25.09.2013 Views

De sleutel in een bewijs

De sleutel in een bewijs

De sleutel in een bewijs

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Geheimschrift na 200 jaar ontcijferd<br />

<strong>De</strong> <strong>in</strong> geheimschrift geschreven brief die Thomas Jefferson <strong>in</strong><br />

1801 kreeg van zijn vriend Robert Patterson is e<strong>in</strong>delijk ontcijferd.<br />

<strong>De</strong> coder<strong>in</strong>g was gebaseerd op het opdelen van de tekst.<br />

<strong>De</strong> oorspronkelijke tekst werd geschreven <strong>in</strong> kolommen en<br />

daarna horizontaal<br />

verdeeld <strong>in</strong> <strong>een</strong><br />

willekeurig aantal<br />

regels. Aan deze<br />

regels werden <strong>een</strong><br />

willekeurig aantal<br />

letters toegevoegd.<br />

Een code van steeds twee cijfers geeft het oorspronkelijke<br />

regelnummer gevolgd door het aantal letters dat erachter werd<br />

gezet. <strong>De</strong>ze code helpt de tekst te ontcijferen. Robert Patterson<br />

claimde dat deze code door het totale <strong>in</strong>tellect van het hele<br />

menselijk ras niet gekraakt kon worden. Nu is het <strong>een</strong> Amerikaanse<br />

wiskundige toch gelukt, door te kijken naar vaak voorkomende<br />

lettercomb<strong>in</strong>aties en met behulp van <strong>een</strong> computer.<br />

<strong>De</strong> <strong>in</strong>houd van de brief was trouwens m<strong>in</strong>der spectaculair: de<br />

<strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g van de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklar<strong>in</strong>g.<br />

Bron: www.cwi.nl<br />

Sp<strong>in</strong> van quantumdeeltje vastgep<strong>in</strong>d<br />

Onderzoekers van het Kavli Instituut voor Nanowetenschappen<br />

<strong>in</strong> <strong>De</strong>lft hebben de sp<strong>in</strong> van <strong>een</strong> elektron voor langere tijd<br />

weten te stabiliseren <strong>in</strong> <strong>een</strong> quantumtoestand. Dit hebben ze<br />

gedaan door het elektron <strong>in</strong> <strong>een</strong> quantumdot te plaatsen en <strong>een</strong><br />

stroom door deze quantumdot te sturen. Hiermee werd de omgev<strong>in</strong>g<br />

van het elektron gestabiliseerd, wat vanwege de wisselwerk<strong>in</strong>g<br />

van het elektron met zijn omgev<strong>in</strong>g er<strong>in</strong> resulteert<br />

dat het elektron langere tijd <strong>in</strong> superpositie kan blijven. Door<br />

deze betere controle op het elektron komt de quantumcomputer<br />

weer <strong>een</strong> stapje dichterbij.<br />

In <strong>een</strong> quantumcomputer<br />

kunnen de bits, die bestaan<br />

uit elektronen, tegelijkertijd 0<br />

en 1 zijn, dit maakt supersnel<br />

rekenwerk mogelijk.<br />

Bron: www.nwo.nl<br />

Gigantisch priemgetal gevonden<br />

Eureka!<br />

• nieuws • nieuws • nieuws • nieuws • nieuws • nieuw<br />

Al s<strong>in</strong>ds 1996 is <strong>een</strong> groot project bezig waarbij vrijwilligers<br />

hun computers beschikbaar kunnen stellen voor de zoektocht<br />

naar priemgetallen<br />

onder<br />

de Mersennegetallen.<br />

<strong>De</strong>ze<br />

Mersennegetallen<br />

hebben<br />

de vorm 2n – 1. Na 29 dagen rekenwerk heeft de Noor Odd<br />

Magnar Str<strong>in</strong>dmo het op <strong>een</strong> na grootste priemgetal gevonden.<br />

Het gaat om het getal 242.634.801 – 1, dat meer dan twaalf<br />

miljoen cijfers telt. Het was overigens niet zijn eerste pog<strong>in</strong>g,<br />

hij had al veertien kandidaten afgewezen. Het v<strong>in</strong>den van<br />

grote priemgetallen is <strong>een</strong> eeuwenoude fasc<strong>in</strong>atie van wiskundigen<br />

en priemgetallen van enkele honderden cijfers hebben<br />

toepass<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> de cryptografie, waarbij ze gebruikt worden<br />

om boodschappen te coderen.<br />

Bron: www.kennisl<strong>in</strong>k.nl<br />

Planeten draaien de verkeerde kant op<br />

Op twee achter<strong>een</strong>volgende dagen zijn twee exoplaneten<br />

ontdekt die <strong>in</strong> <strong>een</strong> andere baan dan gebruikelijk om hun ster<br />

draaien. In<br />

het huidig<br />

model wordt<br />

gedacht dat<br />

planeten ontstaan<br />

vanuit<br />

<strong>een</strong> stofwolk<br />

die rond de<br />

ster draait. <strong>De</strong> planeten draaien dan <strong>in</strong> dezelfde richt<strong>in</strong>g als<br />

de stofwolk. Maar nu zijn er twee reuzenplaneten ontdekt die<br />

ofwel tegen de richt<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ofwel <strong>in</strong> <strong>een</strong> baan rond de polen<br />

draaien. Het verschil tussen deze twee situaties is moeilijk<br />

waar te nemen, onderzoekers zullen zich daar de komende<br />

maanden mee bezighouden. <strong>De</strong> oorzaak voor deze andere<br />

baan is wel vrij zeker. Vermoedelijk is er ooit <strong>een</strong> andere<br />

planeet of groot rotsblok tegen deze planeten gebotst, waardoor<br />

de baan verstoord is geraakt.<br />

Bron: www.kennisl<strong>in</strong>k.nl<br />

Eureka! Universiteit Leiden 7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!