2rootje nr.6.pdf - Katho

Wat een leven!
Altijd feest,
als je overal
bent geweest
users.skynet.be/masala/Nederlands%20aktiviteiten.html
1
2-rootje
Jaargang 7 - nummer 6 – februari
Marjan Depoorter en Fien Vulsteke

Deze uitgaven staan jullie nog te wachten:
Maart: Van 0 tot 99… (en meer)
April: Wat een leven… In Afrika
Mei: Werkt het?
Juni: Spanning? Ontspanning!
2
Beste lezer
Terwijl jullie dit 2rootje aan het lezen
zijn, is Fien al een aantal weken
aan het genieten van de Afrikaanse
zon in Gambia. Zij is daar
nl. op ontwikkelingsstage en geeft
er 6 weken les in een dorpsschooltje.
Ze zal ons dan ook uitgebreid
haar ervaringen vertellen
in het 2rootje „Wat een leven… in
Afrika‟. Maar we laten Fiens afwezigheid
onze pret niet bederven,
want in dit 2rootje gaan we feesten!
Feesten zijn onlosmakelijk
verbonden met ons leven. Ze
doorbreken de sleur van elke dag
We bekijken de feesten in België,
zowel de christelijke feestdagen
als die van andere godsdiensten.
En we mee met andere landen en
culturen.
Veel feestelijk leesplezier!
Fien en Marjan
Een jaar lang feest! .......................... p 3
Feesten in het jodendom .................. p 11
Feesten in de islam .......................... p 15
Overal feest! ..................................... p 17
Een woordje uitleg ............................ p 25
Muzische opvoeding ........................ p 26
Een tussendoortje ............................ p 27
Tijd voor taal! .................................... p 28
Bestaansdimensies .......................... p 30
Bronvermelding ................................ p 31

1. Een jaar lang feest!
In een jaar kunnen we heel wat feesten. Benieuwd wat deze feestdagen allemaal zijn? We
zetten ze op een rijtje en beginnen natuurlijk met een dag waar iedereen lang van tevoren
naar uitkijkt en waarvoor je maanden van tevoren plant: 1 januari.
1 januari - Gelukkig Nieuwjaar!
De overgang van oud naar nieuw wordt vreugdevol ingezet. Toeters,
bellen, vuurwerk, gezellig samen zijn met hele familie of vrienden.
Lekker eten en veel drank. Een dag waar zowel jong en oud naar uit
kijken. Het nieuwjaarsfeest start al op oudejaarsavond. Afsluiten van
het oude jaar en aftellen naar het nieuwe jaar. Maar Nieuwjaar werd
niet altijd op 1 januari gevierd. Zo werd het nieuwe jaar ook al ingezet
op Pasen, Kerstmis, Sint-Maarten, bij het begin van de advent...
Oorsprong
Germanen* vierden 12 dagen lang het
zonnewendefeest. Bij hen heette dit
het Joelfeest. Dit feest begon op 25
december en duurde tot 6 januari. De
achtste dag, 1 januari, was het hoogtepunt
van de dag. Ze staken grote vuren
aan als bescherming tegen ronddolende
geesten, brachten offers aan de goden
en er werd veel gegeten en gedronken.
Het feest werd gevierd eind
december omdat dan de periode aanbreekt
waarin de dagen weer lengen.
De zon heeft haar laagste punt bereikt
en het kan nu alleen maar beteren. De
nachten worden weer korter en de dagen
langer. De oogsten waren ondertussen
al allemaal binnen en het was
nog geen tijd om de gewassen voor het
volgend seizoen te zaaien of te kweken.
Een volledige cyclus was afgesloten
en een nieuwe stond bijna voor de
deur. Tijd dus om voornemens te maken
voor de nieuwe cyclus. Egyptenaren
vierden het nieuwe jaar wanneer
de lente begon (in maart) en de Kelten
eind oktober, wanneer de laatste oogst
werd binnengehaald. De Romeinen
zetten het nieuwe jaar in op 1 maart.
Tot Julius Caesar dit veranderde naar
1 januari, in de maan van de god Janus*.
Ze brachten dan ook offers opdat
de god mild zou zijn in het jaar dat
volgde.
haasdijk.blogspot.com/2011/01/gelukkig-nieuwjaar.html
Gebruiken
Wensen en voornemens: in deze periode
wensen we elkaar een gelukkig nieuw jaar en
veel geluk voor het nieuwe jaar. Dit doen we via
sms, e-mail of het traditioneel sturen van een
kaartje. Vroeger wensten de mensen elkaar
„gelukkig nieuwjaar‟ door het zingen van een
lied: “Nieuwjaarke zoete, ons varken heeft vier
voeten, vier voeten en een staart, is dat nu
geen daalder waard?” In deze periode nemen
de mensen ook vaak goede voornemens zoals:
ik stop met roken, ik doe meer aan sport…
Kerstboomverbranding: de kerstbomen die in
de huiskamers stonden tijdens de kerstperiode
worden in het begin van het nieuwe jaar verbrand.
Dit verwijst nog naar een traditie van bij
de Germanen. Oude vuren worden gedoofd en
nieuwe worden aangestoken om de komst van
het licht te benadrukken, het oude jaar af te
sluiten en het nieuwe te verwelkomen.
Nieuwjaarsbrief: al sinds de 18de eeuw is het
de gewoonte om met nieuwjaar een bezoek te
brengen aan familie en vrienden. In de weken
voor de kerstvakantie schrijven de kinderen van
de basisschool een nieuwjaarsbrief voor hun
ouders, grootouders, meter, peter… Met nieuwjaar
dragen de kinderen de brief dan voor aan
de persoon voor wie het bestemd is. In ruil hiervoor
krijgen ze meestal een cadeautje.
Nieuwjaarsduik: de laatste jaren groeit dit fenomeen
aan populariteit. Mensen gaan massaal
in het koude water van de zee duiken.
3

Driekoningen
( 6 januari)
Op Driekoningen
herdenkt men hoe
drie wijzen de pasgeboren
Jezus, de
koning van de Jod
e n , v o n d e n .
Caspar, Melchior en
Balthazar volgden een ster in het oosten
die hen naar Bethlehem leidde. Ze hadden
elk een geschenk meegebracht: wierook,
mirre en goud. Dit waren toen de kostbaarste
bezittingen in Azië. Nu is Driekoningen
vooral een kinderfeest door het sterzingen.
De kinderen verkleden zich in koningen. Ze
dragen een kroon, schminken zich zwart en
hebben een ster bij zich. Ze gaan van deur
tot deur en zingen liederen. In ruil hiervoor
krijgen ze van de mensen snoep of geld.
Het meest bekende driekoningenlied is
misschien wel dit:
Drie koningen, drie koningen,
geef mij nen nieuwen (h)oed.
Mijnen ouwen is versleten,
mijn moeder mag 't niet weten.
Mijn vader heeft het geld,
op de rooster geteld.
Valentijn
( 14 februari)
4
Maria -Lichtmis
(2 februari)
Op 2 februari gaat Maria voor het
eerst naar de tempel voor de rituele
reiniging. Vrouwen mochten in Israël
40 dagen na de geboorte van een
kind de tempel niet binnenkomen.
Volgens een wet moesten ze ook een
offer brengen om de geborene vrij te
kopen en de vrouw te reinigen. Ook
Maria en Jozef deden dit. Ze offerden
een duif en een lam. Voor de armen
volstond het om 2 duiven te offeren.
Deze dag is ook belangrijk omdat Jezus
voor het eerst in het openbaar
verschijnt en dus voor het eerst in het
huis van zijn Vader komt.
Gebruiken
Tijdens de Maria-Lichtmis worden
kaarsen gewijd. Deze kaarsen worden
tijdens het jaar in de vieringen
gebruikt. „s Avonds worden pannenkoeken
gebakken. Wie dan pannenkoeken
eet, zal het hele jaar door gelukkig
en rijk zijn.
Valentijn is een dag waarop geliefden elkaar extra aandacht
zouden moeten geven. De ene sturen een lief sms‟je, schrijven
een liefdesbrief naar hun vriendje/vriendinnetje, maken
een uitstap, gaan uitgebreid dineren... Voor anderen is het net alsof deze dag helemaal
niet bestaat. Al deze „commotie‟ hoeft niet voor
hen. Ze vinden het een commercieel gedoe en doen er
helemaal niet aan mee. Over het ontstaan van valentijn
zijn er verschillende verhalen. Priester Valentinus werd
gemarteld en onthoofd op 14 februari. Hij zou wel nog
een briefje gegeven hebben aan de dochter van de gevangenisbewaarder
waarop stond ‟van je Valentijn‟. De
Germanen kenden de vruchtbaarheidsfeesten rond deze
periode. De eerste vogels kwamen terug en begonnen
ook te paren. En de Romeinen kenden het Lupercaliafeest.
Zij vierden toen op 15 februari feest ter ere van de
vruchtbaarheidsgod Lupercus. Alle namen van ongehuwde
jonge vrouwen werden in een kom gegooid. De
mannen die niet getrouwd waren, trokken om beurt een
naam. Die 2 waren dan partners voor de hele avond.
keeke.web-log.nl/keekes_gedichten_weblog/2008/01/drie_koningen.html
www.privesauna.eu/stortemmer.php

Carnaval - vasten - Pasen
De vasten is een voorbereidingsperiode op Pasen. Die begint op Aswoensdag, wanneer
het askruisje wordt gegeven en duurt t.e.m. Stille Zaterdag. Het is een periode van 46 dagen.
Toch duurt de vasten geen 46, maar 40 dagen. De 6 zondagen die ertussen vallen,
tellen namelijk niet mee. Vandaar dat de vasten ook wel de veertigdagentijd wordt genoemd.
40 is een symbolisch getal. Jezus trok al eerder 40 dagen door de woestijn en
Mozes trok samen met het Israëlitische volk 40 jaar door de woestijn op weg naar het beloofde
land. Hier ligt ook de oorsprong van de paasviering. Deze veertig dagen is een periode
van bezinning en het moment om los te komen van het materialistische en het overvloedige
eten en drinken. Rooms-katholieken mochten vroeger tijdens de vasten geen
vlees, snoep en lekkernijen eten. Nu wordt gevraagd wat soberder te leven. De vasten
begint op Aswoensdag, met het askruisje. Terwijl de priester het askruisje op het voorhoofd
zet, zegt hij deze woorden: “Gedenk mens, dat gij stof zijt en tot stof zult wederkeren.” De as
krijgt men door de overschot van de palmtakken van het vorige jaar te
verbranden.
Elk jaar voert Broederlijk Delen tijdens de vastenperiode acties om de
mensen uit het zuiden te steunen. Ze vieren dit jaar hun vijftigjarig bestaan
en hebben dit jaar dan een ook bijzondere campagne. Met
„Maak ons overbodig! Steun de plannen van het Zuiden‟ willen ze dit
jaar de plannen in Burundi steunen.
3 dagen voor Aswoensdag wordt carnaval gevierd. Op
school wordt carnaval meestal de vrijdag voor de
(krokus) vakantie gevierd. De oorsprong van het woord is onbekend, maar
men vermoedt dat het komt van het Latijnse „carne vale‟, wat betekent
‟vaarwel aan het vlees‟. Het feest is van Italiaanse afkomst en is een vermenging
van het Romeinse lentefeest en het Germaanse offerfeest. Deze feesten vierden
de komst van de lente. Tijdens de carnavalsfeesten verkleden volwassenen en kinderen
zich, ze gaan zich schminken en dragen maskers. Maskers werden al van in de
oudheid gebruikt om boze geesten te verjagen. Op verschillende plaatsen worden parades
gehouden en een prins Carnaval gekozen. Aalst is in België dé carnavalsstad van
België.
Pasen is het belangrijkste christelijk feest van het liturgisch jaar en sluit de goede week
af. Die begint met Palmzondag en bestaat verder ook uit Witte Donderdag, Goede Vrijdag
en Stille Zaterdag. Jezus doet zijn intrede in de stad Jeruzalem op Palmzondag. De
mensen wachten hem op en zwaaien met palmtakken. Op Witte Donderdag herdenken
we het laatste avondmaal van Jezus met zijn apostelen. Jezus werd gekruisigd op Goede
Vrijdag en Stille Zaterdag is de laatste dag van de Goede Week. Op deze dag worden
de klokken niet geluid. Stille Zaterdag bereidt zo voor op Pasen, de dag waarop de katholieken
vieren dat Jezus is opgestaan uit de dood. Pasen vieren we op de eerste zondag
na de volle maan na het begin van de lente (21 maart). Symbolen voor Pasen zijn: paaseieren
en de paashaas. Beiden zijn vruchtbaarheidssymbolen.
www.vestingnarren.nl/
www.kerknet.be/microsite/dekenaat_evergem/content.php?ID=14135
www.kontaktnieuwbalinge.eu/2007/0307.htm
5

Maria-Boodschap
(25 maart)
Op deze dag kreeg
Maria van de engel
Gabriël te horen dat
ze moeder zou worden
van de zoon van
God. Een ander
woord hiervoor is de
Jan van Eyck
annunciatie. Veel kunstenaars
hebben dit verhaal als thema
gekozen voor hun werk. De Kelten vierden
het lentefeest, het zaaien van Moeder
Aarde.
Dag van de Arbeid
(1 mei)
Tijdens de industriële revolutie, ruim 200 jaar
geleden, werkten de mensen voor het eerst
in grote fabrieken met machines. Ze stonden
onder toezicht van de fabrikanten die bepaalden
wanneer en hoe lang ze werkten. Door
de uitvinding van de lopende band, 100 jaar
geleden, bepaalde de machine het werktempo.
Daarbij kwam nog eens de uitvinding van de gloeilamp die
het mogelijk maakte om 24 uur per dag te werken als het moest.
De fabrikanten wilden zo lang mogelijk de machines laten draaien
en de mensen werkten elke dag 10 tot 12 uur en dit 6 dagen
per week. Ook de kinderen werkten vaak meer dan 10 uur per
dag en dit in gevaarlijke omstandigheden. Denk maar aan de
Vlaamse film „Daens‟ waarin een jongetje sterft omdat het door
vermoeidheid in slaap viel en vermorzeld werd door een machi-
www.statenvertaling.net/kunst/grootbeeld/667.html
blog.seniorennet.be/belgie/archief.php?ID=31
http://dekindertjes.skynetblogs.be/archive/2008/05/01/1-mei.html
Verzenderkensdag Een dag
waarop we
(1 april)
i e d e r e e n
voor de
gek mogen houden en dan luidkeels
roepen: „1 APRIL!!!‟, gevolgd door een
schaterlach. Ook hier kan de oorsprong
niet met zekerheid worden gegeven. De
Grieken in Thessalië hadden lachriten
ter ere van Risus, de god van de lach.
Dit vond toen (2de eeuw) plaats in de maand april. De
Romeinen hielden een narrenfeest. De Kelten vierden
op 1 april feest ter ere van de god Llud. Een echte 1aprilgrap
is pas geslaagd als je de mensen beet kan
nemen door ze naar een bepaalde plaats te zenden.
6
Wapen-
stilstand…
( 8 mei)
Op deze dag wordt de wapenstilstand
van WO II herdacht.
Bij ons is het geen vrije (feest)
dag, maar bv. in Frankrijk wordt
deze dag wel gevierd onder de
naam „Fête de la Victoire‟.
Duitsland gaf zich op 8 mei
1945 over, waardoor er in Europa
een einde kwam aan de
Tweede Wereldoorlog. Maar
WO II was pas definitief ten einde
op 15 augustus.
In de 19 de eeuw strijdt de socialistische arbeiderspartij voor de afschaffing van kinderarbeid en voor
een kortere werkdag. In 1819 wordt een fabriekswet opgesteld dat kinderen onder de 9 jaar niet
meer mogen werken in spinnerijen, de meest voorkomende textielfabrieken. Vanaf 1830 proberen
arbeiders te komen tot een wettelijke 10-urendag. In Engeland werd dit ingevoerd in 1848, maar de
fabrikanten houden zich er niet aan. In 1864 wordt een wet aanvaard die de arbeidsdag beperkt tot
8 uur per dag. Maar ondernemers voelden daar niets voor en op 1 mei 1886 staken meer dan
300 000 arbeiders voor meer sociale rechten. De betoging loopt echter uit de hand. In Chicago ontstaan
rellen en gevechten. 7 politieagenten worden gedood. Enkele leiders van de arbeidsbetoging
worden beschuldigd van moord en opgehangen. 3 jaar later, 1 mei 1889, wordt in Parijs de 100 ste
verjaardag van de Franse Revolutie gevierd en er wordt die dag ook een groot internationaal arbeidscongres
georganiseerd. Hier wordt beslist om op 1 mei 1890 actie te voeren voor de achturendag.
Deze dag wordt een groot succes. Miljoenen arbeiders komen overal ter wereld op straat
en willen niet langer dan acht uren per dag werken. En zo wordt 1 mei wereldwijd uitgeroepen tot
„dag van de arbeid‟. Behalve in de Verenigde Staten. Zij vieren op 1 september Labor Day.

Hemel-
vaartsdag
Op deze dag herdenkt de
Rooms-katholieke kerk dat Jezus
naar de hemel is opgestegen.
Hemelvaart wordt 40 dagen
na Pasen gevierd en valt
altijd op een donderdag. Jezus
had gezegd tegen de apostelen dat ze 10
dagen bij elkaar moesten blijven om te bidden
om de komst van de Heilige Geest. Het
is ook de dag waarop het Rerum Novarum
van Paus Leo XII wordt gevierd. In deze
encycliek uitte hij ook kritiek op het kapi-
talisme. Rerum Novarum is ook
de viering van de christelijke
arbeidersverenigingen.
Moederdag
( 2de zondag mei)
Een dagje om letterlijk moeder in
de bloemetjes te zetten en te verwennen.
Deze dag is er gekomen
door de acties van de Amerikaanse
Ann Jarvis (1914). Zij en haar
moeder wilden een dag uitroepen
om alle moeders te
eren en te herdenken.
Dag van Europa
(9 mei)
Op 9 mei 1985 werd de Schumanverklaring ondertekend. Het is een
verdrag tussen Frankrijk, Italië, België, Nederland, Luxemburg,
(BENELUX) en de Bondsrepubliek Duitsland*. Robert Schuman* wilde
vooral dat Frankrijk en de Bondsrepubliek Duitsland samenwerkten op
vlak van Kolen en Staal. Zo wilde hij vooral een nieuwe wereldoorlog vermijden. Door
de gezamenlijke productie konden de landen niet meer apart wapens maken. Ook andere
landen konden zich hierbij aansluiten. Zo ontstond de EGKS, de Europese Ge
meenschap van Kolen en Staal. Dit heeft uiteindelijk geleid tot wat wij nu ken-
nen: de EU. Op deze dag hebben Europese ambtenaren een dagje
vrij.
www.bloggen.be/delettertuin_juflotte/archief.php?ID=816489
home.zonnet.nl/a00003/hemelvaartsdag.html
kinderenwebhotel.be.previewmysite.com/godsdienst/pinksteren.htm
blog.seniorennet.be/anastacia/archief.php?ID=18487
7
Pinksteren
50 dagen na Pasen en 10
dagen na Hemelvaart daalt de
Heilige Geest neer. Alle apostelen
zaten samen in een huis toen de vurige
tongen, want zo wordt de Heilige Geest
voorgesteld, boven de hoofden van de apostelen
verschenen. De apostelen raakten vervuld
en verkondigden overal en in verschillende
talen het evangelie. Pinksteren is afgeleid
van het Griekse pentecoste, wat „de vijftigste
dag‟ betekent. Oorspronkelijk is het feest afkomstig
van het joodse wekenfeest. Dat was
een dankfeest voor de oogst die werd binnengehaald.
Daarna werd Pinksteren gevierd om
het verbond tussen God en Mozes op de Sinaïberg
te herdenken, waarbij Mozes de ste-
nen tafelen kreeg. De christenen namen
deze de feestdag over en gaven er een
nieuwe betekenis aan zoals we
die nog altijd kennen.
Vaderdag
( 2de zondag juni)
Niet alleen de moeders worden een
dagje verwend. Ook de vaders worden
een dag geëerd. Deze dag heeft
in tegenstelling tot Moederdag geen
historische oorsprong.

Sint-Maarten
(11 november)
Oorsprong
Martinus van Tours, want zo heet Sint-Maarten eigenlijk,
werd geboren in Pannonia (Hongarije) in 316. Op 15jarige
leeftijd ging hij in dienst bij het leger, waarmee hij
naar Gallië moest. Op een dag zag hij een bedelaar zitten
bij de stadspoort in Amiens. De man was in lompen gekleed
en bibberde van de kou. Martinus trok zijn zwaard
en sneed zijn mantel in 2 stukken. De ene helft schonk hij
aan de arme, de andere hield hij voor zichzelf. Die nacht
kreeg Martinus een droom waarin Jezus verscheen en
zei: “Kijk Martinus, dit is de mantel die je mij gegeven
hebt”. Martinus was zo onder de indruk dat hij zich liet bekeren
tot het christendom en het leger verliet. In 370 wilde
het volk van Tours dat Martinus bisschop werd. Dit wilde
hij eerst niet, hij was zelfs geen priester. Hij sloeg op de vlucht en verstopte zich in een
ganzenhok. Wanneer het volk langs het hok passeerde om hem te zoeken, maakten de
dieren een enorm lawaai. Martinus werd ontdekt en meegenomen naar de stad. Daar
stemde het volk dat hij de bisschop van Amiens moest worden. Martinus stemde toe en
werd benoemd tot bisschop. Hij kreeg de attributen die een bisschop heeft: de bisschopsmantel,
een mijter, een bisschopsstaf en een ring. Met deze attributen wordt Martinus
van Tours of Sint-Maarten voorgesteld. Hij staat symbool voor naastenliefde en
vrijgevigheid. Hij is ook de patroonheilige van de zwervers, reizigers, armen, herders,
boeren en kinderen.
Gebruiken
Sint-Maarten is net als Sinterklaas een kinderfeest. Op de
plaatsen waar dit gevierd wordt, is er de avond voor Sint-
Maarten een Sint-Maartensstoet. Met een zelfgemaakte lantaarn
of een uitgeholde biet met kaarsjes lopen de kinderen
door de straten en zingen het ene Sint-Maartenslied na het
andere. Het lopen met lichtjes gaat terug naar de traditie bij
de Kelten waar grote vuren werden aangestoken. Deze vuren
hoorden bij de overgang naar een nieuw seizoen. In het
midden van een plein werden grote vuren aangestoken. De
jeugd danste rond deze vuren en de kinderen gooiden de appels,
kastanjes en noten die ze die dag hadden verzameld in
het vuur. Het feest heeft ook Germaanse wortels. Zij vierden
feest ter ere van het zonnesymbool Sleipnir. Sleipnir is de
witte schimmel van de oppergod van de Germanen nl. Wodan.
Ze brachten offers en staken vuren aan om de vruchtbaarheid van het land en het
vee te bevorderen.
11 november is niet alleen de feestdag van Sint-Maarten. Ook de
Wapenstilstand van WO I wordt op deze dag herdacht.
Dit kwam al uitgebreid aan bod in het 2rootje „Vechten om een
plaatsje‟.
8
www.brabantsdagblad.nl/algemeen/shownieuws/7400625/Sinterklaas-wil-vroege-verkoop-snoep-straffen.ece
www.kuleuven.be/thomas/basisonderwijs/in_de_kijker/5b_sint_maarten.php
home.planet.nl/~vink0077/germaanse%20goden.html
www.bloggen.be/la4a1/archief.php?ID=536088

Sinterklaas
(6 december)
Oorsprong
Nicolaas van Myra werd omstreeks 280 geboren in Turkije en hij is gestorven op 6 december
342. Nicolaas was de bisschop van Myra. Hij wordt vaak afgebeeld met aan zijn
voeten een kuip waar 3 kinderen in zitten. Deze kinderen werden gedood
door een waard in tijden van hongersnood. De waard zou ze in
stukken hebben gesneden en in een kuip gepekeld. Nicolaas heeft deze
kinderen weer tot leven gewekt. Een andere legende gaat over de
redding van zeemannen. Er was grote hongersnood in Myra, daarom
vroeg Nicolaas aan een kapitein van een schip dat geladen was met
graan of hij geen deel kon achterlaten om de hongersnood te bestrijden.
De kapitein schonk een deel van zijn graan, maar was bang voor
controle. Want de lading was bedoeld voor de graanschuren van de
grote keizer. Nicolaas heeft ervoor gezorgd dat hun lading weer compleet
was bij hun aankomst. Hij heeft hen ook geholpen toen ze tijdens
de terugreis in moeilijkheden raakten. Sindsdien is Nicolaas patroonheilige
van de schippers en matrozen. Maar ook van kinderen, kooplieden,
slagers, wijnhandelaars, advocaten en nog een aantal andere beroepen.
Ten slotte is er nog een derde verhaal rond Nicolaas. Zijn buurman was een arme
koopman met 3 dochters. Zij zouden nooit kunnen trouwen want er was geen geld
voor een bruidschat. Daarom moesten de meisjes zich van hun vader prostitueren om
zo geld te verdienen. Toen Nicolaas dit hoorde, gaf hij de arme man 3 zakken goud of 3
gouden ballen. Zo hadden ze toch een bruidsschat. Daarom dat Nicolaas ook soms
wordt afgebeeld met een anker, maagden aan zijn voeten of 3 gouden bollen of appels.
Het feest van Nicolaas wordt al gevierd van in de 13de eeuw.
Gebruiken
Veel gebruiken van Sinterklaas en Sint-Maarten overlappen
elkaar. Bij beide feesten zetten de kinderen de avond voor
het feest hun schoentje klaar bij de haard. Ze leggen er ook
wortels en suikerklontjes bij voor het paard, een pintje voor
Piet, water voor de sint en zelfgemaakte tekeningen of een
brief. In ruil krijgen ze dan cadeautjes en snoepgoed. Dat
Sinterklaas met zijn paard op het dak loopt, gaat terug naar
de Germaanse god Wodan met zijn Sleipnir (zie Sint-
Maarten). Nicolaas van Myra gooide het geld bij de 3 meisjes
naar binnen door het raam. Maar naar binnen gaan door het raam gaat moeilijk als
je met een paard op het dak loopt. Dan blijft er nog één ingang over: de schoorsteen. De
winterperiode komt eraan en een periode van dood en duisternis volgt. Om de terugkeer
van het licht en vruchtbaarheid van de aarde te vieren, offerden de Germanen vruchten
zoals wortelen, bieten, noten… opdat de god Wodan hen een goede oogst zou geven
het volgende jaar. Wodan strooide levenszaden uit met zijn helper Oel. Ook Sinterklaas
heeft een helper, Zwarte Piet. En hij strooit met pepernoten en andere zoetigheden naar
de kinderen. De mandarijnen, speculaas, marsepein en pepernoten zijn vruchtbaarheidssymbolen
die verwijzen naar de levenszaden van Wodan.
www.brabantsdagblad.nl/algemeen/shownieuws/7400625/Sinterklaas-wil-vroege-verkoop-snoep-straffen.ece
www.krikeldries.be/?page_id=30
blog.seniorennet.be/jp_dendermonde/archief.php?ID=754296
9

Kerstmis
(25 december)
Oorsprong
Kerstmis is een belangrijke dag van het liturgisch jaar. Op
deze dag werd Jezus geboren in Bethlehem.
De Germanen vieren rond het wintersolstitium (21 decem-
ber) de joelfeesten. Bij dit feest verjagen ze de boze geesten en verwelkomen ze het
licht. Want 21 december heeft de langste nacht van het hele jaar. Na deze dag overwint
het licht dus op de duisternis. In bepaalde Scandinavische talen is Jul het woord voor
Kerstmis. Het feest werd voorbereid door het joelvuur aan te steken. Een wagenwiel
werd ombonden met stro en overgoten met pek. Daarna staken werd het wiel in brand
gestoken en van een helling afgerold. Jul betekent wiel of rad. Op het einde van de viering
waagden de Germanen een sprong over of door de vlammen heen. Fakkels, de
open haard en kaarsen werden aangestoken. In de open haard lag een joelblok. Dit is
een dik houtblok dat de hele nacht moet blijven branden. De ouderen vertelden dan oude
verhalen rond het haardvuur. Iedereen zong joelliederen en sprak joelwensen uit. In
het huis werden een boom gezet, versierd met eieren, appels, noten en dennenappels.
Dit zijn allemaal vruchtbaarheidssymbolen. Voor de feestmaaltijd werd speciaal joelbier
gebrouwen. En de meisjes hingen kousen aan de haard in de hoop dat Wodan die zou
vullen met goudstukken voor hun bruidschat.
Gebruiken
Op kerstavond is er een kerstnachtdienst. Vele koningen
en staatshoofden houden op Kerstdag een kersttoespraak.
Velen zetten in hun huiskamer een kerstboom
versierd met kerstbollen, slingers en lichtjes. Dit verwijst
natuurlijk naar de Germaanse traditie. Zo wordt er als
dessert vaak een „bûche‟ (kerststronk) aangeboden, die
dan het joelblok voorstelt. De piek die in de top van de
boom hangt, staat voor de ster die de weg wees aan de
drie koningen. Kerstbomen werden pas vanaf de 16de
eeuw in kerken geplaatst en in de 19de eeuw werd ze de
huiskamer binnengehaald. Bij de kerstboom hoort natuurlijk
de kerststal. De os en de ezel die in de stal staan
hebben geen bijbelse oorsprong.
Kerstman
De kerstman is eigenlijk een afstammeling van Sinterklaas. Emigranten
namen het gebruik van Sint Nicolaas mee naar Amerika waar Sinterklaas
omgevormd werd tot Santa Claus. De kerstman heeft dezelfde gebruiken
als Sinterklaas: lange baard, cadeautjes brengen langs de schoorsteen…
alleen is hij ontdaan van alle religieuze symboliek. Vroeger (1821) werd
Santa Claus voorgesteld in verschillende gedaantes. Hij droeg nog geen
bont en reed op een slee met één rendier. Op de eerste kerstkaartjes
(1885) had hij pakken in het rood, blauw, groen en purper. Hij was toen
nog mager en klein, een elfachtig wezentje. Het beeld van de kerstman zoals we hem
nu kennen hebben we te danken aan Coca Cola. In 1930 wilde de Coca Cola Company
de verkoop van Cola in de winter opdrijven. Reclametekenaar Haddon Sundblom tekende
een dikke figuur, in het rood-wit gekleed met een colaflesje in zijn hand. Het was niet
hun bedoeling om de kerstman voor te stellen, maar door de vele reclame werd de
kerstperiode wel met cola geassocieerd. Ondertussen keerde het feest terug vanuit
Amerika, waardoor wij eigenlijk 2 keer Sinterklaas vieren.
nl.photaki.com/pictures-verticale-lijnen-p2
www.utcfsmarine.com/utcfs/Templates/Pages/Template-66/0,8070,pageId%3D30797%26siteId%3D450,00.html
www.ond.vlaanderen.be/edison/Archief/Wat/Evenementen/Feestdagen/Xmas/Kerstman.htm
10

2. Feesten in het jodendom
Sabbat
De sabbat is een rustdag in het jodendom.
Omdat er op deze dag niet mag gewerkt worden,
moet al het werk van te voren gedaan
worden: huis schoonmaken, boodschappen
doen, koken… Ook de sabbattafel moet al van
de dag voordien klaar staan. De sabbat begint
de vrijdag vlak voor de zon ondergaat en
duurt minstens 24 uur. In de winter begint de sabbat eerder
dan in de zomer, omdat het vroeger donker is. Vlak voor de
zon ondergaat, steekt de
vrouw 2 kaarsen aan. Dit is het teken dat de sabbat begint.
Ofwel gaat alleen de man naar de synagoge* om te
bidden ofwel gaat het hele gezin. Wanneer ze thuiskomen,
begint de sabbatmaaltijd. Eerst worden de handen 3 keer
gewassen met behulp van een speciale kan met twee
oren. Dan kan de sabbatmaaltijd beginnen. De vader zegent
de wijn en de twee sabbatbroden* door de kiddoesj*
uit te spreken. De maaltijd bestaan uit brood, soep, vis, kip
en aardappelen. En er worden sabbatliederen gezongen. Op sabbatmorgen gaat het hele
gezin naar de synagoge. „s Middags gaan ze bij vrienden of familie op bezoek of rusten
ze gewoon wat uit. Op zaterdagavond wordt de sabbat op een plechtige manier afgesloten.
Gevlochten kaarsen worden aangestoken, een reukdoos met zoet geurende kruiden
wordt doorgegeven. Op het einde wordt de kaars gedoofd met een beetje wijn. Dat is het
einde van de sabbat en iedereen wenst elkaar dan een goede, nieuwe week toe.
„Gedenk de sabbatdag, dat gij die heiligt.
Op de zevende dag zult gij geen werk doen.’
Eén van de tien geboden
De sabbat verwijst naar de schepping van de aarde. God schiep de aarde in zes dagen.
De zevende dag rustte Hij. Joden doen dit nog altijd. Na zes dagen werken, rusten en genieten
ze de zevende dag van het resultaat van het werk.
Symbolen
Challes: de gevlochten sabbatbroden verwijzen
naar de tijd dat de Israëlieten door de
woestijn zwierven.
Ze kregen toen elke
dag manna*,
maar op vrijdag
kregen ze dubbel
zoveel.
www.iselinge.nl/Scholenplein/pabolessen/01022cgodsdienst/jodendomR.htm
chaitimeblog.wordpress.com/
www.fast-autos.net/diecast-cars-models/Shabbat-Havdalah-Candle-Jewish-Sabbath-Havdala-Light_360240813452.html
www.debron-har.be/koffer_jodendom_-_nieuw!!.htm
11
Havdalla-kaars: dit is de kaars die op het
einde van de sabbat wordt gedoofd. De
kaars is gevlochten
en staat voor
het licht dat God
schiep. De kaars
heeft veel pitten*.
Dit staat symbool
voor de eenheid
van het joodse
volk.

Het hele jaar door zijn er belangrijke feesten in Jodendom. Ze hebben te maken met de
geschiedenis van het Jodendom of met de landbouw. De feesten worden thuis gevierd
met speciale rituelen en bij elk feest hoort een andere maaltijd. Het feest begint al de
avond ervoor en gaat de volgende dag door.
Rosj Hasjana Rosj Hasjana is het joodse nieuwjaar en duurt twee dagen.
Dit jaar werd Rosj hasjana gevierd van woensdagavond 8
september t.e.m. donderdagavond 10 september 2010. Op
deze dag wordt de schepping van de wereld gevierd. God
opent Zijn „boek van het leven‟ waarin alle namen van de
mensen staan met hun daden. 10 dagen lang beoordeelt
Hij de daden van de joden en gaat Hij na of de slechte daden
van een mens de doodstraf tot gevolg heeft. De mensen
zelf gaan in deze 10 dagen na wat ze verkeerd hebben
gedaan. Dit zijn de „ontzagwekkende dagen‟ of de
„dagen van inkeer‟. Ze tonen berouw en gaan bidden in de synagoge. Zo hopen ze dat
God genade krijgt. Het oordeel wordt pas uitgesproken op Jom Kippoer.
Op de eerste avond van het nieuwe jaar eten ze stukjes appel die in honing gedoopt
zijn. Dan hopen ze op een goed en voorspoedig jaar. Op de middag van Rosj Hasjana
gaan sommige mensen naar een rivier of zee
om te bidden. Ze maken dan ook hun zakken
leeg en gooien broodkruimels in het water. Dit
ritueel is de „tasjlich‟. Dit betekent letterlijk
„weggooien‟. Ze werpen hun zonden en slechte
gedachten van zich af. In de synagoge
wordt er op deze twee dagen 100 maal op de
sjofar (ramshoorn) geblazen.
Jom kippoer
Deze Grote Verzoendag is de heiligste
dag van het joodse jaar. Het feest
wordt op de 10de dag van het jaar gevierd.
10 dagen na Rosj Hasjana dus.
Iedereen die een bar mitswa* is, moet
deelnemen en eet dan 25 uur lang
niets. Veel mensen gaan een hele dag bidden in de
synagoge om te bezinnen. De dienst eindigt door
één keer te blazen op de sjofar. God beslist op deze
dag over het lot van de mensen. Door te bidden
hopen ze op een verzoening tussen God en de mens.
… het joodse nieuwjaar vorig jaar viel op woensdagavond 28 september?
Het duurt tot vrijdagavond 30 september 2011. De joden
volgen niet de Gregoriaanse kalender, maar de maankalender. Eén
jaar telt 354 dagen. Ze zijn ook eerder begonnen met tellen dan wij,
waardoor zij zijn nu al in het jaar 5771 zijn.
www.nik.nl/inkeer-en-evaluatie-in-de-maand-elloel/
12
israelbericht.nl/CULTUUR.html
www.indymedia.be/index.html%3Fq=node%252F29676.html
mijn-kijk-op.infonu.nl/mens-en-samenleving/60613-jom-kippoer-vergeven-en-vergeten-kan-ik-dit.html
amman.web-log.nl/amman/2009/08/welke-bouwstop.html

Soekot
Soekot wordt 5 dagen na
Jom Kippoer gevierd. Het
feest is een herinnering aan
de uittocht uit Egypte. De
joden moesten toen 40 jaar
door de woestijn zwerven
op weg naar het beloofde land. Men dankt God
voor de trouw en bescherming die hij het volk toen
gaf. Omdat men tijdens de uittocht ook in hutten
leefde, bouwen de meeste gezinnen op deze dag
een hut van takken, stro en riet. Vandaar dat Soekot
ook wel het „Loofhuttenfeest‟ wordt genoemd. Het dak is het belangrijkste onderdeel
van de hut. Het mag niet helemaal dicht zijn, want je moet de lucht en de sterren
nog kunnen zien. De hut zelf mag niet te stevig gebouwd zijn om te wijzen op de
kwetsbaarheid van de mensen. De kinderen helpen de „soeka‟ versieren met tekeningen,
papieren kettingen en herfstvruchten, bladeren en fruit. Hiermee wordt ook het
binnenhalen van de oogst gevierd. In deze hut wordt ook gegeten en als het mooi
weer is, slapen ze er ook in. Het is enkel voor de mannen verplicht.
Gebruiken
Een belangrijk gebruik tijdens Soekot is het wuiven met de Lulav. De
lulav bestaat uit één palmtak, 3 mirretakjes, 2 wilgentakken en een
citrusvrucht. Dit staat symbool voor de oogst die wordt binnengehaald.
Met de samengebonden planten en vruchten wordt er in de 4
richtingen gewuifd om aan te tonen dat God overal aanwezig is. Het
geheel staat symbool voor vreugde.
De wilgentak is geurloos en smaakloos. Dit verwijst naar de joden
die de Thora niet lezen en hem ook niet toepassen.
1 palmtak: geurloos, maar smaakvol. Joden die enkel de Thora
bestuderen, maar niet toepassen, zitten in deze groep.
3 mirretakken: geurig, maar smaakloos. Deze joden bestuderen
de Thora niet, maar passen hem wel toe.
1 citrusvrucht: geurig en smaakvol. Hiertoe behoren de joden
die de Thora bestuderen en toepassen.
Simchat Thora
Het Soekotfeest duurt 9 dagen. De laatste dag wordt afgesloten
met Simchat Thora. Dit is Hebreeuws voor „vreugde om de Thora‟.
De volledige Thora lezen in de synagoge duurt een heel jaar. Het
allerlaatste stukje wordt gelezen op deze dag. Maar ook het begin
wordt gelezen om aan te tonen dat het lezen van de Thora niet
eindig is. Alle Thorarollen worden uit de ark gehaald en in een parade
rond de synagoge gedragen. De kinderen krijgen in de synagoge
een snoep.
noemewv.nl/TVG/joodsefeesten.htm
tovclub.nl/jodendom/voorwerpen/loelav.html
www.vriendenvanisrael.nl/?p=1688
www.iselinge.nl/Scholenplein/pabolessen/01022cgodsdienst1/pagina03-jodendom.htm
13

Poerim Poerim wordt een maand voor het Joodse paasfeest gevierd. Op deze
dag wordt voorgelezen uit het boek van Esther, de megilla. Het verhaal
gaat over een joodse vrouw Ester en haar neef Merdechai. (Dit verhaal
kun je lezen bij „een tussendoortje‟). Het verhaal wordt voorgelezen in
de synagoge. Wanneer de kinderen de naam Haman horen, maken ze
zoveel mogelijk lawaai: met ratels, bellen, fluiten,
deksels, stampen met de voeten en sisgeluiden.
Het is een vrolijk en uitbundig feest. De mensen
trekken door straten en dragen maskers en
grappige kledij. Je kan het vergelijken met ons
carnaval. Ze eten ook „hamansoren, driehoekige koekjes die gevuld
zijn met pruimen, maanzaad of dadelpasta. Ze eten ook een
feestelijke maaltijd, geven elkaar lekkernijen en schenken giften
aan goede doelen.
Pesach
Pesach is het joodse vasten. Op deze dag herdenken ze hoe
het Joodse volk 4000 jaar geleden door Mozes bevrijd werd
uit Egypte, waar ze als slaven werden behandeld. Het verhaal
kan je lezen in de bijbel - de exodus. De
Israëlieten moesten heel snel vluchten, waardoor
ze alleen maar plat brood konden meenemen
dat niet gerezen was. Pesach is dus het
feest van de ongedesemde broden, de matses. Het feest duurt in totaal 8
dagen. De eerste twee avonden wordt het verhaal van de uittocht uit Egypte
voorgelezen. Het verhaal staat in de haggada, een schitterend versierd
boek met tekeningen. Er zijn ook speciale haggada‟s voor kinderen die kunnen
openvouwen. Het jongste kind mag dan 4 vragen stellen die worden
beantwoord door het verhaal nogmaals te vertellen. Het verhaal wordt verteld
tijdens het belangrijkste ritueel van Pesach: de seder. Dit alles wordt
gevierd bij de sedermaaltijd. Op de eettafel staat tijdens de plechtigheid de
sederschotel. Het is een bijzondere maaltijd die de joden herinnert aan de Haggada
geschiedenis in Egypte.
Op de schotel ligt
een gebakken ei. De joden worden een
zelfstandig volk na de uittocht. Een ei staat
symbool voor nieuw leven.
een gebraden lamsbout. Een herinnering
aan het lam dat tijdens de uittocht werd geslacht.
Ook in de tempel wordt een lam geofferd.
bittere kruiden. Dit staat voor het zware,
bittere leven in Egypte.
een mengsel van appel, noten en kaneel.
pasta: heeft de kleur van leem. Met leem
moesten de joden stenen bakken in Egypte.
een kom zout water. Dit stelt de tranen voor
die de mensen hebben gelaten tijdens de
gevangenschap.
www.tradities.be/tradities_detail.php?id=83
www.rianneruiten.nl/feest/joods/poerim.html
www.rianneruiten.nl/feest/joods/pesach.html
14

3. Feesten in de islam
Ook de islam kent een aantal vaste feestdagen. Ze herdenken godsdienstige gebeurtenissen
of ze zijn verbonden met de 5 pijlers van het islamitische geloof*. En ze hebben
ook een aantal niet-religieuze feestdagen zoals het nieuwjaar en de feesten rond de belangrijke
gebeurtenissen zoals geboorte en trouwfeest. (Deze laatste worden besproken in het
2rootje ‘van 0 tot 99’. We beperken ons tot het bespreken van enkele feest(dag)en.
Ramadan
De ramadan valt in de 9de maand van de moslimkalender. Let wel: de moslimkalender
valt niet samen met onze kalender. De islamitische kalender volgt, net
zoals bij de joden, de maankalender. Elke maand telt 29 of 30 dagen en
start met nieuwe maan*. De ramadan valt dit jaar op maandag 1 augustus
tot 29 augustus. De profeet Mohammed kreeg in deze maand de eerste
openbaring van God. Alle openbaringen samen vormen de koran.
Om dit te herdenken vasten de moslims één maand lang. Tijdens de ramadan
mogen de moslims niet eten van zonsopgang tot zonsondergang,
niet vrijen en niet roken. Als de zon ondergaat, bestaat de maaltijd
slechts uit een paar dadels en wat water. Na het bidden, volgt een uitgebreidere maaltijd
die bestaat uit harira, de ramadansoep met brood. Alle volwassenen moeten deelnemen
aan de ramadan. Er zijn wel een paar uitzonderingen:
heel oude mensen
zieke mensen
zwangere vrouwen
vrouwen die hun menstruatie hebben
kinderen
iemand die op reis is (De verloren dagen moeten ze achteraf wel inhalen.)
soldaten in oorlogstijd
Op de vooravond voor de ramadan
is het in veel moslimlanden de gewoonte
om kanonnen af te schieten
om het begin van de vastenperiode
aan te kondigen. Voor en tijdens de
ramadan wensen de moslims elkaar
„ramadan moebarak‟ wat een
„gezegende ramadan‟ betekent. Ze
proberen ook om tijdens de ramadan de volledige koran* te lezen.
Daarvoor is de koran in 30 delen opgedeeld. Elke dag wordt
er één deel gelezen.
Waarom vasten de moslims?
1. Vasten is een periode om stil te staan bij de mensen die lijden en in armoede leven.
Je moet leren dankbaar zijn voor hetgeen je hebt en het zuivert de ziel.
2. De ramadan is één van de 5 islamitische zuilen en dus verplicht.
3. Het laat voelen wat het is om honger te hebben.
www.hahahans.be/etenendrinken.html
www.ontdekislam.nl/forum/viewtopic.php?f=43&t=18629&start=15
www.demunster.net/weda/kalender.html
15

Eid ul-Fitr
Dit is de Antwerpse
imam Nordine Taouil.
Baklava
Offerfeest
16
www.e-tarifler.com/tatli_tarifleri/baklava_tarifi-t15657.0.html
www.doh.state.fl.us/environment/community/black_henna/index.htm
birdbrainbb.net/2010/08/11/turkish-delight/
www.gva.be/dossiers/ramadan/vakantie-op-suikerfeest.aspx
www.spiriwiki.com/index.php?title=Abraham
Dit feest kennen we beter onder de naam Suikerfeest.
Hiermee wordt het einde van de ramadan gevierd. Het
feest duurt 3 dagen. De hele gemeenschap verzamelt
zich op een plein of in de moskee, bidden het Id-gebed en
luisteren naar de preek van de imam*. Kinderen mogen
mee, maar de vrouwen niet. Zij blijven thuis en bereiden
alles voor de feestelijkheden voor. De maaltijd wordt
klaargemaakt en het huis wordt gepoetst. Na het gebed
omhelzen ze elkaar en wensen ze elkaar een goed feest
en dan kan het feest ook beginnen.
De maaltijd bestaat uit het zoetste gerecht:
baklava. Kinderen krijgen snoep zoals lokum*
en nieuwe kleren. Iedereen trekt die dag
nieuwe kleren aan om er mooi uit te zien.
Vrouwen versieren hun handen met henna*.
De moslims bezoeken tijdens het
Suikerfeest zoveel mogelijk familie. Het is
ook de gelegenheid om ruzies en conflicten
bij te leggen. Moslims schenken aalmoezen
aan armen en geven cadeautjes
aan vrienden.
Het Offerfeest is het belangrijkste feest van de islam. Het duurt 3 dagen en wordt gevierd
vanaf de 10de dag van de 12de maand van de islamitische kalender. Dit jaar is dit op
zondag 6 november. De Moslims gaan in hun beste kleren naar de moskee om te bidden.
Ze offeren een dier en delen het vlees met hun vrienden en de armen. Meestal
slachten ze een schapen– of geitenlam. Het kan ook een os of buffel zijn. Het dier wordt
op een bijzondere manier geslacht. Het is verplicht om
hierbij een scherp voorwerp te gebruiken. Dit moet diep
in de nek van het dier worden gestoken. Terwijl ze dit
doen, roepen ze „Bismillah‟. Hiermee bedoelen ze dat
ze het dier doden in de naam van God om voedsel voor
de mensen te krijgen. Daarna loopt het bloed uit het
dier. Vlees dat op deze manier is geslacht, mag gegeten
worden. Met dit feest herdenken ze dat God aan
Abraham heeft gevraagd om zijn zoon Ismaël te offeren.
Dit moest hij doen om zijn trouw aan Allah te tonen.
Op het laatste moment kwam een engel vertellen dat hij
een schaap mocht offeren.
… moslims helemaal geen varkensvlees mogen eten? Dus ook
geen producten waar varkensvlees is in verwerkt, dus geen spek,
ham of producten met varkensvet zoals ijs en biscuits.
… ze ook geen alcohol mogen drinken? Ze mogen het ook niet in
huis hebben voor niet-moslimgasten.

4. Overal feest!
4.1 Spanje: Las fiestas de las Fermín
De San Fermínfeesten worden jaarlijks gevierd in Spanje
ter ere van de heilige Fermín. Het typische aan dit feest
is het stierenrennen. Elke ochtend worden 6 vechtstieren
losgelaten in de straten van Pamplona. De mensen rennen
dan voor en tussen de wilde stieren. Dit zorgt voor
een heel spektakel. Het feest start op 6 juli om 12 uur
met een vuurwerkraket, de chupinazo, en duurt 9 dagen.
Honderden flessen champagne vloeien rijkelijk. Na de
chupinazo zingt de menigte liederen en binden ze traditiegetrouw
een rode sjaal rond hun hals. De route start in
Santo Domingo waar het beeld van de
heilige Fermín staat en eindigt in de
arena van de stad. Beide kanten van de
weg, die 900 meter lang is, worden afgesloten
met houten hekkens. Wanneer
de dieren vrijgelaten zijn, wordt een
eerste vuurpijl afgeschoten. Als alle
stieren in de straat zijn, gaat een tweede
af. De Spanjaarden die willen meelopen,
starten met een voorsprong van
30 seconden. Ze zijn meestal gekleed
in een witte broek en witte T-shirt met
een rode sjaal en sjerp. Jaarlijks komen
duizenden toeristen kijken naar het
spektakel. Wanneer de stieren naderen lopen ze nog sneller of springen ze vlug over het
hek. Het stierenlopen veroorzaakt veel geduw, getrek en valpartijen. Wie valt, blijft het
best liggen met de handen over het hoofd. Je kan dan alleen maar hopen dat de stieren
je verder met rust laten. In de bochten lopen de stieren zelfs over de mensen heen. Er
zijn tijdens deze feesten dus heel wat gewonden en zelfs doden. Als de stieren de race in
groep afleggen en zich niet omdraaien, is het in enkele minuten voorbij. Een derde vuurpijl
wordt afgeschoten als alle stieren in de arena
zijn. En bij de vierde en tevens ook laatste pijl laten
de organisatoren weten dat alle stieren terug in hun
stallen zijn. Elke avond vinden er stierengevechten
plaats in de arena. Geen enkele stier overleeft dit
feest. Er zijn dan ook al heel wat protestacties gevoerd
tegen de behandeling van de dieren. Op 7 juli
trekt een processie door de straten van de Pamplona.
Deze start voor de kerk van San Lorenzo, waar
nog altijd overblijfselen van de heilige san Fermín
worden bewaard en duurt 2 uur. Zijn beeld wordt
tijdens de stoet door de stad gevoerd terwijl de menigte
zingt. Voor de rest van de dag wordt er vooral
gegeten, gedronken, muziek gespeeld en gedanst.
speedyandyzrc.skynetblogs.be/archive/2004/week14/index.html
www.beleven.org/feest/encierro_stierenren_door_pamplona_spanje
17

Tomatenfeest - La tomatina
Elke laatste woensdag van augustus
veranderen de straten
van Buñol - Valencia - in een
slagveld van tomaten. Iedereen
bekogelt elkaar met tomaten.
Het gevecht start om 11 uur en
het duurt 2 uur. Niemand is veilig
voor de tomaten. Niet de toeristen
noch de fotografen of
journalisten. Het beste is dan
ook om zwemkledij en duikbril te
dragen. Het feest telt ± 40 000
deelnemers en er wordt ongeveer
32 ton tomaten gegooid.
Na de afloop helpen alle inwoners
met de grote schoonmaak.
De avond voor het groot
„tomatenfestijn‟, wordt er paella
klaargemaakt boven grote houtvuren.
Het feest wordt opgedragen
aan de patroonheilige van
het dorp, San Luís Bertran. Naast het tomatengevecht zijn er ook shows, concerten, processies
en vele andere evenementen. Het hele feest duurt meer dan een week.
Ontstaan
Er bestaan verschillende verhalen over het ontstaan van het feest. Het zou ontstaan zijn
in 1944. Er was een parade van gigantes en cabezudos (reuzen en groothoofden). Een
groepje jongeren wilden deelnemen aan de parade tussen de reuzen van papier-maché
en drongen zich tussen de menigte door. Iemand viel en reageerde hierop door te gooien
met tomaten naar de jongeren. De rest van het publiek gooide tomaten terug. Het jaar
daarop brachten de jongeren tomaten mee van thuis om deze naar elkaar te gooien. Ze
werden wel opgepakt door de oproerpolitie. Sinds 1959 is het feest definitief toegestaan
en de gemeente deelt zelfs tomaten uit aan het steeds toenemende aantal bezoekers.
Het feest is dus uitgegroeid tot „s werelds grootste voedselgevecht en vindt elk jaar
plaats.
www.beleven.org/feest/la_tomatina_tomatenfeest_spanje
3.bp.blogspot.com/_MFFYpcmW2ZU/SHEqkkH9bWI/AAAAAAAAAHI/I_qX2maXCLo/s200/Tomatina.png
www.villacasabra.com/images/800/tomatina.jpg
18

4.2 Duitsland
Love Parade
De Love Parade is het grootste festival ter wereld. Zoals de naam het zelf zegt, is
het een optocht (parade) van tientallen praalwagens met grote geluidsinstallaties
die muziek draaien voor het publiek. Vooral elektronische muziek zoals house*,
trance* en techno* klinken door de boxen. Rond de wagens gaan de duizenden
1989
1990
150
2 000
mensen uit hun bol. Ze dragen felgekleurde, extravagante of zelfs weinig kledij. 1991 6 000
Velen verven hun haar en versieren hun auto. Het festival is ontstaan in 1989 1994 120 000
toen een dj zijn verjaardag wilde vieren op een originele manier. Hij had een
Volkswagenbusje omgebouwd en een muziekinstallatie geïnstalleerd. Zo reed hij
rond op het Kurfürstendamm* en draaide technomuziek voor de bezoekers. Het
1995
1997
500 000
1 000 000
thema van dat jaar was „Friede, Freude, Eierkuchen‟. Dit herhaalde hij een aantal 1999 1 500 000
jaren. Elk jaar kreeg een ander thema. Het aantal deelnemende wagens en be- 2002 750 000
zoekers steeg elk jaar razendsnel. Wat begon met 150 bezoekers groeide uit tot
het grootste festival ter wereld toen het in „99 de kaap van 1 500 000 mensen bereikte.
Door problemen met subsidies van de stad en sponsors ging het een aan-
2006
2008
1 200 000
1 600 000
tal jaren bergaf. De organisatoren kwamen in financiële problemen waardoor het
in 2004 en 2005 niet kon doorgaan. Tot er in 2006 een nieuwe sponsor (McFit*)
2010 1 400 000
die vanaf nu het event zou organiseren. Dat was het laatste jaar dat het doorging in Berlijn.
Vanaf 2007 verhuisde het naar het Ruhrgebied* waar de Love Parade elk jaar in een
andere stad werd georganiseerd. Het festival nam weer toe aan populariteit en 2008
werd een topjaar met maar liefst 1 600 000 bezoekers. In 2009 kon het muziekfestival
niet doorgaan omdat men vreesde dat de stad (Bochum) het hoge aantal bezoekers niet
zou aankunnen. Love Parade 2010 kennen we vooral als „het drama in Duisburg‟. De
stad kon de grote massa niet aan. Er was slechts ruimte voor 250 000 mensen en er waren
er 400 000 op het feestterrein. Aan de ingangen, die veel te klein waren, ontstond paniek.
De feestgangers werden verdrukt, vertrapt en verstikt. Er vielen 21 doden en 509
gewonden. Hulpdiensten konden zelfs niet tot bij de gewonden komen door de grote
drukte. De organisatie besloot om het festival na dit dramatisch gebeuren niet meer te
houden.
Vorsicht*! De cijfers van de bezoekersaantallen zijn uitgegeven door de organisatoren zelf en
hoogst waarschijnlijk overdreven voor de publiciteit. De politie schatte het aantal bezoekers in
2010 op 400 000 en niet op 1 400 000. Maar de cijfers van 2006 zijn wel correct.
19
nl.wikipedia.org/wiki/Love_Parade
dianhasan.files.wordpress.com/2010/01/logo_love-parade-51.png?w=640

Oktoberfest
Het oktoberfeest is het grootste bierfestival ter wereld. Het wordt
jaarlijks gevierd in München. Feesten kan van de eerste zaterdag
na 15 september tot en met de eerste zondag van oktober. Elk
jaar krijgt het drinkfestijn 6 miljoen bezoekers. Het feest begint als de
Oberbürgermeister het eerste vat bier aanslaat. De mensen dragen de
traditionele klederdracht: Lederhosen voor jongens en Dirndl voor meisjes.
Elke ochtend om 11 uur start het feest, behalve op zaterdag (10 uur)
en het duurt tot half twaalf „s avonds. Op het feestterrein, dat net buiten
de stad ligt, staat een kermis en 14 enorme tenten. Om de tent heen vind
je de Biergarten (biertuin) waar 6 verschillende bieren worden getapt. Enkel
bier dat in München wordt gebrouwen, mag geschonken worden. Het
bier wordt geschonken per liter in een Maß. 2 tenten van de 14 tenten zijn
wijntenten en in al de andere kun je ook gewone frisdrank bestellen of
Lederhosen en Dirndl
alcoholvrij bier. Ondertussen wordt er overal muziek gespeeld, gedanst
en gegeten. Er zijn traditionele Beierse gerechten te verkrijgen en jaarlijks zorgt het Münchener
Toporkest de Sumpfkröten voor de muzikale klanken. Als ontbijt heb je de typische
Weisswurst met zoete mosterd en, hoe kan het ook anders, Weissbier. Brez‟n* zijn
de favoriete snacks. Deze zijn enorm gezouten, wat zorgt voor een grotere dorst waardoor
er meer gedronken wordt. Ook de Steckerlfisch* is heel populair of de halve kip aan
‟t spit met aardappelsalade (met azijn), gekookte rode kool of deegballetjes met wat oud
brood erbij. Het middagmaal bestaat uit een broodplank met kaas en vleeswaren. En dan
heb je natuurlijk nog Oktoberfestsnoep zoals gesuikerde amandelen en gemberkoekjes in
hartjesvorm. En dit alles tussen het drinken door.
De allereerste zondag verloopt elk jaar op dezelfde
manier. De burgemeester van de stad
(München) woont eerst een mis bij, daarna
kijken ze naar de zondagse Parade. Die Parade
bestaat uit karren met paarden, blaaskapellen
en loopgroepen. Het allereerste Oktoberfest
werd in 1810 gehouden. Op de dag
dat prinses Theresia
van Saksen
-Hildburghausen
en kroonprins
Lodewijk van
Beieren huwden.
Het terrein waar
het festival doorgaat
staat ook
bekend als de
Wiesn*. Aan de
rand van het domein
staat een
bronzen beeld
ter ere van Frau
Bavaria, de godin
van Beieren.
20
www.beleven.org/feest/oktoberfest
oktoberfest-helmond.nl/Kledij.htm
www.gsforst.musin.de/Schuelerseiten/2007_08/02_Bavaria/IMG_7993b.JPG

4.3 Nederland - Koninginnedag
Koninginnedag is een officiële feestdag die wordt gevierd
op 30 april. Overal in het land is het feest en zijn er verschillende
festiviteiten. Koningin Beatrix bezoekt samen
met andere leden van het Koninklijk Huis enkele van de
vele activiteiten, meestal één of twee. Ze worden door de
plaatselijke bevolking warm en feestelijk ontvangen met
dansen, ambachten (stoelen matten en glasblazen) en
sport– en zangdemonstraties. De beelden worden rechtstreeks
op tv uitgezonden. Veel steden houden ook vrijmarkten.
Iedereen mag dan zomaar op straat hun oude
spullen verkopen. Zowel kinderen en volwassenen nemen
hieraan deel. Voor deze ene dag hebben ze geen
vergunning nodig. Op verschillende plaatsen in het land
worden parades gehouden, zijn er kinderspelen en aubades*.
Onstaan
Op 31 augustus in 1885 werd voor het eerst Prinsessedag gevierd. Dit was de dag van de
verjaardag van prinses Wilhelmina. Dit werd gevierd met het hele land om de nationale eenheid
van het land te benadrukken. Koninginnedag werd pas voor het eerst gevierd in 1890.
Koning Willem III overleed en zijn dochter, prinses Wilhelmina, werd koningin. Koninginnedag
viel op de laatste dag van de grote vakantie en evolueerde in een feestdag voor kinderen.
Pas in 1902 groeide deze dag uit tot een heus volksfeest. De koningin was net hersteld
van een ernstige ziekte. Koningin Juliana regeerde na koningin Wilhelmina vanaf 1948. De
nationale feestdag viel nu op 30 juni, de geboortedag van de nieuwe koningin. Het was de
gewoonte dat de koningin en andere leden van de koninklijke familie een bloemenhulde kregen
op het Paleis Soestdijk*. De Nederlanders liepen eerst mee in een kilometerslange
tocht om uiteindelijk de geschenken en bloemen aan de koninklijke familie in het Paleis te
overhandigen. Kinderen liepen „s morgens in een stoet naar het stadhuis waar ze enkele
volksliederen zongen zoals „Alle man van Nêerlands stam‟ en „Waar de blanke top der
duinen‟ en natuurlijk ook het „Wilhelmus‟*. In veel dorpen en steden werden kinderspelen
georganiseerd; zaklopen en koekhappen. De dag eindigde met een lampionnentocht. Voor
de volwassenen en oudere mensen werden optredens
georganiseerd met pop– en jazzbands. Vooral in Amsterdam
(de hoofdstad van Nederland) is er een grote
opkomst. Zo‟n half miljoen mensen bezoeken de grote
vrijmarkten en gaan naar de vele vieringen in de stad.
Niet alleen Amsterdammers en Nederlanders gaan er
feesten, maar deze feestdag trekt ook veel buitenlandse
bezoekers aan. Het is één van de grootste evenementen
in Amsterdam.
… de Koninginnedag soms ook op 29 juni wordt gevierd? Wanneer
30 juni op een zondag valt, feesten de Nederlanders een dagje
eerder.
… er op Koninginnedag in 2009 een aanslag werd gepleegd op de
koninklijke familie? Een auto reed in een mensenmassa en kwam
tot stilstand net voor de bus waar de familie in zat. Er kwamen toen
8 mensen om het leven.
vorstenvroegerennu.nl/wp-content/uploads/2009/05/zonnige-bea.jpg
blogs.rnw.nl/wereldkids/hoe-vier-je-koninginnedag
21

4.5 China - Xin Nian
Chinees Nieuwjaar
Aan het begin van de lente vieren de Chinezen het Nieuwe
Maanjaar. Het Nieuwe jaar begint op de tweede nieuwe maan*
na de zonnewende van 21 december. Het valt dus altijd tussen
21 januari en 20 februari. Het feest duurt 3 tot 5 dagen en wordt
gevierd in heel Azië en in landen waar veel Chinezen wonen.
De voorbereidingen gebeuren echter al veel eerder. De huizen
krijgen 3 dagen voor het feest een volledige poetsbeurt. Dit
moet voor de keukengod Tsao Chun en de jade keizer Yu Huang-ti.
Zij brengen verslag uit voor het nieuwe jaar over het
huishouden. Verder betalen de Chinezen ook hun schulden,
kopen ze nieuwe kleren en zorgen ze er voor dat de rijstmanden
en de voorraadkasten goed gevuld zijn. Dit is nodig om geluk
en voorspoed te hebben in het nieuwe jaar. Op oudejaarsavond
komt de familie bijeen om te eten. Bijzondere gerechten
worden klaargemaakt. Alles staat in teken van geluk en voorspoed.
Zo worden alle messen weggestoken opdat ze het nieuwe
jaar niet in stukken kunnen snijden. Ze mogen geen spiegels breken, niets zeggen in
teken van ongeluk en tegenspoed. Het eten mag niet allemaal worden opgegeten en kinderen
mogen die dag niet gestraft worden. Ze branden ook wierook voor de voorouders
en de goden. En zo zijn er nog veel tradities die de Chinezen doen voor en tijdens het
feest. Op nieuwjaarsdag dag trekken de Chinezen hun nieuwe kleren aan en brengen ze
een bezoek aan hun vrienden of naaste familieleden. Ze dragen vooral felgekleurde kledij.
Rood is een overheersende kleur die dag. Het is de kleur van het geluk en het verjaagt
Nian*. Er is een legende in China die zegt dat een monster genaamd Nian telkens
op de laatste dag van het jaar tevoorschijn
kwam om mensen te verslinden. Al vlug
hadden de mensen door Nian absoluut niet
tegen het lawaai en het kleur rood kon. Met
vuurwerk, explosies en overdreven gebruik
van de rode kleur verdreven ze het monster.
Hierover bestaan verschillende verhalen. Dit
leidde tot het huidige Nieuwjaarsfeest. In
parken en op de straten kun je de traditionele
bekende leeuwen– en drakendansen bewonderen.
Het Nieuwjaar eindigt met het
lampionfestival.
Elk Chinees jaar staat in teken van een dier. Zo spreken de Chinezen
羊 bv. niet van het jaar 2000, maar van het jaar van de Draak. Ook als ze
de geboortedatum vragen van iemand, antwoorden ze bv. ook met: „ik
ben van het jaar van de Tijger‟. Er zijn in totaal 12 dierentekens die altijd in
dezelfde volgorde worden gebruikt. Elk symbool beschrijft bepaalde eigenschappen
van het karakter. Zo zijn mensen die in het Jaar van het Konijn zijn
geboren, gelukkig en tevreden. Mensen van het Jaar van de Geit moesten in
2003 extra voorzichtig zijn. Het Chinese Nieuwjaar werd dit jaar gevierd op 3
februari 2011 (onze tijdrekening). Nu zijn ze in het Jaar van het Konijn.
www.beleven.org/verhaal/het_verhaal_van_het_jaar_in_china
kids.flevoland.to/kleuren/nieuwjaar/china-gelukkig-nieuwjaar.gif
www.stichtingopverhaal.nl/_wp_generated/wp89f1e051.png
22
1. Rat 7. Paard
2. Os -
Rund
8. Schaap
Geit
3. Tijger 9. Aap
4. Konijn/
Kat
10. Haan
5. Draak 11. Hond
6. Slang 12. Varken/
Zwijn

4.6 Japan - Momo-no sekku
Poppenfeest
Hina Matsuri wordt gevierd op 3 maart. Het is een
meisjes-feest en bedoeld om de meisjes geluk te
wensen. Thuis worden poppen in hiërarchische volgorde
voorgesteld. Alle leden van het koninklijk hof
(dairi) worden geëtaleerd op een rood doek. Al van
ongeveer half februari worden de poppen van onder
het stof gehaald. Alleen families die een dochter hebben,
nemen hieraan deel. Ze moeten wel opgeruimd
worden voor de volgende dag (4 maart) aanbreekt.
Anders zou dit ongunstig zijn voor de huwelijkskansen
van het meisje. De opstelling bestaat uit 5 lagen.
1. De keizer en de keizerin (uit de Heianperiode)
2. Hofdames
3. 5 musici
4. 2 soldaten uit de keizerlijke garde
5. 3 leden van de huishouding. Langs elke kant
staat een boom: links een mandarijnenboom en
rechts een kersenboom.
En dan worden er nog 2 lagen aan toegevoegd waar
meubeltjes op staan, zoals een eettafel, draagstoel,
doosjes, koetsen...
23
雛祭り
De keizer en de keizerin zijn natuurlijk de belangrijkste poppen.
Ze dragen kostuums van zijde en staan meestal voor een
goudkleurig kamerscherm. De Hofdames dragen een sakekruik.
De muzikanten zijn een zanger met een waaier, fluitisten
en 3 musici met trommels.
Zoals bij elk feest horen hier natuurlijk ook de typische gerechten
en dranken. Zo wordt er die dag hishimochi, een ruitvormige
cake, en arare, eenhapscrackers met sojasaus gegeten en
shirozake gedronken. Dit is een zoete, niet-alcoholische witte sake. Deze dag wordt ook
wel eens het perzikbloesemfestival genoemd, omdat in deze periode de perzikbomen volop
in bloei staan. De perzikbloesem staat symbool voor een gelukkig huwelijk.
Het bijgeloof is gegroeid tijdens de Heian periode* (794-1185). De poppen vangen slechte
geesten en houden ze ook bij. Zo werd de eigenaar beschermd. Deze gewoonte is te
vergelijke met een oude Japanse gewoonte waarbij drijvende (papieren) poppen in een
bootje op een rivier werden gezet. Zij namen dan de slechte geesten mee naar zee.
aboutjapan.japansociety.org/content.cfm/hinamatsuri_dolls
www.wilsonsalmanac.com/book/mar3.html
… de poppen van moeder op dochter worden doorgegeven? Ze
doen dit omdat de poppen veel geld kosten. Zo zijn in sommige families
de poppen al honderden jaren oud. De poppen hebben dus
een grote waarde.

4.7 Amerika - Thanksgiving Day
Thanksgiving Day is een dag waarop dankjewel wordt gezegd aan God voor de
oogst, rijkdom en welvaart. Tijdens de oogst, was het vullen van een geitenhoorn
met fruit en graan een traditie in . Dit is de hoorn des overvloeds. Thanksgiving
wordt gevierd in de Verenigde Staten op de 4de donderdag van november en in
Canada vieren ze dit vroeger, op de tweede maandag van oktober, omdat de oogst
daar eerder valt.
Het is een feestdag die wordt gevierd met de hele familie. Net zoals wij met Kerstmis bij
onze familie willen zijn, doen de Amerikanen en Canadezen er ook alles aan om dit samen
met hun familie te vieren. Omdat de feestdag in Amerika op een donderdag valt, krijgen
de mensen ook op vrijdag een dagje vrijaf. Die vrijdag is een ideale dag om inkopen
te doen voor kerstmis. Het is dan de drukste dag van het
jaar voor de winkeliers. Het is traditie om op deze dag kalkoen
klaar te maken. Iedereen herkent dit wel uit de vele
Amerikaanse films en soaps. Het is ook de gewoonte dat
de President gratie verleent aan een levende kalkoen. Andere
populaire gerechten op deze dag zijn: aardappelpuree,
zoete aardappelen, sperziebonen, veenbessen en pecannotentaart
of pompoentaart als dessert. Voor het eten kijken
ze eerst gezamenlijk naar het Amerikaans voetbal dat op de
televisie wordt uitgezonden.
In New York wordt er jaarlijks een Thanksgiving Day Parade
gehouden. Het is een kleurrijke parade die vooral bestaat
uit reusachtige opblaasbare ballonnen. Ze stellen allemaal
populaire cartoon– en stripfiguren voor. Figuren zoals
Shrek, Dora, Picachu (Pokémon), Kitty, Spongebob,
Ronald McDonald, Buzz Lightyear, Scooby Doo, Spiderman
en nog zoveel meer, kleuren de straten. Ook een aantal
bekende sterren doet mee aan de parade. Zo namen
Miley Cyrus, de Jonas Brothers, Kanye West, Jessica
Simpson ook al deel. De optocht begint om 9 uur bij het
Central Park en duurt 3 uur. Het spektakel trekt elk jaar 2,5 miljoen toeschouwers en
wordt al sinds vorige eeuw georganiseerd door de warenhuisketen Macy‟s.
Voor het ontstaan van het feest moeten we terug naar 1621. The Pilgrim Fathers moesten
vluchten uit Engeland omdat ze vervolgd werden voor hun geloof. Ze vluchtten naar
Plymouth (Massachussets) in het oosten van Amerika. Daar werden ze geholpen door
Iroquois Indianen. Ze kregen voedsel en leerden maïs verbouwen en hoe ze die konden
bemesten met vis. De Indianen vierden na de maïsoogst een feest ter ere van de goede
oogst. De Pilgrims hielden een gelijkaardig feest waar ook de Indianen werden uitgenodigd
als blijk van hun dank. Ze aten dan maïs, bonen en pompoenen die ze leerden telen
door de Indianen. Op de feesttafel stond ook kalkoen of ander wild dat ze hadden gevangen.
Sarah Jesepha Hale ijverde er in 1846 voor om één dag van het jaar dankbaar te
zijn voor de rijkdom en welvaart van Amerika. Het duurde tot 1863 voor de allereerste
Thanksgiving Day werd gevierd. President Abraham Lincoln legde de laatste donderdag
van november vast als Thanksgiving Day. President Roosevelt veranderde dit later naar
de vierde donderdag. In Canada vieren ze dit feest pas van 1879. Engelsen vluchtten
toen naar Canada tijdens de Amerikaanse revolutie en namen het feest mee.
eltallerssito.blogspot.com/2010/11/proyecto-thanksgiving-day.html
www.theholidayspot.com/thanksgiving/
nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Smurf_balloon_Macy's_Thanksgiving_Day_Parade_2009.JPG
24

5. Een woordje uitleg
eeuw: periode van 100 jaar.
eeuwjaren: de jaren waarin een eeuw wordt afgesloten, bv. 500, 1200, 2000…
Germanen: een Europees volk dat hier 2000 jaar geleden leefden, samen met Romeinen.
god Janus: de Romeinse god van de maand januari. Deze god wordt afgebeeld
met 2 hoofden. De ene kijkt naar het verleden en de andere naar de toekomst.
synagoge: een joods gebedshuis.
kiddoesj: een zegenspreuk.
sabbatbroden: dit zijn gevlochten broden, challotbroden.
Bar Mitswa: elke jongen die 13 jaar wordt, maakt deel uit van de joodse gemeenschap.
Dit wil zeggen dat hij de joodse wetten nu ook moet volgen. Voor meisjes
begint dit een jaar eerder.
manna: brood dat Israëlieten in de woestijn kregen van God. Het viel uit de hemel.
nieuwe maan: is de schijngestalte van de maan waarbij je de maan niet kan zien.
koran: de islamitische bijbel.
imam: geestelijke leider van de islam.
lokum: snoepgoed dat beter gekend is onder de naam Turks fruit.
henna: een rode kleurstof die gebruikt wordt voor lichaamsversiering.
house: elektronische dansmuziek.
trance: een subgenre van dancemuziek. De nadruk ligt op de melodie.
techno: een soort housemuziek met weinig melodie.
Kurfürstendamm: plein in Duitsland waar elk jaar het festival plaatsvond.
Mc Fit: is een fitnessbedrijf.
Ruhrgebied: een industriegebied van Duitsland. Het gebied wordt omsloten door
3 rivieren: de Rijn, de Lippe en de Ruhr.
Vohrsicht: is Duits voor opgelet.
Wiesn: is Beiers voor weide (Wiese, in het Duits).
Brez’n: deegachtige krakelingen.
Steckerlfisch: zoetwatervis gerookt aan het spit.
aubade: een ochtendhulde met muziek of zang.
Wilhemus: is het Nederlands volkslied.
paleis Soestdijk: is een paleis in Nederland. Het is vanaf 1937 de residentie geweest
van koningin Juliana en prins Bernhard. Nu is het eigendom van de Nederlandse
staat.
zonnewende: is de gebeurtenis waarbij de zon haar meest noordelijke of zuidelijke
punt heeft bereikt en dus gaat keren. Dit komt 2 keer per jaar voor. Op 21 december
heeft ze zuidelijkste punt bereikt, het is die dag de kortste dag van het
jaar. 21 juni is de langste dag van het jaar. De zon heeft dan haar noordelijkste
punt bereikt.
nian: Chinese woord voor jaar.
羊: Chinese teken voor geit.
雛祭り: Japans voor Poppenfeest.
Heian periode: een periode uit de Japanse geschiedenis. Het is vernoemd naar
Heian-kyo, de toenmalige hoofdstad van Japan. De periode staat vooral bekend
om de kunst (dichtkunst en literatuur) waar het boeddhisme, taoïsme en de Chinese
cultuur een grote invloed op hadden.
25

6. Muzische vorming
Iedereen heeft ze wel al eens gezien in films, de piñata‟s die door geblinddoekte kinderen
worden kapotgeslagen en die gevuld zijn met de gekste dingen. Nu gaan we zelf aan de
slag en maken we een eigen piñata.
Maak je eigen piñata
Wat heb je nodig?
Ballonnen
Behanglijm
Oude kranten
Bassin
Oude restjes wol
Stevig touw
Waterverf
Schaar
Hoe ga je te werk?
crêpepapier
Bassin
Verfborstel
Dubbelzijdig plakband
Klein emmertje (diameter 10 cm)
Mooie foto‟s, prenten of een vergrote foto
van het feestvarken
Allemaal lekkers en kleine leuke spullen
1. Neem een ballon en blaas hem twee derden op, knoop
de ballon dicht en zet hem met zijn staartje in de bokaal.
Scheur de kranten tot reepjes van ongeveer 3 op
15 cm. Vul het bassin met behanglijm en strijk de reepjes
krantenpapier in met lijm. Leg ze op de ballon en
wrijf ze glad. Dit doe je tot de volledige ballon bedekt
is. Leg zo 3 à 4 lagen. Laat de ballon drogen.
2. Schilder de ballon in kleuren die je zelf kiest en laat
hem hierna ook weer drogen.
3. Verknip de foto‟s of prenten in kleine reepjes van 4 op 5 cm. Zorg dat ze plat op de
ballon liggen, zonder kreukjes in te maken. Je kan gerust ook crêpepapier, snippers
en ander knutselmateriaal gebruiken om de piñata te versieren.
4. Snij in de achterkant een V waarvan de zijdes ongeveer 10 cm zijn. Pruts de punt
los naar buiten en snij een kruisje in de top van de ballon. Neem een dik touw. Maak
aan één kant een dikke knoop. Trek de andere kant door het kruisje naar buiten. Zo
kun je de piñata gemakkelijk ophangen als hij volledig klaar is.
5. Neem al het lekkers en de leuke dingen die je hebt meegebracht en stop die in de
ballon. Kleef die goed dicht.
6. Nu kan je de piñata nog personaliseren. Dit kan door op de voorkant een gezicht te
kleven, te schilderen… Met oude restjes wol kun je een kapsel lijmen. Hiervoor gebruik
je dan best het tweezijdig kleefband.
Andere ideeën voor een piñata zijn: smilies, dieren, stripfiguren, clowngezicht, pompoensnoet…
Gebruik je fantasie. Je kan gerust ook grotere piñata‟s maken door verschillende
kleinere aan elkaar te kleven.
Dit komt van: huis-en-tuin.infonu.nl/creatief/3204-zelf-pinatas-maken.html
www.pepperspollywogs.com/blog/index.php/category/games/pinata/
www.flickr.com/photos/16941785@N00/1337537333
26

7. Een tussendoortje!
Bij elk feest hoort eten en drinken. In plaats van er voortdurend over te lezen, mag
je nu zelf aan de slag. We maken challotbroden!
WAT HEB JE NODIG?
750 gram witte bloem
2 eetlepels bruine basterdsuiker
3 eieren
1,25 deciliter zonnebloemolie
1 eetlepel droge gist
1 theelepel zout
WAT MOET JE DOEN?
1. Los in een schaal een eetlepel suiker op in
1,25 dl water.
2. Strooi de gist erover en klop het mengsel met
de garde.
3. Dek de schaal af en laat het geheel op een
warme plaats rusten totdat het schuimig is.
4. Klop de eieren en meng ze met de olie, het
zout en 1 eetlepel suiker in de maatbeker.
5. Voeg warm water toe tot 4 dl.
6. Doe de bloem in een grote kom.
7. Voeg er langzaam het gist en het oliemengsel
aan toe.
8. Schep de bloem er met een houten lepel van
buiten naar binnen doorheen.
9. Dek de schaal af met een doek en zet hem op
een warme plaats tot het deeg twee keer zo
groot geworden is.
10. Kneed het deeg gedurende 10 minuten op
een met bloem bestrooid oppervlak.
11. Laat het opnieuw rijzen. Verdeel het daarna
in 6 gelijke stukken.
12. Rol die tot 6 strengen.
13. Vlecht deze strengen.
Leg het brood op een ingevet bakblik en laat het rijzen tot het twee keer zo groot is.
Bestrijk het met wat eigeel. Bak het gedurende 15 minuten.
14. Temper de oven tot 190 graden (ovenstand 5) en bak het nog eens 35 minuten.
27
www.iselinge.nl/Scholenplein/pabolessen/01022cgodsdienst/jodendomR.htm
warm water
een maatbeker
een garde
lepels
een schaal
een oven op 230 graden
(ovenstand 8), vraag hulp van
een volwassene bij het gebruik
van de oven.

8. Tijd voor taal! Een verhaal!
Het Poeriemverhaal van Esther
Meer dan tweeduizend jaar geleden vernielde Nebukadnezar, de wrede koning van Babylonië, de heilige tempel van de
joden in Jeruzalem. De joden werden uit hun land weggejaagd en gedwongen om in Babylonië te gaan wonen. Maar
vijftig jaar later werd Babylonië veroverd door de Perzen. De koning van de Perzen was Ahasveros en zijn koninkrijk
reikte van India tot Afrika. De joden, die nog steeds in Babylonië woonden, waren nu dus onderdanen van de Perzische
koning geworden. Om zijn koningschap te vieren organiseerde Ahasveros een groot feest in de hoofdstad van Perzië:
Shushan. Het feest zou zeven dagen duren en er was eten en drinken voor alle inwoners. Iedereen in de stad mocht
komen, zelfs de joden. Maar de leider van de joden, Mordechai, waarschuwde zijn volk om niet naar het feest te gaan.
Het was een heidens feest, waar je dingen moest eten die joden niet mogen eten, er werd geen rekening gehouden met
de sjabbat - de joodse heilige zaterdag - en bovendien gebruikte de koning de zilveren en gouden schalen uit de Tempel
in Jeruzalem voor zijn schranspartijen, iets wat God sterk zou afkeuren. Maar het joodse volk was bang dat ze de koning
voor het hoofd zouden stoten als ze niet kwamen; bovendien hadden ze wel zin in een feest, want vaak werden
joden niet eens uitgenodigd voor een feest. Dus gingen ze allemaal naar het feest en aten en dronken ze zeven dagen
lang.
Koning Ahasveros was ook op het feest. Ook de koningin was er. Zij heette Vasjti, ze was een kleindochter van de Babylonische
koning Nebukadnezar. Toen de koning dronken was van de wijn, begon hij op te scheppen dat Vasjti de
mooiste vrouw op aarde was en hij riep haar bij zich en beval haar te dansen voor het publiek. Maar de vrouw antwoordde
trots: "Ik ben je dienaar niet, zoek maar een ander om voor je te dansen!" Dat maakte de koning zo kwaad, dat hij
haar in een vlaag van woede onmiddellijk liet doden. Maar nu had de koning een nieuwe koningin nodig. Ahasveros wilde
een koningin die nóg mooier was dan Vasjti en hij liet zijn mannen heel Perzië afzoeken en beval hen de mooiste
meisjes naar Shushan te brengen. Nu woonde in Shushan een joods weesmeisje dat Hadassah heette. Zij woonde bij
haar oom Mordechai, die haar had opgevoed. Toen de mannen van de koning haar kwamen halen, zei Mordechai tegen
zijn nichtje: "Ga maar, wees maar niet bang; maar vertel ze niet dat je een joodse bent. Zeg maar dat je Esther heet, dat
is een Perzische naam. God zal je behoeden!"
Esther was een heel lief en zacht meisje en bovendien was ze erg mooi. Toen Ahasveros haar zag, koos hij haar
meteen als nieuwe koningin. Esther mocht zeven hofdames uitzoeken, een voor iedere dag, zodat ze precies wist wanneer
het sjabbat was. Ze liet haar maaltijden bereiden met koosjer voedsel, zonder dat haar geheim uitlekte: niemand
wist dat zij een joodse was. Mordechai kwam iedere dag naar de poort van het paleis om te horen of er nieuws was van
zijn nichtje. Op een dag hoorde hij buiten de poort twee mannen een plan beramen om de koning om te brengen. Hij
waarschuwde Esther, die het doorgaf aan de koning. Deze liet de twee mannen doden. Hoewel de goede daad van
Mordechai in het Koninklijke Journaal werd genoteerd, werd het geval al snel vergeten en ging men over tot de orde van
de dag.
Niet lang daarna benoemde de koning een nieuwe eerste minister; het was Haman, de rijkste man van de stad. Alle onderdanen
werden geacht om de nieuwe minister eer te betonen en voor hem te buigen. Iedereen deed het braaf, behalve
Mordechai. Niet dat Mordechai niet wilde buigen voor de eerste minister, maar Haman droeg een groot medaillon
met de beeltenis van een heidense god. Mordechai zei dat het joden verboden was om te knielen of buigen voor heidense
beeltenissen. Haman, die toch al een hekel aan joden had, werd zo kwaad dat hij zich rechtstreeks richtte tot de koning:
"Er bevindt zich onder uw onderdanen een volk," brieste hij, "dat anders is dan alle andere volken in uw koninkrijk.
Ze eten niet ons voedsel, drinken niet onze wijn en trouwen niet onze dochters! Ze houden zich niet aan uw wetten en
ze zijn lui! Elke zevende dag van de week weigeren ze te werken en verder hebben ze allerlei vrije dagen vanwege hun
God! Met uw toestemming zal ik er voor zorgen dat dit volk wordt uitgeroeid! Al moet ik de kosten daarvan zelf betalen!"
Achasveros, die een groot vertrouwen had in zijn eerste minister, gaf Haman het koninklijke zegel, om de koninklijke
orders door het hele rijk te verspreiden. Haman wilde het hele joodse volk op één en dezelfde dag uitroeien. Het leek
hem het beste om deze dag door de goden en de sterren te laten bepalen, dus gebruikte hij 'poeriem' - een soort lootjes
- om deze dag te bepalen. Daarna stuurde hij verzegelde rollen naar alle 127 provincies van het koninkrijk: 'Op de 13e
van de maand Adar', stond er op de rollen, 'zullen alle joden - jong en oud, vrouwen en kinderen - moeten worden gedood.
Hun geld en bezittingen mogen worden verdeeld.' Toen Mordechai van de brief hoorde werd hij heel verdrietig. Hij
scheurde zijn kleed en wreef as over zijn gezicht ten teken van rouw. Hij zei tegen Esther dat ze naar de koning moest
gaan en hem te vragen om het joodse volk te redden. Maar Esther durfde dat niet, want het was streng verboden om de
koning ongevraagd te benaderen. Maar Mordechai zei dat ze wel moest gaan: "Wie weet heeft God je daarom ooit koningin
gemaakt in dit paleis! Als je het niet doet, zal je een eerloze 28 dood sterven!"

"Goed," zei Esther. "Maar dan moet je het joodse volk vragen om drie dagen lang voor mij te vasten en te bidden."
Mordechai deed zoals hem was gevraagd en ook alle joodse kinderen in Shushan droeg hij op om te bidden. Het joodse
volk besefte nu dat het verkeerd was geweest om naar het feest van de koning te gaan en zich daar vol te proppen
met wijn en voedsel en de schalen uit de Tempel te misbruiken. Ze begrepen dat dit hun straf was voor het feit dat ze
de koning meer vreesden dan God.
Toen de drie dagen van vasten en bidden voorbij waren, stapte Esther naar de koning. "Wat kan ik voor je doen, mijn
koningin?" vroeg deze. Maar Esther zei nog niets en vroeg de koning alleen maar of hij met Haman te gast wilde zijn
op een privébanket. Tijdens het etentje vroeg Ahasveros nogmaals waarmee hij haar van dienst kon zijn: "Vraag het
me en je krijgt het!" drong de koning aan. Maar Esther zei niets en nodigde hem en Haman alleen maar uit voor een
volgend banket. Vreemd, dacht de koning, maar Haman was in zijn nopjes. Bij de uitgang van het paleis zag hij echter
Mordechai staan en dat veranderde zijn humeur op slag. "Ik ben zo belangrijk dat ik word uitgenodigd door de koningin,
maar deze jood weigert voor mij te buigen!" riep hij kwaad en hij wilde Mordechai onmiddellijk vermoorden, zonder
te wachten op de 13e van de maand Adar. Hij liet nog dezelfde avond een galg bouwen om Mordechai de volgende
morgen aan op te hangen. Die nacht kon koning Ahasveros niet slapen. Hij liet een bediende komen met het Koninklijke
Journaal, om hem in slaap te lezen. Deze opende het boek, precies op de bladzijde waar werd beschreven hoe
Mordechai de moord op de koning had verijdeld.
"Wat voor beloning heeft de jood daarvoor gekregen?" vroeg de koning.
"Niets, sire," was het antwoord.
"Wat? Hij redde mijn leven en kreeg niets?" brulde de koning.
Op dat moment werd er op de deur van het slaapvertrek geklopt. Het was Haman, die om permissie kwam vragen om
de jood Mordechai op te hangen.
"Haman," donderde de koning. "Zeg me, wat is de beste manier om een man die de koning toegewijd is te belonen?"
Haman, die dacht dat de koning hém bedoelde, dacht slim te zijn en antwoordde: "Laat hem uw koninklijke mantel
dragen en uw koninklijke kroon,en Iaat hem op het koninklijke paard rijden! En laat een dienaar voor het paard uitlopen
en verkondigen: 'Op deze wijze eert de koning zijn trouwste onderdaan!'"
"Een geweldig idee!" riep de koning uit. "Zorg onmiddellijk dat het voor elkaar komt. Probeer Mordechai de jood te vinden
en behandel hem precies zo als je daarnet hebt beschreven!" Haman moest wel gehoorzamen. En Mordechai
werd op koninklijke wijze door de straten van Shushan gevoerd, toegejuicht door het volk. Haman zag het knarsetandend
aan. Daarna toog hij naar het paleis, voor het tweede banket van de koningin. Daar richtte de koning zich wederom
tot Esther: "Wat is het dat je verlangt, mijn koningin? Waarom heb je ons hier uitgenodigd? Zeg het en het zal gebeuren!"
Deze keer sprak Esther wel. "Red mijn leven!" huilde ze, "en de levens van mijn volk, we zijn ter dood veroordeeld!"
"Ter dood veroordeeld?" vroeg de koning verbaasd. "Jouw volk? Door wie?"
"Door een sluwe en gemene man, door jouw eerste minister Haman!"
De koning was verbluft en beende de kamer uit om na te denken. Haman begon hevig te bibberen en wierp zich op de
koningin en smeekte om genade. Juist op dat moment kwam de koning weer de kamer inlopen. "Wat?" riep hij uit,
"Durf jij in mijn paleis de koningin aan te vallen? Wachters, grijp hem en hang hem onmiddellijk op!"
Haman werd aan de galg gehangen die hij zelf had laten bouwen voor Mordechai. En Mordechai werd nu eerste minister
van de koning in plaats van Haman! Maar hiermee waren de problemen nog niet opgelost. Volgens de Perzische
wetten van toen was het niet mogelijk om een eenmaal uitgesproken vonnis, bevestigd door het zegel van de
koning, terug te nemen. Dus de koning kon het doodsvonnis tegen de joden niet ongedaan maken. Maar Mordechai
kreeg nu de beschikking over het koningszegel, zodat hij nieuwe vonnissen kon uitvaardigen om de joden te helpen.
Zo beval hij dat voor de 13e van de maand Adar alle joden zich moesten organiseren om zich tegen aanvallen te verdedigen.
Op de 13e van Adar vochten de joden voor hun voortbestaan. Ze verdedigden zich op heldhaftige wijze. Duizenden
vijanden werden gedood, inclusief de tien kwaadaardige zonen van Haman, die stuk voor stuk werden opgehangen
aan een boom. Anders dan de Perzen, die uit waren op geld en goederen van de joden, lieten de joden de bezittingen
van de Perzen ongemoeid.
Na de viering van de overwinning vroeg Esther aan de rabbijnen om het verhaal van de dag van de 'poeriem' op te
nemen in de bijbel. De rabbijnen schreven het verhaal op rollen van perkament, en stuurden die door het hele koninkrijk.
En ze droegen het joodse volk op om het Poeriemfeest voortaan ieder jaar te vieren, als een dag van dankbaarheid
en vreugde, een dag om gezamenlijk te eten, en een dag om een cadeautje te geven aan een vriend en geld aan
de armen.
29

9. Bestaansdimensies
Mens en levensonderhoud
Sabbat
Pesach
Ramadan
Vasten
Mens en zingeving
Een jaar lang feesten!
Feesten in het jodendom en de islam
Overal feest!
Mens en het muzische
Maak je eigen piñata
Een tussendoortje: challotbroden
Henna
Mens en medemens
Feesten in het Jodendom en Islam
Overal feest!
Mens en samenleving
Een jaar lang feesten!
Feesten in het jodendom en de islam
Overal feest!
Mens en techniek
Maak je eigen piñata
Een tussendoortje: challotbroden
Mens en natuur
Feesten bij de Germanen
Overal Feest!
Mens en tijd
Een jaar lang feesten!
Feesten in het jodendom en de islam
Overal feest!
Mens en ruimte
Een jaar lang feesten!
Feesten in het jodendom en de islam
Overal feest!
30

10. Bronnen
Boeken:
Steele, P., (1997). Een wereld vol feesten. Amsterdam: De Lantaarn.
Pacco. C. (2008). Aspecten van Tijd. Cursus KATHO RENO, Torhout.
Lauvrijs, B., Elmar: (2004). Een jaar vol feesten. Antwerpen: Standaard Uitgeverij.
Sui Noi, G., (1998). Landen van de wereld: China. Harmelen: De Laude Scriptorium
BV.
NgCheong-Lum, R. Landen van de wereld: Nederland. Harmelen: De Laude
Scriptorium BV.
Charing, D., (2004). Ooggetuigen: Jodendom. Antwerpen: Standaard.
Charing, D., (1988). De wereld van de joden. Hasselt: Clavis.
Wilkinson, F., (2003). Ooggetuigen: Islam. Antwerpen: Standaard.
Websites:
www.encyclo.nl
www.wikipedia.be
www.beleven.org
www.infotalia.com
noemewv.nl/TVG/joodsefeesten.htm
www.rianneruiten.nl/feest/joods/pesach.html
www.kbspirouette.nl
oktoberfest-helmond.nl
www.koninklijkhuis.nl
www.dekkersfamily.com/thanksgiving.htm
nl.thecircumference.org/rio-carnival
www.kennisnet.nl/vo/scholier_havovwo_perdagwijzer/1mei/html/pdf/
infoblad.pdf
31