Download pdf - Oranjewoud

1. Efficiënt inzetten Rijksmiddelen
In de businesscase van een integrale ontwikkeling van de Afsluitdijk
wordt meer dan een miljard euro publieke investering
gedaan. Hiertegenover staan maximaal enkele miljoenen ontwikkelinkomsten.
Het primaat van de integrale ontwikkeling ligt
dan ook bij publieke partijen. De grootste winst kan in onze ogen
worden bereikt door te focussen op kostenefficiency. De prikkel
voor de markt ligt in de mogelijkheid zich door een effectieve oplossing
te onderscheiden van de ander. De marktpartijen zijn zeer
goed in staat om binnen randvoorwaarden tot efficiënte oplossingen
te komen en willen zich daar ook garant voor stellen. Een
goede definitie van de basisfunctionaliteit geeft de ruimte aan
de markt om met die innovatieve oplossingen te komen. Omdat
kostenefficiency over meerdere jaren moet worden gemeten is
het meenemen van een Meerjarig onderhoudstermijn naar onze
mening kansrijk.
Ter aanvulling van het Rijksbudget zien wij op de schaal van de
dijk en de halters mogelijkheden voor:
- Zandwinning in het IJsselmeer. Door zandwinning in het
IJsselmeer te verbinden met het project Afsluitdijk (functio-
neel vanwege zandbehoefte en kwaliteitverbetering van het
IJsselmeer (door slibvang van zandwinputten)) kan het die-
per gelegen industriezand worden aangewend als inverdien-
component;
- Uitgifte van concessies voor privaat gebruik (Eiland van In-
novatie). Innovatieve gedachte op dit punt is het verstrekken
van een concessie voor winning van energie op de Afsluitdijk
(vgl. UMTS masten). Grote energiespelers zullen zeer geïnte-
resseerd zijn in een dergelijke unieke duurzaamheidslocatie,
met alle exposure van dien.
2. Gebiedsprogramma voor dijk en halters
Binnen de gebiedsontwikkeling als geheel, de dijk en de halters,
ontstaan wel mogelijkheden voor verevening tussen projecten die
geld opbrengen (ontwikkellocaties voor recreatie, energie, wonen,
werken) en projecten waarvoor geld benodigd is (infrastructuur,
natuur, cultuurhistorie). In de beide halters moet daarom toegewerkt
worden naar een integraal programma, waarin publiek,
privaat en particuliere partijen tot overeenstemming komen
over de opgaven en oplossingen. Door innovatief om te gaan met
maatregelen voor basisfunctionaliteit ontstaat financiële ruimte
om ook impulsen te geven voor andere doelen en ambities. Dit
budget kan dienen als katalysator.
De financiering van de programma’s in de halters zal verder moeten
komen uit:
- Aanvullend provinciaal en gemeentelijk budget voor eigen
doelen en ambities (Friese merenproject, Fryske Fiersich-
ten);
- Beschikbare fondsen voor co-financiering (Europees Fonds
voor Regionale Ontwikkeling, l’Instrument Financier pour
l’Environnement (LIFE), Investeringsbudget Landelijk Ge-
bied (ILG), Waddenfonds, Energie Onderzoek Subsidie);
- Beperkte inkomsten uit ontwikkeling van woningbouw en re-
creatie. De visie biedt goede mogelijkheden voor kwaliteits-
verbeteringen in de halters, die inkomsten genereren. De om-
vang van deze ontwikkelwinsten zal echter beperkt zijn,
zeker op schaalniveau van het gehele Afsluitdijkproject.
De investeringsomvang voor de regio bedraagt in ons voorbeeld
(zie bijlagerapport) ongeveer € 750 miljoen. Van dit bedrag is
reeds een groot deel vanuit regionale gelden en bestaande subsidies
en stimuleringsfondsen gedekt. Een aanvullend budget om
vanuit het perspectief van een Wereldlandschap functionaliteit,
economie en ruimtelijke kwaliteit samen op te pakken kan juist
de katalysator zijn om de Afsluitdijk en haar omgeving opnieuw
op de kaart te zetten.
3. Tijdsfactor: Slim omgaan met kosten en baten
Op het niveau van een gebiedsexploitatie kan financiering ook
worden gevonden door investeringen later te doen. De rentewinst
die hierdoor ontstaat kan worden ingezet ten behoeve van
uitgaven in het project. Zeker bij grote bedragen zoals voor de
Afsluitdijk aan de orde zijn, kan op deze manier een completer
programma worden gerealiseerd.
Fasering maakt een belangrijk onderdeel uit van onze visie. Daar
waar ruimte niet direct gebruikt hoeft te worden voor urgente
maatregelen, stellen we voor om de ruimte (en eventueel bijbehorende
budgetten) pas in de toekomst in te zetten. Een mooi
voorbeeld hiervan is de Plint van de 21e eeuw. Deze binnendijkse
gebruikszone is niet direct noodzakelijk en de gewenste invulling
kan in de komende decennia veranderen. Wij stellen dan ook voor
om ruimte en budget te reserveren voor later.
Monument in Balans
61