Download pdf - Oranjewoud

5.2 Publiek-publieke samenwerking
De basis voor de gebiedsontwikkeling van de Afsluitdijk ligt in
urgenties op nationaal niveau. De gekozen aanpak om samen met
de direct betrokken overheden (provincies en gemeenten) een
(voor)verkenning op te starten ondersteunen wij van harte. Wij
adviseren de afronding van de voorverkenning vast te leggen in
een gezamenlijke startverklaring tussen betrokken overheden.
Wij zouden hierbij nog willen aanraden om te onderzoeken of
er nog extra overheden zouden willen aanschuiven (waterschappen,
omringende gemeenten). De startverklaring wint aan kracht
wanneer ook belangrijke particuliere en private belanghebbenden
(belangenverenigingen, bedrijfsleven) hierbij worden betrokken.
Dit betekent een stevige processtap op de korte termijn.
Na een gezamenlijke startverklaring voor de gebiedsontwikkeling
kunnen inhoud, proces en procedure nader worden uitgewerkt.
Een integrale structuurvisie is daarbij een zeer bruikbaar overkoepelend
kader.
Integrale structuurvisie
In een interprovinciale Structuurvisie die onder de verantwoordelijkheid
van het Rijk wordt opgesteld, kan een gedeeld Ontwikkelingsperspectief
de basis vormen voor verdere samenwerking
tussen Rijk, regio’s én markt. Om tot het ontwikkelingsperspectief
te komen moeten de opgaven en urgenties van zowel het
Rijk als de regio geïnventariseerd worden en tegen elkaar worden
afgezet. Daarbij kan onderscheid worden gemaakt in de kortere
termijn (tot 2030) en de langere termijn.
De bijbehorende onderzoeken (Plan MER, MKBA en businesscase)
ondersteunen bij de uiteindelijke besluitvorming. Gedurende
deze meer inhoudelijk georiënteerde uitwerking is het van
groot belang de dialoog aan te gaan met stakeholders om ook
belangenafwegingen en procesafspraken mee te kunnen nemen
in de uiteindelijke besluitvorming. Dit zorgt voor betrokkenheid
en draagvlak. Een ‘marktbewaker’ kan in deze fase zorgen dat de
markt voldoende kans krijgt haar creativiteit en oplossend vermogen
in te brengen.
Naast een overkoepelende visie die als kader dient voor verdere
uitwerking in projectbesluiten en bestemmingsplannen, adviseren
wij om ook publiek-publiek een gebiedsprogramma vast te
stellen. In dit programma kunnen projecten op lokaal, regionaal
en nationaal niveua in samenhang worden opgepakt. Uit onze
gebiedsbijeenkomsten is gebleken dat er veel ontwikkelingen en
wensen zijn in de beide regio’s. Die energie kan benut worden. Er
worden veel projecten opgezet die prima aansluiten op de ambities
voor een integrale visie op de Afsluitdijk. Hierin liggen grote
kansen om ook op de kortere termijn successen vanuit de gezamenlijk
aanpak te zien. De regio’s helpen het Rijk met energie en
goede plannen. Het Rijk kan straks de regio’s helpen met katalysatorgeld,
dat door effecient inzetten van het beschikbare budget
voor de basisfunctionaliteit beschikbaar komt.
Tenslotte zal in de verkennende fase ook de organisatievorm voor
het project in overleg moeten worden vastgesteld. Voorkomen
moet worden dat in de planuitwerkings- en uitvoeringsfase diverse
overheden binnen hun eigen verantwoordelijkheid onsamenhangend
opereren. Gezien de lange doorlooptijd van het project is
het tevens van belang te zorgen voor een autonome organisatie,
die niet afhankelijk is van politieke verschuivingen.
De verkenningsfase resulteert in een samenwerkingovereenkomst
tussen betrokken publieke en eventueel particuliere/private
stakeholders, waarin tenminste visie, aanpak (inclusief procedureel
spoor), gebiedsprogramma’s en organisatievorm worden
overeengekomen. Heldere afspraken tussen publiek-publiek over
inhoud, proces en procedure.
Moeten, willen en kunnen
Voor ‘moeten’ is het zaak om vast te stellen welke
urgenties er (naast de basisfunctionaliteit) op Rijks,
provinciaal en lokaal niveau bestaan. Voor de halters
denken wij bijvoorbeeld aan de leefbaarheid, het economisch
belang van bijvoorbeeld jachtbouw in Makkum
en de Haven van Harlingen en een duurzame visserijsector
in Wieringen. Het ambitiedocument dat als
startpunt voor de Marktverkenning is opgesteld, is in
dit kader een goed vertrekpunt. Vervolgens is het nodig
vast te stellen welke ambities samenvallen met urgente
vraagstukken. Het aspect ‘willen’ is hier namelijk
nauw mee verbonden. Zodra een belang groot genoeg
is en genoeg urgent zal echt commitment bestaan om
het vraagstuk actief op te lossen en er dus ook mensen
en middelen voor in te zetten. Bij ‘willen’ moet ook de
vraag aan de orde komen ‘wat willen we absoluut niet’.
Het is van belang dat zowel Rijk als regio’s hierover
tijdig ‘kleur bekennen’. Tenslotte gaat het aspect ‘kunnen’
vooral over kansen en dilemma’s. Op dit vlak zijn
de 4 marktverkenningen zeer waardevol, zij laten zien
welke reële perspectieven er bestaan.
Monument in Balans
71