baluwe_boekje__ocr___verkleinen_.pdf

De aldus optredende problemen gaven aanleiding tot kritiek, maar ook
tot overleg. Op interdepartementaal niveau werd - in de loop van 1966
- onder meer uitvoerig overlegd door het Departement van Volkshuisvesting
en Ruimtelijke Ordening met vertegenwoordigers van de Ministeries
van Binnenlandse Zaken en van Financiën. Daarnaast en daarna
had correspondentie en overleg plaats met vertegenwoordigers van
Provinciale Besturen en van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
Twee onderwerpen kwamen daarbij steeds duidelijker als discussiestof
naar voren:
- de methodiek van het berekenen van de grondkosten en van het
verdisconteren van die kosten in de prijs van de grond naar gelang
van de bestemming en de ligging der percelen;
de vraag, in hoeverre het wenselijk was, en op welke wijze het
mogelijk zou zijn bepaalde "excessieve" kostenelementen te betalen
uit andere middelen dan de grondexploitatie.
Vooruitlopend op het resultaat van een nadere bestudering van het
eerstgenoemde discussiepunt ging de tweede vraag uit van de veronderstelling
dat zich niet alleen nu, maar ook in de toekomst en zelfs in
toenemende mate (met name bij de toeneming van sanering en stadsreconstructie)
voor de gemeenten "tekorten" op de grondexploitatie
zouden kunnen voordoen. Die tekorten zouden o.m. het gevolg (kunnen)
zijn van de noodzaak tot het treffen van voorzieningen, die meer kosten
dan in de (huur-)prijs verdisconteerd kan worden, doch die - met het
oog op de noodzakelijke toekomstwaarde van het milieu - toch niet
achterwege mogen blijven. Vanuit deze visie gingen binnen het Ministerie
van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening de gedachten uit
naar een "verbreding van het draagvlak", zowel in de zin van het omslaan
van de kosten over meer kostendragers dan alleen de toekomstige
grondgebruikers van één plan, als in de zin van een verdeling in de tijd.
De hieromtrent ontwikkelde gedachten vonden niet zonder meer instemming
bij de eerder genoemde gesprekspartners. In het algemeen werd
wel onderschreven dat de benodigde middelen tot "verbreding van het
draagvlak" in eerste instantie binnen de gemeente zelf gezocht zouden
moeten worden.
Het overleg resulteerde - medio 1966 - in het voornemen tot het
instellen van twee werkgroepen welke zich respectievelijk met de beide
- hierboven kort geformuleerde - onderwerpen van studie nader
zouden hebben bezig te houden.
De kabinetswisseling, najaar 1966, heeft in dit voornemen enige verandering
gebracht.
18
2. Nadere taakafbakening
Minister Ir. Witte besloot - nadat op zijn verzoek door het departement
nog studies waren verricht inzake een eventuele mogelijkheid tot
drastische vereenvoudiging van de bemoeienissen - voorrang te geven
aan een werkgroep inzake de methodiek van grondkostenbeoordeling
en grondprüsvaststelling voor de gesubsidieerde woningbouw.
De Werkgroep Beoordeling van Grondkosten, onder het voorzitterschap
van Ir. Cusell, Directeur Bouwnijverheid bij de Centrale Directie van de
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid, bracht in maart 1968 rapport uit
aan Minister Ir. W. F. Schut; dit rapport werd in december 1968 gepubliceerd
als gezamenlijke uitgave van de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten en het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.
De daarin gegeven "richtlijnen" voor de berekening van grondkosten
en -prijzen vormen thans in alle normale gevallen een zowel door
de gemeenten als door het rijk. aanvaarde grondslag.
Een andere ontwikkeling d.iè -hier vermelding verdient is de indiening
- op 22 maart 1968 door de Ministers van Binnenlandse Zaken en
Financiën, bij de Tweede Kamer - van een wetsontwerp "tot wijziging
van de bepalingen inzake gemeentelijke en provinciale belastingen".
In dit wetsontwerp (zitting 1968-1969, nr. 9538) wordt onder meer voorgesteld
een aantal bestaande gemeentelijke belastingen te vervangen
door een nieuwe gemeentelijke belastingheffing ter zake van onroerend
goed.
De opbrengst van deze belasting dient naar het oordeel van de regering
- behalve voor de compensatie van de weggevallen inkomsten uit
andere belastingbronnen - vooral te worden gezien als een noodzakelijke
aanvulling op de algemene uitkeringsregelingen en voorts als een
"vrije zoom" waarbinnen beslissingen tot verhoging van het gemeentelijke
verzorgingspeil, onder een verantwoorde afweging van nut en
offer mogelijk zijn.
De eerder in relatie tot de grondkostenproblematiek wel eens geopperde
gedachte om de opbrengst van een dergelijke belasting op onroerend
goed in het bijzonder te bestemmen voor de voeding van een gemeentelijk
fonds voor stadsontwikkeling lijkt hierdoor illusoir geworden.
Daarmede is overigens een nadere bestudering van de financiële aspecten
van grondexploitatie in bestemmingsplannen geenszins overbodig
geworden. Wel gaf een en ander aanleiding om in de taakomschrijving
het accent te verleggen van "de financiering van mogelijke tekorten", naar
"het aanwüzen van kostendragers voor die kostenelementen welke
vallen buiten het normale kader".
19