Download het document - Scripties UMCG - Rijksuniversiteit ...

6
Doordat de VSP niet de enige speler in de verloskundige
sector in Groningen is, zal de druk van competitie
toenemen door de afnemende vraag. Consumenten
hebben zelf de keuze om te bepalen in welke praktijk ze
behandeld willen worden, in tegenstelling tot een aantal
jaar geleden toen de praktijken patiënten kregen
toegewezen op basis van een postcodegebied.
Een andere ontwikkeling is de verdergaande medicalisering
in de verloskundige sector. De term medicalisering verwijst
naar de toenemende rol van de medische wereld en de
medische wetenschappen in het leven van het individu. De
zwangere vrouw en haar foetus worden als patiënten
beschouwd en ook de normale zwangerschap met een laag
risico staat onder voortdurende controle (den Draak,
2005). Dit resulteert in veranderingen in de rol van
verloskundigen, de geboorteplaats en het gebruik van
hulptechnieken tijdens de zwangerschap en bevalling
(Smeenk & Ten Have, 2003).
´Voor alle vrouwen die bevallen, moet dag en nacht
adequate pijnbestrijding beschikbaar zijn´, een
nieuwsbericht van de KNOV over de nieuwe
multidisciplinaire richtlijn ´Medicamenteuze
pijnbehandeling tijdens de bevalling´. Deze is opgesteld
door de beroepsverenigingen van gynaecologen (NVOG),
verloskundigen (KNOV) en anesthesiologen (NVA).
Cruciaal in deze richtlijn is, dat iedere vrouw tijdens de
zwangerschap geïnformeerd moet worden over pijn en de
mogelijkheden van pijnbehandeling tijdens de baring.
Zodoende kan een zwangere een weloverwogen keuze
maken over de vorm van pijnbehandeling.
Medicalisering kan leiden tot een verschuiving van eerste-,
naar tweedelijnszorg. Indicatoren van medicalisering van
zwangerschap zijn bijvoorbeeld de toepassing van
prenatale diagnostiek en screening, om te beoordelen of
een ongeboren kind een verhoogde kans heeft op
aangeboren afwijkingen (VSP). Maar ook het voorschrijven
van foliumzuur, het gebruik van echografie, de standaard
zwangerschapscontroles en het meten van de maternale
bloeddruk. De medicalisering van de bevalling laat zich
bijvoorbeeld zien in het aantal vrouwen dat in ziekenhuizen
en klinieken bevalt onder begeleiding van een arts of
verloskundige, in de wijze waarop deze bevallingen
plaatsvinden (natuurlijk of met hulpmiddelen), het gebruik
van pijnbestrijding en of de vrouw routinematig wordt
ingeknipt (den Draak, 2005).
Medicalisering staat echter niet gelijk aan kwalitatief betere
zorg. Hoewel in risicovolle zwangerschappen de kansen
voor moeder en kind aanzienlijk worden vergroot, zal men
toch kritisch moeten blijven om overbodige testen en
ingrepen zoveel mogelijk te kunnen vermijden. Deze
brengen namelijk op allerlei vlakken onnodige kosten met
zich mee en kunnen ook nadelige gevolgen hebben voor
moeder en kind (den Draak, 2005). Zowel de overheid, de
zorgverzekeraars als de cliënten zijn tegen deze
verschuiving onder andere door de hoge kosten die het
met zich mee brengt. Het is daarom van groot belang om
de kwaliteit van de eerstelijnszorg verder te ontwikkelen en
samenwerking met de tweedelijnszorg te bevorderen.
´Babysterfte Nederland bijna hoogste in Europa´, in
Nederland sterft één op de honderd baby’s voor, tijdens of
direct na de geboorte. De oorzaken zijn nog onduidelijk,
wel heeft Nederland relatief veel oudere moeders en
meerlingzwangerschappen. De cijfers zijn afkomstig uit
2004 van de Stichting Perinatale Registratie Nederland.
Nederland kende toen relatief weinig prenatale screening
op aangeboren afwijkingen en artsen zijn terughoudend
met behandelen van extreem vroeg geboren baby’s. Alleen
als er veel meer bekend is over de aard van het probleem,
kan de preventieve zorg aan zwangere vrouwen en
pasgeborenen effectief worden verbeterd (TNO). Ook
hierdoor is betere samenwerking tussen eerstelijns- en
tweedelijnszorg van groot belang.
Een van de voordelen van de VSP is dat patiënten hier ook
terecht kunnen voor het echoscopisch onderzoek en niet
doorverwezen hoeven te worden naar een andere locatie.
De korte lijn tussen verloskundig centrum en echocentrum
heeft voor de cliënt grote voordelen. Het aantal cliënten in
2007 is mede door de echopraktijk gegroeid (Jaarverslag
VSP).
De VSP staat aan het begin van een periode waar het
verschillende ontwikkelingen te wachten staat. De vraag die