rapport 'Van mega naar beter - Dialoog Megastallen

Aan de panels is gevraagd antwoord te vinden op de volgende vragen:
• Hoe zou de veehouderij in Nederland er in de toekomst het best kunnen uitzien?
• Wat betekent dat voor (1) ondernemers in die sector en voor de Nederlandse economie, (2) het welzijn en
de gezondheid van de dieren, (3) de gezondheid van mensen, (4) het milieu en (5) het landschap?
• Welk beleid van de overheid is daar bij nodig?
Alle panels hadden een onafh ankelijke externe begeleider, ter ondersteuning tijdens hun programma en
om de rapportage te verzorgen.
Het programma van de panels bestond uit drie onderdelen:
1. Kennismaking en informatiebijeenkomst;
2. Werkbezoeken;
3. Discussie en formuleren rapport.
Op 16 juni was er een kennismakings- en informatiebijeenkomst met een introductie op de bovenstaande
opdracht. Daarna zijn vragen beantwoord over de dialoog, en vervolgens is er informatie gegeven aan de
panelleden door LTO, Milieudefensie, Dierenbescherming, Burgerinitiatieven Megastallen Nee en IPO. Als
vervolg op deze bijeenkomst hebben de panels een groot aantal vragen gesteld aan het ministerie van EL&I.
Deze zijn beantwoord tussen de werkbezoeken en de bijeenkomst waarin de panels de inhoud van hun
rapportage hebben bepaald.
Op zaterdag 18 juni legden vier panels werkbezoeken af in hun eigen regio. Het jongerenpanel ging op
werkbezoek in de Gelderse Vallei, de stedelingen uit Utrecht en Amsterdam bezochten de omgeving van Oss
en het aangrenzende deel van Gelderland. Op 28 juni vonden de discussies in de panels plaats, aan de hand
waarvan de rapportages zijn geformuleerd die op 12 juli aan dialoogleider Alders werden aangeboden.
4.2.2 Uitkomsten
In het navolgende worden de rapportages van de panels samengevat. De integrale rapportages zijn als
bijlage 3 opgenomen. Opvallend is dat de uitkomsten van de panels op veel punten verschillen maar op één
voor deze dialoog belangrijk punt grote overeenkomst tonen. Behalve het stadspanel – waarvan we het
belang natuurlijk niet mogen onderschatt en – geven alle panels aan dat de omvang van een bedrijf als
zodanig niet als een belangrijk discussiepunt wordt gezien. Veeleer moet het gaan over de omvang van de
veestapel in Nederland of over dierenwelzijn, humane gezondheid, de span-of-control voor de ondernemer
en het inpassen van bedrijf en stallen in de omgeving. Komen uit dergelijke overwegingen consequenties
voort voor de bedrijfsomvang, dan wordt dat als een acceptabel gevolg gezien in elk van de panels. Behalve
wellicht in het noordelijke gezelschap, dat zeer veel belang hecht aan een level playing fi eld binnen Europa en
dus ook voor zulke discussies de voorwaarde stelt van overeenstemming binnen dit werelddeel. Alleen het
stadspanel is bereid tot het formuleren van normen voor de bedrijfsomvang zonder die te verbinden met
genoemde achterliggende criteria.
4.2.2.1 Friesland/Overijssel
Dit panel, dat een fokvarkensbedrijf (Van Sambeek-Nielen in Lemsterland) en twee melkveebedrijven
(Stokman in Koudum en De Lange in Steenwijkerland) bezocht, richt zich in zijn concluderend advies aan
de staatssecretaris vooral op de melkveehouderij. De zorg voor een gelijk speelveld in Europa heeft voor dit
panel hoge prioriteit en vormt een voorwaarde voor de meeste adviezen.
• Zet hoog in op duurzaamheid binnen Europa en de WTO, adviseert dit panel, en vermijd tegelijkertijd
extra nationale eisen voor milieu en dierenwelzijn. Laat dat zoveel mogelijk aan de keten over, maar
stimuleer dat proces wel nadrukkelijk. Als extra milieumaatregelen absoluut nodig zijn vanwege de
bevolkingsdichtheid in Nederland, geef dan daarvoor als rijksoverheid de kaders.
• Beperk het gebruik van antibiotica en hormonen tot het uiterst noodzakelijke.
• Stel, ter voorkoming van concurrentievervalsing, op rijksniveau kaders vast voor de inpassing van nieuwe
bedrijven en bedrijfsaanpassingen in het landschap. Zorg voor snelle vergunningsprocedures voor milieu
en ruimtelijke ordening en geef daarvoor een kader aan provincies en gemeenten.
• Kies voor kortlopende doelsubsidies om transities mogelijk te maken en stimuleer daarmee innovatief
ondernemerschap.
Het panel schetst een toekomstbeeld van ‘innovatief ondernemen’: in de toekomst blijft er een economisch
gezonde melkveehouderij in Nederland, zowel gangbaar als biologisch. Alle bedrijven produceren binnen
normen voor milieu en dierenwelzijn die in Europa (en op termijn ook mondiaal) zijn overeengekomen. De
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Van mega naar beter | 37