendeel van de bewoners in Leerdam
positief beoordeeld. Desondanks moet in sommige buurten gewerkt worden
aan het versterken van de leefbaarheid. Daarbij spelen verschillende
aspecten zoals schoon, heel en veilig zijn van de woonomgeving, maar
ook de wijksamenleving en ontplooiingsmogelijkheden voor de bewoners.
Zaken waarin de gemeente en KleurrijkWonen een belangrijke rol hebben.
Partijen zijn van mening dat de bewoners nadrukkelijk moeten worden betrokken
bij het verbeteren van de leefbaarheid én daarin ook een eigen
verantwoordelijkheid moeten nemen. De gemeente en KleurrijkWonen zien
participatievormen als een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Afspraken
a. KleurrijkWonen maakt helder wat de bijdrage vanuit de corporatie zal
zijn, gelet ook op ‘Het bod aan de regio’ dat de corporaties in 2007 gezamenlijk
hebben uitgebracht. Dit moet leiden tot een meerjarige aanpak
leefbaarheid met meetbare doelen. Daarin o.a. aandacht voor veiligheid
in- en rond het huis, toegankelijkheid van openbare ruimten en
openbare gebouwen waar nodig het investeren in o.a. winkelvoorzieningen
en sociaal cultureel vastgoed. In deze meerjarige aanpak gaan
beide partijen verplichtingen aan.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
36

. Als indicatie voor de waardering van de leefbaarheid worden de
uikomsten van de Lemon-onderzoeken gebruikt. Beide partijen onderzoeken
de inzet van de Kanskaart (SEV ontwikkeling). De gemeente
en KleurrijkWonen dragen gezamenlijk de kosten voor het uitvoeren
van het leefbaarheidsonderzoek Lemon.
c. Aan de hand van de uitkomsten van de Lemon-onderzoeken wordt
bepaald voor welke wijken en kernen leefbaarheidsplannen moeten
worden opgesteld of worden geactualiseerd. Waar veel sociale huurwoningen
staan ligt het initiatief daartoe bij KleurrijkWonen.
d. De leefbaarheidsplannen komen tot stand in nauwe samenspraak met
bewoners, gemeente, KleurrijkWonen en andere betrokken organisaties.
e. Om de leefbaarheid te vergroten gaan partijen nadere afspraken maken
over wijkgericht werken met als doel het afstemmen van werkzaamheden,
organiseren van samenwerking onderling én richting bewoners.
Daarbij hoort ook de evaluatie van functie en toekomst van
wijkbureau West.
Werkgelegenheid, onderwijs en welzijn
Partijen streven naar samenwerking op het gebied van werkgelegenheid,
welzijn en onderwijs.
Afspraak
Partijen treden in 2010 in overleg wat voor inspanningen zij op dit gebied
kunnen leveren.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
37

10. Kwaliteit openbare ruimte, woningen en
woonomgeving
De gemeente is verantwoordelijk voor beheer, onderhoud en vervanging
van infrastructuur en inrichting van de openbare ruimte. KleurrijkWonen is
verantwoordelijk voor beheer, onderhoud en vervanging van woningen en
de openbare ruimte direct grenzend aan de woningen die in eigendom is
van KleurrijkWonen.
Er bestaat al beleid op het gebied van water: Het stedelijk waterplan. Het
beleid op openbaar groen is in wording. KleurrijkWonen kan in geval van
herstructurering behoefte hebben om de randvoorwaarden van de gemeente
(grijs, rood, blauw en groen) te kennen.
Tussen partijen is optimalisatie van de planning en afstemming in de uitvoering
nodig.
Afspraak
De gemeente betrekt KleurrijkWonen bij het opstellen van randvoorwaarden
voor de inrichting van de openbare ruimte.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
38

P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
39

11. Communicatie met bewoners
Betrekken bewoners bij beleid en beheer
Bewonersparticipatie wordt gedefinieerd als het betrekken van bewoners
bij beleid en beheer door KleurrijkWonen en de gemeente. Dankzij betrokkenheid
van bewoners bij wijk- en buurtbeheer wordt kennis, creativiteit en
verantwoordelijkheid in de wijk gemobiliseerd. Bewoners dragen op die
manier bij aan de kwaliteit van het wonen en de openbare ruimte. Het zorgt
ervoor dat KleurrijkWonen en de gemeente ‘scherp gehouden worden’ en
vergroot het draagvlak voor beleid en beheer. Voor bewoners biedt het
mogelijkheden om wensen kenbaar te maken en invloed uit te oefenen op
het beleid van KleurrijkWonen en de gemeente.
KleurrijkWonen is verantwoordelijk voor de communicatie met haar huurders.
Via de huurdersorganisatie, bewonerscommissies en klantenpanels.
De gemeente en KleurrijkWonen werken samen aan een goede bewonersparticipatie
bij wijk- en buurtbeheer, vanuit de overtuiging dat dit leidt tot
verbetering van de sociale samenhang, de fysieke omgeving en de leefbaarheid
van wijken. KleurrijkWonen is zelf verantwoordelijk voor een goede
communicatie met haar huurders over haar beleid en de aanpak van
complexen.
Bewonersparticipatie vindt op verschillende niveaus plaats en kent verschillende
vormen: betrekken van bewonersorganisaties en bewoners bij
wijk- en buurtbeheer, inspraak, enquêtes, klantenpanels, inspraak en advies
bij bouwplannen e.d.
Partijen willen mensen betrekken bij de beleidsvorming en bij de uitvoering
de kaders aan de bewoners meegeven waar binnen zij enige invloed uit
kunnen oefenen. De gemeente heeft uitgangspunten geformuleerd in de
nota interactieve beleidsvorming. Er bestaat een verschil tussen wat de
gemeente in deze nota heeft vastgelegd en wat KleurrijkWonen in een
(vergelijkbaar) sociaal statuut heeft vastgelegd.
Afspraken
a. Het protocol interactieve beleidsvorming krijgt een vertaling naar het
wijk- en buurtbeheer. De gemeente brengt Kleurrijk Wonen hiervan op
de hoogte en KleurrijkWonen licht de gemeente in over het sociaal
statuut en de BBSH. Partijen gaan in 2009 beide werkwijzen op elkaar
afstemmen.
b. In het kader van het wijk- en buurtbeheer heeft de gemeente een convenant
gesloten met de politie en bewonersorganisaties. KleurrijkWonen
wordt bij dit reeds bestaande convenant betrokken.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
40

P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
41

Aldus overeengekomen te Leerdam, d.d. 27 oktober 2009
Gemeente Leerdam,
W. van der Leij, wethouder gemeente Leerdam
KleurrijkWonen,
T.J. van Dalen, directeur - bestuurder Stichting KleurrijkWonen
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
42

P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
43

Definities
Begrip Toelichting
Aandachtsgroepen Alle groepen op de woningmarkt die vanwege inkomen, leeftijd of huishou-
densituatie niet zelfstandig in de woonbehoefte kunnen voorzien.
Lage inkomens Huishoudens met een belastbaar inkomen beneden (gebaseerd op de gren-
zen in de Huurtoeslagwet)
Huurklassen Gebaseerd op de Huurtoeslagwet per 1 juli 2009 (worden jaarlijks geïn-
− Goedkoop
Tot € 357,37
− Betaalbaar
Van € 357,37 tot € 548,18
− Middelduur
Van € 548,18 tot € 647,53
− Duur
Boven € 647,53
dexeerd)
Een huur tot de kwaliteitskortingsgrens (voor jongeren tot en met 23 jaar)
Een huur tot de aftoppingsgrens voor één- en tweepersoonshuishoudens
Een huur tussen de aftoppingsgrens voor één- en tweepersoonshuishou-
dens en de huurtoeslaggrens
Een huur boven de huurtoeslaggrens
Sociale woningen Huurwoningen tot € 647,53, koopgarant woningen en goedkope koopwonin-
Koopklassen
gen
− goedkoop - tot €200.000
− middelduur − €200.000 tot €300.000
− Duur − Prijs hoger dan €300.000
Maatschappelijk Gebonden
Eigendom (MGE): Koopgarant
Een woning wordt met korting door een corporatie verkocht, waarbij deze
met de koper afspreekt de woning bij (door)verkoop als eerste aan te bieden
aan de corporatie. Daarbij wordt de winst of het verlies gedeeld. De corpora-
tie kan daarna de woning opnieuw als sociale koopwoning op de markt zet-
ten of verhuren.
Herstructurering vernieuwing van gebieden die een meervoudige problematiek kennen, waar
overwegend sociale woningbouw staat en waar ingrijpende vernieuwing van
de woningvoorraad en omgeving noodzakelijk is.
Levensloopgeschikte woning Levensloopgeschikte woningen zijn zelfstandige woningen die geschikt zijn
(of eenvoudig geschikt te maken) voor bewoning tot op hoge leeftijd, ook in
geval van fysieke handicaps of chronische ziekten van bewoners. De eisen
zijn vastgelegd in keurmerken en eisenpakketten (WoonKeur, Opplussen,
Humanitas Levensloopbestendig etc.)
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
44

Begrip Toelichting
Zorgwoning Een zelfstandige woning die geschikt is voor bewoning op hoge leeftijd, ook
in geval van fysieke handicaps of chronische ziekten van bewoners. De
meerwaarde van de woonzorgwoning wordt gevormd doordat er in deze
woning, indien wenselijk dan wel noodzakelijk, extramurale zorg per direct
kan worden geleverd. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om niet-planbare
hulp (op afroep) te kunnen ontvangen.
Opplussen Het verbeteren van bestaande woningen en woongebouwen, zodat ouderen
en mensen met een lichte functiestoornis langer kunnen blijven wonen in
een toegankelijk, bruikbaar en veilig huis.
Slaagkans Het aantal toegewezen woningen aan een bepaalde categorie woningzoe-
kenden in een jaar, gedeeld door het aantal ingeschreven woningzoekenden
in die categorie in een jaar.
Woonkwaliteit De woonkwaliteit is de waardering van de woonsituatie waarin men verkeert.
Het betreft de waardering van zowel de woning, de woonomgeving als de
sociale context van de woning. Woonkwaliteit heeft zowel objectieve (vast te
stellen met behulp van instrumenten als WoonKeur en Politiekeurmerk Vei-
lig Wonen) als subjectieve elementen.
Woonkeur Certificaat voor nieuwbouwwoningen met eisen aan gebruikskwaliteit, in-
braakwerendheid, sociale veiligheid, toegankelijkheid, flexibiliteit en aan-
pasbaarheid.
Woonquest WoonQuest is een landelijke database waarin de specifieke woonbehoeften
van individuele woningzoekenden wordt vastgelegd. Deze gegevens bieden
marktinformatie en bieden deelnemende corporaties de mogelijkheid aan de
hand van het zoekprofiel van woningzoekenden, gericht woningen aan te
bieden of te attenderen op passend aanbod.
Woonzorgwelzijnszone Een woonzorgwelzijnzone is een (deel van een) wijk of dorp waarin optimale
condities zijn geschapen voor wonen met zorg, tot en met niet-planbare 24-
uurszorg. Kenmerken zijn:
− gewoon woongebied waarin de zorg beslist niet domineert;
− integrale woon-, zorg- en welzijndienstverlening, veelal georganiseerd
vanuit een steunpunt, multifunctioneel wijkcentrum of een loket;
− zoveel mogelijk levensloopbestendige woningen en een veilige en barriè-
revrije woonomgeving die zich kenmerkt door de aanwezigheid van een
goed voorzieningenniveau.
Statushouder Asielzoeker met een verblijfsvergunning.
P r e s t a t i e a f s p r a k e n L e e r d a m 2 0 1 0 - 2 0 1 4
45