30.09.2013 Views

Jaarverslag 2011 - Wonen Zuidwest Friesland

Jaarverslag 2011 - Wonen Zuidwest Friesland

Jaarverslag 2011 - Wonen Zuidwest Friesland

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong>


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong>


Stichting <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

Eigen Haard 3, 8561 EX<br />

Postbus 29, 8560 AA Balk<br />

Telefoon (0514) 608080<br />

Fax (0514) 608050<br />

info@zuidwestfriesland.nl<br />

www.zuidwestfriesland.nl<br />

<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

Gemeente van vestiging: Gemeente Gaasterlân-Sleat<br />

Werkgebied in gemeenten: Gaasterlân-Sleat, Skarsterlân, Súdwest<br />

Fryslân en Littenseradiel<br />

Opgericht als stichting: 29 december 2006<br />

Toegelaten bij KB nr. 82: 13 januari 1919<br />

Inschrijving Kamer van Koophandel<br />

en Fabrieken in Leeuwarden: 23 maart 1961, nr. 01031646<br />

Laatste statutenwijziging: 29 december 2006<br />

Brancheorganisatie: lid van Aedes (nr. 100216)<br />

Registratie MVROM: nr. L-0676<br />

Inschrijving in Nationaal Register<br />

Volkshuisvestingsinstellingen: nr. L-1090<br />

Raad van Toezicht<br />

Dhr. T.O. Hettinga, voorzitter<br />

Dhr. R. Post, vice-voorzitter<br />

Dhr. Y. Kooistra, lid<br />

Dhr. M. de Vries, lid<br />

Mevr. P. Schuurman, lid<br />

Bestuur en organisatie<br />

Drs. J. Huisman, directeur-bestuurder<br />

Dhr. R.R. Wielenga, hoofd Woondiensten<br />

Dhr. F. Berg AA, hoofd Financiën, Planning en Controle


Inhoudsopgave<br />

<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

Voorwoord 4<br />

<strong>Jaarverslag</strong> 6<br />

Hoofdstuk 1 Algemene ontwikkelingen 7<br />

Hoofdstuk 2 Verantwoording Bestuur en Toezicht 10<br />

Hoofdstuk 3 Personeel en Organisatie 17<br />

Volkshuisvestingsverslag 22<br />

Hoofdstuk 4 Woningbezit 23<br />

Hoofdstuk 5 Kwaliteit van het bezit 27<br />

Hoofdstuk 6 Huurbeleid 34<br />

Hoofdstuk 7 Betrekken bewoners bij beleid en beheer 36<br />

Hoofdstuk 8 Leefbaarheid 38<br />

Hoofdstuk 9 <strong>Wonen</strong>, zorg en welzijn 40<br />

Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer 42<br />

Jaarrekening 55<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening 56<br />

Hoofdstuk 12 Enkelvoudige jaarrekening 86<br />

Hoofdstuk 13 Overige gegevens 92


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> Voorwoord<br />

4<br />

Passend wonen<br />

Voor u ligt het jaarverslag <strong>2011</strong> van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> (<strong>Wonen</strong> ZWF) uit Balk. Het beschrijft de<br />

belangrijkste ontwikkelingen en resultaten van onze<br />

organisatie over <strong>2011</strong>. <strong>Wonen</strong> ZWF bestaat al bijna 100 jaar<br />

en in die periode hebben wij ons doel altijd helder voor<br />

ogen gehouden. Wij willen mensen helpen in hun<br />

woonbehoefte wanneer zij dat zelf niet kunnen.<br />

Woningcorporaties stonden in <strong>2011</strong> evenals in 2010 weer<br />

volop in publieke schijnwerpers. Helaas vanwege een aantal<br />

zeer vervelende voorvallen, maar vooral ook door de<br />

landelijke politieke belangstelling. Niet dat de landelijke<br />

politiek iets op heeft met volkshuisvesting, in tegendeel,<br />

maar vanwege het vermeende vermogen in de sector. Hoe<br />

maak ik de corporatiesector kleiner en hoe zorg ik er<br />

tegelijkertijd voor dat het vermogen in staatskas wordt<br />

gestort is de centrale vraag. Het levert enorm veel juridische<br />

touwtrekkerij op en daar worden onze huurders niet beter<br />

van.<br />

In <strong>2011</strong> is visitatietraject afgerond. <strong>Wonen</strong> ZWF wordt door de<br />

visitatiecommissie gekarakteriseerd als een corporatie die<br />

sterk is in de realisatie. <strong>Wonen</strong> ZWF is een pragmatische en<br />

vraag gestuurde corporatie, die het werkgebied en de<br />

opgaven in het werkgebied goed kent. Best genoch, soe men<br />

sizze kinne, maar toch zijn er vraagtekens te zetten bij het<br />

visitatietraject. Wegen de kosten op tegen de baten, maar<br />

nog verrassender is het weinig enthousiasme bij stakeholders<br />

rond het visitatietraject.<br />

In het verslagjaar is uitvoering gegeven aan de<br />

prestatieafspraken die met de gemeenten Nijefurd (per<br />

1/1/<strong>2011</strong> de gemeente Súdwest <strong>Friesland</strong>), Gaasterlân-Sleat en<br />

Skarsterlân zijn gemaakt. Er wordt o.a. gewerkt aan het goed<br />

huisvesten van de doelgroep, de kwaliteit van de<br />

woonomgeving en de kwaliteit van het woningbezit,<br />

waaronder duurzaamheid.<br />

In Sint Nicolaasga zijn de puntjes op de i gezet bij het<br />

nieuwbouwproject “de Iendracht”. Het project omvat 33<br />

woonzorg huurappartementen. Samen met zorgorganisatie<br />

Hof en Hiem is hiervoor een goede zorginfrastructuur<br />

aangelegd. In Balk zijn 13 woon-zorg appartementen<br />

opgeleverd. In het ontwerp van het gebouw is rekening<br />

gehouden met een mogelijke toekomstige verschuiving van<br />

doelgroepen. Ook is in Balk gestart met de bouw van 20<br />

woningen (8 huur en 12 koopwoningen). Een verrassende<br />

ontwikkeling, zeker in de huidige tijd, betrof de vlotte<br />

verkoop van de koopwoningen. De voorbereidingen van nog<br />

eens 16 huurwoningen in Balk zijn getroffen. In 2012 kan<br />

hiermee gestart worden.


Om de kwaliteitskloof tussen nieuwbouw<br />

en bestaande bouw te verkleinen is<br />

wederom in <strong>2011</strong> goed geïnvesteerd.<br />

Aandachtspunten hierbij zijn het<br />

verbeteren van de energetische kwaliteit,<br />

de esthetische uitstraling en het<br />

geschikter maken van de woningen voor<br />

ouderen. De renovatie projecten in<br />

Workum, Sondel en Langweer springen<br />

hierbij in het oog. Het project in Langweer<br />

verdient hierbij bijzondere aandacht<br />

omdat bij dit project ook goedkope<br />

koopwoningen zijn gemoeid. Middels<br />

subsidie van de provincie Fryslân en de<br />

gemeente Skarsterlân is dit mogelijk<br />

gemaakt.<br />

Een mijlpaal in <strong>2011</strong> betrof het feit dat<br />

<strong>Wonen</strong> ZWF de eerste corporatie in<br />

Nederland is, die geen woningen meer<br />

verhuurt met een rood energielabel (E, F<br />

en G label). Goed voor het milieu, maar<br />

nog beter voor de beurs van onze<br />

huurders, omdat zij hierdoor minder geld<br />

kwijt zijn aan energiekosten.<br />

Ook de kwaliteit van de dienstverlening<br />

was in <strong>2011</strong> wederom goed. Om deze te<br />

waarborgen en te optimaliseren is onze<br />

organisatie aangesloten bij het<br />

kwaliteitscentrum Woningcorporaties<br />

Huursector (KWH). De meting over <strong>2011</strong><br />

was ruim voldoende om het<br />

kwaliteitslabel te behouden.<br />

Om onze verantwoordelijkheid als<br />

maatschappelijke organisatie goed te<br />

kunnen vervullen zijn wij in dialoog met<br />

onze belanghouders, zoals de<br />

huurderorganisatie, de gemeenten en<br />

andere (maatschappelijke) organisaties.<br />

De wijze waarop het overleg gevoerd<br />

wordt met de huurderorganisatie is<br />

vastgelegd in de<br />

samenwerkingsovereenkomst. De wijze<br />

waarop het overleg gevoerd met<br />

gemeenten is geborgd in de<br />

prestatieafspraken.<br />

Dit jaarverslag is een van de<br />

communicatiemiddelen van onze<br />

organisatie. Wij ontvangen graag uw<br />

reactie en suggestie voor toekomstige<br />

uitgaven.<br />

Drs. J. Huisman<br />

directeur-bestuurder<br />

<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> Voorwoord<br />

5<br />

Missie<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> levert op<br />

een klantgerichte wijze, goede,<br />

betaalbare en duurzame woningen<br />

aan de sociale doelgroep in een<br />

prettige en vitale woonomgeving in<br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>.<br />

De kern van de missie is:<br />

- klantgericht;<br />

- goed, betaalbaar en duurzaam;<br />

- sociale doelgroep;<br />

- prettige en vitale woonomgeving.<br />

Visie<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> wil vanuit<br />

een lokale verankering en een<br />

maatschappelijke verantwoording<br />

dicht bij haar klanten staan. Het<br />

zorgen voor kwalitatief<br />

hoogwaardige en betaalbare<br />

huisvesting staat daarbij centraal.<br />

Extra aandacht gaat uit naar<br />

kwetsbare groepen in de<br />

samenleving, waaronder ouderen,<br />

jongeren, ontheemden en mensen<br />

met een beperking.<br />

Ons motto<br />

Fantastisch Betaalbaar <strong>Wonen</strong>!


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> <strong>Jaarverslag</strong><br />

6<br />

<strong>Jaarverslag</strong><br />

Hoofdstuk 1 -<br />

Algemene ontwikkelingen<br />

<strong>Wonen</strong> is lokaal<br />

Hoofdstuk 2 -<br />

Verantwoording Bestuur en Toezicht<br />

Verslag van het bestuur<br />

Verslag Raad van Toezicht<br />

Hoofdstuk 3 -<br />

Personeel en Organisatie<br />

Investeren in menselijk kapitaal<br />

Verslag van de Ondernemingsraad


“Fantastisch Betaalbaar <strong>Wonen</strong>” is<br />

het motto van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong>. Kwaliteit van de<br />

woningvoorraad en van onze<br />

dienstverlening zijn belangrijke<br />

speerpunten van ons beleid.<br />

Daarnaast vinden wij het<br />

belangrijk dat de woningen<br />

bereikbaar zijn en blijven voor de<br />

primaire doelgroep.<br />

Wel maken wij ons zorgen of dit<br />

beleid in de toekomst kan worden<br />

voortgezet. Politieke maatregelen<br />

zorgen ervoor dat de<br />

investeringscapaciteit van<br />

corporaties onder druk staat. Dit<br />

heeft geleid tot noodzakelijke<br />

bezuinigingen bij corporaties om<br />

de bedrijfscontinuïteit te kunnen<br />

blijven waarborgen.<br />

De politieke maatregelen komen<br />

de kwaliteit in de sector niet ten<br />

goede.<br />

Jhr. Van Eysingastraat te St. Nicolaasga<br />

Hoofdstuk 1 Algemene ontwikkelingen<br />

7<br />

<strong>Wonen</strong> is lokaal<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> ziet wonen als<br />

een lokale aangelegenheid. Gemeenten,<br />

corporaties en huurdersverenigingen<br />

weten hoe de lokale woningmarkt werkt<br />

en zijn bekend met de wensen van de<br />

huurder. Het is dan ook goed dat de<br />

verantwoordelijkheden hieromtrent meer<br />

op lokaal niveau komen te liggen en<br />

minder op landelijk niveau. De landelijke<br />

overheid zou zich niet op detailniveau met<br />

wonen moeten bemoeien, dat kun je<br />

prima lokaal regelen.<br />

Fantastisch Betaalbaar <strong>Wonen</strong><br />

Op regionaal niveau hebben we te maken<br />

met ontgroening, vergrijzing en krimp.<br />

Voor het rijk, de provincies, gemeenten,<br />

corporaties en marktpartijen is het nu<br />

zaak te investeren in hoogwaardige<br />

kwaliteit, om zodoende “buitenkansjes”<br />

te creëren. Samenwerken is daarbij het<br />

devies voor de komende periode. Voor<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> ligt de nadruk<br />

op het realiseren van Fantastisch<br />

Betaalbaar <strong>Wonen</strong>, wat ook ons motto is.<br />

Kwaliteit loopt als een rode draad door<br />

onze organisatie. De kwaliteitsontwikkeling<br />

van de woningvoorraad en<br />

van onze dienstverlening is onveranderd<br />

een aandachtspunt. Evenals de<br />

betaalbaarheid van wonen.<br />

De kwaliteit van ons woningbezit moet<br />

daarnaast blijven aansluiten op de<br />

behoefte van de doelgroep. Aangezien wij<br />

voornamelijk levensloopgeschikt bouwen,<br />

komen wij tegemoet aan de wensen van<br />

zowel jongeren als ouderen. Met het oog<br />

op de krimp en de vergrijzing – die rond<br />

2040 haar hoogtepunt zal bereiken – is er<br />

de komende jaren nog volop werk aan de<br />

winkel.


Hoofdstuk 1 Algemene ontwikkelingen<br />

Maatschappelijk ondernemen<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is een<br />

maatschappelijke organisatie. Wij staan<br />

dicht bij onze huurders en zijn nauw met<br />

hen verbonden. Wij bieden goede<br />

betaalbare woningen aan degenen die<br />

daarin niet zelf kunnen voorzien en doen<br />

dit vanuit een kwalitatief hoog<br />

serviceniveau. <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

neemt haar verantwoordelijkheid op het<br />

gebied van leefbaarheid. Of er sprake is<br />

van leefbaarheid wordt grotendeels<br />

bepaald door de woonbeleving van de<br />

bewoners. Zijn zij tevreden met de<br />

kwaliteit van hun directe woon- en<br />

leefomgeving dan doen wij ons werk als<br />

maatschappelijk ondernemer goed. In de<br />

bedrijfs-vergelijking ‘Corporatie in<br />

Perspectief’ van het Centraal Fonds<br />

Volkshuisvesting scoren wij goed in<br />

vergelijking met het referentie en landelijk<br />

gemiddelde. In onze optiek zijn wij dan<br />

ook een gezonde, maatschappelijke<br />

onderneming.<br />

A1-corporatie<br />

Op basis van de ingediende<br />

prognosegegevens <strong>2011</strong>-2015 heeft het<br />

Centraal Fonds Volkshuisvesting<br />

geconcludeerd dat de voorgenomen<br />

activiteiten in financieel opzicht passen bij<br />

de vermogenspositie van onze corporatie,<br />

hetgeen geresulteerd heeft in een A1oordeel.<br />

Dit oordeel is gebaseerd op de<br />

vermogensontwikkeling zonder rekening<br />

te houden met invoering van de<br />

huurtoeslagheffing in 2014 omdat deze<br />

heffing nog niet wettelijk is.<br />

Overleg belanghouders<br />

De belanghouders van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> zijn partijen waarmee we goed<br />

samenwerken en waarmee we<br />

wederzijdse belangen delen. Onze<br />

belangrijkste stakeholders zijn de<br />

huurdersvereniging, overheid,<br />

bestuurders van plaatselijke belangen,<br />

seniorenorganisaties en zorgorganisaties.<br />

Bij het vaststellen van ons beleid hebben<br />

wij bepaalde spelers in het vizier van wie<br />

wij graag zien dat zij een rol spelen bij het<br />

tot stand komen van het beleid. Daarnaast<br />

proberen wij concreet invulling te geven<br />

aan de wensen van onze belanghouders.<br />

Eind 2010 is een aanvang genomen met<br />

visitatie, welk traject in <strong>2011</strong> is afgerond.<br />

De bevindingen nemen wij mee in het<br />

nieuwe corporatieplan 2012-2018.<br />

8<br />

Prestatieafspraken gemeenten<br />

Gemeente Skarsterlân<br />

Samen met Accolade zijn met de<br />

gemeente Skarsterlân prestatieafspraken<br />

gemaakt voor de periode 2010-2015. De<br />

partijen beschouwen elkaar als partners in<br />

het vervullen van de woningbouwopgave<br />

in de gemeente Skarsterlân.<br />

Uitgaande van de eigen<br />

verantwoordelijkheid, positie en<br />

bevoegdheden wordt op verschillende<br />

punten samengewerkt.<br />

De inhoudelijke afspraken zijn vastgelegd<br />

in het document Prestatieafspraken<br />

<strong>Wonen</strong> Skarsterlân 2010-2015 dat door<br />

betrokken partijen is ondertekend.<br />

Gemeente Gaasterlân-Sleat<br />

Met de gemeente Gaasterlân-Sleat zijn<br />

afspraken over het realiseren van (sociale)<br />

woningbouw in Balk vastgelegd in de<br />

samenwerkingsovereenkomst Bouwen<br />

aan Balk (23 augustus 2007). De afspraken<br />

gaan onder meer over het realiseren van<br />

woningen op drie locaties, namelijk<br />

Groene Wal, Golfbaan en Boslust. In <strong>2011</strong><br />

zijn geen nieuwe afspraken met de<br />

gemeente Gaasterlân-Sleat gemaakt.<br />

Gemeente Súdwest Fryslân<br />

Met de voormalige gemeente Nijefurd zijn<br />

in 2010 afspraken gemaakt voor de<br />

periode 2010-2012. Partijen beschouwen<br />

elkaar als partners in het vervullen van de<br />

woningbouwopgave. Uitgaande van de<br />

eigen verantwoordelijkheid, positie en<br />

bevoegdheden wordt op verschillende<br />

punten samengewerkt. De afspraken<br />

gelden tot 2012 en worden integraal door<br />

de nieuwe gemeente Súdwest Fryslân<br />

overgenomen.<br />

Met alle drie gemeenten zijn afspraken<br />

gemaakt over de inzet van Sociale Teams.<br />

Deze teams bestaan onder meer uit<br />

vertegenwoordigers van gemeente,<br />

politie en woningcorporatie. Het doel is<br />

het snel signaleren van problemen –<br />

bijvoorbeeld betalings- en overlastproblemen<br />

– en daarop concreet actie<br />

ondernemen, waarbij de betrokken<br />

partijen elkaar ook kunnen aanspreken op<br />

hun verantwoordelijkheden. De teams<br />

komen zeer regelmatig bijeen.


Hoofdstuk 1 Algemene ontwikkelingen<br />

Governancecode Woningcorporaties en<br />

AedesCode<br />

De kerntaak van een interne<br />

toezichthouder is het zorgen voor goed<br />

ondernemingsbestuur en het houden van<br />

goed toezicht daarop. Hierover moet op<br />

een heldere en inzichtelijke wijze verslag<br />

worden gedaan zodat ook andere<br />

belanghebbenden en externe toezichthouders<br />

hun oordeel kunnen vormen over<br />

de kwaliteit van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong>. De Raad van Toezicht werkt<br />

conform de AedesCode en onderschrijft<br />

de principes en bepalingen uit de<br />

Governancecode Woning-corporaties.<br />

De codes benoemen kwaliteitseisen,<br />

waarden, normen en regels die <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> bij haar functioneren<br />

zowel intern als extern hanteert en<br />

waarop wij aanspreekbaar zijn.<br />

Doel van de Governancecode is het<br />

vaststellen van normen voor een goed<br />

bestuur en toezicht, transparantie,<br />

externe verantwoording en financiële<br />

beheersing.<br />

9<br />

Door ons als organisatie te binden aan de<br />

AedesCode laten we zien waarvoor<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> staat, waarop<br />

we aanspreekbaar zijn, dat we kwaliteit<br />

bieden en dat we ons willen<br />

verantwoorden naar de omgeving waarin<br />

we opereren.<br />

De uitwerking van de Governancecode en<br />

AedesCode binnen <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> is beschreven in onderstaande<br />

documenten:<br />

- Governance Code <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong>;<br />

- Integriteitscode <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong>;<br />

- Klokkenluiderregeling <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>.<br />

De toepassing van deze codes leidt tot<br />

een werkwijze die gericht is op de<br />

verantwoordingsstructuur en het<br />

calculeren van risico’s. De raad is daarbij<br />

alert of er sprake is van tegenstrijdige<br />

belangen.<br />

Voor de concrete invulling verwijzen wij<br />

naar het verslag van de Raad van Toezicht<br />

in dit jaarverslag.


Het bestuur is belast met het<br />

besturen van de<br />

woningcorporatie en legt<br />

verantwoording af aan de Raad<br />

van Toezicht.<br />

Hoofdstuk 2 Verantwoording Bestuur en Toezicht<br />

10<br />

Verslag van het bestuur<br />

Het bestuur is belast met het besturen van de<br />

woningcorporatie, hetgeen onder meer<br />

inhoudt dat het bestuur verantwoordelijk is<br />

voor:<br />

- de realisatie van de doelstellingen van de<br />

woningcorporatie;<br />

- de strategie;<br />

- de financiering;<br />

- het beleid;<br />

- de resultatenontwikkeling;<br />

- het beleid ten aanzien van deelnemingen<br />

van de corporatie.<br />

Het bestuur legt hierover verantwoording af<br />

aan de Raad van Toezicht. Het bestuur richt<br />

zich bij de vervulling van zijn taak naar het<br />

belang van de woningcorporatie in het licht<br />

van haar volkshuisvestelijke en<br />

maatschappelijke doelstelling en weegt<br />

daartoe de in aanmerking komende belangen<br />

van bij de woningcorporatie betrokkenen af.<br />

Het bestuur verschaft de Raad van Toezicht<br />

tijdig de informatie die nodig is voor de<br />

uitoefening van de taak van de Raad van<br />

Toezicht.<br />

Het bestuur is verantwoordelijk voor de<br />

naleving van alle relevante wet- en regelgeving<br />

en voor het beheersen van de risico’s<br />

verbonden aan de activiteiten van de<br />

woningcorporatie. Het bestuur rapporteert<br />

hierover aan en bespreekt de interne<br />

risicobeheersings- en controlesystemen met<br />

de Raad van Toezicht.<br />

Samenstelling bestuur<br />

Het bestuur van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is<br />

een eenhoofdig bestuur. De bestuurder is<br />

tevens directeur. Het bestuur bestaat uit de<br />

directeur-bestuurder drs. J. Huisman (1960),<br />

sinds augustus 1996 voor onbepaalde tijd in<br />

dienst van Stichting <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong>.<br />

Doelstellingen, strategie en randvoorwaarden<br />

De raad van Toezicht heeft haar goedkeuring<br />

verleend aan de doelstellingen en de<br />

bijbehorende strategie voor <strong>2011</strong>, zoals deze in<br />

de beleidsbegroting <strong>2011</strong> zijn opgenomen. In<br />

dit verslag is uiteengezet in hoeverre deze<br />

doelstellingen ook daadwerkelijk zijn<br />

gerealiseerd.


Hoofdstuk 2 Verantwoording Bestuur en Toezicht<br />

Horizontale dialoog<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft formeel<br />

haar belanghebbenden met betrekking tot<br />

de maatschappelijke en volkshuisvestelijke<br />

missie en doelstellingen nog niet benoemd.<br />

In de dagelijkse praktijk worden de volgende<br />

belanghebbenden onderscheiden:<br />

- bewoners (klanten, zijnde huidige of<br />

toekomstige afnemers van producten en<br />

diensten, en andere burgers) en hun<br />

vertegenwoordigers;<br />

- relevante overheden en hun instellingen<br />

op gemeentelijk en regionaal niveau;<br />

- maatschappelijke organisaties op het<br />

terrein van zorg, welzijn, onderwijs en<br />

veiligheid;<br />

- collega-corporaties.<br />

In <strong>2011</strong> is op velerlei wijze gecommuniceerd<br />

met voormelde belangenhouders.<br />

Interne risicobeheersings- en<br />

controlesystemen<br />

Risicobeheersing<br />

Het bestuur van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> is verantwoordelijk voor de<br />

interne risicobeheersings- en<br />

controlesystemen, voor het actief<br />

managen van de strategische, financiële<br />

en operationele risico’s, en voor het<br />

beperken van de impact van mogelijke<br />

incidenten.<br />

Strategische risico’s<br />

De strategische risico’s die <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> loopt zijn in veel gevallen tamelijk<br />

abstract en lastig kwantificeerbaar.<br />

Onderstaand is een opsomming gegeven van<br />

de meest in het oog springende strategische<br />

risico’s:<br />

- Demografische ontwikkelingen<br />

(ontgroening, vergrijzing en krimp van de<br />

bevolking);<br />

- Veranderende behoefte van de klant;<br />

- Handelen in strijd met de vigerende wet<br />

en regelgeving;<br />

- Niet halen van de opgave nieuwbouw en<br />

renovatie;<br />

- Veranderende wet- en regelgeving van de<br />

financiering van de zorg;<br />

- Kwalitatief en kwantitatief<br />

personeelsbestand;<br />

- Niet integer handelen van bestuur en<br />

medewerkers.<br />

11<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is zich bewust van<br />

deze risico’s en deze worden intern besproken<br />

en waar mogelijk zijn beheersinstrumenten<br />

geformuleerd.<br />

Financiële en operationele risico’s<br />

Bij de financiële en operationele risico’s gaat<br />

het om de gevaren die samenhangen met de<br />

dagelijkse activiteiten bij <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong>. Om deze gevaren structureel<br />

onderdeel te laten zijn van de sturing en<br />

beheersing van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> zijn<br />

de processen beschreven in een systeem van<br />

Administratieve Organisatie en Interne<br />

Controle. Periodiek wordt hierover het<br />

bestuur en de Raad van Toezicht<br />

geïnformeerd.<br />

Controlesystemen<br />

Het bestuur is verantwoordelijk voor het<br />

ontwerp, de implementatie en de werking van<br />

de interne risicobeheersings- en<br />

controlesystemen. Deze omvatten<br />

beleidsvorming, processen, taken, het<br />

beïnvloeden van gedrag en andere aspecten<br />

van de organisatie die het mogelijk maken de<br />

doelstellingen te realiseren en potentieel<br />

wezenlijke fouten, verliezen of fraude of de<br />

overtreding van wetten en regelgeving te<br />

voorkomen, dan wel vroegtijdig te signaleren.<br />

Ook adequate en effectieve risicobeheersings-<br />

en controlesystemen bieden echter nooit een<br />

absolute garantie voor het realiseren van de<br />

ondernemings-doelstellingen, noch kunnen zij<br />

wezenlijke fouten, verliezen, fraude of de<br />

overtreding van wetten en regelgeving<br />

volledig voorkomen.<br />

De bevindingen van de interne controle<br />

worden jaarlijks gedetailleerd vastgelegd en<br />

worden gebruikt als input ter verbetering van<br />

de administratieve organisatie en de interne<br />

controle. De belangrijkste componenten van<br />

onze interne risicobeheersings- en<br />

controlesystemen in het verslagjaar waren:<br />

- regelmatige risicoanalyses van de<br />

operationele en financiële doelstellingen<br />

van de woningcorporatie;<br />

- integriteitsbeleid (o.a. middels<br />

werkoverleg);<br />

- integriteitscode;<br />

- handleidingen voor de inrichting van de<br />

financiële verslaggeving, alsmede voor de<br />

opstelling daarvan te volgen procedures;<br />

- een systeem van periodiek monitoring en<br />

rapportering.


Zicht op Sloten vanaf de rondweg<br />

Hoofdstuk 2 Verantwoording Bestuur en Toezicht<br />

Externe accountant<br />

De externe accountant is benoemd door<br />

de Raad van Toezicht. De externe<br />

accountant heeft in het verslagjaar het<br />

gedeelte van de vergadering van de Raad<br />

van Toezicht bijgewoond, waarin het<br />

verslag van de externe accountant over<br />

het onderzoek van de jaarrekening werd<br />

besproken en waarin werd besloten over<br />

de goedkeuring van de betrokken<br />

jaarrekening. De externe accountant is<br />

tijdens deze vergadering over zijn<br />

verklaring over de getrouwheid van de<br />

jaarrekening bevraagd door de Raad van<br />

Toezicht.<br />

Visitatie<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft zich in<br />

<strong>2011</strong> laten visiteren door een<br />

onafhankelijke visitatiecommissie. De<br />

bevindingen van de commissie zijn in <strong>2011</strong><br />

uitgebracht.<br />

Namens het bestuur,<br />

Drs. J. Huisman, Directeur-bestuurder<br />

12<br />

Verslag van de Raad van<br />

Toezicht<br />

Verslag van de Raad van Toezicht<br />

In dit jaarverslag legt de RvT, als onderdeel<br />

van een maatschappelijk ondernemende<br />

organisatie, publiekelijk verantwoording af<br />

over de wijze waarop zij invulling heeft<br />

gegeven aan de uitvoering van haar taken<br />

en bevoegdheden in het afgelopen jaar. De<br />

RvT heeft statutair tot taak toezicht te<br />

houden op het beleid van het bestuur en op<br />

de algemene gang van zaken binnen de<br />

woningcorporatie <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> en de met haar verbonden<br />

onderneming en staat daarnaast het bestuur<br />

met raad ter zijde.<br />

De taken, verantwoordelijkheden en<br />

bevoegdheden van de RvT zijn in artikel 17 van<br />

de statuten van Stichting <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> omschreven. Een en ander is verder<br />

uitgewerkt in het reglement voor de RvT van<br />

d.d. 8 maart 2010 (zie ww.zuidwestfriesland.nl).<br />

Volkshuisvestelijke doelen<br />

De RvT is tevreden over de in <strong>2011</strong> behaalde<br />

volkshuisvestelijke doelen. Een deel van de<br />

bestaande voorraad is opgeknapt, er zijn<br />

geen woningen meer met een rood label en<br />

de corporatie scoort al vijf jaar achtereen<br />

zeer hoog wat betreft de dienstverlening<br />

aan huurders. De RvT is zeer te spreken over<br />

de bouw van seniorenwoningen, gezien de<br />

vraag die daar op dit moment naar is en de<br />

behoefte eraan in de nabije toekomst.<br />

Risico´s en ontwikkelingen<br />

De financiële en juridische risico´s zijn onder<br />

controle. Er is weliswaar sprake van een<br />

aantal kapitaalintensieve projecten waar<br />

vanuit financieel en juridisch oogpunt<br />

risico´s aan kleven, maar deze projecten zijn<br />

gedegen voorbereid en onder controle.<br />

De RvT maakt zich zorgen over een aantal<br />

zaken en ontwikkelingen die van grote<br />

invloed zijn op de organisatie en de<br />

volkshuisvestelijke prestaties.<br />

De aangekondigde kabinetsplannen, waarin<br />

corporaties verplicht zouden worden om<br />

driekwart van hun woningvoorraad aan hun<br />

huurders aan te bieden, hebben uitholling<br />

van de woningvoorraad tot gevolg, en<br />

zorgen naar verwachting voor een lange<br />

wachttijd en een lagere doorstroming.


Hoofdstuk 2 Verantwoording Bestuur en Toezicht<br />

Daarnaast zorgt de aangekondigde<br />

toekomstige bijdrage van de corporatie<br />

aan de uitgaven van de huurtoeslag voor<br />

onzekerheid. Daarnaast spelen er een<br />

aantal fiscale onduidelijkheden die van<br />

grote invloed zijn op de hoogte van de<br />

betalen vennootschapsbelasting.<br />

Verder krijgt ook onze corporatie de<br />

komende periode te maken met<br />

verdergaande vergrijzing en krimp. De RvT<br />

kan de gevolgen voor de corporatie nog<br />

onvoldoende inschatten, maar sluit haar<br />

ogen niet voor deze ontwikkelingen en<br />

vindt het belangrijk dat de corporatie<br />

binnen haar vermogen haar<br />

verantwoordelijkheid neemt. De RvT is van<br />

mening dat waar krimp zich voordoet,<br />

extra op de kwaliteit van de bestaande<br />

voorraad gelet moet worden. Het is<br />

belangrijk dat de corporatie meedenkt en<br />

mee helpt de leefbaarheid in de<br />

krimpdorpen overeind te houden.<br />

Voorsorteren op de krimp door<br />

grotendeels uit de krimpdorpen terug te<br />

trekken sluit niet aan bij onze<br />

volkshuisvestelijke doelstellingen. Een<br />

goede communicatie met stakeholders als<br />

provincie, gemeenten, verenigingen van<br />

dorpsbelang en huurdersverenigingen<br />

acht de RvT van groot belang om op een<br />

goede manier op deze problematiek in te<br />

spelen.<br />

Renovatieproject: Hegeterp te Workum - uitgevoerd in <strong>2011</strong><br />

13<br />

Visitatie<br />

In <strong>2011</strong> heeft de visitatie van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> door Ecorys Vastgoed plaatsgevonden.<br />

De rapportage is medio <strong>2011</strong><br />

opgeleverd en binnen de RvT besproken met de<br />

directeur. De rapportage brengt op een<br />

duidelijke en inzichtelijke wijze het<br />

maatschappelijk rendement en de prestaties van<br />

de corporatie in beeld. Uit de gegevens blijkt dat<br />

de corporatie over de gehele linie ruim<br />

voldoende tot goed presteert.<br />

De RvT is een aantal zaken opgevallen die zij van<br />

belang acht voor de corporatie. Deze zijn<br />

besproken en zullen de komende tijd de<br />

aandacht krijgen. Het betreft hier bijvoorbeeld:<br />

- Meer formaliseren en concretiseren van<br />

doelstellingen en het versterken van het<br />

verband tussen doelstellingen en<br />

beleidsaccenten;<br />

- Verbeteren inzichtelijkheid financiële effecten<br />

van doelstellingen;<br />

- Actualiseren inkoop- en aanbestedingsbeleid;<br />

- Formaliseren en betere juridische borging van<br />

afspraken;<br />

- De afweging tussen het vervullen van een<br />

maatschappelijke rol, de volkshuisvestelijke<br />

doelstellingen en een degelijk financieel<br />

beleid.<br />

In 2012 wordt het nieuwe corporatieplan<br />

geschreven en opgeleverd. De conclusies die<br />

getrokken zijn uit het visitatierapport worden<br />

door de directeur gebruikt bij het opstellen van<br />

dit plan.


Hoofdstuk 2 Verantwoording Bestuur en Toezicht<br />

Taak en werkwijze<br />

Om de toezichthoudende taak goed te<br />

kunnen vervullen heeft de RvT zich<br />

regelmatig mondeling dan wel schriftelijk<br />

door het bestuur laten informeren inzake<br />

de (financiële) resultaten in relatie tot de<br />

beoogde doelen, relevante externe<br />

ontwikkelingen en de wensen van relaties.<br />

De RvT heeft in het afgelopen boekjaar<br />

het volgende ondernomen om zich op de<br />

hoogte te houden van het functioneren<br />

van de Stichting <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> in haar werkgebied:<br />

- overleg met directeur-bestuurder;<br />

- overleg met afdelingshoofden;<br />

- overleg met externe accountant;<br />

- overleg met huurdersorganisatie;<br />

- overleg met ondernemingsraad;<br />

- bijwonen van bijeenkomsten VTW en<br />

Aedes;<br />

- vakliteratuur.<br />

De RvT is in het afgelopen jaar 7 maal<br />

bijeen geweest in aanwezigheid van de<br />

directeur-bestuurder. Alle huidige leden<br />

van de RvT zijn daarbij frequent aanwezig<br />

geweest.<br />

De RvT heeft in het afgelopen boekjaar de<br />

volgende besluiten genomen:<br />

- vaststellen vergaderschema RvT;<br />

- herbenoeming IJ. Kooistra;<br />

- prestatieafspraken gemeente Nijefurd.<br />

De RvT heeft in het afgelopen boekjaar de<br />

volgende besluiten van de directie<br />

goedgekeurd:<br />

- vaststelling volkshuisvestingsverslag,<br />

de jaarrekening en het jaarverslag 2010;<br />

- vaststelling begroting 2012;<br />

- verkoop van vijf woningen Talmapark te<br />

Balk.<br />

Een goede RvT houdt zijn directeur alert.<br />

In <strong>2011</strong> heeft de RvT in een aantal zaken als<br />

klankbord gefungeerd voor de directeur.<br />

Zo is bij een bouwproject waar grote<br />

vertragingen opgelopen waren gesproken<br />

over de wijze van communiceren met de<br />

gemeente en is gesproken over de<br />

juridische borging.<br />

Onafhankelijkheid<br />

De RvT waakt erover dat haar leden<br />

onafhankelijk zijn in de zin van de in de<br />

Governancecode Woningcorporaties<br />

bepaling III 2.2 aangeduide criteria. In <strong>2011</strong><br />

is geen sprake geweest van (transacties<br />

met) tegenstrijdige belangen waarbij<br />

leden van de RvT en of het bestuur<br />

betrokken waren.<br />

14<br />

Tevens vervult geen van de leden van de<br />

RvT of het bestuur een nevenfunctie die<br />

onverenigbaar is met het lidmaatschap van<br />

de Raad of het bestuur. Verder is in het jaar<br />

<strong>2011</strong> binnen de organisatie van Stichting<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> geen gebruik<br />

gemaakt van de ‘Regeling Melding<br />

onregelmatigheden’.<br />

Deskundigheid en samenstelling<br />

De RvT bestaat uit vijf leden.<br />

De RvT werkt met een profielschets (zie<br />

www.wonenzuidwestfriesland.nl),<br />

gerelateerd aan zijn omvang, samenstelling<br />

en activiteiten, voor de gewenste<br />

deskundigheid en achtergrond van de<br />

leden van de RvT. De samenstelling van de<br />

RvT voldoet aan deze profielschets.<br />

Hieronder staat beschreven hoe de RvT per<br />

31 december <strong>2011</strong> was samengesteld. Een<br />

compleet overzicht met alle nevenfuncties<br />

en de cv’s staat vermeld op de<br />

www.wonenzuidwestfriesland.nl.<br />

De heer T.O. Hettinga, voorzitter<br />

Woonplaats: Kimswerd.<br />

Deskundigheid: huurdersvraagstukken,<br />

samenlevingsontwikkeling en<br />

management.<br />

Relevante werkervaring: Gepensioneerd<br />

directeur Woningstiching De Friese Greiden.<br />

Relevante nevenfuncties: voorzitter<br />

Stichting expl. Kantoorpand. Betrokken bij<br />

een onderzoek naar de naoorlogse<br />

woningen in de Delfts Roodstijl.<br />

De heer R. Post, vicevoorzitter<br />

Woonplaats: Wijnaldum.<br />

Deskundigheid: vastgoedontwikkeling en<br />

Arbeidsverhoudingen.<br />

Relevante werkervaring: Gepensioneerd<br />

directeur wegenbouwbedrijf.<br />

Relevante nevenfuncties: projectintermediair<br />

bij recreatie met zorgprojecten.<br />

De heer IJ. Kooistra, lid<br />

Woonplaats: Koudum.<br />

Deskundigheid: bedrijfseconomie en<br />

financiën.<br />

Relevante werkervaring: Gepensioneerd<br />

directeur Rabobank.<br />

Relevante nevenfuncties: secretaris<br />

Stichting expl. Kantoorpand, consulent<br />

Stichting Ondernemers klankbord regio<br />

Fryslân.


Hoofdstuk 2 Verantwoording Bestuur en Toezicht<br />

De heer M. de Vries, lid<br />

Woonplaats: Rotstergaast.<br />

Deskundigheid: volkshuisvesting,<br />

vastgoedontwikkeling en -beheer,<br />

samenlevingsontwikkeling.<br />

Relevante werkervaring: manager<br />

Woondiensten bij een woningcorporatie<br />

Relevante nevenfuncties: consulent Wet<br />

Maatschappelijke Ondersteuning in<br />

<strong>Friesland</strong> (vakbond de Unie),<br />

lid Lokale Raad Heerenveen bij Accolade<br />

Heerenveen, Lid Verwantenpanel Talant,<br />

lid landelijke cliëntenraad thuiszorg<br />

diensten centrale.<br />

Mevrouw mr. P. Schuurman, lid<br />

Woonplaats: Leeuwarden.<br />

Deskundigheid: wet- en regelgeving,<br />

huurdersvraagstukken,<br />

samenlevingsontwikkeling en<br />

arbeidsverhoudingen.<br />

Relevante werkervaring:<br />

beleidsmedewerker zorg & welzijn,<br />

juridisch adviseur Europese wet- en<br />

regelgeving.<br />

Relevante nevenfuncties: lid<br />

Huurcommissie.<br />

Benoeming<br />

Leden van de RvT kunnen op grond van de<br />

statuten en het reglement voor de Raad<br />

van Toezicht voor een periode van 4 jaar<br />

benoemd worden. Herbenoeming is 1 keer<br />

mogelijk voor een periode van 4 jaar.<br />

Honorering Raad van Toezicht<br />

De honorering van de RvT is gekoppeld<br />

aan de zwaarte van de functie van de<br />

afzonderlijke leden van de RvT en houdt<br />

rekening met maatschappelijke waarden<br />

en normen. De honorering is niet<br />

gekoppeld aan de prestaties van Stichting<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>. In deze<br />

vergoedingen zitten vergoedingen voor<br />

reis- en overige gemaakte kosten<br />

inbegrepen. Jaarlijks worden de bedragen<br />

aangepast aan de inflatiecorrectie.<br />

Werkgeversrol<br />

De RvT is verantwoordelijk voor een goed<br />

bestuur, onder meer door benoeming,<br />

schorsing, ontslag en jaarlijkse evaluatie<br />

van het bestuur. Directeur-bestuurder, de<br />

heer drs. J. Huisman, is sinds augustus<br />

1996 voor onbepaalde tijd in dienst van<br />

Stichting <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>.<br />

De RvT heeft in <strong>2011</strong> het bezoldigingsbeleid<br />

en de arbeidsvoorwaarden van de<br />

directeur-bestuurder niet gewijzigd.<br />

15<br />

Naast het vaste salaris is er geen sprake van<br />

een variabel salaris. Aan de directeurbestuurder<br />

wordt een bedrijfsauto<br />

beschikbaar gesteld. De honorering van de<br />

directeur-bestuurder is gebaseerd op de<br />

aanbevelingen in het rapport van de<br />

Commissie Arbeidsvoorwaarden Statutair<br />

Directeur Woningcorporaties (Commissie<br />

Izeboud). De zwaarte van de functie van<br />

statutair directeur van een corporatie met<br />

de kenmerken van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> leidt volgens de adviesregeling<br />

Izeboud tot indeling van de functie in<br />

functieniveau D. Door de RvT is een binnen<br />

de bandbreedte van functieniveau D liggend<br />

totaal salaris voor de directeur-bestuurder<br />

vastgesteld. Het salaris van de directeurbestuurder<br />

volgt binnen de bandbreedte<br />

van functieniveau D de automatische<br />

verhoging volgens de CAO Woondiensten.<br />

De pensioenregeling die voor het gehele<br />

personeel geldt conform de CAO<br />

Woondiensten is ook voor de directeurbestuurder<br />

van toepassing.<br />

Nevenfuncties bestuurder<br />

In het kader van zijn functie als directeurbestuurder<br />

van Stichting <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> vervult de heer J. Huisman de<br />

volgende (onbezoldigde) nevenfuncties:<br />

- Voorzitter ledenraad Rabobank<br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>;<br />

- Lid kommisje Kritebelied;<br />

- Penningmeester Stichting expl.<br />

Kantoorpand.<br />

Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling<br />

tussen <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> en de<br />

bestuurder wordt vermeden. Dit is vastgelegd in<br />

de Governancecode. In <strong>2011</strong> is geen sprake<br />

geweest van een tegenstrijdig belang.<br />

Evaluatie bestuurder<br />

Ten minste eenmaal per jaar beoordeelt<br />

de voorzitter van de RvT met een ander lid<br />

uit de Raad de directeur-bestuurder.<br />

Tijdens deze evaluatie komen in ieder geval<br />

de volgende onderwerpen aan de orde:<br />

het functioneren van de directeurbestuurder;<br />

de relatie tussen de directeurbestuurder<br />

en de RvT;<br />

de relatie met de belangrijkste<br />

belanghouders van de<br />

woningcorporatie, met name<br />

gemeenten, zorginstellingen,<br />

huurdersorganisaties en<br />

bewonersorganisaties (verenigingen van<br />

dorpsbelang).


Hoofdstuk 2 Verantwoording Bestuur en Toezicht<br />

Medio <strong>2011</strong> heeft de beoordeling van de<br />

directeur-bestuurder plaatsgevonden,<br />

waarin de RvT aangegeven heeft tevreden<br />

te zijn over het functioneren van de<br />

directeur-bestuurder en nog duidelijke<br />

uitdagingen te zien. De beoordeling is in<br />

de RvT besproken en akkoord bevonden.<br />

Begin 2012 vindt een planningsgesprek<br />

plaats met de directeur-bestuurder waarin<br />

de criteria geschetst worden op basis<br />

waarvan de directeur-bestuurder het<br />

komende jaar wordt beoordeeld, en<br />

worden de werkdoelen geformuleerd.<br />

Auditcommissie/beoordeling accountant<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft geen<br />

auditcommissie ingesteld. Normaal<br />

gesproken wordt het functioneren van de<br />

externe accountant ieder jaar beoordeeld.<br />

In 2012 zal deze beoordeling plaatsvinden.<br />

Financiële situatie<br />

Het resultaat van het boekjaar <strong>2011</strong> is licht<br />

positief, terwijl begroot was een verlies.<br />

De positieve uitkomst is een gevolg van:<br />

- Lagere onrendabele investeringen;<br />

- Lagere bedrijfslasten;<br />

- Lagere rentelasten;<br />

- Meer woningen verkocht dan begroot.<br />

Het resultaat is negatief beïnvloed ten<br />

opzichte van vorige jaren door de<br />

wijziging van het afschrijvingssysteem.<br />

Voorheen was dit op annuïteiten basis,<br />

vanaf <strong>2011</strong> door regelgeving, lineair.<br />

Met dit resultaat kunnen wij zeer tevreden<br />

zijn.<br />

Kantoor <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> - Eigen Haard 3 te Balk (1994)<br />

16<br />

Was het vorige jaren nog wel eens lastig de<br />

geplande onderhoudsactiviteiten uit te<br />

voeren; in <strong>2011</strong> zijn alle plannen uitgevoerd.<br />

In de huidige onroerend goed markt is het<br />

goed te constateren, ook voor de komende<br />

jaren, dat onze corporatie in de exploitatie<br />

niet afhankelijk is van het aantal te verkopen<br />

woningen. Het resultaat kan worden<br />

gehaald uit de kasstromen bij een normale<br />

bedrijfsvoering.<br />

De solvabiliteit op basis van de waardering<br />

op historische kostprijs is rond de 25 %. Het<br />

Centraal Fonds Volkshuisvesting acht op<br />

basis van waardering op bedrijfswaarde een<br />

minimale solvabiliteit nodig van 13,2%. voor<br />

2010. Een goede basis om verder te werken.<br />

Er is geen sprake van bijzondere rente-<br />

risico’s; de rente- dekkingsgraad voldoet<br />

ruimschoots aan de norm. De corporatie<br />

heeft geen bijzondere maatregelen, zoals<br />

b.v. derivaten af te sluiten, om de rente –<br />

risico’s af te dekken.<br />

Ook dit jaar is weer mee gedaan met de<br />

jaarlijkse benchmark tussen 7 Friese<br />

corporaties. De rating in deze groep is<br />

boven gemiddeld en op een aantal<br />

onderdelen in de top. De bedrijfslasten zijn<br />

het laagst van de groep. Ook steken de<br />

netto- bedrijfslasten zeer gunstig af ten<br />

opzichte van het landelijk gemiddelde.<br />

De Raad van Toezicht is van mening dat we<br />

hier te maken hebben met een financieel<br />

gezonde corporatie met voldoende vlees op<br />

de botten voor de komende jaren.<br />

Namens de Raad van Toezicht,<br />

De heer T.O. Hettinga, voorzitter


Met een gemotiveerde groep<br />

mensen geven we invulling aan<br />

de eisen van de klant op het<br />

gebied van woning en woonomgeving.<br />

Zonder enthousiaste<br />

medewerkers geen optimale<br />

resultaten. We willen een<br />

transparante organisatie zijn die<br />

dienstverlening van goede<br />

kwaliteit biedt. Die kwaliteit<br />

meten en monitoren we met het<br />

KWH-label. Zo zorgen we ervoor<br />

dat kwaliteitszorg stevig is<br />

verankerd in onze organisatie.<br />

En natuurlijk staat bij ons<br />

ook de interne klant centraal!<br />

Hoofdstuk 3 Personeel en Organisatie<br />

17<br />

Investeren in menselijk<br />

kapitaal<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is een platte<br />

organisatie met korte communicatielijnen.<br />

Hierdoor kan snel worden geanticipeerd op<br />

dringende kwesties en kunnen beslissingen<br />

snel worden genomen.<br />

Er zijn twee afdelingen binnen de<br />

organisatie: Woondiensten (frontoffice) en<br />

Financiën, Planning en Controle<br />

(backoffice). Naast deze twee afdelingen is<br />

er een afdeling overstijgend projectteam.<br />

De directeur-bestuurder is hiervan<br />

voorzitter. Meerdere disciplines zijn in het<br />

projectteam vertegenwoordigd.<br />

Mensen maken de organisatie. Wij zijn een<br />

maatschappelijke onderneming die veel<br />

belang hecht aan gemotiveerd personeel.<br />

Om onze medewerkers te stimuleren geven<br />

wij ze een grote mate van zelfstandigheid<br />

en eigen verantwoordelijk-heid. Het nemen<br />

van eigen initiatieven wordt zeer op prijs<br />

gesteld. Medewerkers communiceren op<br />

een open en informele manier met elkaar.<br />

Transparantie staat bij ons hoog in het<br />

vaandel. Daarnaast zorgen wij ervoor dat de<br />

arbeidsomstandigheden van de<br />

medewerkers goed aansluiten op de<br />

behoeften. <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft<br />

een veilige werkomgeving gecreëerd waar<br />

het prettig werken is. Door het aanbieden<br />

van opleidings-mogelijkheden en scholing<br />

dragen wij zorg voor de persoonlijke<br />

ontwikkeling van onze medewerkers. Wij<br />

investeren continu in personele kwaliteit.<br />

Personele wijzigingen<br />

In <strong>2011</strong> is van 2 medewerkers het contract<br />

voor bepaalde tijd met 1 jaar verlengd.<br />

Eind <strong>2011</strong> is een medewerker aangesteld<br />

voor tijdelijke vervanging van een<br />

medewerkster met zwangerschapsverlof.


Personele opbouw<br />

Per 31 december <strong>2011</strong> waren 27<br />

medewerkers in dienst van wie 6 vrouwen<br />

en 21 mannen. In totaal gaat het om 25,4<br />

formatieplaatsen. Van de 27 medewerkers<br />

werken er 9 parttime. De gemiddelde<br />

leeftijd van de medewerkers van <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> was ultimo <strong>2011</strong> 43,7<br />

jaar (2010: 42,7 jaar) en de gemiddelde<br />

duur van het dienstverband 14 jaar<br />

(2010: 13 jaar). De directie bestaat uit één<br />

persoon. Op de afdeling Woondiensten<br />

werken 19 medewerkers, van wie 10 in de<br />

buitendienst. De afdeling Financiën,<br />

Planning en Controle bestaat uit 7<br />

medewerkers.<br />

Maatschappelijke taak<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> beschouwt het<br />

als haar maatschappelijke taak om<br />

jongeren voor te bereiden op deelname<br />

aan het arbeidsproces. Daarom hebben<br />

we in <strong>2011</strong> een stageplaats aangeboden<br />

aan een leerling van het <strong>Friesland</strong> college<br />

(mbo) in Sneek en aan een leerling van de<br />

CSG te Balk, afdeling Zorg & Welzijn Breed<br />

en Handel & Administratie.<br />

Hoofdstuk 3 Personeel en Organisatie<br />

18<br />

Daarnaast huren wij medewerkers in van<br />

een sociale werkvoorziening.<br />

Deze medewerkers verrichten huismeester<br />

taken en diverse andere voorkomende<br />

werkzaamheden.<br />

Personeelsbeleid<br />

Jaarlijks worden voortgangsgesprekken<br />

gehouden. Hierin komt het functioneren van<br />

de medewerkers aan de orde en vindt een<br />

beoordeling plaats.<br />

Interne risicobeheersing en controle<br />

Jaarlijks stelt de organisatie een plan op van<br />

de interne controlewerkzaamheden die ze<br />

uitvoert en per hoofdproces rapporteert. De<br />

controlewerkzaamheden vinden plaats op<br />

basis van het handboek Administratieve<br />

Organisatie.<br />

De accountant geeft ieder jaar in zijn<br />

managementletter een beoordeling over de<br />

administratieve organisatie en interne<br />

controle bij <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>.<br />

In de managementletter <strong>2011</strong> was de<br />

accountant van mening dat onze corporatie<br />

“in control” is en voldoende aandacht heeft<br />

voor de risicobeheersing.


in procenten<br />

7<br />

6<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

Hoofdstuk 3 Personeel en Organisatie<br />

Verloop ziekteverzuim (incl. zwangerschap)<br />

19<br />

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 <strong>2011</strong><br />

Kort ziekteverzuim (t/m 5 dagen) Middellang ziekteverzuim (6 t/m 42 dgn)<br />

Lang ziekteverzuim (> 42 dagn) Zwangerschap<br />

Landelijk gemiddelde (CBS)<br />

Arbeidsomstandigheden<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> hecht veel<br />

belang aan gezonde medewerkers die op<br />

een veilige manier hun werk kunnen doen.<br />

Het welzijn van de mens vormt hiervoor<br />

de basis<br />

Verder hebben in <strong>2011</strong> de volgende<br />

opleidingen plaatsgevonden:<br />

• (verlenging) Basisveiligheid VCA voor<br />

uitvoerenden;<br />

• (verlenging) Vol VCA voor<br />

leidinggevenden;<br />

• Volledige cursus Vol VCA voor<br />

leidinggevenden.<br />

Het af te geven VCA certificaat is 10 jaar<br />

geldig.<br />

Ziekteverzuim<br />

In <strong>2011</strong> was het ziekteverzuimpercentage<br />

4,6% (2010: 6,1%), exclusief<br />

zwangerschapsverlof. Langdurig<br />

ziekteverzuim van 2 medewerkers is debet<br />

aan dit hogere percentage. Het ziekteverzuim<br />

van minder dan drie maand<br />

bedroeg in <strong>2011</strong> 1,1% (2010: 1,7%). Samen<br />

met zorgverzekeraar De <strong>Friesland</strong> heeft<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> afspraken<br />

gemaakt over het omgaan met<br />

ziekteverzuimbegeleiding. De <strong>Friesland</strong><br />

neemt drie dagen of eerder na de<br />

ziekmelding contact op met de<br />

werknemer. De zorgverzekeraar<br />

informeert naar de situatie en biedt hulp<br />

aan om de werknemer zo snel mogelijk<br />

weer aan de slag te krijgen.<br />

Daarnaast heeft de direct leidinggevende<br />

periodiek contact met de zieke<br />

werknemer.<br />

Preventief Medisch Onderzoek<br />

In het kader van gezondheids-management<br />

wordt eens in de 5 jaar aan alle<br />

medewerkers een (vrijwillig) Periodiek<br />

Medisch Onderzoek (PMO) aangeboden.<br />

Aan een goede balans tussen werk en privé<br />

van de werknemer wordt veel waarde<br />

gehecht. De laatste PMO dateert van<br />

december 2008.<br />

Risico-inventarisatie en -evaluatie<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> leeft de eisen na<br />

die de Arbowetgeving stelt. Door middel<br />

van een risico-inventarisatie en evaluatie<br />

(RIE) wordt inzicht gegeven in de risico’s op<br />

het gebied van veiligheid, gezondheid en<br />

welzijn van de organisatie. Elke drie tot vijf<br />

jaar, of eerder als de werkomstandigheden<br />

daartoe aanleiding geven, vindt een<br />

actualisatie van de RIE plaats. In 2008 is<br />

voor het laatst een RIE uitgevoerd. Waar<br />

mogelijk worden de hierin gedane<br />

aanbevelingen opgevolgd.<br />

Bedrijfshulpverlening<br />

Binnen <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> zijn vier<br />

bedrijfshulpverleners (BHV-ers) actief. Zij<br />

volgen jaarlijks verplichte herhalingscursussen,<br />

waaronder de bediening van de<br />

AED (Automatische Externe Defibrillator). In<br />

ons kantoorgebouw in Balk is een AED<br />

aanwezig. Ook organiseren de BHV-ers<br />

jaarlijks een ontruimingsoefening. Samen<br />

met de preventiemedewerker vormen de<br />

BHV-ers het Arboteam.


Arbobeleid<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> voldoet als<br />

corporatie aan de bestaande Arboregelgeving.<br />

Verschillende plannen en<br />

protocollen, waaronder een<br />

verzuimprotocol, calamiteiten-kalender,<br />

BHV-beheersplan en een protocol Omgaan<br />

met agressie maken hier onderdeel van<br />

uit.<br />

Opleidingen<br />

Aan opleidingen en cursussen is in <strong>2011</strong><br />

een bedrag van € 28.000 besteed.<br />

Begroot was € 25.000. Daarnaast is in de<br />

CAO vastgelegd dat medewerkers de<br />

beschikking hebben over een eigen<br />

loopbaanbudget van max. € 4.500.<br />

Werknemers van 55 jaar en ouder kunnen<br />

dit loopbaanbudget ook aanwenden voor<br />

de aankoop van verlofuren (max. 28 uur<br />

per jaar). Werknemers die hiervoor in<br />

aanmerking kwamen hebben hier in <strong>2011</strong><br />

ook gebruik van gemaakt.<br />

Twee werknemers hebben in <strong>2011</strong> hun<br />

loopbaanbudget aangewend voor<br />

loopbaanontwikkeling .<br />

In <strong>2011</strong> hebben verschillende medewerkers<br />

functiegerichte opleidingen gevolgd van<br />

financiële, fiscale en technische aard.<br />

Daarnaast wordt (jaarlijks) het gehele<br />

personeel sinds 2009 een EHBO-opleiding<br />

aangeboden. Hiervan maakt ongeveer 50%<br />

van het personeel gebruik. Omgaan met<br />

de AED maakt onderdeel uit van de<br />

opleiding.<br />

Hoofdstuk 3 Personeel en Organisatie<br />

Vervangende nieuwbouwproject: Jhr. Van Eysingastraat te St. Nicolaasga<br />

20<br />

Kenteq, het kenniscentrum voor technisch<br />

vakmanschap, ziet <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> als een erkend leerbedrijf voor de<br />

volgende kwalificaties: installatie-monteur<br />

woningbouw, assistent installatiemonteur<br />

verwarmingstechniek en dakbedekkingtechniek<br />

en installatie-techniek<br />

differentiatie monteur.<br />

CAO en salarissen<br />

Begin <strong>2011</strong> zijn CAO partijen een nieuwe CAO<br />

overeengekomen met een looptijd van 1<br />

jaar: 1 januari <strong>2011</strong> tot en met 31 december<br />

<strong>2011</strong>. De salarissen zijn per 1 januari <strong>2011</strong><br />

structureel met 1,5% verhoogd.<br />

Ook secundaire arbeidsvoorwaarden spelen<br />

bij <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> een<br />

belangrijke rol. In <strong>2011</strong> maakten<br />

medewerkers gebruik van onderstaande<br />

regelingen:<br />

- spaarloonregeling;<br />

- vakbondscontributieregeling;<br />

- collectieve ziektekostenregeling;<br />

- levensloopregeling;<br />

- uitruil woon-werkkilometervergoeding;<br />

- uitruil verlofuren.<br />

Communicatie<br />

Bij <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is de interne<br />

communicatie open en helder.<br />

De bereidheid om informatie uit te wisselen<br />

is groot.<br />

Periodiek zijn er afdelingsbijeenkomsten van<br />

de afdelingen Woondiensten en Financiën,<br />

Planning en Controle.<br />

Ook in een meer informele setting komen<br />

de medewerkers regelmatig bijeen.


Verslag van de<br />

Ondernemingsraad<br />

De Ondernemingsraad (OR) van <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> bestaat per<br />

31 december <strong>2011</strong> uit drie leden:<br />

- de heer A. Kingma (voorzitter);<br />

- de heer H. Schippers (secretaris);<br />

- de heer J. de Haan (lid).<br />

De OR heeft over de periode 1 januari <strong>2011</strong><br />

t/m 31 december <strong>2011</strong> driemaal vergaderd.<br />

De heer Schippers heeft bekend gemaakt<br />

zijn OR-lidmaatschap te zullen beëindigen.<br />

Nieuwe verkiezingen worden daardoor in<br />

2012 noodzakelijk. Tevens zal ook over<br />

andere onderwerpen de achterban in het<br />

voorjaar van 2012 gehoord worden.<br />

In het jaarlijks overleg met de RvT<br />

kwamen de volgende onderwerpen<br />

kwamen aan de orde:<br />

- “Werkkostenregeling”;<br />

- Flexibele werktijden;<br />

- Het nieuwe werken;<br />

- Overleg OR en directie;<br />

- Functioneren OR.<br />

Met de RvT is in een open sfeer overleg<br />

gevoerd over de bovenstaande<br />

onderwerpen.<br />

Hoofdstuk 3 Personeel en Organisatie<br />

21<br />

Nader overleg is gevoerd met de directie<br />

ten aanzien van de door hem voorgelegde<br />

verzoeken tot instemming met de<br />

“Werkkostenregeling” en de “Woonwerkreiskostenvergoeding”.<br />

Met betrekking tot<br />

de vergoeding woon-werkverkeer heeft de<br />

OR een akkoord gesloten met de directie.<br />

Echter voor wat betreft de werkkostenregeling<br />

is in <strong>2011</strong> nog geen totaal akkoord<br />

gegeven. De secondaire arbeidsvoorwaarden<br />

zijn opgenomen in een<br />

Personeelshandboek, waaronder ook de<br />

“werkkostenregeling”. OR heeft dit<br />

handboek in een klein comité met<br />

vertegenwoordigers van verschillende<br />

afdelingen besproken. Er zijn op- en<br />

aanmerkingen gemaakt. Begin 2012 zal naar<br />

verwachting dan het totaal akkoord volgen.<br />

Over de invoering van de werkkostenregeling<br />

is ook gesproken met OR-leden van<br />

andere corporaties en is een cursus over dit<br />

onderwerp gevolgd.<br />

Vergadermomenten <strong>2011</strong><br />

Renovatieproject: “Moai Wenjen” te Langweer – uitgevoerd in <strong>2011</strong><br />

Ondernemingsraad 3x<br />

Ondernemingsraad + bestuur 4x<br />

Ondernemingsraad + Raad van Toezicht 1x<br />

Ondernemingsraad + externe adviseur -


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> Volkshuisvestingsverslag<br />

22<br />

Volkshuisvestingsverslag<br />

Hoofdstuk 4 -<br />

Woningbezit<br />

Passend wonen<br />

Hoofdstuk 5 -<br />

Kwaliteit van het bezit<br />

Kwaliteit voor het leven<br />

Hoofdstuk 6 -<br />

Huurbeleid<br />

Fantastisch Betaalbaar wonen!<br />

Hoofdstuk 7 -<br />

Betrekken bewoners bij beleid<br />

en beheer<br />

Kwaliteit bepaalt tevredenheid<br />

Hoofdstuk 8 -<br />

Leefbaarheid<br />

Leefbaarheid is je thuis voelen<br />

Hoofdstuk 9 -<br />

<strong>Wonen</strong>, zorg en welzijn<br />

Hoe wilt u straks wonen?<br />

Hoofdstuk 10 -<br />

Financieel beleid en beheer<br />

Het beheersen van risico’s<br />

Financiële positie


<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is lokaal<br />

verankerd en staat dus dichtbij de<br />

mensen. We weten wat er speelt op<br />

het platteland en in de regio. We<br />

kunnen daardoor onze<br />

woningvoorraad goed afstemmen op<br />

onze primaire doelgroep en andere<br />

Jeu de boulesbaan (Skarleijen)<br />

Hoofdstuk 4 Woningbezit<br />

23<br />

Passend wonen<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is actief op de<br />

sociale woningmarkt in de gemeenten<br />

Gaasterlân-Sleat, Skarsterlân en Nijefurd.<br />

Wij bieden passende woonruimte aan<br />

mensen met een smalle beurs en<br />

bijzondere aandachtsgroepen, zoals<br />

ouderen en mensen met een beperking.<br />

De behoefte van de klant staat hierbij<br />

centraal.<br />

Woningmarkt<br />

De regio zuidwest <strong>Friesland</strong> kent een<br />

ontspannen woningmarkt. We verhuren<br />

woningen op basis van zoekduur. In <strong>2011</strong><br />

bedroeg de gemiddelde zoekduur voor<br />

woningzoekenden die een woning<br />

accepteerden gemiddeld 373 dagen.<br />

Woningzoekenden komen het snelst in<br />

aanmerking voor de zogenaamde HATwoningen,<br />

ofwel de kleine woningen,<br />

veelal geschikt voor jongeren. De<br />

benodigde zoekduur was hiervoor<br />

gemiddeld 50 dagen. De maximale<br />

huurprijs, waarbij jongeren tot 23 jaar voor<br />

huurtoeslag in aanmerking kunnen<br />

komen, was per 1 juli <strong>2011</strong> € 361,66. Bijna<br />

30% van onze woningen hebben een<br />

lagere huurprijs en dat is voldoende om<br />

aan de vraag te voldoen.<br />

De vraag naar kwalitatief hoogwaardige<br />

seniorenwoningen en –appartementen is<br />

het grootst. Dit zijn levensloopbestendige<br />

woningen, waarvoor twee tot drie jaar<br />

zoekduur nodig is. Door de toenemende<br />

vergrijzing, zal de vraag alleen maar<br />

stijgen en daarmee de wachttijd verder<br />

oplopen.<br />

Alle nieuwbouw die <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> de afgelopen twintig jaar heeft<br />

opgeleverd, is levensloopbestendig. Van<br />

de bestaande woningvoorraad zijn in <strong>2011</strong><br />

ruim 50 woningen levensloopgeschikter<br />

gemaakt. In deze woningen zijn zowel<br />

douche als toilet aangepast, waarbij er<br />

een 2e toilet op de slaapverdieping is<br />

aangebracht.<br />

Daarnaast zijn er woningaanpassingen<br />

gerealiseerd op basis van de WMOregelgeving.


75%<br />

70%<br />

65%<br />

60%<br />

55%<br />

50%<br />

In de jaren zeventig en tachtig van de<br />

vorige eeuw zijn veel HAT-woningen<br />

gebouwd, waardoor er nu een overschot<br />

dreigt te ontstaan. Voor deze woningen<br />

zijn we op zoek naar een nieuwe<br />

bestemming en nieuwe doelgroepen.<br />

Typering woningbezit in % <strong>2011</strong> 2010 2009<br />

1. 1-2 persoonswoningen 12,0 12,0 15,7<br />

2. Gezinswoningen 43,5 46,6 45,3<br />

3. Multifunctionele woningen 19,0 18,8 18,6<br />

4. Appartementen 3,4 2,9 0,8<br />

5. Seniorenwoningen 16,4 14,0 13,9<br />

6. Aanleunwoningen 5,7 5,7 5,7<br />

Woonruimteverdeling<br />

Voor de verhuur van woningen hanteert<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> het<br />

aanbodmodel. Hierbij worden alle<br />

beschikbare woningen verdeeld op basis<br />

van zoekduur.<br />

Via www.hurenenwonennu.nl of met de<br />

woonbon uit de regionale woonkrant<br />

‘Huren en wonen nu’ kunnen mensen<br />

reageren op een woning. De populariteit<br />

van het medium internet neemt hierbij<br />

toe. In <strong>2011</strong> reageerde 68% van de mensen<br />

via een digitale woonbon (2010: 64%).<br />

De zoekduur van een woningzoekende<br />

start na het geven van een eerste reactie.<br />

Om zoekduur te behouden moet in ieder<br />

geval een keer per jaar worden<br />

gereageerd op een woning. In <strong>2011</strong> steeg<br />

het gemiddelde aantal reacties per<br />

aangeboden woning naar 21,4 (2010: 17,3).<br />

Verloop acceptatiegraad<br />

Hoofdstuk 4 Woningbezit<br />

24<br />

2009 2010 <strong>2011</strong><br />

Acceptatiegraad<br />

Woningzoekenden weigerden in <strong>2011</strong> ruim<br />

3 op de 10 woningen. De acceptatiegraad<br />

was in <strong>2011</strong> 67% (2010: 71%).<br />

De gemiddelde zoekduur bedroeg in <strong>2011</strong><br />

373 dagen (2010: 451 dagen). Ultimo <strong>2011</strong><br />

stonden er 899 woningzoekenden<br />

geregistreerd (2010: 950).<br />

In het aanbodmodel wordt beperkt<br />

rekening gehouden met urgente<br />

woningzoekenden. Het verstrekken van<br />

urgentieverklaringen is aan duidelijke<br />

criteria gebonden en wordt in bijna alle<br />

gevallen beoordeeld aan de hand van de<br />

zorgindicatie.<br />

Wanneer woningen zijn aangemerkt voor<br />

verkoop, renovatie of sloop, kunnen de<br />

betreffende huurders snel in aanmerking<br />

komen voor een andere woning. Hiervoor<br />

zijn de urgentiesoorten verkoopbeleid en<br />

renovatie/sloop in het leven geroepen.<br />

Vanzelfsprekend hebben zittende<br />

huurders de eerste keus om hun woning<br />

te kopen.<br />

Mutaties<br />

Alle wijzigingen in het woningbezit<br />

worden als mutaties aangemerkt.<br />

Binnen het woningbezit van <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> vonden in <strong>2011</strong> 236<br />

(inclusief opgeleverde nieuwbouw)<br />

mutaties plaats (2010: 234). De<br />

mutatiegraad steeg van 10,7% in 2010 naar<br />

11,1% in <strong>2011</strong>.


Mutaties januari t/m december <strong>2011</strong><br />

Soort mutatie Aantal mutatiegraad<br />

Extern 138 58,6 %<br />

Intern 30 12,7 %<br />

Overlijden 31 13,1 %<br />

Tenaamstelling 2 0,8 %<br />

Nieuwbouw 13 5,5 %<br />

Verkoop 8 3,4 %<br />

Sloop / renovatie 10 4,2 %<br />

Garage 3 1,3 %<br />

Woningruil - -<br />

Noorderzon - -<br />

Ontruiming 1 0,4 %<br />

Totaal 236 11,1 %<br />

Mutatieleegstand<br />

Ten behoeve van het mutatieonderhoud<br />

staan onze woningen gemiddeld 8 dagen<br />

leeg. We streven ernaar het mutatieonderhoud<br />

binnen zeven dagen te kunnen<br />

afronden.<br />

Mutaties ontruiming<br />

Soort ontruiming <strong>2011</strong> 2010 2009<br />

Huurachterstand 1 2 3<br />

Overlast - - -<br />

Totaal aantal ontruimingen 1 2 3<br />

Hoofdstuk 4 Woningbezit<br />

25<br />

Toewijzing<br />

De huurprijzen van al onze woningen zijn<br />

lager dan € 652,52. Hiermee vallen alle<br />

woningen van <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> binnen<br />

de huurtoeslaggrens. Het woningbezit<br />

behoort tot het goedkope en betaalbare<br />

segment en is passend voor de<br />

doelgroepen van beleid. De 215 voor<br />

verhuur beschikbaar gekomen woningen<br />

zijn als volgt passend verhuurd, naar<br />

huishoudgrootte en leeftijdgrens van 65<br />

jaar (zie tabel volgende pagina).<br />

Per 1 januari <strong>2011</strong> is naar aanleiding van de<br />

Europese Staatsteunbeschikking een<br />

Ministeriële regeling ingevoerd met<br />

betrekking tot onder meer de toewijzing<br />

van woningen aan de doelgroep van<br />

beleid. Voor <strong>2011</strong> geldt dat 90% van de<br />

woningen moet worden toegewezen aan<br />

woningzoekenden met een huishoudinkomen<br />

van maximaal € 33.614. <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft in <strong>2011</strong> 91,67 %<br />

van de woningen toegewezen aan deze<br />

doelgroep.<br />

Nieuwbouwproject: “De Iendracht” te St. Nicolaasga - opgeleverd in 2010


Hoofdstuk 4 Woningbezit<br />

26<br />

(op)nieuw verhuurde woningen aan 1-persoons huishoudens<br />

Huurklasse<br />

Leeftijd Inkomen<br />

< kwaliteitskortingsgrens<br />

> kwaliteitskortingsgrens<br />

en <<br />

laagste<br />

aftoppingsgrens<br />

> laagste<br />

aftoppingsgrens<br />

< 65 jaar ≤ ink. Wht 43 33 -<br />

< 65 jaar > ink. Wht 18 24 1<br />

≥ 65 jaar ≤ ink. Wht - 16 4<br />

≥ 65 jaar > ink. Wht - 3 -<br />

61 76 5<br />

(op)nieuw verhuurde woningen aan 2-persoons huishoudens<br />

Huurklasse<br />

Leeftijd Inkomen<br />

< kwaliteitskortingsgrens<br />

> kwaliteitskortingsgrens<br />

en <<br />

laagste<br />

aftoppingsgrens<br />

> laagste<br />

aftoppingsgrens<br />

< 65 jaar ≤ ink. Wht 7 19 -<br />

< 65 jaar > ink. Wht 2 9 -<br />

≥ 65 jaar ≤ ink. Wht 1 6 3<br />

≥ 65 jaar > ink. Wht - 4 -<br />

10 38 3<br />

(op)nieuw verhuurde woningen aan 3-persoons huishoudens<br />

Huurklasse<br />

Leeftijd Inkomen<br />

< kwaliteitskortingsgrens<br />

> kwaliteitskortingsgrens<br />

en <<br />

hoogste<br />

aftoppingsgrens<br />

> hoogste<br />

aftoppingsgrens<br />

< 65 jaar ≤ ink. Wht 5 14 -<br />

< 65 jaar > ink. Wht - 3 -<br />

≥ 65 jaar ≤ ink. Wht - - -<br />

≥ 65 jaar > ink. Wht - - -<br />

5 17 -


<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> werkt<br />

voortdurend aan een uitstekende<br />

Prijs-kwaliteitverhouding van haar<br />

woningbezit. Wij bieden een<br />

ruime keuze om aan de behoeften<br />

van consumenten te blijven<br />

voldoen. Dit doen we onder meer<br />

door onze bestaande woningen te<br />

verbeteren en door nieuwe<br />

woningen te ontwikkelen. Hierbij<br />

ligt het accent op het realiseren<br />

van betaalbare levensloopgeschikte<br />

woningen.<br />

Dit woningtype speelt goed in op<br />

de toekomstige vergrijzing.<br />

Daarbij spelen ook duurzaamheid,<br />

woonomgeving, voorzieningen en<br />

het gevoel van veiligheid van<br />

belang.<br />

Hoofdstuk 5 Kwaliteit van het bezit<br />

27<br />

Kwaliteit voor het leven<br />

Per 31 december <strong>2011</strong> beschikt <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> over 2.125 woningen.<br />

In <strong>2011</strong> zijn er 11 woningen verkocht.<br />

Daarnaast zijn er 13 woon-zorgappartementen<br />

opgeleverd.<br />

Bij nieuwbouw leggen we de nadruk op<br />

het realiseren van kwalitatieve en<br />

betaalbare levensloopgeschikte huur-<br />

en koopwoningen. Er zijn 9 woningen<br />

gesloopt.<br />

Vraag en aanbod<br />

Uiteraard betrekken we de bewoners bij<br />

onze plannen. Vooraf vindt overleg<br />

plaats in de vorm van een<br />

info/inspraakavond. <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> doet niets zonder haar<br />

bewoners: we gaan alleen van start als<br />

we 100% medewerking hebben.<br />

Daarnaast houden we bij het opstellen<br />

van ons beleid rekening met de situatie<br />

en de ontwikkelingen op de<br />

(woning)markt. Er zijn ontwikkelingen<br />

op lokaal/ regionaal niveau en algemene<br />

ontwikkelingen. De algemene<br />

ontwikkelingen zijn te verdelen in de<br />

zogenaamde DESTEP-factoren:<br />

Demografisch, economisch, sociaalmaatschappelijk,<br />

technologisch,<br />

ecologisch, politiek. Bijna al deze<br />

factoren hadden in <strong>2011</strong> invloed op onze<br />

organisatie. Marktontwikkelingen<br />

bepalen grotendeels onze<br />

maatschappelijke taken.<br />

Demografisch<br />

Vanwege de vergrijzing, ontgroening en<br />

krimp is en zal de kwaliteit van onze<br />

woningen dus vooral gericht zijn op<br />

levensloopgeschiktheid. Naast<br />

nieuwbouw maken we ook de<br />

bestaande woningen seniorenvriendelijker.<br />

Een levensloopgeschikte<br />

woonruimte moet voldoen aan een<br />

aantal voorwaarden:<br />

- de primaire ruimten moeten<br />

gelijkvloers zijn (woonkamer, douche,<br />

toilet, keuken en berging);<br />

- er moeten minimaal twee<br />

slaapkamers zijn met de mogelijkheid<br />

voor een extra badkamer;<br />

- een goede relatie met zorgverleners<br />

is vereist.


Aantal woningen/ eenheden<br />

140<br />

120<br />

100<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

Economisch<br />

De financiële crisis heeft gevolgen voor<br />

de woningmarkt. Meer starters willen<br />

een woning huren. En voor zittende<br />

huurders is het veel lastiger om een<br />

woning te kopen. Dat komt omdat het<br />

nu een stuk moeilijker is een passende<br />

hypotheek te krijgen. De 2 opgeleverde<br />

koopwoningen in Idskenhuizen waren<br />

overigens snel verkocht.<br />

Ecologisch<br />

Ecologische ontwikkelingen stonden<br />

ook in 2010 bij ons sterk in de belangstelling.<br />

Energiebeleid krijgt een meer<br />

prominente rol binnen onze organisatie.<br />

Het beleid van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> is er op gericht om in <strong>2011</strong> “uit<br />

het rood” te zijn (label E, F of G). In 2010<br />

hebben al meer dan 100 woningen een<br />

labelsprong gemaakt en in <strong>2011</strong> worden<br />

nog eens 104 woningen aangepast. De<br />

maatregelen resulteren in lagere<br />

woonlasten voor de huurder. Ook in<br />

<strong>2011</strong> geven we verder vorm aan ons<br />

energiebeleid door te investeren in<br />

duurzaamheid.<br />

0<br />

Ontwikkeling woningbezit<br />

Hoofdstuk 5 Kwaliteit van het bezit<br />

28<br />

2006 2007 2008 2009 2010 <strong>2011</strong> 2012 2013 2014 2015 2016<br />

Verkoop Samengevoegd & Sloop<br />

Nieuwbouw huur Zorg +voorzieningen<br />

Nieuwbouw koop<br />

Technologisch<br />

De technische kwaliteit van het<br />

woningbezit van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> is goed te noemen.<br />

Er wordt veel aandacht besteed aan<br />

kwaliteit en duurzaamheid.<br />

Bij het renoveren van bestaande<br />

woningen wordt o.a. gebruik gemaakt<br />

van de volgende toepassingen:<br />

elastostrips, lamikon, tripane<br />

(3 dubbelglas), vraaggestuurd<br />

ventileren en spouw-, dak- en<br />

vloerisolatie met thermoparels.<br />

Politiek<br />

De politieke ontwikkelingen<br />

beïnvloeden vooral de financiële ruimte<br />

van woningcorporaties. Door de<br />

invoering van de vennootschapsbelasting<br />

en het beperkte, inflatievolgend<br />

huurbeleid, moeten we nog<br />

kritischer zorgen voor een goed<br />

evenwicht tussen onze “maatschappelijke”<br />

en onze financiële taken.


Nieuwbouwproject: “Groenewal” te Balk<br />

Nieuwbouwactiviteiten<br />

Met onze nieuwbouwactiviteiten zijn<br />

we voornamelijk actief in de gemeente<br />

Skarsterlân en Gaasterlân-Sleat.<br />

Opgeleverd<br />

In 2010 is de bouw gestart van 13<br />

appartementen in Balk (locatie oude<br />

Golfbaan). De oplevering vond begin<br />

<strong>2011</strong> plaats.<br />

In uitvoering<br />

20 levensloopgeschikte woningen in<br />

Balk (locatie Groenewal). In december<br />

2010 is de eerste paal de grond in<br />

gegaan. In <strong>2011</strong> is er volop gebouwd en<br />

de verwachting is dat de woningen in de<br />

periode maart-mei 2012 opgeleverd<br />

kunnen worden. Fase 1 betreft de bouw<br />

van 12 koop- en 8 huurwoningen.<br />

Het gehele plan van 40 woningen is in<br />

voorbereiding genomen met<br />

enthousiaste ondersteuning van de<br />

commissie ‘Meer woningen voor<br />

ouderen’ en VACpunt <strong>Wonen</strong>.<br />

Hoofdstuk 5 Kwaliteit van het bezit<br />

29<br />

In voorbereiding<br />

- Fase 2 Groenewal te Balk: 16<br />

huurwoningen met een<br />

levensloopgeschiktkarakter. Begin<br />

2012 wordt gestart met de bouw<br />

(fundering) en deze woningen zullen<br />

naar verwachting eind 2012<br />

opgeleverd kunnen worden.<br />

- Fase 3 Groenewal te Balk: 4<br />

koopwoningen. De bouwvergunning<br />

is in december 2010 ingediend bij de<br />

gemeente Gaasterlân-Sleat.<br />

Herstructurering/sloop<br />

In St. Nicolaasga is een na de<br />

zomerperiode een sloopplan aan de Jhr.<br />

van Eysingastraat van 6 woningen van<br />

start gegaan. Hiervoor in de plaats<br />

komen 4 levensloopgeschikte<br />

huurwoningen. Verwachte oplevering:<br />

mei 2012.<br />

Realisatie 2004-<strong>2011</strong> Planning 2012-2016<br />

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 <strong>2011</strong> Totaal 2012 2013 2014 2015 2016 Totaal<br />

Sloop 5 40 10 9 64 2 6 7 8 23<br />

Nieuwbouw Huur 24 15 10 23 16 37 13 138 28 12 22 12 6 80<br />

Nieuwbouw Zorg 53 32 10 95 0<br />

Nieuwbouw Koop 11 10 2 23 16 16<br />

24 20 74 23 98 20 39 22 320 46 18 29 20 6 119


€ 7.000.000<br />

€ 6.000.000<br />

€ 5.000.000<br />

€ 4.000.000<br />

€ 3.000.000<br />

€ 2.000.000<br />

€ 1.000.000<br />

€ 0<br />

Ontwikkeling onderhoudskosten<br />

Hoofdstuk 5 Kwaliteit van het bezit<br />

30<br />

2006 2007 2008 2009 2010 <strong>2011</strong> 2012 2013 2014 2015 2016<br />

Planmatig onderhoud Dagelijks onderhoud (klachten en mutatie)<br />

Dynamisch onderhoud (incl. duurzaam bouwen) Overig onderhoud (vnl. WMO-aanpassingen)<br />

Onderhoudsbeleid<br />

We voeren een gedegen<br />

onderhoudsbeleid. Dat doen we om de<br />

waarde van ons vastgoed te behouden. En<br />

om zoveel mogelijk tegemoet te komen<br />

aan de wensen van onze huurders!<br />

Door onze eigen onderhoudsdienst<br />

kunnen we snel en adequaat naar de klant<br />

toe reageren. <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is<br />

goed in staat om te kunnen concurreren<br />

met andere onderhoudsbedrijven. Het<br />

onderhoudsproces is grotendeels<br />

geautomatiseerd. Er wordt gewerkt met<br />

digitale werkopdrachten, waarmee de<br />

vaklieden worden aangestuurd.<br />

De onderhoudsdienst bestaat uit 10<br />

allround vaklieden, een mutatieopzichter,<br />

een planner en een uitvoerder onderhoud.<br />

Het jaarlijkse onderhoud van <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is in vier categorieën<br />

onder te verdelen: dagelijks onderhoud,<br />

planmatig onderhoud, dynamisch<br />

onderhoud en overig onderhoud.<br />

Dagelijks onderhoud<br />

Het dagelijks onderhoud bestaat bij<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> uit klachtenonderhoud<br />

(reparatieverzoeken) en<br />

mutatieonderhoud. Deze vorm van<br />

onderhoud kan zowel binnen als buiten de<br />

woning plaatsvinden. De goede staat van<br />

onderhoud van onze woningen en het<br />

toerekenen van omvangrijke<br />

reparatieverzoeken aan incidenteel<br />

onderhoud zorgen voor minder kosten.<br />

Reparatieverzoeken; binnen 7 dagen<br />

Als een huurder een aanvraag voor een<br />

reparatie indient, proberen we dit binnen<br />

7 dagen te herstellen. In <strong>2011</strong> hebben we in<br />

totaal 1.927 reparatieverzoeken<br />

uitgevoerd (2010: 1.816) met gemiddelde<br />

herstelkosten van € 153 (2010: € 137).<br />

Mutatieonderhoud: bij wisseling van de woning<br />

Nadat een huurder verhuist, moet een<br />

woning opnieuw verhuurklaar worden<br />

gemaakt. Daarnaast voeren we “verhuur<br />

bevorderend onderhoud” uit. Dat<br />

betekent dat de woning aangepast wordt<br />

aan de eisen van nu. De huidige bewoner<br />

krijgt van ons bij vertrek informatie over<br />

de staat waarin de woning moet worden<br />

opgeleverd. Het mutatieonderhoud kostte<br />

in <strong>2011</strong> € 292.000 (2010: € 298.000) met<br />

een gemiddelde van € 1.384 per mutatieopdracht<br />

(2010: 1.763).<br />

Planmatig onderhoud<br />

Jaarlijks variëren de werkzaamheden van<br />

het planmatig onderhoud , omdat dit<br />

onderhoud afhankelijk is van cycli. Het<br />

gaat voornamelijk om het onderhoud aan<br />

de buitenkant van de woningen. <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> gebruikt hierbij<br />

onderhoudsarme materialen van hoge<br />

kwaliteit waarmee we de toekomstige<br />

onderhoudskosten laag kunnen houden.<br />

Ook worden de wensen van bewoners<br />

meegenomen bij ingrijpende projecten.<br />

Onze huurdersvereniging ontvangt elk jaar<br />

onze meerjarenbegroting.


€ 3.000.000<br />

€ 2.500.000<br />

€ 2.000.000<br />

€ 1.500.000<br />

€ 1.000.000<br />

€ 500.000<br />

€ 0<br />

In <strong>2011</strong> bestond planmatig onderhoud o.a.<br />

uit: Schilderwerk, contractonderhoud,<br />

kozijnonderhoud, gevelherstel, vervanging<br />

258 cv-ketels (2010: 183) door HRcombiketels,<br />

onderhoud/ vervanging van<br />

daken en goten, asbestsanering<br />

aanbrengen kunststofkozijnen voorzien<br />

van HR++-glas en ventilatieroosters,<br />

optimalisering binnenklimaat woning en<br />

accidenteel onderhoud als gevolg van<br />

reparatie-verzoeken. In totaliteit is aan<br />

planmatig onderhoud in <strong>2011</strong> ruim<br />

€ 2,6 miljoen uitgegeven.<br />

Dynamisch onderhoud<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> speelt graag<br />

snel in op de wensen van onze klanten.<br />

Met dynamisch, ook wel vraaggestuurd,<br />

onderhoud hoeven zij niet te wachten tot<br />

bijvoorbeeld de badkamers van alle<br />

woningen in een complex planmatig<br />

worden vervangen.<br />

Ontwikkeling dynamisch onderhoud<br />

Hoofdstuk 5 Kwaliteit van het bezit<br />

31<br />

2006 2007 2008 2009 2010 <strong>2011</strong> 2012 2013 2014 2015 2016<br />

Keukens Aanbrengen CV<br />

Badkamerrenovatie Isolatie<br />

Overig geriefsverbetering Duurzaam bouwen<br />

Badkamers, toilet, cv-ketels en keukens<br />

kunnen tussentijds en individueel worden<br />

vervangen. In onze showroom kan de<br />

klant kiezen uit een ruim assortiment<br />

tegelwerk, keukenblokken, handgrepen<br />

en werkbladen. De keuken, badkamer of<br />

toilet kan naar eigen smaak door ons<br />

uitgevoerd worden. Met de keuze en<br />

persoonlijke service is de klant zeer<br />

tevreden. Heeft de voorziening nog niet<br />

de gestelde bouwkundige leeftijd bereikt,<br />

dan is vervroegde vervanging mogelijk,<br />

dan wel met een financiële bijdrage en/of<br />

extra huurverhoging.<br />

In <strong>2011</strong> hebben we 54 badkamerrenovaties<br />

uitgevoerd en 90 nieuwe<br />

keukens geplaatst. In totaliteit hebben wij<br />

in <strong>2011</strong> € 1,3 miljoen besteed aan<br />

dynamisch onderhoud. Tevens was er in<br />

<strong>2011</strong> een budget van € 1.430.000<br />

beschikbaar voor energetische (isoleren)<br />

en esthetische (buitenkant woning)<br />

maatregelen. Project “Moai Wenjen” te<br />

Langweer is met dit budget gefinancierd.


Overig onderhoud<br />

WMO-aanpassingen<br />

De Wet Maatschappelijke Ondersteuning<br />

(WMO) is ingevoerd om mensen zo lang<br />

mogelijk zelfstandig te laten wonen.<br />

Middels deze wet worden woningaanpassingen<br />

op medische indicatie gefinancierd.<br />

De gemeente is verantwoordelijk voor de<br />

uitvoering. Kleine woningaanpassingen<br />

worden door <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

zelfstandig beoordeeld en afgehandeld<br />

conform een overeenkomst die is<br />

afgesloten met de drie gemeentes waarin<br />

wij werkzaam zijn. Voor grote aanpassingen<br />

is tussenkomst van het Centrum<br />

Indicatiestelling Zorg (CIZ) nodig. In <strong>2011</strong><br />

zijn 84 woning op basis van een medische<br />

indicatie aangepast (2010: 99). Hieraan is<br />

een totaalbedrag van € 52.000 uitgegeven.<br />

Onderhoudswerkzaamheden voor scholen<br />

vervalt m.i.v. 2012.<br />

Hoofdstuk 5 Kwaliteit van het bezit<br />

32<br />

Lasten servicecontracten<br />

Servicefondsen<br />

Onderhoudsfondsen bieden huurders<br />

gemak en de zekerheid van vakkundige<br />

reparatie. <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> kent<br />

verschillende vormen van huurdersonderhoud.<br />

Huurders betalen maandelijks<br />

een kleine vergoeding. Het gaat onder<br />

meer om de volgende servicefondsen:<br />

klein onderhoud, glasverzekering,<br />

tuinonderhoud, glasbewassing en<br />

onderhoud algemene ruimten.<br />

Nagenoeg alle huurders nemen deel aan<br />

het kleinonderhoudsfonds en het<br />

glasfonds. De jaarlijkse exploitatieresultaten<br />

kunnen aanleiding zijn om de<br />

vergoedingen in een volgend jaar aan te<br />

passen. Over <strong>2011</strong> bedroeg het<br />

exploitatieresultaat van alle<br />

servicefondsen ongeveer € 118.000<br />

negatief (2010: € 72.000 negatief).


Duurzaamheid en energie<br />

Energielabels en de huursector is binnen<br />

een jaar iets vanzelfsprekend geworden<br />

met name nu de huurpunten gekoppeld<br />

zijn aan het label.<br />

De beheersoftware is ingericht de<br />

opzichters hebben de juiste opleidingen<br />

gevolgd (E(nergie)P(restatie)A(dvies)opnemer)<br />

en er is <strong>2011</strong> hard aan gewerkt<br />

de labels te verbeteren. Hiermee geven<br />

we gevolg aan het Energieprestatie<br />

Convenant tussen het rijk, Aedes en de<br />

vereniging van woningcorporaties<br />

De doelstelling om <strong>2011</strong> gemiddeld op een<br />

C Label te zitten is gehaald. Door het<br />

aanbrengen van na-isolatie en het<br />

vervangen van gas kachels/slechte cv<br />

ketels is de verbetering tot stand<br />

gekomen.<br />

Een tiental woningen zit nog op een<br />

ongunstig E label, als het technische<br />

mogelijk is, willen wij deze in 2012<br />

verbeteren.<br />

Naast de energielabeling hebben de<br />

volgende projecten onze aandacht:<br />

- optimaliseren binnenklimaat<br />

(mechanische ventilatie en CO2 sturing);<br />

- stimuleren bewustzijn van<br />

energieverbruik bij huishoudens.<br />

C; 49,87%<br />

Hoofdstuk 5 Kwaliteit van het bezit<br />

33<br />

Verdeling energielabels per 31 december <strong>2011</strong><br />

D; 6,63%<br />

E; 0,50%<br />

Zonnepanelen<br />

Op 4 appartementengebouwen en ons<br />

kantoorgebouw zijn begin <strong>2011</strong><br />

zonnepanelen worden aangebracht.<br />

Hiervoor is subsidie toegekend.<br />

Samen met Woonfriesland is het<br />

aanbestedingstraject doorlopen en is de<br />

opdracht tot plaatsen gegund aan Pfixx<br />

Solar uit ‘s-Heerenberg. De zonnepanelen<br />

hebben een positieve uitstraling voor<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>.<br />

De panelen hebben vanaf april <strong>2011</strong> tot 31<br />

december <strong>2011</strong>, 29.507 kwh opgebracht.<br />

Het grootste deel is terug geleverd aan de<br />

energie leverancier.<br />

De energieopbrengst is via schermen,<br />

geplaatst in algemene ruimten, te volgen<br />

naast interne en externe nieuwsberichten.<br />

De Rabobank Sneek-<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

heeft hieraan sponsorbedrag gekoppeld<br />

van € 25.000.<br />

“Moai Wenjen in Langwar”<br />

Het project is positief afgerond, alle<br />

woningen zijn in meer of mindere maat<br />

voorzien van verbeteringen. Voor <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> betekent dit dat bij 9<br />

woningen een gevelrenovatie is uitgevoerd<br />

en bij 17 woningen (na)isolatie is<br />

aangebracht. Er wordt onderzocht of<br />

verkoop van de 4 woningen Hoannekamp<br />

een beter alternatief is dan sloop en<br />

vervangende nieuwbouw op deze locatie.<br />

A/A++; 6,03%<br />

B; 36,97%


Het zorgen voor kwalitatief<br />

hoogwaardige en betaalbare<br />

huisvesting staat centraal in ons<br />

huurbeleid. Wij vinden dat al<br />

onze woningen beschikbaar<br />

moeten zijn voor mensen met<br />

lagere inkomens. Niet voor niets<br />

is ons motto: Fantastisch<br />

Betaalbaar <strong>Wonen</strong>!<br />

Hoofdstuk 6 Huurbeleid<br />

34<br />

Fantastisch Betaalbaar<br />

<strong>Wonen</strong>!<br />

Huurbeleid<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> voert een<br />

inflatievolgend huurbeleid. De huren van<br />

onze woningen zijn in <strong>2011</strong> met gemiddeld<br />

1,3% gestegen. Er was geen ruimte voor<br />

differentiatie. Tegen de huurverhoging<br />

zijn geen bezwaren gemaakt. Vijftien<br />

woningen hebben geen huurverhoging<br />

gekregen omdat zij op de nominatie staan<br />

voor sloop.<br />

Huurprijsklasse * <strong>2011</strong> 2010 2009<br />

Goedkoop € 0,00 - € 361,66 637 667 738<br />

Betaalbaar € 361,66 - € 554,76 1.463 1.440 1.357<br />

Duur (tot HTG) € 54,76 - € 652,52 25 25 12<br />

Duur (> HTG) > € 652,52<br />

- - -<br />

Totaal aantal woningen 2.125 2.132 2.107<br />

* huurprijsklasse wordt jaarlijks aangepast op basis huurtoeslaggrens<br />

Huurtoeslag<br />

Wanneer huurders in verhouding tot hun<br />

inkomen (en andere wettelijke criteria)<br />

een te hoge huurprijs betalen, hebben zij<br />

recht op huurtoeslag. Van de huurders die<br />

in <strong>2011</strong> huurtoeslag ontvingen, maakten er<br />

466 (2010: 470) gebruik van huurmatiging.<br />

Dat wil zeggen dat <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> de huurtoeslag direct in<br />

mindering bracht op de huur. De<br />

gemiddelde huurtoeslag per maand<br />

bedraagt € 157 (2010: € 160). In totaal<br />

ontving <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> over<br />

<strong>2011</strong> een bedrag van € 876.462 aan<br />

huurtoeslag van de Belastingdienst.<br />

Incassobeleid<br />

De huur dient maandelijks vooruit te<br />

worden betaald. Ongeveer 84% van de<br />

huurders heeft <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

gemachtigd de huur iedere maand automatisch<br />

te laten afschrijven van bank- of<br />

girorekening. De overige huurders betalen<br />

voornamelijk via een acceptgiro.<br />

Wij voeren een actief incassobeleid dat<br />

duidelijk en sociaal is. Zo moeten in eerste<br />

instantie aanmaningen (hiervoor worden<br />

kosten in rekening gebracht) en in een<br />

later stadium het aanbieden van een<br />

betalingsregeling voorkomen dat<br />

huurachterstand een onoverkomelijk<br />

probleem gaat vormen voor deze<br />

huurders.


10%<br />

Leegstand per 31-12-<strong>2011</strong> uitgedrukt in totaal<br />

21%<br />

11%<br />

2%<br />

9%<br />

Per 31 december <strong>2011</strong> bedroeg de<br />

huurachterstand € 43.960. Dat is 0,39% van<br />

de jaarhuur (2010: 0,35%). Ongeveer<br />

€ 7.200 was oninbaar (2010: € 8.700).<br />

Voordat wij overgaan tot verdere<br />

incassomaatregelen, zoals het inschakelen<br />

van een deurwaarder, benaderen wij de<br />

huurders schriftelijk, telefonisch en via een<br />

huisbezoek. In <strong>2011</strong> zijn 13 vorderingen uit<br />

handen gegeven aan AGIN Pranger,<br />

incassospecialisten en gerechtsdeurwaarders<br />

(2010: 19). Hiermee is een<br />

bedrag van circa € 15.000 gemoeid; dat is<br />

€ 7.000 minder dan in 2010.<br />

Onze voorkeur gaat uiteraard uit naar het<br />

maken van persoonlijke afspraken. Het is<br />

belangrijk om een voor alle partijen<br />

bevredigende oplossing te vinden,<br />

desgewenst in samenwerking met de<br />

gemeentelijke sociale dienst, werkgevers,<br />

familie, maatschappelijk werk en schuldhulpverleningsinstanties.<br />

Slechts in het<br />

uiterste geval gaan we over tot uitzetting.<br />

In <strong>2011</strong> hebben wij 3 aanzeggingen tot<br />

huisontruiming als gevolg van huurschuld<br />

gedaan; 1 woning is ontruimd (2010: 2).<br />

Huurderving<br />

De totale huurderving bedroeg in <strong>2011</strong><br />

€ 47.000. Dat is 0,42% van de jaarhuur<br />

(2010: 0,79%). Met dit percentage blijft de<br />

huurderving ruim onder het begrote<br />

percentage van 1,0%.<br />

20%<br />

27%<br />

Mutatieonderhoud<br />

Verkoop<br />

Moeizame verhuurbaar<br />

Investeringsverzoek<br />

Renovatie/Sloop<br />

Overige reden<br />

Verhuur instellingen<br />

Hoofdstuk 6 Huurbeleid<br />

35<br />

Woningverkoop<br />

Al sinds de jaren tachtig maakt het<br />

verkopen van woningen structureel deel<br />

uit van ons beleid. Door het verkopen van<br />

woningen maken wij geld vrij dat kan<br />

worden ingezet voor het bevorderen van<br />

de doorstroming en het realiseren van<br />

nieuwbouw, renovaties en<br />

herstructureringsprojecten. Ultimo <strong>2011</strong><br />

waren nog ca. 110 woningen gelabeld voor<br />

verkoop. Dit zijn voornamelijk<br />

eengezinswoningen; komen deze<br />

woningen vrij dan worden ze verkocht bij<br />

inschrijving met de taxatieprijs als<br />

minimumprijs. Zittende huurders kunnen<br />

de woning kopen voor de taxatiewaarde<br />

onder aftrek van een korting van<br />

maximaal 10%. Indien zij niet zijn<br />

geïnteresseerd in het kopen van de<br />

woning kunnen ze gebruikmaken van een<br />

speciale urgentieregeling voor verhuizing<br />

binnen ons bezit en een verhuispremie. In<br />

<strong>2011</strong> hebben we 11 woningen verkocht<br />

(5 begroot); allen aan niet zittende<br />

huurders. <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

bouwt mondjesmaat woningen voor de<br />

verkoop. In <strong>2011</strong> zijn er geen<br />

koopwoningen opgeleverd.<br />

KWH<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> hecht veel<br />

waarde aan een goede dienstverlening<br />

aan haar klanten. Daarom laten wij ieder<br />

jaar de kwaliteit van onze dienstverlening<br />

meten door het Kwaliteitscentrum<br />

Woningcorporaties Huursector (KWH).<br />

Ook in het verslagjaar zijn wij erin<br />

geslaagd het KWH-Huurlabel te behouden.<br />

Met onze gemiddelde score van 7,9 zijn<br />

we voor de zesde keer de nummer 1 van<br />

alle noordelijke woningcorporaties.<br />

Landelijk hebben we een mooie 42e plaats<br />

verworven.<br />

Onderstaand de resultaten van de<br />

metingen in <strong>2011</strong>:<br />

Corporatie bellen 7,4<br />

Woning onderhouden 7,3<br />

Klachten afhandelen 7,5<br />

Woning verlaten 8,8


Een goede en duurzame relatie<br />

met onze huurders vinden wij<br />

zeer belangrijk. Uiteraard wordt<br />

deze relatie grotendeels bepaald<br />

door de kwaliteit van onze<br />

dienstverlening en van ons<br />

woningbezit. Kwaliteit is dan<br />

ook een van de speerpunten van<br />

ons beleid waarover wij met<br />

onze huurders communiceren.<br />

Binnenterrein “De Iendracht” te St. Nicolaasga<br />

Hoofdstuk 7 Betrekken bewoners bij beleid en beheer<br />

36<br />

Kwaliteit bepaalt<br />

tevredenheid<br />

Spreekbuis huurders<br />

Met 450 leden is de huurdersvereniging<br />

<strong>Zuidwest</strong>-<strong>Friesland</strong> de spreekbuis van de<br />

huurders over algemene zaken en<br />

belangrijke ontwikkelingen in corporatieland<br />

die zowel de huurders als de<br />

corporatie aangaan. De huurdersvereniging<br />

heeft een adviserende rol in de<br />

beoordeling van de begroting en het<br />

jaarverslag. De huurdersvereniging maakt<br />

zich sterk voor Fantastisch Betaalbaar<br />

<strong>Wonen</strong>. In <strong>2011</strong> is door de<br />

huurdersvereniging een manifest<br />

opgesteld, die als input is meegenomen in<br />

het nieuwe corporatieplan 2012-2018<br />

Inspraakavonden<br />

Bij herstructurerings- en renovatieprojecten<br />

hechten wij veel waarde aan de<br />

mening van onze huurders. Wij streven<br />

naar 100% instemming. Daarom<br />

organiseren wij bewonersavonden waar<br />

bewoners hun ideeën en bezwaren naar<br />

voren kunnen brengen.<br />

Bewonerscommissies<br />

Behalve de huurdersvereniging zijn in ons<br />

werkgebied vier bewonerscommissies<br />

actief. Deze commissies zijn werkzaam in<br />

de aanleuncomplexen De Scharlijen, De<br />

Skou, De Hosta en De Iendracht. Hier<br />

organiseren de commissies activiteiten<br />

gericht op de doelgroep.<br />

De georganiseerde activiteiten variëren<br />

van het organiseren van bingoavonden tot<br />

koffiemiddagen. Ook kunnen de<br />

commissies voorstellen indienen om de<br />

woonkwaliteit nog verder te verbeteren<br />

en aangeven waar onderhoud nodig is.<br />

Wij staan open voor ideeën van de<br />

commissies en bepalen in overleg met hen<br />

welke ideeën daadwerkelijk uitgevoerd<br />

kunnen worden.<br />

Het overleg tussen de bewonerscommissies<br />

en <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

vindt periodiek plaats. Vaak wordt het<br />

overleg gecombineerd met een van de<br />

georganiseerde activiteiten. De samenwerking<br />

tussen de bewonerscommissies<br />

en <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> verloopt<br />

naar ieders tevredenheid.


Hoofdstuk 7 Betrekken bewoners bij beleid en beheer<br />

Klachtencommissie<br />

In geval van klachten kunnen huurders<br />

terecht bij de klachtencommissie. Deze<br />

commissie bestaat ultimo <strong>2011</strong> uit drie<br />

leden. Naast een onafhankelijke voorzitter<br />

hebben twee leden zitting in de<br />

commissie. De samenstelling en werkwijze<br />

van de commissie is weergegeven in een<br />

reglement. De huidige klachtencommissie<br />

is in september 2010 door het bestuur<br />

benoemd. In <strong>2011</strong> zijn er geen klachten bij<br />

de commissie ingediend.<br />

Sociale Teams<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> neemt in de<br />

regio deel in Sociale Teams. Hierin zijn ook<br />

politie, gemeente, welzijnsorganisaties<br />

(maatschappelijk werk en verslavingszorg),<br />

collega-corporaties, GGZ en GGD<br />

vertegenwoordigd. Doel van de teams is<br />

het snel signaleren van problemen (sociale<br />

overlastmeldingen zoals geluidsoverlast,<br />

verwaarlozing en bedreiging) in wijken en<br />

buurten.<br />

Met name bij ernstige overlastsituaties en<br />

zorgwekkende sociale problemen is tijdig<br />

ingrijpen erg belangrijk om escalatie te<br />

voorkomen. In de Sociale Teams wordt<br />

overlegd hoe problemen moeten worden<br />

aangepakt en door wie. De Sociale Teams<br />

komen op maandelijkse basis bijeen.<br />

Renovatieproject: “Moai Wenjen” te Langweer –uitgevoerd in <strong>2011</strong><br />

37<br />

Huismeester<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft een<br />

huismeester in dienst. Hij ondersteunt<br />

vooral de bewoners van de aanleuncomplexen<br />

en appartementen met allerlei<br />

hand-en-spandiensten, zoals het langs de<br />

weg zetten van afvalcontainers. De<br />

huismeester levert een belangrijke<br />

bijdrage aan het vergroten van het<br />

woongenot.<br />

Bewonersinfo<br />

Het bewonersmagazine Bewonersinfo is in<br />

<strong>2011</strong> 2 keer uitgebracht, in mei en<br />

december. De oplage is 2.500.<br />

Onderwerpen die aan bod zijn gekomen,<br />

lopen uiteen van kwaliteit en<br />

betaalbaarheid tot servicekosten, de<br />

begroting en het jaarverslag.<br />

Op de website www.zuidwestfriesland.nl<br />

kunnen huurders terecht voor onder meer<br />

algemene informatie over de<br />

woningcorporatie, het woningaanbod<br />

(huur en koop), nieuwbouw- en<br />

renovatieprojecten en het downloaden<br />

van brochures.<br />

ZAV-beleid<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> stimuleert<br />

bewoners om veranderingen naar eigen<br />

wens in woningen aan te brengen. Veel is<br />

mogelijk, zolang het de veiligheid van<br />

bewoners en omwonenden niet schaadt.<br />

Het aspect van toekomstige verhuurbaarheid<br />

wordt ook meegewogen. Er is een<br />

regeling waarmee we uiteenlopende<br />

ZAV’s faciliteren. In <strong>2011</strong> zijn 23 ZAV’s<br />

uitgevoerd (2010: 14).


Binnentuin “De Hosta” te Workum<br />

Hoofdstuk 8 Leefbaarheid<br />

38<br />

Leefbaarheid is<br />

je thuis voelen<br />

Van het begrip leefbaarheid is geen<br />

eenduidige definitie te geven. Voor de een<br />

betekent leefbaarheid voldoende<br />

werkgelegenheid en voorzieningen in de<br />

buurt, voor de ander betekent het een mooi<br />

ingerichte woning in een veilige omgeving.<br />

Voor <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> betekent<br />

leefbaarheid plezierig en veilig wonen en<br />

dan vooral: je “thuis” voelen in je woning en<br />

buurt.<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> en natuurlijk ook<br />

de huurders hechten veel waarde aan een<br />

goede en veilige buurt met veel groen en<br />

voorzieningen in de nabije omgeving.<br />

Schoon, heel en netjes is hier een goed<br />

uitgangspunt. Volgens de VROM leefbarometer<br />

scoort onze regio zeer positief<br />

tot uiterst positief op het gebied van<br />

leefbaarheid. <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

levert een actieve bijdrage aan de kwaliteit<br />

van het woon- en leefklimaat. De gemeenten<br />

hebben daarin hun eigen taken en<br />

verantwoordelijkheden. Goed samenwerken<br />

met verschillende partijen en de uitvoering<br />

ter hand nemen levert optimale resultaten.<br />

De bewoners in een buurt weten precies<br />

welke problemen zich voordoen en welke<br />

acties moeten worden ondernomen.<br />

Sommige dorpen hebben nauwelijks<br />

voorzieningen en functioneren fantastisch,<br />

terwijl andere kernen talloze voorzieningen<br />

hebben en op het gebied van leefbaarheid<br />

aanzienlijk minder hoog scoren.<br />

Woonfraude<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft niet of<br />

nauwelijks te maken met woonfraude<br />

oftewel het illegaal onderverhuren van de<br />

woning door de in de huurovereenkomst<br />

genoemde (hoofd)bewoners. Daarom<br />

hebben wij hiervoor geen specifiek beleid<br />

opgesteld. Incidenteel krijgen wij meldingen<br />

van onderhuur en ondernemen wij actie<br />

richting de officiële huurders en onderhuurders<br />

van de betreffende woning. In<br />

principe komt dit echter in een kleine<br />

gemeenschap – waar de sociale controle<br />

groot is – niet voor. Om woonfraude toch<br />

voor te zijn, maken wij deel uit van Sociale<br />

Teams in ons werkgebied. Hiermee wordt de<br />

kans op het ontdekken vergroot en kunnen<br />

voorkomende gevallen snel en doeltreffend<br />

in behandeling worden genomen.


Uitstapje trouwe huurders - september <strong>2011</strong><br />

Overige activiteiten op het gebied van<br />

leefbaarheid in het verslagjaar:<br />

- werkzaamheden in de groene<br />

omgeving van woningen;<br />

- het subsidiëren van activiteiten die de<br />

leefbaarheid in het werkgebied<br />

verbeteren;<br />

- het ontwikkelen van initiatieven om<br />

mensen zo lang mogelijk in hun<br />

woning te laten wonen (waaronder<br />

levensloopgeschikt bouwen);<br />

- het aanstellen van een huismeester<br />

die ervoor zorgt dat het woongenot<br />

in met name aanleuncomplexen en<br />

appartementen wordt vergroot;<br />

- het aanbrengen van inbraakpreventief<br />

hang-en-sluitwerk;<br />

Hoofdstuk 8 Leefbaarheid<br />

¹ Kosten met betrekking tot “uitstapje” trouwe huurders (meer dan 30 jaar).<br />

39<br />

Financiële vertaling<br />

Bij benadering geven wij hierbij een<br />

overzicht van de uitgaven die wij in <strong>2011</strong><br />

aan leefbaarheidsactiviteiten hebben<br />

besteed. Hierin zijn nog niet opgenomen<br />

de onrendabele investeringen die wij<br />

jaarlijks doen aan woningverbetering en<br />

nieuwbouw.<br />

Uitgaven leefbaarheid Bedrag<br />

Projectsteun wijkenaanpak: € 124.000<br />

Uitgaven fysieke woonomgeving<br />

(inclusief groenonderhoud) € 28.000<br />

Sponsoring wijk- en buurtbeheer<br />

werkgebied ¹ € 1.500<br />

Sponsoring verenigingen<br />

en stichtingen werkgebied ² € 12.500<br />

Veiligheidsmaatregelen in<br />

huis en omgeving € 31.500<br />

Totale uitgaven € 197.500<br />

² Specificatie van sponsoring verenigingen en stichtingen werkgebied:<br />

- Plaatselijk Belang Ouwster-Trijegeaën € 1.500<br />

(speelvoorziening, opwaardering van de leefbaarheid)<br />

- Algemeen NUT Gaasterlân-Sleat € 2.500<br />

(t.b.v. wijk- en buurtbeheer in de gemeente Gaasterlân-Sleat)<br />

- Stichting Studio Mariënacker – Workum € 1.500<br />

(kerk TV ter bestrijding van de eenzaamheid van de ouderen)<br />

- Stichting VVV Workum € 1.000<br />

(belangrijke culturele aanvulling voor Workum t.b.v. leefbaarheid)<br />

- Stichting Skutsje Sudwesthoek € 2.500<br />

(belangrijk voor de leefbaarheid in de gemeente Sudwest Fryslân)<br />

- Bijdrage aan diverse verenigingen € 3.500<br />

(veelal advertenties e.d, belangrijk voor sociale samenhang in de wijk)


Hoe wilt u straks wonen? Dat is<br />

de vraag die wij onze bewoners<br />

hebben gesteld en waarop wij<br />

anticiperen. In het kader van de<br />

Wet maatschappelijke<br />

ondersteuning stellen wij alles in<br />

het werk om mensen zo lang<br />

mogelijk zelfstandig te laten<br />

wonen. Daarom bouwen wij<br />

levensloopgeschikt. Samen met<br />

zorginstanties sluiten we<br />

allianties om wonen en zorg te<br />

combineren.<br />

Woonvoorziening J.P. van den Bent Stichting te Balk<br />

Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

40<br />

Hoe wilt u straks wonen?<br />

<strong>Wonen</strong>, welzijn en zorg<br />

Door de demografische ontwikkelingen<br />

van ontgroening en vergrijzing is het van<br />

groot belang om de juiste woonkwaliteit<br />

te realiseren. Ontgroening en vergrijzing<br />

doet zich ook voor in de regio waarin<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> werkzaam is.<br />

De vergrijzing zorgt voor een toenemende<br />

vraag naar functionele kwaliteit.<br />

Nieuwbouw dient daarom zoveel mogelijk<br />

levensloopgeschikt te zijn.<br />

De combinatie van wonen en zorg is dan<br />

ook van essentieel belang. Een mooi<br />

voorbeeld hiervan is de samenwerking<br />

met de Zorggroep Tellens en GGZ Fryslân.<br />

Samen hebben wij zorgcentrum<br />

‘Nij Mariënacker’ en een beschermde<br />

woonvorm voor 32 bewoners in Workum,<br />

weten te realiseren.<br />

Ouderen<br />

Veel van onze activiteiten zijn gericht op<br />

ouderen. Onze woningen moeten dan ook<br />

vooral voor hen geschikt zijn: we maken<br />

bestaande woningen levensloopgeschikter<br />

en bouwen nieuwe<br />

levensloopgeschikte woningen. In de<br />

regio <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> wonen veel<br />

ouderen, dus de vraag naar specifieke<br />

woningen voor ouderen groeit en blijft<br />

voorlopig groeien. Ouderen bepalen zelf<br />

of zij gebruik willen maken van zorg.<br />

In Balk zijn 13 levensloopgeschikte<br />

huurappartementen in een fraai complex,<br />

vormgegeven met een knipoog naar de<br />

Friese stelpboerderij, in gebruik genomen.<br />

Alle appartementen zijn gelijkvloers en er is<br />

een lift in het complex aanwezig<br />

Daarnaast is in Balk gestart met de bouw van<br />

20 levensloopgeschikte 2/1 kapwoningen<br />

(12 koop- en 8 huurwoningen).<br />

Jongeren<br />

Ook in <strong>2011</strong> zijn jongeren om aanspraak te<br />

kunnen maken op huurtoeslag<br />

aangewezen op woningen met een<br />

huurprijs tot € 361,66 (vanaf 1 juli <strong>2011</strong>).<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> biedt<br />

voldoende woningen aan in dit segment.<br />

<strong>Wonen</strong> en zorg


Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

Mensen met een beperking<br />

Aan de J.P. van den Bent Stichting<br />

verhuren we sinds 2009 een complex met<br />

10 wooneenheden. Hier wonen jongeren<br />

met een verstandelijke en lichamelijke<br />

beperking. Alle voorzieningen zijn op één<br />

verdieping te vinden. Daarnaast verhuren<br />

we via verschillende organisaties, zoals<br />

Maeykehiem en Talant, woningen aan<br />

mensen met een beperking. In<br />

samenwerking met Zorg Maatwerk en<br />

stichting GGZ Fryslân hebben we ook<br />

projecten voor mensen met psychische<br />

problemen.<br />

<strong>Wonen</strong> en Zorg<br />

Op het gebied van wonen en zorg zijn in<br />

<strong>2011</strong> de volgende activiteiten<br />

ondernomen:<br />

- In Balk zijn 13 huurappartementen<br />

opgeleverd.<br />

- In Balk is in december 2010 gestart met<br />

het slaan van de eerste palen voor 8<br />

levensloopgeschikte huurwoningen en<br />

12 levensloop-geschikte (goedkope)<br />

koopwoningen. Verwachte oplevering<br />

tussen maart en mei 2012.<br />

Statushouders<br />

In <strong>2011</strong> zijn door <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> in totaal 5 statushouders<br />

gehuisvest. Dit gebeurde in drie<br />

gemeenten. Er zijn 3 statushouders<br />

gehuisvest in Gaasterlân-Sleat en 2 in<br />

Skarsterlân. Daarnaast heeft <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> in <strong>2011</strong> haar<br />

medewerking verleend aan het huisvesten<br />

van zgn. “Uitgenodigde Vluchtingen”<br />

(deze vluchtelingen verblijven niet in een<br />

AZC, maar komen rechtstreeks uit een<br />

vluchtelingenkamp). In de gemeente<br />

Gaasterlân-Sleat zijn 2 eenoudergezinnen<br />

en 1 alleenstaande gehuisvest.<br />

Bouwplaats Jhr. Van Eysingastraat te St. Nicolaasga<br />

41<br />

Vluchtelingen en ontheemden<br />

De gemeenten in ons land krijgen een<br />

jaarlijkse taakstelling opgelegd voor het<br />

huisvesten van statushouders. <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft bij de gemeentes<br />

aangegeven hierin behulpzaam te kunnen<br />

zijn. In de praktijk blijkt dat statushouders<br />

zich niet graag op het platteland vestigen.<br />

Ze zoeken liever de grote steden op waar<br />

meer werk te vinden is en waar vaak ook<br />

familieleden wonen. Een ander aspect is<br />

dat het voor ruim 90% om alleenstaanden<br />

gaat. De 3 gemeenten in ons werkgebied<br />

kampen mede daardoor met een flinke<br />

achterstand in de taakstelling.<br />

Samenwerking<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> werkt samen<br />

met organisaties die mensen begeleiden<br />

op het gebied van wonen.<br />

Daarnaast verhuren wij woningen aan<br />

verschillende zorginstanties:<br />

- De zorginstanties Hof en Hiem en<br />

Tellens leveren zorg in zorgcentra en<br />

aanleunwoningen van <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong>. Met deze instanties zijn<br />

afspraken gemaakt over de<br />

woningverdeling en de zorglevering.<br />

- Daarnaast verhuurt <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> woningen aan GGZ Fryslân<br />

en aan zorginstelling Talant.<br />

- Stichting Maeykehiem huurt een<br />

logeerwoning, waar gehandicapte<br />

kinderen even kunnen wonen om de<br />

thuissituatie te ontlasten.<br />

- Per ultimo <strong>2011</strong> zijn 100 woningen<br />

verhuurd aan zorginstellingen.


Risico’s zijn alle interne en<br />

externe omstandigheden die de<br />

realisatie van de strategische<br />

doelen kunnen verhinderen. Om<br />

verantwoord met onze mensen,<br />

vastgoed en financiële middelen<br />

om te gaan, hebben wij deze<br />

risico’s geïnventariseerd en zo<br />

nodig beheersmaatregelen<br />

getroffen.<br />

Aanleuncomplex “De Hosta” in Workum<br />

Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

42<br />

Het beheersen van risico’s<br />

Beheersingsrisico’s<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is een relatief<br />

kleine organisatie. Hierdoor zijn we extra<br />

kwetsbaar bij uitval van personeel. Om dit<br />

risico te beheersen, hebben wij de<br />

belangrijkste procedures op instructieniveau<br />

beschreven. Hierdoor kunnen<br />

collega’s gemakkelijk werkzaamheden<br />

overnemen in geval van ziekte.<br />

Het risico van doorbetaling bij ziekte is<br />

verzekerd (70% na 6 weken, gedurende<br />

maximaal 2 jaar).<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> maakt gebruik<br />

van de volgende beheersingsinstrumenten:<br />

- functie- en taakomschrijvingen;<br />

- beschrijvingen van bestaande<br />

procedures;<br />

- een managementinformatiesysteem<br />

(tussentijdse rapportages);<br />

- interne controle (interne audits);<br />

- procuratieregeling.<br />

Woningmarktrisico’s<br />

Onze opbrengsten bestaan vooral uit<br />

huur- en verkoopopbrengsten. We lopen<br />

dus risico bij structurele leegstand door<br />

een onvoldoende op de vraag afgestemde<br />

woningvoorraad. We houden de<br />

veranderingen in de woningmarkt dan ook<br />

nauwlettend in de gaten. Hiervoor<br />

analyseren we de ontwikkelingen rond<br />

woningzoekenden, het aantal reacties op<br />

het woningaanbod en de demografische<br />

ontwikkelingen. Periodiek nemen we deel<br />

aan het Woningbehoeftenonderzoek van<br />

de provincie Fryslân (WOBOF).<br />

Afhankelijk van de uitkomsten van onze<br />

analyses stellen we het strategisch<br />

voorraadbeleidsplan bij. De woningmarkt,<br />

die onzeker is, blijft een belangrijk risico.<br />

In diverse regio’s vindt al krimp plaats en is<br />

de markt voor koopwoningen<br />

verslechterd.<br />

De kwaliteit van de woningvoorraad<br />

wordt op peil gehouden aan de hand van<br />

het onderhoudsbeleid. Uit de benchmark<br />

boekjaar 2010 (samensteller BDO) blijkt<br />

dat de woningen van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> een relatief hoge kwaliteit<br />

hebben en dat eveneens sprake is van het<br />

hoogste aandeel woningen geschikt voor<br />

senioren. Om huurachterstanden zo laag<br />

mogelijk te houden, besteden we veel tijd<br />

aan de huurincasso.


Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

Financiële risico’s<br />

Onze investeringen in nieuwbouwprojecten<br />

hebben grote financiële<br />

gevolgen. Goed geldbeheer is dan ook<br />

belangrijk. De kaders hiervoor liggen vast<br />

in het treasury-statuut dat is goedgekeurd<br />

door de Raad van Toezicht.<br />

Onze accountant rapporteert of de<br />

activiteiten op dit gebied ook<br />

daadwerkelijk binnen de kaders van het<br />

treasury-statuut worden uitgevoerd.<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft de<br />

volgende maatregelen getroffen om de<br />

financiële continuïteit te kunnen<br />

beheersen:<br />

- liquiditeitsplanning;<br />

- het volgen van de minimale<br />

solvabiliteitseis van kapitaalverschaffers;<br />

- het volgen van de voorwaarden tot<br />

borging door het WSW; hierop wordt<br />

het beleid afgestemd;<br />

- het hanteren van een ondergrens voor<br />

de solvabiliteit op basis van historische<br />

kostprijs van 10%; deze is vastgelegd in<br />

het treasury-statuut;<br />

- het bewaken van de vervalkalender van<br />

de leningportefeuille;<br />

- het hanteren van een gedegen<br />

incassobeleid.<br />

Met het opstellen van (meerjaren)<br />

begrotingen, de liquiditeitsplanning en de<br />

prognosegegevens (dPi) voor Corpodata<br />

worden de financierings- en liquiditeitenrisico’s<br />

bewaakt.<br />

43<br />

Uit de meerjarenprognoses blijkt dat de<br />

operationele kasstromen in de komende<br />

jaren ruim voldoende zijn om aan de<br />

aflossingsverplichting te kunnen voldoen.<br />

Ook is er in de komende jaren sprake van<br />

een positief resultaat uit normale bedrijfsuitoefening.<br />

In de meerjarenprognose 2012-2021 wordt<br />

in 2012 rekening gehouden met de<br />

verkoop van 10 woningen en daarna met 5<br />

woningen per jaar. Hierdoor is <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> niet teveel afhankelijk<br />

van de huidige slechte verkoopmarkt bij<br />

het uitvoeren van haar plannen.<br />

Onderhoudsrisico’s<br />

Hierbij is belangrijk of de kwaliteit van het<br />

woningbezit aansluit op de vraag en of de<br />

verwachte omvang van het onderhoud<br />

betrouwbaar is te ramen.<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft de<br />

volgende maatregelen getroffen:<br />

- het jaarlijks actualiseren van de<br />

(meerjaren)onderhoudsbegroting op<br />

basis van het strategisch<br />

voorraadbeleid;<br />

- het maandelijks analyseren en<br />

rapporteren van afwijkingen.<br />

De kwaliteit van het woningbezit geeft<br />

geen aanleiding tot omvangrijke klachten.<br />

Ook is in de afgelopen jaren veel aandacht<br />

besteed aan verhoging van de kwaliteit.<br />

Hiervoor is extra geld beschikbaar gesteld<br />

naast het reguliere onderhoudsbudget.


Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

Projectrisico’s<br />

Door de toenemende complexiteit van<br />

projectontwikkeling worden de risico’s bij<br />

projecten ook steeds ingewikkelder en<br />

omvangrijker. De resultaatontwikkeling<br />

wordt daarnaast in belangrijke mate<br />

beïnvloed door de omvang van de<br />

onrendabele investeringen in nieuwbouw<br />

en woningverbetering. Om de risico’s te<br />

beheersen heeft <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> de volgende maatregelen<br />

getroffen:<br />

- het aanbesteden volgens intern<br />

vastgestelde procedures;<br />

- het bouwen van vooral<br />

levensloopgeschikte woningen die voor<br />

een brede doelgroep geschikt zijn;<br />

- het relatief veel bouwen van tweeonder-een-kapwoningen<br />

die ook<br />

geschikt zijn voor verkoop.<br />

Het verlies door onrendabele toppen<br />

wordt genomen in het jaar dat de grond<br />

voor te bouwen woningen is aangekocht<br />

of de bouwvergunning is aangevraagd.<br />

Dit betekent wel dat nog belangrijke<br />

wijzigingen kunnen optreden in de<br />

omvang van de berekende onrendabele<br />

toppen.<br />

Renovatieproject: Jac. Boomstraat te Sondel<br />

44<br />

Fiscale risico’s<br />

Hierbij denken we aan het niet naleven<br />

van de regelgeving en de daaruit<br />

voortvloeiende naheffingen en boetes.<br />

Dit betreft niet alleen vennootschapsbelasting,<br />

maar ook btw en<br />

overdrachtsbelasting. <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> heeft in 2010 externe fiscale<br />

expertise ingeschakeld om de fiscale risico’s<br />

te beperken. De verwachting is dat<br />

corporaties vaak gebruik zullen maken van<br />

horizontaal toezicht waarbij intern een<br />

zodanige vastlegging en controle plaatsvindt<br />

dat een vertrouwensrelatie met de<br />

belastingdienst ontstaat. Wederzijdse<br />

verantwoordelijkheden worden vastgelegd.<br />

Dit vergt wel het een en ander van de<br />

administratieve inrichting van de organisatie.<br />

Ter onderbouwing van de besluitvorming,<br />

bijvoorbeeld bij gemengde projecten (huur<br />

en koop), worden per project de fiscale<br />

(on)mogelijkheden formeel vastgelegd. Bij<br />

complexe zaken blijft <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> de fiscale adviseur raadplegen.<br />

Compliance risico’s<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft de in de<br />

AedesCode geregelde Governancecode<br />

onderschreven en vastgesteld. Alle in de<br />

code genoemde stukken zijn gepubliceerd<br />

op onze website: www.zuidwestfriesland.nl.


Een gezonde financiële positie<br />

vraagt om permanente<br />

aandacht. Financiële continuïteit<br />

is niet alleen één van de<br />

prestatievelden in het BBSH,<br />

maar nog steeds de kurk waar de<br />

corporatiesector op drijft. Onze<br />

algemene financiële positie is<br />

goed te noemen. Om al onze<br />

maatschappelijke doelstellingen<br />

waar te kunnen maken, zorgen<br />

wij ervoor dat onze financiële<br />

continuïteit voortdurend wordt<br />

bewaakt.<br />

Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

45<br />

Financiële positie<br />

Beleidskader<br />

De financiële strategie van <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> wordt mede beïnvloed<br />

door de economie en de politieke<br />

besluitvorming. Om de financiële<br />

continuïteit te kunnen bewaken, volgen<br />

we de volgende punten voortdurend:<br />

- de ontwikkeling van onze<br />

vermogenspositie;<br />

- de ontwikkeling van onze liquiditeiten;<br />

- de ontwikkeling van onze resultaten;<br />

- de ontwikkeling van de<br />

financieringspositie.<br />

Vermogenspositie<br />

Eigen vermogen<br />

Ultimo <strong>2011</strong> is ons eigen vermogen op<br />

basis van waardering op basis van<br />

historische kostprijs gestegen tot<br />

€ 8.137 per woning (2010: € 8.053).<br />

Omdat ons vermogen niet liquide is, maar<br />

‘vast’ zit in stenen, moeten we zorgen dat<br />

we toegang hebben tot de kapitaalmarkt<br />

als we geld nodig hebben.<br />

Een gezonde financiële positie is daarbij<br />

de belangrijkste eis die aan ons gesteld<br />

wordt.<br />

Over het algemeen is het zo dat we niet<br />

meer kunnen lenen dan we aan<br />

rentelasten vanuit de verhuuropbrengsten<br />

kunnen betalen. Geldgevers en de<br />

garanderende instelling (Waarborgfonds<br />

Sociale Woningbouw/WSW) eisen van ons<br />

behalve een sterke financiële positie ook<br />

een gezonde ontwikkeling van inkomsten<br />

en uitgaven. Die positie wordt onder meer<br />

bepaald door het solvabiliteitspercentage.<br />

Op basis van de boekwaarde bedroeg<br />

onze solvabiliteit eind <strong>2011</strong> 25,6%<br />

(2010: 25,5%).<br />

Om te kunnen blijven investeren in<br />

kwaliteitsverbetering, leefbaarheid en<br />

omvang van de vastgoedportefeuille<br />

zullen we met WSW borging toegang tot<br />

de kapitaalmarkt moeten houden .<br />

zullen we nieuwe leningen moeten<br />

afsluiten.


€ 60.000.000<br />

€ 50.000.000<br />

€ 40.000.000<br />

€ 30.000.000<br />

€ 20.000.000<br />

€ 10.000.000<br />

€ 0<br />

Ontwikkeling vermogenspositie<br />

Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

46<br />

2006 2007 2008 2009 2010 <strong>2011</strong> 2012 2013 2014 2015 2016<br />

Eigen Vermogen Langlopende schulden<br />

Willen we dit realiseren dan moeten we<br />

vooral sturen op kasstromen met<br />

rentedekking. Om de financiering veilig te<br />

stellen, letten we vooral op de eisen die<br />

het WSW stelt op het gebied van<br />

continuïteit. Het WSW heeft op basis van<br />

de ingediende prognose voor de jaren <strong>2011</strong><br />

tot en met 2015 verklaard dat <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> voldoet aan de eisen<br />

van kredietwaardigheid.<br />

Daarnaast heeft het Centraal Fonds<br />

Volkshuisvesting (CFV) op basis van de<br />

begroting <strong>2011</strong>-2020 <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> in zijn Continuïteitsoordeel <strong>2011</strong><br />

beoordeeld als een A1 corporatie. Het<br />

volkshuisvestelijk vermogen berekend<br />

door het CFV gaat van € 39 miljoen ultimo<br />

2009 naar € 47 miljoen ultimo 2015.<br />

In procenten van het balanstotaal is dit<br />

eind 2009 45,2% en eind 2015 48,3<br />

In relatie tot de door het CFV vastgestelde<br />

risico’s (marktrisico, macro-economisch<br />

risico, operationeel risico) is het vermogen<br />

meer dan voldoende. De ondergrens,<br />

rekening houdend met de risico’s, wordt<br />

de komende jaren begroot op ruim 13%<br />

van het balanstotaal.<br />

Financieringsruimte<br />

Om onze activiteiten te kunnen<br />

financieren wenden we eerst interne<br />

middelen aan en vervolgens maken we<br />

gebruik van leningen die we sluiten op de<br />

onderhandse kapitaalmarkt. Om dit tegen<br />

de meest gunstige voorwaarden te<br />

kunnen doen, maken we gebruik van het<br />

Waarborgfonds Sociale Woningbouw<br />

(WSW). Dit sectorfonds geeft garanties<br />

aan financiers die leningen aan ons<br />

verstrekken. De financier kan hierdoor, als<br />

zich ooit financiële problemen voordoen,<br />

behalve op het eigen vermogen van de<br />

individuele corporatie, een beroep doen<br />

op het vermogen van het WSW.<br />

Voor een lening moet de deelnemer<br />

beschikken over voldoende onderpand.<br />

Daarnaast kijkt het WSW naar het saldo<br />

van inkomsten en uitgaven uit<br />

operationele activiteiten in de komende<br />

jaren. Deze kasstromen moeten<br />

voldoende ruimte bieden om de<br />

rentelasten van de nieuwe leningen te<br />

kunnen betalen. Naast de kasstromen<br />

toetst het WSW of er voldoende<br />

onderpand aanwezig is om een bepaald<br />

faciliteringsvolume toe te kunnen kennen.<br />

De maximale onderpandwaarde is 50% van<br />

de WOZ-waarde van het ingezette<br />

onderpand.


Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

Renovatieproject: “Moai Wenjen” te Langweer – uitgevoerd in <strong>2011</strong><br />

WSW heeft op basis van de ingediende<br />

prognose <strong>2011</strong> tot en met 2015 aan <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> een faciliteringsvolume<br />

toegekend van € 6,6 miljoen waarvan € 3,5<br />

miljoen is gebruikt.<br />

Binnen het woningbezit van <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is nog voldoende<br />

financiële ruimte aanwezig die als buffer<br />

dient voor toekomstige investeringen.<br />

Over het algemeen is het zo dat voor<br />

borging van het WSW het onderpand niet<br />

het probleem is, maar de positieve<br />

operationele kasstromen voor de<br />

komende jaren.<br />

Uit de meest recente meerjarenprognose<br />

2012 tot en met 2021 van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> blijkt dat de operationele<br />

kasstromen positief zijn en dus voor WSW<br />

aanleiding zullen zijn om voldoende<br />

faciliteringsvolume blijven toe te kennen.<br />

Ontwikkeling liquiditeiten<br />

Wij bewaken onze liquiditeiten zorgvuldig<br />

door de inkomende en uitgaande<br />

kasstromen te begroten en vervolgens<br />

voortdurend in de gaten te houden of<br />

bijstelling nodig is.<br />

47<br />

Onderscheid wordt gemaakt in:<br />

- de kasstroom uit exploitaties;<br />

- de kasstroom uit nieuwbouw, verkopen<br />

en verbeteringen aan het bestaande<br />

bezit;<br />

- de kasstroom die voortvloeit uit<br />

treasury-activiteiten.<br />

Treasury-activiteiten<br />

Onze financieringsactiviteiten voeren we<br />

uit op basis van een treasury-statuut.<br />

Dit statuut wordt jaarlijks geëvalueerd.<br />

Alle transacties worden vastgelegd op<br />

geautoriseerde transactievoorstellen.<br />

Wij leggen hierover aan de hand van<br />

trimesterrapportages verantwoording af<br />

aan de Raad van Toezicht.<br />

De treasury-commissie wordt gevormd<br />

door de directeur-bestuurder, het hoofd<br />

Financiën Planning en Controle en - indien<br />

gewenst - een externe adviseur.<br />

Beleggingen<br />

Alle aandelen zijn begin <strong>2011</strong> verkocht.<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> belegt niet<br />

meer in producten met een koersrisico.


x € 1 miljoen<br />

8<br />

7<br />

6<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

Leningenportefeuille<br />

De omvang van de leningenportefeuille<br />

bedraagt ultimo <strong>2011</strong>: € 48,2 miljoen.<br />

Het renterisico blijft , behalve in de jaren<br />

2016 en 2021, onder de WSW norm van<br />

15%. Het gewogen gemiddelde rentepercentage<br />

bedroeg 4,24% (2010: 4,30%)<br />

met een gewogen gemiddelde looptijd<br />

van 11,7 jaar (2010: 12,8 jaar).<br />

In 2010 zijn forwardafspraken voor<br />

rentefixatie gemaakt met betrekking tot<br />

leningen die in 2010 t/m 2012 een<br />

renteconversie ondergaan.<br />

Rentefixatie 3 BNG-leningen <strong>2011</strong><br />

(vastgesteld op 27 augustus 2010):<br />

1) Schuldrestant € 976.558, renteconversie<br />

van 4,93% naar 3,60% tot eindelooptijd 2031;<br />

2) Schuldrestant € 802.643, renteconversie<br />

van 4,97% naar 3,64% tot eindelooptijd 2031;<br />

3) Schuldrestant € 381.492, renteconversie<br />

van 5,25% naar 3,50% tot eindelooptijd 2026.<br />

Rentefixatie BNG-leningen 2012<br />

(vastgesteld op 1 september 2010):<br />

Schuldrestant € 1.622.332, renteconversie<br />

van 4,69% naar 3,79% tot eindelooptijd<br />

2030.<br />

Vervalkalender 2012-2021<br />

48<br />

Daarnaast is in februari <strong>2011</strong> voor de<br />

financiering van nieuwbouwprojecten een<br />

lening van de Waterschapsbank<br />

aangetrokken tegen de volgende condities:<br />

hoofdsom € 3,5 mln, rente 3,20%, looptijd 7<br />

jaar (2018).<br />

In de corporatiesector wordt volop<br />

gewerkt met derivaten. Deze<br />

instrumenten helpen corporaties<br />

ongewenste fluctuaties in de<br />

kapitaalmarktrente en de kasstromen te<br />

beheersen. <strong>Wonen</strong> Zuiwest <strong>Friesland</strong><br />

heeft in 2006 is een tienjarige roll-over van<br />

maximaal € 4 miljoen met een Collar (2%-<br />

5%) van € 2 miljoen tegen 3 maands Euribor<br />

plus 0,04% afgesloten. In <strong>2011</strong> is het<br />

maximale bedrag van € 4 miljoen geleend.<br />

In de grafiek Vervalkalender 2012-2021<br />

wordt aangenomen dat de roll-over in<br />

2016 (afloop tienjarig contract) geheel<br />

wordt afgelost. Het is echter ook mogelijk<br />

eerder en in gedeelten (elke drie<br />

maanden) af te lossen. Naast de Collar<br />

heeft <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> verder<br />

geen derivaten.<br />

In 2021 vervalt de looptijd van een op<br />

1 oktober 2009 aangetrokken lening ad.<br />

€ 4.825.000 tegen een rentepercentage<br />

van 4,89%. De lening kan geheel worden<br />

afgelost of opnieuw worden<br />

geherfinancierd.<br />

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021<br />

Roll-over lening 4 mln Renteconversie<br />

Herfinanciering Roll-over lening Rente gefixeerd<br />

Herfinanciering 15% risicogrens (WSW)<br />

10% risicogrens (WZWF)


Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

Renterisico (excl. aan te trekken nieuwe leningen)<br />

Jaartal<br />

Renteconversie<br />

(x € 1 mln.)<br />

49<br />

Herfinanciering<br />

(x € 1 mln.)<br />

Renteconversie &<br />

herfinanciering<br />

Roll-over lening<br />

(x € 1 mln.)<br />

% van het<br />

totaal<br />

2012 - 0,47 2,00 5,30%<br />

2013 1,16 0,83 2,00 8,89%<br />

2014 1,39 1,18 2,00 10,67%<br />

2015 0,42 - 2,00 5,75%<br />

2016 1,96 - 4,00 15,98%<br />

2017 0,88 - - 2,42%<br />

2018 - 3,50 - 10,93%<br />

2019 - - - -<br />

2020 2,77 - - 9,13%<br />

2021 0,81 4,83 - 22,81%<br />

Renterisico<br />

Als de opbrengsten uit de verkoop van<br />

huurwoningen hoger zijn dan begroot,<br />

dan heeft dit uiteraard invloed op de<br />

renterisico’s.<br />

De opbrengsten worden aangewend voor<br />

interne financiering waardoor we minder<br />

hoeven te lenen. Via ons treasury-beleid<br />

nemen we maatregelen om toekomstige<br />

risico’s zoveel mogelijk te beperken.<br />

De rentedekkingsgraad varieert van 1,8 in<br />

2012 tot 2,3 in 2016.<br />

Waarde bezit<br />

Bij de berekening van de bedrijfswaarde<br />

hanteren we de in ons strategisch<br />

voorraadbeleid bepaalde parameters voor<br />

de aanpassing van huur, onderhoud en<br />

inflatie. De bedrijfswaarde, inclusief<br />

rentabiliteitswaardecorrectie (RWcorrectie)<br />

van onze woningen en<br />

woongebouwen, bedroeg ultimo <strong>2011</strong><br />

€ 83,9 miljoen (2010: € 82,6 miljoen).<br />

De RW-correctie bedroeg eind <strong>2011</strong><br />

€ 3,9 miljoen (2010: € 3,9 miljoen). De RWcorrectie<br />

is het positieve verschil tussen<br />

de normrente en de werkelijke,<br />

gemiddelde vermogenskostenvoet<br />

berekend over de resterende looptijd van<br />

de leningen.<br />

Bij de bepaling van de bedrijfswaarde<br />

hanteren we de volgende parameters:<br />

- huurstijging 2,00%<br />

- huurderving 1,00%<br />

- onderhoudskosten 1 e jaar € 1.500<br />

- stijging onderhoudskosten 3,00%<br />

- overige variabele lasten 1 e jaar € 945<br />

- stijging van de overige variabele<br />

lasten 3,00%<br />

- disconteringsrente 5,25%<br />

- levensduur maximaal 50 jaar<br />

Van de projecten uitgevoerd voor <strong>2011</strong><br />

wordt alleen voor de jaarlijkse toetsing<br />

tussen de bedrijfswaarde en de<br />

waardering tegen historische kostprijs de<br />

bedrijfswaarde verhoogd met een<br />

restwaarde van de grond van € 5.000.<br />

Bij de bepaling van de bedrijfswaarde is<br />

geen rekening gehouden met<br />

toekomstige verkoopopbrengsten.<br />

De uitkomsten van deze toetsing zorgde<br />

niet voor een afwaardering van het<br />

materiële vaste activa.


Ontwikkeling jaarresultaat<br />

Jaarresultaat<br />

Ons enkelvoudig jaarresultaat over <strong>2011</strong><br />

bedroeg € 110.000 voor belastingen.<br />

Begroot was € 297.000 negatief.<br />

Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

Het gerealiseerde jaarresultaat voor<br />

belastingen over <strong>2011</strong> wijkt op de volgende<br />

punten af van het begrote resultaat voor<br />

belastingen over <strong>2011</strong>:<br />

X € 1.000 <strong>2011</strong><br />

Hogere huren en vergoedingen 200<br />

Hoger resultaat verkoop woningen 500<br />

Hogere overige opbrengsten 100<br />

Hogere afschrijvingen - 1.000<br />

Lagere onrendabele investeringen 400<br />

Lagere personeelskosten 100<br />

Hogere onderhoudskosten - 400<br />

Lagere overige bedrijfslasten 100<br />

Hoger renteresultaat 400<br />

Totaal 400<br />

Onrendabele investeringen<br />

Het jaarresultaat wordt in grote mate<br />

beïnvloed door het vroegtijdig afboeken<br />

van onrendabele investeringen op<br />

(vervangende) nieuwbouwprojecten.<br />

In <strong>2011</strong> bedroeg dit een positieve correctie<br />

van € 186.000 op in eerdere jaren reeds<br />

genomen onrendabele investeringen. De<br />

onrendabele top is de resultante van de<br />

voortbrengingskosten en de lagere<br />

bedrijfswaarde (terugverdiencapaciteit).<br />

De onrendabele investeringen hebben<br />

betrekking op:<br />

X € 1.000 <strong>2011</strong><br />

33 app., St. Nicolaasga (locatie De Takomst) 18<br />

13 app., Balk (locatie oude Golfbaan) -86<br />

24 woningen, Balk (locatie Groenewal) 101<br />

4 woningen, Balk (locatie Boslust) -289<br />

4 woningen Jhr. Van Eysingastraat 56<br />

3 woningen, St. Nicolaasga (locatie Boskranne) 14<br />

Totaal onrendabele investeringen -186<br />

50<br />

Meerjarenperspectief<br />

De invoering van de vennootschapsbelasting<br />

heeft ons genoodzaakt de<br />

prognose van de investeringen in nieuwe<br />

huurwoningen aan te passen om<br />

zodoende de bedrijfscontinuïteit te<br />

kunnen blijven waarborgen.<br />

Hierbij hebben we de volgende<br />

uitgangspunten gehanteerd:<br />

- huurstijging van 2,0%;<br />

- huurderving van 1,0%;<br />

- lastenstijging voor onderhoud van 3,0%<br />

en voor de overige variabele lasten 3,0%;<br />

- het verkopen van 30 woningen tot en<br />

met 2016;<br />

- de bouw van 80 huurwoningen en 16<br />

koopwoningen tot en met 2016;<br />

- het slopen van 23 woningen tot en met<br />

2016.


Exploitatiebegroting<br />

Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

51<br />

x € 1.000 2012 2013 2014 2015 2016<br />

Bedrijfsopbrengsten<br />

Huren 10.987 11.313 11.570 11.887 12.161<br />

Vergoedingen 274 281 288 295 302<br />

Overheidsbijdragen - - - - -<br />

Verkoop woningen 1.093 500 416 397 447<br />

Overige bedrijfsopbrengsten 233 144 148 151 155<br />

Som der bedrijfsopbrengsten 12.587 12.238 12.422 12.730 13.065<br />

Bedrijfslasten<br />

Afschrijvingen 2.635 2.591 2.567 2.586 2.566<br />

Waardeverandering MVA 868 1.603 599 418 475<br />

Personeelslasten 1.689 1.739 1.791 1.845 1.901<br />

Lasten onderhoud 4.144 4.282 4.330 4.410 3.836<br />

Overige bedrijfslasten 1.865 1.678 1.729 1.833 1.849<br />

Som der bedrijfslasten 11.201 11.893 11.016 11.092 10.627<br />

Exploitatieresultaat 1.386 345 1.406 1.638 2.438<br />

Rentebaten 286 125 77 47 69<br />

Opbrengst FVA 75 75 75 75 75<br />

Rentelasten 1.999 1.908 1.818 1.824 1.758<br />

Resultaat voor belastingen -252 -1.363 -260 -64 824<br />

Belasting - - 668 676 971<br />

Jaarresultaat na belastingen -252 -1.363 -928 -740 -147<br />

Zonnepanelen in <strong>2011</strong> geplaatst op het dak van appartementencomplex “de Stip” te Balk


Kasstroomoverzicht<br />

Kasstromen<br />

(x € 1.000)<br />

Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

52<br />

Ontwikkeling (enkelvoudige) balansposten<br />

x € 1.000<br />

<strong>2011</strong><br />

2012<br />

2013<br />

2014<br />

2015<br />

2016<br />

Eigen vermogen 17.501 18.010 16.647 15.719 14.979 14.832<br />

Voorziening nieuwbouw - 845 1.595 896 461 475<br />

Langlopende schulden 48.174 46.722 44.868 43.761 43.808 41.070<br />

Materiële activa 59.191 59.985 58.747 58.561 57.427 55.665<br />

Financiële activa 1.600 1.577 1.560 1.543 1.526 1.509<br />

Financiële kengetallen<br />

<strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong><br />

2012<br />

2013<br />

2014<br />

2015<br />

2016<br />

Solvabiliteit (%) 25,6 26,4 25,4 25,0 24,3 25.2<br />

Rentabiliteit TV (%) 3,1 2,6 0,8 1,4 1,8 2,7<br />

Rentabiliteit EV (%) 0,7 -1,4 -8,2 -5,9 -4,9 -1,0<br />

Current ratio 3,6 2,6 2,1 1,1 1,1 0,7<br />

Intrest dekkingsratio 1,7 1,8 2,1 1,9 2,0 2,3<br />

Accountants- en advieskosten<br />

Op grond van het nieuw in werking<br />

getreden artikel BW 2:382a doen wij<br />

opgave van de kosten inzake onderzoek<br />

jaarrekening, honoraria<br />

controleopdrachten, honoraria<br />

adviesdienst op fiscaal terrein en<br />

honoraria voor niet-controlediensten,<br />

uitgevoerd door onze accountant BDO.<br />

2012<br />

2013<br />

2014<br />

2015<br />

2016<br />

Operationele activiteiten 3.354 3.726 4.059 3.510 3.590 4.082<br />

Investeringsactiviteiten -1.402 -963 -1.704 -3.262 -1.909 -816<br />

Financieringsactiviteiten 358 -3.302 -3.613 -2.821 -1.651 -4.344<br />

Mutatie geldmiddelen -2.310 -539 -1.258 -2.573 30 -1.078<br />

Specificatie kosten BDO <strong>2011</strong> 2010<br />

Controlekosten jaarrekening € 24.827 € 25.149<br />

Andere controleopdrachten € - € -<br />

Andere niet-controle diensten € 36.543 € 13.505<br />

Totaal kosten BDO € 61.370 € 38.654<br />

Belastingplicht woningcorporaties<br />

Over de jaren 2006 en 2007 waren<br />

woningcorporaties alleen<br />

(vennootschaps) belastingplichtig over<br />

commerciële activiteiten. In de praktijk<br />

betekende dit dat er slechts belasting<br />

verschuldigd was over projectontwikkelingsactiviteiten<br />

en over diensten<br />

verricht voor derden. Deze afspraken<br />

waren met de belastingdienst<br />

overeengekomen en vastgelegd in de<br />

Vaststellingsovereenkomst Belastingplicht<br />

Woningcorporaties (VSO I).<br />

Deze overeenkomst is echter door de<br />

Belastingdienst eenzijdig opgezegd en<br />

met ingang van 1 januari 2008 zijn<br />

woningcorporaties integraal<br />

belastingplichtig voor de<br />

vennootschapsbelasting.


Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

Inmiddels is een nieuwe overeenkomst<br />

tussen de sector en de Belastingdienst<br />

opgesteld. Hierin zijn sectorbrede<br />

afspraken vastgelegd. In de jaarrekening<br />

2008 is voor het eerst de fiscale positie<br />

vastgelegd. Dit betekent dat in de balans<br />

de verschuldigde vennootschapsbelasting<br />

over de jaren 2006 tot en met <strong>2011</strong> is<br />

opgenomen. De betaalde voorlopige<br />

aanslagen zijn hierin verrekend.<br />

De geschatte vennootschapsbelasting<br />

over <strong>2011</strong> is via de post Belastingen uit de<br />

gewone bedrijfsuitoefening ten laste van<br />

het resultaat gebracht. De definitieve<br />

aangifte over 2009 is in <strong>2011</strong> ingediend. De<br />

definitieve aangifte over 2010 wordt in<br />

2012 ingediend.<br />

Interne beheersing risico’s<br />

Woningcorporaties hebben te maken met<br />

grote geldbewegingen. Er komt een<br />

constante kasstroom aan geld binnen en<br />

een grote kasstroom aan geld verlaat ook<br />

weer de organisatie. Dit vergt een goede<br />

beheersing van de kasstromen. Als<br />

maatschappelijk ondernemer heeft<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> hiervoor<br />

permanent aandacht.<br />

Binnen <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is een<br />

planning- en controlcyclus opgezet. Deze<br />

cyclus begint met de begroting en de<br />

meerjarenbegroting. Deze worden<br />

getoetst aan voorgaande begrotingen.<br />

Vervolgens worden gedurende het jaar de<br />

behaalde resultaten maandelijks<br />

gerapporteerd en per trimester worden<br />

prognoses opgesteld om de begroting te<br />

volgen.<br />

53<br />

Daarnaast worden gedurende het jaar<br />

interne controles uitgevoerd op de<br />

bestaande en de nieuw opgezette<br />

procedures. Over de uitgevoerde<br />

controles wordt gerapporteerd aan het<br />

management.<br />

Voor het afbakenen van de financiële<br />

risico’s wordt gewerkt met een actueel<br />

treasury-statuut. Hierin zijn regels<br />

beschreven waaraan het beheer van de<br />

leningenportefeuille moet voldoen en<br />

onder welke voorwaarden middelen<br />

belegd kunnen worden.<br />

Het stelsel van de administratieve<br />

organisatorische maatregelen, het<br />

treasury-statuut en de daarbij horende<br />

interne controles zijn de basis voor een<br />

goede interne beheersing van risico’s<br />

binnen <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>.<br />

Verbindingen<br />

Vervangende nieuwbouwproject: Jhr. Van Eysingastraat te St. Nicolaasga<br />

Stichting Exploitatie Kantoorpand<br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> huurt haar<br />

bedrijfspand (Eigen Haard 3 in Balk) van<br />

Stichting Exploitatie Kantoorpand<br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>. Door <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> is een lening verstrekt aan de<br />

stichting ter grootte van € 1.361.341. De te<br />

betalen rente over deze lening (€ 74.874)<br />

wordt jaarlijks verrekend met de te<br />

ontvangen huur (€ 137.040).


Hoofdstuk 10 Financieel beleid en beheer<br />

Renovatieproject: Bascohof in Workum – uitgevoerd in <strong>2011</strong><br />

Daarnaast is een rentevergoeding<br />

verstrekt over de tegoeden op de<br />

rekening courant (renteopbrengst <strong>2011</strong>:<br />

€ 29.874). <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is de<br />

enige huurder van het pand. In artikel 3 lid<br />

2 van de statuten van Stichting Exploitatie<br />

Kantoorpand <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> is<br />

opgenomen dat de bestuursleden<br />

eveneens lid moeten zijn van het bestuur<br />

of van de Raad van Toezicht van <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>. Financiële risico’s zijn<br />

dan ook nauwelijks aanwezig.<br />

Als verbonden partij aan <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong> zijn de jaarcijfers van de Stichting<br />

Exploitatie Kantoorpand geconsolideerd<br />

met de jaarcijfers van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong><br />

<strong>Friesland</strong>. Per 31-12-<strong>2011</strong> was het eigen<br />

vermogen van Stichting Exploitatie<br />

Kantoorpand € 210.027 negatief<br />

(2010: -/- € 238.789) en het resultaat<br />

€ 28.762 positief (2010: € 24.328).<br />

Huistest B.V.<br />

Op 4 december 2008 is Huistest B.V.<br />

(KvK 01140809) opgericht met de<br />

volgende aandeelhouders:<br />

- Stichting Friese Greiden Groep in<br />

Bolsward (33,33%);<br />

- Stichting <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

in Balk (33,33%);<br />

- Mintje Margaretha Koot in<br />

Nijemirdum (33,33%).<br />

In het bij de oprichting geplaatste kapitaal<br />

van € 18.000 wordt door elke aandeelhouder<br />

voor € 6.000 deelgenomen. Het<br />

maatschappelijk kapitaal bedraagt<br />

€ 90.000. Als bestuurder is benoemd<br />

mevrouw M.M. Koot.<br />

54<br />

Het doel van de vennootschap is het<br />

ontwikkelen en exploiteren van de<br />

softwareapplicatie Huistest. Deze<br />

applicatie bevordert het zelfstandig<br />

wonen van senioren. Het vermogen per<br />

31-12-<strong>2011</strong> van Huistest B.V. bedroeg<br />

€ 51.600 en het resultaat over <strong>2011</strong> na<br />

belastingen € 1.750 negatief.<br />

In februari 2012 zijn de aandelen in<br />

Huistest BV van de Friese Greiden en<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> verkocht aan<br />

Koot voor een totaal bedrag van € 6.000.<br />

Benchmark<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> vergelijkt haar<br />

financiële prestaties aan de hand van de<br />

benchmark ‘Corporatie in Perspectief’<br />

(CFV) en de benchmark ‘BDO<br />

Bedrijfsvergelijking van 9 Friese<br />

corporaties’. Corporatie in Perspectief<br />

geeft weer hoe de volkshuisvestelijke en<br />

financiële kengetallen van een corporatie<br />

zich verhouden tot die van collegacorporaties,<br />

zowel regionaal als landelijk.<br />

Deze bedrijfsvergelijking is samengesteld<br />

op basis van gegevens die door alle<br />

corporaties bij het Centraal Fonds<br />

Volkshuisvesting zijn aangeleverd in het<br />

kader van het toezicht. Mede op basis van<br />

deze gegevens oordeelt de minister van<br />

<strong>Wonen</strong>, Wijken en Integratie (WWI) over<br />

de prestaties van corporaties. Dit oordeel<br />

is openbaar beschikbaar. Uit zowel de CFV<br />

benchmark als de BDO benchmark blijkt<br />

dat <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> goed<br />

scoort op ondermeer de thema’s zoals<br />

verhuurprestaties, kwaliteit van het bezit<br />

en financiële positie en perspectief.


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong> Jaarrekening<br />

55<br />

Jaarrekening<br />

Hoofdstuk 11 -<br />

Geconsolideerde<br />

jaarrekening <strong>2011</strong><br />

Balans (na winstbestemming) per 31-12-<strong>2011</strong><br />

Winst- en Verliesrekening <strong>2011</strong><br />

Kasstromenoverzicht<br />

Waarderingsgrondslagen balans<br />

Resultaatbepaling W&V rekening<br />

Toelichting op de balans en W&V rekening<br />

Kengetallen<br />

Woningbestand<br />

Hoofdstuk 12 -<br />

Enkelvoudige<br />

jaarrekening <strong>2011</strong><br />

Balans (na winstbestemming) per 31-12-<strong>2011</strong><br />

Winst- en Verliesrekening <strong>2011</strong><br />

Toelichting op de balans en W&V rekening<br />

Hoofdstuk 13 -<br />

Overige gegevens<br />

Winstbestemming<br />

Goedkeuring jaarverslag<br />

Accountantsverklaring


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Geconsolideerde balans (na winstbestemming)<br />

Activa<br />

Vaste activa<br />

56<br />

31-12-11<br />

(x €1.000)<br />

31-12-10<br />

(x €1.000)<br />

Materiële vaste activa<br />

Onroerende zaken in exploitatie 58.583 59.602<br />

Onroerende zaken in ontwikkeling 230 1.059<br />

Onroerende en roerende zaken t.d.v. de expl. 867 721<br />

Totaal materiële vaste activa 59.680 61.382<br />

Financiële vaste activa<br />

Deelnemingen 6 6<br />

Latente belastingvordering 233 250<br />

Effecten - 159<br />

Overige vorderingen - -<br />

Totaal financiële vaste activa 239 415<br />

Totaal vaste activa 59.919 61.797<br />

Vlottende activa<br />

Voorraden 304 309<br />

Onderhanden projecten 192 705<br />

Vorderingen<br />

Huurdebiteuren 44 38<br />

Gemeenten 27 13<br />

Overige vorderingen 340 169<br />

Belastingen 588 424<br />

Overlopende activa 81 86<br />

Totaal vorderingen 1.080 730<br />

Liquide middelen 6.124 3.811<br />

Totaal vlottende activa 7.700 5.555<br />

Totaal activa 67.619 67.352


Passiva<br />

Eigen vermogen<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

57<br />

31-12-11<br />

(x €1.000)<br />

31-12-10<br />

(x €1.000)<br />

Kapitaal - -<br />

Overige reserves 17.291 17.169<br />

Totaal eigen vermogen 17.291 17.169<br />

Voorzieningen<br />

Voorziening nieuwbouw - 812<br />

Totaal voorzieningen - 812<br />

Lang lopende schulden<br />

Leningen overheid 370 380<br />

Leningen kredietinstellingen 47.804 45.752<br />

Totaal langlopende schulden 48.174 46.132<br />

Kort lopende schulden<br />

Schulden aan leveranciers 633 528<br />

Gemeenten 54 13<br />

Belastingen/premies sociale verzekering 280 1.188<br />

Overige schulden 88 26<br />

Overlopende passiva 1.099 1.484<br />

Totaal kortlopende schulden 2.154 3.239<br />

Totaal passiva 67.619 67.352


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening<br />

Bedrijfsopbrengsten<br />

58<br />

Realisatie<br />

<strong>2011</strong><br />

Realisatie<br />

2010<br />

(x €1.000) (x €1.000)<br />

Huuropbrengsten 10.990 10.603<br />

Opbrengst servicecontracten 278 235<br />

Overheidsbijdragen 87 31<br />

Resultaat verkoop woningen 958 1.381<br />

Overige bedrijfsopbrengsten 266 405<br />

Som der bedrijfsopbrengsten 12.579 12.655<br />

Bedrijfslasten<br />

Afschrijving op m.v.a. 2.507 1.403<br />

Overige waardeveranderingen m.v.a. -186 -2.703<br />

Lonen en salarissen 1.193 1.149<br />

Sociale lasten 169 158<br />

Pensioenlasten 209 209<br />

Onderhoudslasten 4.886 2.530<br />

Lasten servicecontracten 310 260<br />

Overige bedrijfslasten 1.666 1.436<br />

Som der bedrijfslasten 10.754 4.442<br />

Bedrijfsresultaat 1.825 8.213<br />

Financiële baten en lasten<br />

Rentebaten 284 321<br />

Opbrengsten f.v.a. en effecten -2 35<br />

Rentelasten 1.968 1.957<br />

Jaarresultaat voor belastingen 139 6.612<br />

Vennootschapsbelasting<br />

Jaarresultaat na belastingen<br />

Jaarresultaat na belastingen<br />

excl. opbrengst verkoop woningen/<br />

overige waardeverandering m.v.a.<br />

17<br />

122<br />

-50<br />

6.662<br />

-1.022 2.578


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Kasstroomoverzicht (geconsolideerd) (x € 1.000)<br />

Kasstroom operationele activiteiten<br />

Bedrijfsresultaat 122<br />

Aanpassingen voor:<br />

- Afschrijvingen op mat vaste activa 2.508<br />

- Mutatie voorziening onrendabele top -186<br />

- Waardeveranderingen -812<br />

Veranderingen in werkkapitaal:<br />

- Onderhanden werk 513<br />

- Voorraden 5<br />

- Vorderingen -350<br />

- Kortlopende schulden -1.085<br />

Kasstroom investeringsactiviteiten<br />

59<br />

1.510<br />

-917<br />

Investeringen in mat vaste activa -721<br />

Desinvesteringen mat vaste activa 101<br />

Mutatie financiële vaste activa 176<br />

Kasstroom financieringsactiviteiten<br />

Ontvangen langlopende schulden 3.500<br />

Aflossingen langlopende schulden -1.458<br />

715<br />

-444<br />

2.042<br />

Mutatie geldmiddelen 2.313


Waarderingsgrondslagen<br />

Grondslagen voor waardering van<br />

activa en passiva<br />

Algemeen<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Regelgeving<br />

De jaarrekening is opgesteld in<br />

overeenstemming met algemeen in<br />

Nederland aanvaardbare grondslagen voor<br />

financiële verslaggeving zoals hierna<br />

vermeld. Dit betekent dat de jaarrekening is<br />

opgesteld in overeenstemming met de<br />

daartoe geldende bepalingen volgens titel 9<br />

BW 2 en de Richtlijnen voor de<br />

<strong>Jaarverslag</strong>geving.<br />

Voor de indeling en presentatie van de in<br />

deze jaarrekening opgenomen gegevens is<br />

gekozen voor het model voor de balans en<br />

winst en verliesrekening zoals genoemd in<br />

bijlage 1 van de RJ 645.<br />

De waarde van de grond wordt vanaf 1<br />

januari 2010 geactiveerd tegen historische<br />

kostprijs. Hierop wordt niet afgeschreven en<br />

zal er niet worden geïndexeerd.<br />

De overige gehanteerde grondslagen van<br />

waardering en resultaatbepaling zijn niet<br />

gewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar.<br />

Schattingswijziging<br />

Conform de nieuwe richtlijnen van de RJ 645<br />

wordt m.i.v. het boekjaar <strong>2011</strong> lineair<br />

afgeschreven i.p.v. annuïtair. Dit resulteert in<br />

een hogere afschrijvingslast van ca. € 1 mln.<br />

Project verkoop: Hoanekamp te Langweer<br />

60<br />

Activiteiten<br />

De activiteiten van Stichting <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong>, statutair gevestigd te<br />

Balk, bestaan voornamelijk uit het<br />

verhuren, repareren en bouwen van<br />

woningen.<br />

Jaarrekening<br />

De waardering van activa en passiva en de<br />

bepaling van het resultaat berusten op de<br />

grondslag van verkrijgings- of<br />

vervaardigingprijs of nominale waarde,<br />

tenzij anders vermeld. De baten<br />

verantwoorden we in het jaar van realisatie.<br />

Lasten worden opgenomen in het jaar<br />

waarin zij voorzienbaar zijn.<br />

Grondslagen voor consolidatie<br />

De jaarrekening is geconsolideerd<br />

weergegeven. Dit houdt in dat de jaarcijfers<br />

met de verbonden Stichting Exploitatie<br />

kantoorpand <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

opgenomen is in deze jaarrekening.<br />

Aangegane verplichtingen<br />

Als gevolg van wijziging van RJ 252 is het<br />

niet langer toegestaan aangegane<br />

verplichtingen inzake nieuwbouwprojecten<br />

te verwerken op de balans. Met ingang van<br />

het boekjaar 2007 worden de door de<br />

corporatie aangegane (restant)<br />

verplichtingen vermeld onder de niet uit de<br />

balans blijkende verplichtingen.


Materiële vaste activa<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Onroerende zaken in exploitatie<br />

De grond wordt gewaardeerd tegen<br />

historische kostprijs. De woningen met de<br />

daarbij behorende installaties, garages en<br />

aanpassingen zijn gewaardeerd tegen<br />

historische kostprijs dan wel lagere<br />

bedrijfswaarde, verminderd met de daarop<br />

toegepaste afschrijvingen bepaald op basis<br />

van de verwachte economische levensduur.<br />

De groepering van de onroerende zaken in<br />

exploitatie sluit aan bij het interne beleid en<br />

de bedrijfsvoering. De complexindeling is<br />

gebaseerd op de projecten die in enig jaar<br />

voor exploitatie (gelijktijdig) gereed komen.<br />

Elk project wordt gedefinieerd als een<br />

afzonderlijk complex (kasstroomgenererende<br />

eenheid). Er worden geen<br />

activa van verschillende projecten<br />

samengevoegd.<br />

Ultimo <strong>2011</strong> is bij toetsing van de<br />

bedrijfswaarde aan de boekwaarde geen<br />

sprake van structureel lagere bedrijfswaarde.<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> houdt bij<br />

de bedrijfswaarde rekening met een<br />

restwaarde van de grond van € 5.000 per<br />

verhuureenheid (kavelprijs € 25.000 minus<br />

€ 20.000 sloopkosten). Bij complexen in de<br />

exploitatie na 2010 is de werkelijke<br />

grondwaarde geactiveerd.<br />

De afschrijvingen zijn berekend volgens het<br />

lineaire systeem.<br />

Op nieuwbouwwoningen die gedurende het<br />

verslagjaar in exploitatie komen, wordt in<br />

het daarop volgende boekjaar voor het eerst<br />

afgeschreven. De investeringen in<br />

nieuwbouwwoningen worden geactiveerd<br />

op bedrijfswaarde waarbij de volgende<br />

parameters worden gehanteerd:<br />

Parameters<br />

(Vervangende)<br />

bedrijfswaarde<br />

nieuwbouw<br />

Huurprijs € 520<br />

Huurstijging 2,00%<br />

Huurderving 1,00%<br />

Discontering 5,25%<br />

Stijging variabele lasten 3,00%<br />

Stijging onderhoud 3,00%<br />

Onderhoudslasten p/won € 1.500<br />

Overige lasten p/won € 945<br />

Levensduur in jaren 50 jaar<br />

61<br />

Nieuwbouw Nij Marienacker te Workum – opgeleverd in 2007<br />

Het zorgcentrum Nij Mariënacker te<br />

Workum is gewaardeerd op het<br />

investeringsbedrag waarvoor het College<br />

Bouw Ziekenhuisvoorzieningen een<br />

beschikking heeft afgegeven aan de<br />

huurster, Zorggroep Tellens. Het gehele<br />

complex wordt m.i.v. 1 januari 2008 lineair<br />

afgeschreven over 35 jaar. Hierbij is<br />

aansluiting gezocht bij de afschrijvingsmethodiek<br />

die het College Bouw<br />

Ziekenhuisvoorzieningen hanteert.<br />

Op woningen die gedurende het verslagjaar<br />

uit de exploitatie gaan wegens verkoop of<br />

afbraak, wordt in het betreffende boekjaar<br />

niet meer afgeschreven.<br />

Onroerende zaken in ontwikkeling<br />

De onroerende zaken in ontwikkeling zijn<br />

gewaardeerd tegen de tot en met<br />

balansdatum bestede bedragen. Deze<br />

bestede bedragen zijn verminderd met het<br />

reeds voorziene onrendabele deel per te<br />

realiseren project.


Wagenpark <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong><br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Onroerende en roerende zaken ten dienste<br />

van de exploitatie<br />

Deze activa zijn gewaardeerd tegen<br />

aanschafwaarde verminderd met<br />

afschrijvingen bepaald op basis van de<br />

verwachte economische levensduur. De<br />

afschrijvingen zijn gebaseerd op het lineaire<br />

systeem. Het bedrijfspand in Workum volgt<br />

nog het annuïtaire systeem.<br />

Financiële vaste activa<br />

Deelnemingen<br />

De deelnemingen (aandelenkapitaal) zijn<br />

gewaardeerd tegen nominale waarde.<br />

Effecten<br />

Hieronder zijn begrepen aandelen en<br />

"reverse convertible" obligaties welke zijn<br />

aangekocht ter belegging voor langere<br />

termijn. Deze effecten zijn gewaardeerd<br />

tegen verkrijgingprijs, dan wel lagere<br />

beurswaarde per balansdatum.<br />

Overige vorderingen<br />

De vorderingen zijn gewaardeerd tegen<br />

nominale waarde.<br />

Vlottende activa<br />

Voorraden<br />

De voorraden zijn gewaardeerd tegen de<br />

laatst betaalde inkoopprijzen. Tevens wordt<br />

rekening gehouden met incourantheid.<br />

Onderhanden projecten<br />

De onroerende zaken in ontwikkeling zijn<br />

gewaardeerd tegen de tot en met<br />

balansdatum bestede bedragen, inclusief de<br />

te verwachten winst.<br />

62<br />

Vorderingen<br />

De vorderingen zijn gewaardeerd tegen<br />

nominale waarde.<br />

Liquide middelen<br />

Liquide middelen bestaan uit kas,<br />

banktegoeden en deposito’s met een<br />

looptijd korter dan twaalf maanden.<br />

Voorzieningen<br />

Voorziening nieuwbouw<br />

De voorziening nieuwbouw betreft het<br />

bedrag aan genomen onrendabele toppen<br />

onder aftrek van de werkelijk bestede<br />

bedragen per nieuwbouwproject.<br />

Pensioenvoorzieningen<br />

De pensioenregeling is ondergebracht bij<br />

Stichting Pensioenfonds voor de<br />

Woningcorporaties (SPW) en is naar haar<br />

aard een toegezegde pensioenregeling.<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft in het geval<br />

van een tekort bij SPW geen verplichting tot<br />

het voldoen van aanvullende bijdragen<br />

anders dan hogere toekomstige premies.<br />

Lang en kortlopende schulden<br />

De geldleningen zijn opgenomen tegen<br />

nominale waarden. De leningen worden<br />

afgelost op basis van een vooraf<br />

overeengekomen aflossingsschema.<br />

Kortlopende schulden<br />

De posten zijn gewaardeerd tegen nominale<br />

waarde.


Grondslagen voor bepaling van het<br />

resultaat<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Algemeen<br />

Het resultaat wordt bepaald met inachtneming<br />

van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen.<br />

Baten en lasten worden<br />

verantwoord in het jaar waarin zij zijn<br />

gerealiseerd.<br />

Huren<br />

De jaarlijkse huurverhoging is van<br />

overheidswege gebonden aan een maximum.<br />

Voor het verslagjaar 2010 bedroeg dit<br />

huursompercentage 1,2% (2009: 2,5%).<br />

Overheidsbijdragen<br />

Voor de te vorderen BWSH-bijdragen is geen<br />

egalisatierekening gevormd. De jaarlijkse<br />

bijdrage wordt verantwoord als exploitatieopbrengst<br />

in het jaar waarop deze betrekking<br />

heeft.<br />

Resultaat verkoop woningen<br />

Hier worden de opbrengsten verantwoord van<br />

de verkochte woningen onder aftrek van de<br />

boekwaarde, verhuiskostenpremie en overige<br />

verkoopkosten.<br />

Lasten onderhoud<br />

De lasten onderhoud betreffen de werkelijke<br />

kosten inzake materiaalverbruik en<br />

werkzaamheden uitgevoerd door derden. De<br />

kosten m.b.t. het eigen werkapparaat zijn<br />

verantwoord onder de personeelskosten en<br />

overige bedrijfslasten.<br />

Nieuwbouwproject: “Groenewal” te Balk<br />

63<br />

Overige bedrijfslasten<br />

Hieronder worden de overige kosten<br />

verantwoord die zijn gemaakt in het kader van<br />

de gewone bedrijfsvoering zoals huisvestingskosten,<br />

bestuurskosten, algemene kosten,<br />

overige personeelskosten, belastingen,<br />

verzekeringen etc..<br />

Rentebaten/opbrengsten f.v.a en effecten<br />

Hieronder is verantwoord de (te) ontvangen<br />

rente. De rente op beleggingen aangewend<br />

voor langere termijn wordt verantwoord onder<br />

"opbrengsten financiële vaste activa en<br />

effecten".<br />

Rentelasten<br />

De rentelasten hebben voornamelijk<br />

betrekking op de rente op de langlopende<br />

leningen.<br />

Belastingen<br />

Woningcorporaties zijn met ingang van het jaar<br />

2008 integraal belastingplichtig voor de<br />

vennootschapsbelasting. De regels voor<br />

woningcorporaties zijn uitgewerkt in een<br />

vaststellingsovereenkomst (VSO2).<br />

In de nieuwe RJ 645 richtlijnen is de verwerking<br />

van belastingen in de jaarrekening van de<br />

woningcorporaties verder uitgewerkt.<br />

In de basis zijn de regels zoals omschreven in<br />

RJ 272 ‘Belastingen naar de winst’ ook voor<br />

woningcorporaties van toepassing.<br />

In RJ 272.306 is geregeld dat voor alle<br />

verrekenbare tijdelijke verschillen tussen de<br />

fiscale en commerciële waardering een latente<br />

belastingpost dient te worden gevormd tot het<br />

bedrag dat het waarschijnlijk is dat er fiscale<br />

winst beschikbaar zal zijn voor verrekening.


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

De waardering van latente belastingverplichtingen<br />

en latente belastingvorderingen<br />

is gebaseerd op de fiscale<br />

gevolgen van de per balansdatum<br />

voorgenomen wijze van realisatie of<br />

afwikkeling van de activa, voorzieningen,<br />

schulden of overlopende passiva. De<br />

voorgenomen wijze van realisatie of<br />

afwikkeling is gebaseerd op het strategisch<br />

voorraadbeleid. De horizon voor toetsing<br />

bedraagt derhalve een periode tussen de 5<br />

tot maximaal 10 jaren.<br />

De berekening van de latente<br />

belastingvorderingen en -verplichtingen<br />

geschiedt tegen het gemiddelde wettelijke<br />

belastingtarief. In hoeverre in de komende<br />

jaren sprake zal zijn van fiscale winsten is op<br />

dit moment onzeker, ook gezien de<br />

onzekerheid ten aanzien van waardering<br />

onroerend goed. Gelet op deze onzekerheid<br />

zijn in <strong>2011</strong> geen nieuwe latenties in de<br />

jaarrekening opgenomen.<br />

Latente belastingvorderingen zijn<br />

opgenomen onder de financiële vaste activa<br />

indien de verwachte looptijd > 1 jaar.<br />

Nieuwbouw Westerbuorren te Balk – opgeleverd in <strong>2011</strong><br />

64<br />

Ten aanzien van de acute belastinglast en<br />

belastinglatenties in de jaarrekening zijn<br />

een aantal standpunten ingenomen die<br />

eerst bij afwerking van de aangiften over de<br />

verslagjaren door de fiscus zullen worden<br />

getoetst. Dientengevolge kan de fiscale last<br />

over <strong>2011</strong> en voorgaande jaren nog<br />

wijzigingen ondergaan.<br />

Kasstroomoverzicht<br />

Het kasstroomoverzicht is opgesteld in<br />

overeenstemming met de indirecte<br />

methode zoals opgenomen in RJ 360. Bij<br />

deze methode wordt het nettoresultaat<br />

aangepast voor de posten van de winst- en<br />

verliesrekening die geen invloed hebben op<br />

de ontvangsten en uitgaven in het<br />

verslagjaar, mutaties in de balansposten en<br />

posten van de winst- en verliesrekening<br />

waarvan de ontvangsten en uitgaven niet<br />

worden beschouwd als behorende tot de<br />

operationele activiteiten.<br />

In het kasstroomoverzicht wordt<br />

onderscheid gemaakt tussen operationele,<br />

investerings- en financieringsactiviteiten.


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Toelichting op de geconsolideerde balans (x € 1.000)<br />

Vaste activa<br />

Materiële vaste activa<br />

65<br />

31-12-11 31-12-10<br />

Onroerende zaken in exploitatie 58.583 59.602<br />

Onroerende zaken in ontwikkeling 230 1.059<br />

Onroerende en roerende zaken t.d.v. de expl. 867 721<br />

Totaal materiële vaste activa 59.680 61.382<br />

Onroerende zaken in exploitatie<br />

Mutatieoverzicht:<br />

Woningen<br />

en woongebouwen<br />

Onroerende<br />

zaken niet zijnde<br />

woningen<br />

Overige<br />

zaken<br />

Totaal<br />

Stand per 01-01-<strong>2011</strong><br />

* aanschafwaarde 70.862 12.406 57 83.325<br />

* cum. afschrijving 22.580 1.086 57 23.723<br />

Boekwaarde 48.282 11.320 - 59.602<br />

Mutaties in het boekjaar<br />

* investeringen 1.431 - - 1.431<br />

* desinvesteringen -434 - - -434<br />

* afschrijvingen -2.020 -340 - -2.360<br />

* corr. afschrijvingen 344 - - 344<br />

Saldo -679 -340 - -1.019<br />

Stand per 31-12-<strong>2011</strong><br />

* aanschafwaarde 71.858 12.406 57 84.321<br />

* cum. afschrijving 24.255 1.426 57 25.738<br />

Boekwaarde 47.603 10.980 - 58.583<br />

Investeringen <strong>2011</strong><br />

Woningen en woongebouwen Activering<br />

13 woningen Balk 1.431<br />

Totaal investeringen 1.431<br />

Desinvesteringen <strong>2011</strong><br />

Woningen en woongebouwen Afboeking<br />

Verkoop 3 woningen gem. G/S -66<br />

Verkoop 4 woningen gem. SWF -64<br />

Verkoop 4 woningen gem. Skarsterlân -304<br />

Totaal desinvesteringen -434


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

66<br />

Verwachte verkoop woningen in exploitatie 2012<br />

Van de woningen en woongebouwen in exploitatie wordt verwacht dat 20 woningen in<br />

2012 zullen worden verkocht. Hiervan zijn 5 woningen uit het reguliere<br />

verkoopprogramma. De andere 15 woningen komen voort uit niet gerealiseerde<br />

projecten: Hoannekamp (4), Jhr. Van Eysingastraat (6) en terug levering aan de Stichting<br />

Hof en Hiem (5). Ultimo 2012 zijn er nog ca. 115 woningen aangemerkt voor verkoop.<br />

Verkoop woningen<br />

Aantal Verwachte<br />

opbrengstwaarde <br />

Boekwaarde<br />

Verkoop<br />

-kosten<br />

Boekwinst<br />

Reguliere verkoop 5 582 29 65 488<br />

Hoannekamp 4 95 20 39 36<br />

Jhr. van Eysingastraat 6 120 - 54 66<br />

Talmapark 5 512 37 - 475<br />

Totaal 20 1.309 86 158 1.065<br />

Afschrijvingsmethode en -termijnen<br />

De afschrijvingsmethode en -termijnen bedragen respectievelijk voor:<br />

Methode Periode<br />

Woningen (incl. grond) Lineair 50 jaar<br />

Garages Lineair 25 jaar<br />

Woningaanpassingen Lineair 20/25 jaar<br />

Bibliotheek Lineair 25 jaar<br />

Zorgcomplex GGZ Lineair 40 jaar<br />

Zorgcentrum Ny Marienacker Lineair 35 jaar<br />

Zekerheden<br />

Aan gemeente Skarsterlân recht van eerste hypotheek verleend voor een bedrag van<br />

€ 21,4 mln. (incl. rentekosten) op meerdere complexen als zekerheid dienende voor de<br />

door deze gemeente verstrekte garanties op geldleningen. Deze 86 woningen hadden<br />

ultimo <strong>2011</strong> een gezamenlijke WOZ-waarde van € 12 mln. Terwijl het schuldrestant van de<br />

leningen met een gemeente garantie per 31-12-<strong>2011</strong> een omvang had van € 8,4 mln.<br />

Verzekering<br />

De onroerende en roerende zaken in exploitatie zijn per 31 december <strong>2011</strong> voor<br />

€ 175.250.562 (2010: € 170.224.832) verzekerd tegen het risico van brand- en stormschade.<br />

Deze waarde is begin 2012 door de verzekeringsmaatschappij bepaald.<br />

Actuele waarde<br />

De actuele waarde bedroeg volgens de aanslag onroerende zaakbelasting <strong>2011</strong>:<br />

Actuele waarde Aantal eenheden Bedrag x € 1.000<br />

Woningen en woongebouwen 2.125 281.165<br />

Zorgcentrum Nij Mariënacker 53 5.778<br />

Zorgcomplex GGZ 32 2.722<br />

Woonvz. J.P. van den Bent St. 10 809<br />

Garages 42 192<br />

Bibliotheek 1 141<br />

Dienstencentrum 2 235<br />

Totaal actuele waarde 2.265 291.042


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Bedrijfswaarde<br />

Bij de berekening van de bedrijfswaarde is o.a. rekening gehouden met de volgende<br />

uitgangspunten: disconteringsvoet (5,25%), lastenstijging (3,00%), onderhoudslaten<br />

stijging (3,00%) en 2,00% huurverhoging.<br />

67<br />

Huurwoningen<br />

De bedrijfswaarde van de huurwoningen in het verslagjaar is toegenomen met een bedrag<br />

van € 1.253.000 ten opzichte van de bedrijfswaarde ultimo voorgaand verslagjaar. De<br />

belangrijkste oorzaak van deze stijging is de toevoeging van de bedrijfswaarde van 13<br />

opgeleverde nieuwbouwwoningen.<br />

Niet-zijnde woningen<br />

De bedrijfswaarde van het zorgcentrum Nij Mariënacker te Workum<br />

(€ 7.160.655) is gelijk gehouden aan de boekwaarde (conform beschikking College Bouw<br />

Ziekenhuisvoorzieningen).<br />

De bedrijfswaarde van het zorgcomplex GGZ te Workum (€ 3.789.487 incl. grondwaarde)<br />

is vastgesteld op basis van een exploitatieduur van 40 jaar. Parameters voor de eerste 10<br />

jaar zijn conform huurcontract. Daarna de bovengenoemde parameters.<br />

De bedrijfswaarde van woonvoorziening J.P. van den Bent Stichting te Balk (€ 951.915 incl.<br />

grondwaarde) is vastgesteld op basis van een exploitatieduur van 50 jaar.<br />

Bedrijfswaarde Huurwoningen n/z woningen Overig Totaal<br />

Saldo per 01-01-<strong>2011</strong> 66.847 11.912 - 78.759<br />

Verkoop & sloop -259<br />

Vrijval kasstromen -5.036<br />

Effect 1 jaar opschuiven 2.923<br />

Wijziging primo-medio 1.527<br />

Wijziging levensduur -<br />

Wijziging Parameter huur -480<br />

Wijziging Parameter disc.% -<br />

Wijziging Parameter inflatie -<br />

Nieuwbouw (incl. grond) 1.546<br />

Niveauwijzigingen 1.115<br />

Totaal mutatie 1.336<br />

Saldo per 31-12-<strong>2011</strong> 68.100 11.902 93 80.095<br />

Rentabiliteitswaardecorrectie 3.862<br />

Totale bedrijfswaarde 83.957


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Onroerende zaken in ontwikkeling<br />

Huurprojecten in ontwikkeling<br />

Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie<br />

Mutatieoverzicht:<br />

68<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Huurprojecten in ontwikkeling 230 1.059<br />

Totaal onroerende zaken in<br />

ontwikkeling<br />

Bestede<br />

kosten<br />

230 1.059<br />

Tlv voorz.<br />

onrendabel<br />

Bedrijfspand Inventarissen Vervoer-<br />

middelen<br />

Totaal<br />

Balk:<br />

24 wn., (locatie Groenewal) 723 638 85<br />

St. Nicolaasga:<br />

4 wn., (Jhr. van Eysingastraat) 317 203 114<br />

Langweer:<br />

2 wn., (Hoannekamp) 31 - 31<br />

Saldo per 31-12-<strong>2011</strong> 1.071 841 230<br />

Totaal<br />

Stand per 01-01-11<br />

* aanschafwaarde 1.695 456 318 2.469<br />

* cum. afschrijving 1.095 408 245 1.748<br />

Boekwaarde 600 48 73 721<br />

Mutaties in het boekjaar<br />

* investeringen - 270 35 305<br />

* desinvesteringen - -204 -29 -233<br />

* afschrijvingen -67 -44 -37 -148<br />

* corr. afschrijving - 198 24 222<br />

Saldo -67 220 -7 146<br />

Stand per 31-12-11<br />

* aanschafwaarde 1.695 522 324 2.541<br />

* cum. afschrijving 1.162 254 258 1.674<br />

Boekwaarde 533 268 66 867


(Des)investeringen <strong>2011</strong><br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

69<br />

Inventaris Investering Afschrijving<br />

Zonnepanelen 5 locaties 210 15 jaar<br />

Narrowcasting 3 5 jaar<br />

3 multifunctionals 18 5 jaar<br />

Vernieuwen showroom 16 5 jaar<br />

Entree kantoor 11 5 jaar<br />

Toegangsbeveiliging 8 5 jaar<br />

2 scanners 4 5 jaar<br />

Diverse afboekingen inventaris -204 -<br />

Totaal inventaris 66<br />

Vervoermiddelen (Des)investering Afschrijving<br />

2 aanhangwagens 3 5 jaar<br />

1 directieauto 32 5 jaar<br />

2 aanhangwagens -2 -<br />

1 directieauto -27 -<br />

Totaal vervoersmiddelen 6<br />

Afschrijvingsmethode – en termijnen<br />

De afschrijvingsmethoden en –termijnen bedragen respectievelijk voor:<br />

Methode Periode<br />

Bedrijfspand Balk Lineair 25 jaar<br />

Bedrijfspand Workum Lineair 35 jaar<br />

Zonnepanelen Lineair 15 jaar<br />

Inventarissen Lineair 5 jaar<br />

Vervoermiddelen Lineair 5 jaar<br />

Verzekeringen<br />

De verzekerde waarde van de onroerende en roerende zaken ten dienste van de<br />

exploitatie bedroeg per 31 december <strong>2011</strong>:<br />

Soort verzekering Verzekerde waarde<br />

Bedrijfspand Balk Uitgebreide gevaren 2.510<br />

Bedrijfspand Workum Uitgebreide gevaren 90<br />

Inventaris, voorraad Balk Uitgebreide gevaren 593<br />

Automatiseringsapparatuur Balk Brand/elektroverz. 180<br />

Vervoermiddelen WA-casco -<br />

Reconstructie/ fraude Uitgebreide gevaren 227<br />

Voorraad algemeen Brand 250<br />

Totaal verzekerde waarde 3.850<br />

Actuele waarde<br />

De waarde van de onroerende zaken ten dienste van de exploitatie bedroeg volgens de<br />

aanslag onroerendzaakbelasting <strong>2011</strong> € 1.177.000 (panden Balk en Workum).


Financiële vaste activa<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

70<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Deelnemingen 6 6<br />

Latente belastingvordering 233 250<br />

Effecten - 159<br />

Overige vorderingen - -<br />

Totaal financiële activa 239 415<br />

Deelnemingen<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Deelneming Huistest B.V. 6 6<br />

Totaal deelnemingen 6 6<br />

Het aandeel van <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> in Huistest B.V. is 33,3%. In de B.V. is de<br />

softwareapplicatie “Huistest” ingebracht met als doel: “verder ontwikkelen en<br />

exploiteren van de softwareapplicatie”.<br />

Latente belastingvordering<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Saldo per 1 januari 250 267<br />

Mutatie <strong>2011</strong> 17 17<br />

Totaal effecten 233 250<br />

De actieve belastinglatentie is gevormd voor tijdelijke verschillen in de fiscale waardering<br />

van leningen.<br />

Effecten<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Saldo per 1 januari 159 151<br />

Aankoop/verkoop effecten 157 -<br />

Afw. lagere/hogere beurswaarde 2 8<br />

Totaal effecten - 159<br />

Effecten zijn gewaardeerd tegen aankoopwaarde dan wel lagere beurswaarde.<br />

Alle effecten zijn begin <strong>2011</strong> verkocht. Dit was reeds eerder aangekondigd. Ten aanzien<br />

van beleggingen wil <strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> geen hoofdsomrisico meer lopen.


Vlottende activa<br />

Voorraden<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

71<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Klein materiaal 30 48<br />

Groot materiaal 274 261<br />

Totaal voorraden 304 309<br />

De omloopsnelheid van het klein en groot materiaal bedraagt 1,53 (2010: 1,61).<br />

Onderhanden projecten<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

16 koopwoningen Balk (Groenewal) 138 703<br />

4 koopwoningen Sint Nicolaasga 54 2<br />

Totaal onderhanden projecten 192 705<br />

Vorderingen<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Huurdebiteuren 44 38<br />

Gemeenten 27 13<br />

Overige vorderingen 340 169<br />

Belastingen 588 424<br />

Overlopende activa 81 86<br />

Totaal vorderingen 1.080 730<br />

Huurdebiteuren<br />

Aantal huurders Huurachterstand<br />

Huurachterstand <strong>2011</strong> 2010 <strong>2011</strong> 2010<br />

0-1 maand 69 68 23 20<br />

1-2 maand 18 12 12 8<br />

2-3 maand 4 5 4 5<br />

3-4 maand 4 4 5 5<br />

4-5 maand - - - -<br />

5-6 maand - - - -<br />

> 6 maand - - - -<br />

Vertrokken bewoners 7 2 - -<br />

Totaal 102 91 44 38


Gemeenten<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

72<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Gemeente Gaasterlân-Sleat - -<br />

Gemeente Súdwest-Fryslân 5 1<br />

Gemeente Skarsterlân 22 12<br />

Totaal gemeenten 27 13<br />

Overige vorderingen<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Rabobank 155 70<br />

Samenwerkingsverband <strong>Friesland</strong> 159 72<br />

Diverse corporaties 4 3<br />

Verzekeringen 4 9<br />

Overig 18 15<br />

Totaal overige vorderingen 340 169<br />

De post overig betreft regelingen met huurders dan wel facturen voor vertrokken<br />

bewoners.<br />

Belastingen<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Vennootschapsbelasting 2009 - 59<br />

Vennootschapsbelasting 2010 309 309<br />

Vennootschapsbelasting <strong>2011</strong> 279 -<br />

Dividendbelasting - 3<br />

Te vorderen BTW - 53<br />

Totaal belastingen 588 424<br />

Overlopende activa<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Subsidie Domotica (Zorggroep Tellens) 81 86<br />

Totaal overlopende activa 81 86<br />

Liquide middelen<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Kas 1 -<br />

Rekening courant ING 2 3<br />

Rekening courant Rabobank 68 40<br />

Rekening courant BNG -602 -682<br />

Beleggersrekening Rabobank - 454<br />

Telespaarrekening Rabobank 6.655 3.990<br />

Bedrijfsdepositorekening Rabobank - 6<br />

Totaal liquide middelen 6.124 3.811


Eigen Vermogen<br />

Kapitaal<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

73<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Totaal kapitaal (€ 102,10) - -<br />

Overige reserves<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Algemene bedrijfsreserve 17.291 17.169<br />

Totaal overige reserves 17.291 17.169<br />

Algemene bedrijfsreserve<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Saldo per 1 januari 17.169 10.507<br />

Jaarresultaat 122 6.662<br />

Totaal algemene bedrijfsreserve 17.291 17.169<br />

Voorzieningen<br />

Voorziening nieuwbouw<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Stand per 1 januari 812 5.439<br />

Dotaties:<br />

Onrendabele toppen t.l.v. 2010<br />

Onrendabele toppen t.l.v. <strong>2011</strong><br />

Onttrekking:<br />

Bestede kosten nieuwbouw t.l.v. voorz.<br />

-<br />

-132<br />

-680<br />

-2.726<br />

-<br />

-1.901<br />

Totaal voorziening nieuwbouw - 812


Langlopende schulden<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

74<br />

Overheid Krediet-<br />

instellingen<br />

Totaal<br />

Saldo per 1 januari 380 45.752 46.132<br />

Aflossingen -10 -1.448 -1.458<br />

Nieuwe lening - 3.500 3.500<br />

Saldo per 31-12-<strong>2011</strong> 370 47.804 48.174<br />

Aflossingen voor 2012 11 1.441 1.452<br />

Gemiddeld rentepercentage 5,71% 4,01% 4,03%<br />

Rentabiliteitswaarde -13 3.849 3.862<br />

Looptijd < 5 jaar - 7.136 7.136<br />

Looptijd > 5 jaar 370 40.668 41.038<br />

Saldo per 31-12-<strong>2011</strong> 370 47.804 48.174<br />

De duration van de portefeuille bedraagt 7,4 jaar (2010: 7,7).<br />

Rente-instrumenten<br />

Roll-over lening van de NWB (2006-2016) met een hoofdsom van € 4,0 mln. Waarvan<br />

50% is afgedekt door een Collar (2% - 5%).<br />

Zekerheden<br />

De rente en aflossing van een zevental leningen van kredietinstellingen worden<br />

gegarandeerd door het WSW. Ten behoeve van deze leningen is garantie van het WSW<br />

verkregen tot een bedrag van € 21.289.000.<br />

Bovendien is gemeente Skarsterlân recht van eerste hypotheek verleend op meerdere<br />

complexen voor een bedrag van € 21,4 miljoen (incl. rentekosten) als zekerheid<br />

dienende voor de afgegeven garanties op geldleningen (zie ook de toelichting onder de<br />

activa in exploitatie).<br />

Kortlopende schulden<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Schulden aan leveranciers 633 528<br />

Gemeenten 54 13<br />

Belastingen/premies sociale verzekering 280 1.188<br />

Overige schulden 88 26<br />

Overlopende passiva 1.099 1.484<br />

Totaal kortlopende schulden 2.154 3.239


Schulden aan leveranciers<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

75<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Dit betreft schulden aan leveranciers,<br />

aannemers e.d. per ultimo boekjaar<br />

633<br />

528<br />

Totaal schulden aan leveranciers 633 528<br />

Gemeenten<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Gemeente Gaasterlân-Sleat 54 13<br />

Totaal gemeenten 54 13<br />

Belastingen en premies sociale verzekeringen<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Loonheffing 4 de kwartaal 38 39<br />

Omzetbelasting december 218 1.125<br />

ASW afrekening 4 e kwartaal 24 24<br />

Totaal belastingen & premie soc.verz. 280 1.188<br />

Overige schulden<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

BDO accountantskosten 14 21<br />

Telecom zorginfrastructuur 67 -<br />

Overige schulden 7 5<br />

Totaal overige schulden 88 26<br />

Overlopende Passiva<br />

31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Vooruit ontvangen huur 20 29<br />

Niet vervallen rente leningen 900 944<br />

Investering 33 app. St. Nicolaasga - 341<br />

Verlof/vakantie-uren 113 99<br />

Vooruit ontvangen voorschotten HTS 66 71<br />

Totaal overlopende passiva 1.099 1.484<br />

Niet uit de balans blijkende verplichting<br />

Verplichting nieuwbouw<br />

<strong>Wonen</strong> <strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> heeft zowel intern als ook extern de verplichting op zich<br />

genomen voor de realisatie van 28 huurwoningen. Met de betrokken gemeenten zijn<br />

harde afspraken gemaakt de aantallen zoals gepland daadwerkelijk te realiseren.<br />

Per 31-12-<strong>2011</strong> dient hiervoor naar schatting een resterend bedrag ad € 2.611.208 te worden<br />

betaald. Dit is het bedrag tussen de inschatting van de kosten van de lopende projecten<br />

minus de daadwerkelijke bestedingen. Alle onrendabele toppen die betrekking hebben op<br />

de projecten van genoemde verplichting zijn reeds in het huidige, of voorgaande jaar ten<br />

laste van het resultaat in de jaarrekening gebracht.


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

76<br />

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening<br />

(x € 1.000)<br />

Huuropbrengsten<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Te ontvangen netto huur:<br />

- woningen 9.978 9.620<br />

- garages 16 16<br />

- bibliotheek/Waldrikhiem 12 12<br />

- zorgcomplex GGZ 208 202<br />

- zorgcentrum Nij Mariënacker 770 786<br />

- woonvoorziening JPB 52 50<br />

Af: huurderving wegens leegstand -39 -74<br />

Af: huurderving wegens oninbaarheid -7 -9<br />

Totaal huren 10.990 10.603<br />

De gemiddelde huurverhoging per 1 juli <strong>2011</strong> was 1,3%.<br />

De huurderving (incl. oninbaarheid) in <strong>2011</strong> was 0,41% (2010: 0,78%) van de bruto jaarhuur.<br />

Opbrengst servicecontracten<br />

Te ontvangen vergoedingen:<br />

Diverse leveringen en diensten<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Af: huurderving wegens leegstand -2 -3<br />

Totaal vergoedingen 278 235<br />

De derving op te ontvangen vergoeding servicecontracten bedraagt 0,70% (2010: 1,22%)<br />

van de te ontvangen netto vergoedingen.<br />

Overheidsbijdragen<br />

280<br />

238<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Jaarlijkse bijdragen in exploitatietekorten 31 31<br />

Afkoop bijdragen in exploitatietekorten 46 -<br />

Bijdrage zonnepanelen 10 -<br />

Totaal overheidsbijdragen 87 31<br />

Eind <strong>2011</strong> is een voorstel gedaan door het ministerie van VROM/WWI (SenterNovem) tot<br />

afkoop van jaarlijkse BWS-bijdragen geaccepteerd. Het betreft jaarlijkse BWS-bijdragen<br />

van 7 complexen over de periode <strong>2011</strong>-2016.


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Resultaat verkoop woningen<br />

Betreft verkoopopbrengst minus de boekwaarde en verkoopkosten van 11 woningen<br />

(2010: 12 woningen). Het totale verkoopresultaat is € 958.000 positief.<br />

77<br />

Aantal Opbrengst<br />

verkopen<br />

Boekwaarde <br />

Verkoopkosten<br />

Totaal<br />

Gem. Gaasterlân-Sleat 3 325 38 44 243<br />

Gem. Sudwest Fryslân 4 374 9 25 340<br />

Gem. Skarsterlân 4 474 43 49 382<br />

Hertaxaties e.d. 7 -7<br />

Totaal 11 1.173 90 125 958<br />

Overige bedrijfsopbrengsten<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Vergoeding onderhoud: WMO 37 32<br />

Vergoeding onderhoud: derden 25 33<br />

Vergoeding onderhoud: huurders 120 73<br />

Vergoeding onderhoud: toezicht nwbw 59 96<br />

Vergoeding administratiekosten 2 2<br />

Dividend Huistest BV 5 -<br />

Pro rata BTW regeling - 163<br />

Overige vergoedingen 18 6<br />

Totaal overige bedrijfsopbrengsten 266 405<br />

Afschrijving op materiële vaste activa<br />

Onroerende zaken in exploitatie:<br />

Woningen, garages, bibliotheek,<br />

verzorgingshuis<br />

Onr. en roerende zaken t.d.v. expl.:<br />

Bedrijfspand, inventarissen,<br />

vervoermiddelen<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

2.360 1.269<br />

147 134<br />

Totaal afschrijvingen op m.v.a. 2.507 1.403<br />

Overige waardeveranderingen materiële vaste activa<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Afboeking van m.v.a. -186 -2.703<br />

Totaal ov. waardever. m.v.a. -186 -2.703<br />

Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar het volkshuisvestingsverslag (blz. 45).


Lonen en salarissen<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

78<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Salarissen 1.108 1.088<br />

Ziekengelden -21 -19<br />

Uitzendkosten 106 80<br />

Totaal lonen en salarissen 1.193 1.149<br />

Sociale lasten<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Sociale lasten 169 158<br />

Totaal sociale lasten 169 158<br />

Pensioenlasten<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Pensioenpremies 209 209<br />

Totaal pensioenlasten 209 209<br />

Onderhoudslasten<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Klachtenonderhoud 295 249<br />

Mutatieonderhoud 292 298<br />

Planmatig onderhoud:<br />

- accidenteel onderhoud 357 241<br />

- preventief onderhoud (incl. kwaliteit) 2.284 1.716<br />

Totaal normonderhoud 3.228 2.504<br />

Dynamisch onderhoud 2.706 858<br />

Aanpassingen WMO 36 32<br />

Werk t.b.v. derden 26 32<br />

Totaal incl. loon & opslag 5.996 3.426<br />

Af: kosten eigen werkapparaat -1.110 -896<br />

Totaal lasten onderhoud 4.886 2.530<br />

Lasten servicecontracten<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Levering goederen en diensten 398 309<br />

Af: kosten eigen werkapparaat -88 -49<br />

Totaal lasten servicecontracten 310 260


Overige bedrijfslasten<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

79<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Overige kostensoorten:<br />

Overige personeelskosten 103 107<br />

Huisvestingskosten 104 109<br />

Bestuurskosten 34 37<br />

Algemene kosten 869 709<br />

1.110 962<br />

Zakelijke bedrijfslasten:<br />

Belastingen 487 405<br />

Verzekeringen 27 28<br />

514 433<br />

Overige lasten 42 41<br />

Totaal overige bedrijfslasten 1.666 1.436<br />

Renteresultaat<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Rentebaten<br />

Rente Rabobank 158 51<br />

Heffingsrente 10 92<br />

Rente projecten (intern) 116 178<br />

284 321<br />

Opbrengsten fin. v.a. en effecten<br />

Rente obligaties+beleggingen - 2<br />

Resultaat effecten -2 33<br />

-2 35<br />

Rentelasten<br />

Rente leningen overheid 21 22<br />

Rente leningen kredietinstellingen 1.937 1.924<br />

Boete/debetrente 10 11<br />

1.968 1.957<br />

Totaal renteresultaat -1.686 -1.601<br />

Vennootschapsbelasting<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

Vennootschapsbelasting<br />

Actieve belastinglatentie 17 17<br />

Te vorderen 2006/2007/2008/2009 - -67<br />

Totaal vennootschapsbelasting 17 -50<br />

Ingevolge de integrale belastingplicht is vanuit het commerciële resultaat het fiscaal<br />

belastbaar bedrag berekend en de daaruit voortvloeiende vennootschapsbelasting over<br />

<strong>2011</strong>. Er is tevens rekening gehouden met voorgaande jaren.


Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

De berekening van de belastingplicht is als volgt opgebouwd:<br />

Commercieel jaarresultaat voor<br />

belastingen<br />

80<br />

Jaarrekening <strong>2011</strong><br />

(enkelvoudig)<br />

X € 1.000<br />

Bij:<br />

+ Fiscaal lagere afschrijvingen 2.213<br />

+ Fiscaal geen waardeveranderingen -186<br />

+ Bijdrageheffing CFV 124<br />

+ Boetes -<br />

+ Beperkt aftrekbare kosten 5<br />

2.156<br />

Af:<br />

- Opbr. verkoop woningen/bedr.middelen 1.170<br />

- Correctie bijdragen 10<br />

- Vrijval (dis)agio op leningen kred.inst. 83<br />

- Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek 1<br />

- Herbestedingsreserve 997<br />

- Overige bedrijfsopbrengsten 5<br />

- Energieinvesteringsaftrek -<br />

2.266<br />

Belastbare winst <strong>2011</strong> -<br />

Te betalen vennootschapsbelasting -<br />

Af: Betaalde voorlopige aanslag 2010 309<br />

Af: Betaalde voorlopige aanslagen <strong>2011</strong> 279<br />

Te ontvangen vennootschapsbelasting 588<br />

Winst na belasting -<br />

Te verrekenen verliezen:<br />

Belastbaar bedrag 2006 36<br />

Belastbaar bedrag 2007 143<br />

Belastbaar bedrag 2008 606<br />

Belastbaar bedrag 2009 -<br />

Belastbaar bedrag 2010 -<br />

Belastbaar bedrag <strong>2011</strong> -<br />

Totaal te verrekenen verliezen 785<br />

De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de<br />

winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele<br />

verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente<br />

belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van nietaftrekbare<br />

kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de<br />

latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in<br />

het te hanteren belastingtarief.<br />

Het gemiddelde wettelijke belastingtarief bedraagt 25,5%. Een afwijkende effectieve<br />

belastingdruk wordt veroorzaakt door het benutten van fiscale verliescompensatie, de<br />

waardering van latenties en fiscaal vrijgestelde winstbestanddelen.<br />

Mede door de dalende waarde van het vastgoedbezit is het onzeker of in de komende<br />

jaren fiscale winsten kunnen worden gerealiseerd. Gelet op voorgaande zijn geen nieuwe<br />

latenties verwerkt in de jaarrekening.<br />

110


Overige informatie<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Werknemers<br />

Ultimo het verslagjaar <strong>2011</strong> had de corporatie 27 werknemers in dienst.<br />

Bestuurder en Toezichthouders<br />

Lasten ter zake van bezoldiging en ter zake van pensioenen van:<br />

- Bestuurder € 143.743 (2010: € 139.756). Dit zijn de lasten van het vaste loon, de<br />

pensioenpremie, de sociale verzekeringen en de fiscale bijtelling auto opgeteld.<br />

Er is geen winstdeling- of bonusregeling van kracht.<br />

Opbouw van de beloning <strong>2011</strong> 2010<br />

Vast inkomen € 103.032 € 101.503<br />

Afkoop pensioenverplichting n.v.t. n.v.t.<br />

Variabel inkomen n.v.t. n.v.t.<br />

Pensioenpremie werkgever € 23.672 € 23.369<br />

Werkgeverslasten soc. verz. € 7.811 € 5.462<br />

Fisc. bijstelling auto € 9.228 € 9.422<br />

Totaal € 143.743 € 139.756<br />

81<br />

- Toezichthouders en voormalige leden van de Raad van Toezicht € 33.000<br />

(2010: € 29.230). De bezoldiging van de toezichthouders bestaat uit vaste beloningen.<br />

Raad van Toezicht<br />

Naam M/V Leeftijd Functie Benoemd<br />

van - tot<br />

T.O. Hettinga M 68 jr. Voorzitter 01-04-2009<br />

01-04-2013<br />

R. Post M 71 jr. vicevoorzitter 01-07-2008<br />

01-07-2012<br />

Y. Kooistra M 65 jr. lid 01-07-2010<br />

01-07-<strong>2011</strong><br />

M. de Vries M 55 jr. lid 01-07-2010<br />

01-07-2014<br />

Herbenoem-<br />

baar<br />

Honering<br />

(€)<br />

Onkosten-<br />

vergoeding<br />

(€ )<br />

Totaal (€)<br />

nee 9.000 - 9.000<br />

nee 6.000 - 6.000<br />

ja 6.000 - 6.000<br />

ja 6.000 - 6.000<br />

P. Schuurman V 31 jr. lid 01-07-2010 ja 6.000 - 6.000<br />

01-07-2014<br />

Totaal 33.000 - 33.000


Kengetallen<br />

Gegevens woningbezit<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

82<br />

<strong>2011</strong> 2010<br />

2009<br />

2008 2007<br />

Aantal verhuureenheden<br />

1. Woningen/woongebouwen 2.125 2.132 2.107 2.132 2.184<br />

2. Garageboxen 42 43 43 43 43<br />

3. Zorgcomplex GGZ 32 32 32 32 -<br />

4. Zorgcentrum Nij Mariënacker 53 53 53 53 53<br />

5. J.P. van der Bent Stichting 10 10 10 - -<br />

4. Bibliotheek 1 1 1 1 1<br />

5. Dienstencentra 2 2 2 2 2<br />

Totaal 2.265 2.273 2.248 2.263 2.283<br />

Gem.verzekerde waarde (01-01) 77.376 74.890 80.560 76.516 70.073<br />

Gem.grondslag onr. zaakbelasting 128.495 132.986 135.090 129.495 123.839<br />

Mutaties in het woningbezit<br />

1. Aantal opgeleverd 13 37 - 17 23<br />

2. Aantal aangekocht - - - - -<br />

3. Aantal verkocht 11 12 15 28 25<br />

4. Aantal gesloopt 10 - 10 - -<br />

5. Aantal samengevoegd - - - 40 -<br />

6. Opgeleverde koopwoningen - 2 - 10 -<br />

Typering woningbezit in %<br />

1. 1-2 persoonswoningen 12,0 12,0 15,7 16,0 17,4<br />

2. Gezinswoningen 43,5 46,6 45,3 45,6 45,7<br />

3. Multifunctionele woningen 19,0 18,8 18,6 18,3 17,2<br />

4. Appartementen 3,4 2,9 0,8 0,8 0,8<br />

5. Seniorenwoningen 16,4 14,0 13,9 13,7 13,4<br />

6. Aanleunwoningen 5,7 5,7 5,7 5,6 5,5<br />

Huurprijsklasse *<br />

Goedkoop € 0,00 - € 361,66 637 667 738 781 854<br />

Betaalbaar € 361,66 - € 554,76 1.463 1.440 1.357 1.337 1.317<br />

Duur € 554,76 - ≥ 25 25 12 14 13<br />

* huurprijsklasse wordt jaarlijks aangepast op basis huurtoeslaggrens


Kwaliteit woningbezit<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

83<br />

<strong>2011</strong> 2010 2009 2008 2007<br />

Onderhoud<br />

1. Totaal aantal reparatieverzoeken 1.927 1.816 2.136 2.412 2.440<br />

2. Aantal reparatieverzoeken p/won. 0,9 0,9 1,0 1,1 1,1<br />

3. Kosten niet-planmatig onderhoud:<br />

- klachtenonderhoud p/won.<br />

- mutatieonderhoud p/won.<br />

4. Kosten niet planmatig onderhoud<br />

per reparatieverzoek/mutatie:<br />

- klachtenonderhoud<br />

- mutatieonderhoud<br />

139<br />

137<br />

117<br />

140<br />

178<br />

196<br />

286<br />

212<br />

248<br />

202<br />

153 137 176 253 222<br />

1.384 1.386 2.108 2.043 1.947<br />

5. Kosten planmatig onderhoud p/won. 1.243 918 1.725 1.716 1.440<br />

6. Totale kosten onderhoud p/won. 1.519 1.174 2.099 2.215 1.890<br />

Prijs-kwaliteitverhouding<br />

1. Gemiddeld aantal punten WWS 153 143 143 142 140<br />

2. Gemiddelde netto huurprijs 394 386 378 367 360<br />

3. Gemiddelde prijs per punt 2,58 2,70 2,65 2,58 2,56<br />

4. Huurprijs in % max. red. huurprijs 54 59 58 58 59<br />

Verhuur woningbezit<br />

<strong>2011</strong> 2010 2009 2008 2007<br />

1. Aantal mutaties 215 215 196 261 312<br />

2. Mutatiegraad 11,1 10,7 9,8 12,0 14,3<br />

3. Acceptatiegraad 67 71 55 69 75<br />

4. Percentage huurders met IHS 22 22 25 26 28<br />

5. Gem. IHS bedrag per maand 157 160 154 145 150<br />

6. Huurachterstand in % jaarhuur 0,4 0,3 0,3 0,4 0,4<br />

7. Huurderving in % jaarhuur 0,4 0,8 0,8 0,8 0,8<br />

8. Gem. huurverhoging woningbezit 1,3 1,2 2,5 1,6 1,1<br />

9. Gem. leeftijd woningbezit (jaren) 33,3 33,8 32,5 31,5 30,9


Verhuur woningbezit<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

84<br />

<strong>2011</strong> 2010 2009 2008 2007<br />

Financiële continuïteit<br />

1. Solvabiliteit (eigen vermogen) 25,6 25,5 16,8 12,4 14,8<br />

2. Rentabiliteit eigen vermogen 0,7 38,8 25,8 -17,7 -51,0<br />

3. Rentabiliteit totaal vermogen 3,1 12,7 7,2 1,0 -4,5<br />

4. Liquiditeit (current ratio) 3,6 1,7 2,1 1,0 1,4<br />

5. Rentevoet externe financiering<br />

(rente%*schuldr.ult.bkjr./schuldr.ult.bkjr.)<br />

4,1 4,2 4,3 4,7 4,8<br />

6. Interne financiering per woning 5.415 7.153 6.314 6.641 5.610<br />

7. Operationele cash-flow p/won.<br />

(resultaat+afschr.+mut.egal.rek.)<br />

1.237 3.783 1.943 -4 -1.542<br />

8. Intrest dekkingsratio 1,7 2,6 2,1 4,7 5,6<br />

Balans en W & V<br />

1. Boekwaarde per woning 22.401 22.646 21.561 21.876 21.566<br />

2. Bedrijfswaarde per woning 32.047 31.354 29.763 25.653 25.313<br />

3. Geleend bedrag per woning 22.670 21.638 21.129 20.896 20.225<br />

4. Boekwaarde fin. activa p/won 112 195 201 702 801<br />

5. Eigen vermogen per woning 8.137 8.053 4.987 3.656 4.202<br />

6. Totaal opbrengsten per woning 5.920 5.936 6.015 6.630 6.178<br />

7. Afschrijving per woning 1.180 658 656 577 566<br />

8. Overige lasten per woning 3.881 1.425 3.406 5.764 7.494<br />

9. Rentebaten per woning 134 151 156 105 106<br />

10. Rentelasten per woning 926 918 907 997 966<br />

11. Jaarresultaat per woning 57 3.125 1.287 -648 -2.170<br />

Personeelsbezetting<br />

<strong>2011</strong> 2010 2009 2008 2007<br />

Aantal formatieplaatsen<br />

(o.b.v. 36 uur per week)<br />

1. Directie 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0<br />

2. Woondiensten:<br />

verhuur/secretariaat<br />

technische dienst indirect<br />

4,9 4,4 5,1 5,6 5,4<br />

2,9 2,9 2,9 2,0 3,0<br />

technische dienst uitv.<br />

9,8 9,8 9,9 9,9 11,9<br />

3. Financiën, Planning en Controle<br />

(incl.techn.beheer)<br />

6,8 6,8 7,4 7,4 7,4<br />

Aantal formatieplaatsen (ultimo jaar) 25,4 24,9 26,3 25,9 28,7<br />

Aantal werknemers<br />

mannen<br />

vrouwen<br />

27<br />

21<br />

6<br />

26<br />

20<br />

6<br />

Aantal parttime werknemers 9 7 8 4 5<br />

Gemiddelde leeftijd 44 43 42 44 44<br />

Ziekteverzuim, excl. zw. (%) 4,57 6,06 2,25 0,79 3,47<br />

28<br />

21<br />

7<br />

27<br />

21<br />

6<br />

30<br />

23<br />

7


Woningbestand<br />

Gemeente<br />

Gaasterlân-Sleat<br />

Gemiddelde ouderdom: 33,32 jaar<br />

Hoofdstuk 11 Geconsolideerde jaarrekening<br />

Aantal<br />

woningen<br />

01-01-11<br />

85<br />

Mutatie 2010<br />

Totaal Nieuwbouw<br />

Verkoop<br />

Afbraak/<br />

Samengevoegd<br />

Aantal<br />

woningen<br />

31-12-11<br />

In<br />

aanbouw<br />

31-12-11<br />

Totaal Totaal<br />

Balk 664 13 1 676 24<br />

Sondel 11 11<br />

Nijemirdum 28 28<br />

Oudega 4 4<br />

Oudemirdum 104 1 103<br />

Bakhuizen 119 1 118<br />

Harich 4 4<br />

Wijckel 32 32<br />

Sloten 56 56<br />

Subtotaal 1.022 13 3 1.032 24<br />

Gemeente<br />

Sudwest Fryslân<br />

Workum 527 4 523<br />

It Heidenskip 4 4<br />

Subtotaal 531 4 527 -<br />

Gemeente<br />

Skarsterlân<br />

St. Nicolaasga 371 1 9 361 4<br />

Langweer 76 1 75<br />

Idskenhuizen 41 1 40<br />

Scharsterbrug 62 1 61<br />

Ouwsterhaule 27 27<br />

Tjerkgaast 2 2<br />

Subtotaal 579 4 9 566 -<br />

Totaal 2.132 13 11 9 2.125 28<br />

Bouwperiode Aantal %<br />

Voor 1945 20 0,9<br />

1945 - 1959 230 10,8<br />

1960 - 1969<br />

416 19,6<br />

1970 - 1979 478 22,5<br />

1980 - 1989 505 23,8<br />

1990 - 1999 265 12,5<br />

2000 - <strong>2011</strong> 211 9,9<br />

Totaal 2.125 100


Hoofdstuk 12 Enkelvoudige jaarrekening<br />

Enkelvoudige balans (na winstbestemming)<br />

Activa<br />

Vaste activa<br />

86<br />

31-12-11<br />

(x €1.000)<br />

31-12-10<br />

(x €1.000)<br />

Materiële vaste activa<br />

Onroerende zaken in exploitatie 58.583 59.602<br />

Onroerende zaken in ontwikkeling 230 1.059<br />

Onroerende en roerende zaken t.d.v. de expl. 378 168<br />

Totaal materiële vaste activa 59.191 60.829<br />

Financiële vaste activa<br />

Deelnemingen 6 6<br />

Latente belastingvordering 233 250<br />

Effecten - 159<br />

Overige vorderingen 1.361 1.361<br />

Totaal financiële vaste activa 1.600 1.776<br />

Totaal vaste activa 60.791 62.605<br />

Vlottende activa<br />

Voorraden 304 309<br />

Onderhanden projecten 192 705<br />

Vorderingen<br />

Huurdebiteuren 44 38<br />

Gemeenten 27 13<br />

Overige vorderingen 340 169<br />

Belastingen 588 424<br />

Overlopende activa 81 86<br />

Totaal vorderingen 1.080 730<br />

Liquide middelen 6.119 3.809<br />

Totaal vlottende activa 7.695 5.553<br />

Totaal activa 68.486 68.158


Passiva<br />

Eigen vermogen<br />

Hoofdstuk 12 Enkelvoudige jaarrekening<br />

87<br />

31-12-11<br />

(x €1.000)<br />

31-12-10<br />

(x €1.000)<br />

Kapitaal -<br />

Overige reserves 17.501 17.408<br />

Totaal eigen vermogen 17.501 17.408<br />

Voorzieningen<br />

Voorziening nieuwbouw - 812<br />

Totaal voorzieningen - 812<br />

Lang lopende schulden<br />

Leningen overheid 370 380<br />

Leningen kredietinstellingen 47.804 45.752<br />

Totaal langlopende schulden 48.174 46.132<br />

Kort lopende schulden<br />

Schulden aan leveranciers 633 528<br />

Gemeenten 54 13<br />

Belastingen/premies sociale verzekering 280 1.188<br />

Overige schulden 745 593<br />

Overlopende passiva 1.099 1.484<br />

Totaal kortlopende schulden 2.811 3.806<br />

Totaal passiva 68.486 68.158


Hoofdstuk 12 Enkelvoudige jaarrekening<br />

Enkelvoudige Winst- en Verliesrekening<br />

Bedrijfsopbrengsten<br />

88<br />

Begroting<br />

<strong>2011</strong><br />

Realisatie<br />

<strong>2011</strong><br />

Realisatie<br />

2010<br />

(x €1.000) (x €1.000) (x €1.000)<br />

Huren 10.866 10.990 10.603<br />

Opbrengst servicecontracten 235 278 235<br />

Overheidsbijdragen 31 87 31<br />

Resultaat verkoop woningen 473 958 1.381<br />

Overige bedrijfsopbrengsten 143 266 405<br />

Som der bedrijfsopbrengsten 11.748 12.579 12.655<br />

Bedrijfslasten<br />

Afschrijving op m.v.a. 1.436 2.444 1.340<br />

Overige waardeveranderingen m.v.a. 175 -186 -2.703<br />

Lonen en salarissen 1.304 1.193 1.149<br />

Sociale lasten 171 169 158<br />

Pensioenlasten 225 209 209<br />

Onderhoudslasten 4.554 4.886 2.530<br />

Lasten servicecontracten 240 310 260<br />

Overige bedrijfslasten 1.907 1.803 1.573<br />

Som der bedrijfslasten 10.012 10.828 4.516<br />

Bedrijfsresultaat 1.736 1.751 8.139<br />

Financiële baten en lasten<br />

Rentebaten 25 284 321<br />

Opbrengsten f.v.a. en effecten 75 43 85<br />

Rentelasten 2.111 1.968 1.957<br />

Jaarresultaat voor belastingen -275 110 6.588<br />

Vennootschapsbelasting<br />

Jaarresultaat na belastingen<br />

Jaarresultaat na belastingen<br />

excl. opbrengst verkoop woningen/<br />

overige waardeverandering m.v.a.<br />

255<br />

-530<br />

17<br />

93<br />

-50<br />

6.638<br />

-828 -1.051 2.554


Hoofdstuk 12 Enkelvoudige jaarrekening<br />

89<br />

Toelichting op de enkelvoudige balans (x € 1.000)<br />

Vaste activa<br />

Materiële vaste activa<br />

Totaal Kantoorpand ZWF<br />

enkelv.<br />

Onroerende in exploitatie 58.583 - 58.583<br />

Onroerende zaken in ontw. 230 - 230<br />

Onr. en roerende zaken t.d.v. de expl. 867 489 378<br />

Totaal materiële vaste activa 59.680 489 59.191<br />

Financiële vaste activa<br />

Totaal Kantoorpand ZWF<br />

enkelv.<br />

Deelnemingen 6 - 6<br />

Latente belastingvordering 233 - 233<br />

Overige vorderingen - 1.361 1.361<br />

Totaal fin. vaste activa 239 1.361 1.600<br />

Vlottende activa<br />

Liquide middelen<br />

Totaal Kantoorpand<br />

ZWF<br />

enkelv.<br />

Kas 1 - 1<br />

Rekening courant ING 2 - 2<br />

Rekening courant Rabobank 68 5 63<br />

Rekening courant BNG -602 - -602<br />

Telespaarrekening Rabobank 6.655 - 6.655<br />

Totaal liquide middelen 6.124 5 6.119


Eigen vermogen<br />

Hoofdstuk 12 Enkelvoudige jaarrekening<br />

90<br />

Totaal Kantoorpand ZWF<br />

enkelv.<br />

Overige reserves 17.291 -210 17.501<br />

Totaal overige reserves 17.291 -210 17.501<br />

Kortlopende schulden<br />

Totaal Kantoorpand ZWF<br />

enkelv.<br />

Overige schulden 2.154 657 2.811<br />

Totaal overige schulden 2.154 657 2.811


Hoofdstuk 12 Enkelvoudige jaarrekening<br />

91<br />

Toelichting enkelvoudige winst- en verliesrekening (x € 1.000)<br />

Bedrijfslasten<br />

Afschrijvingen<br />

Totaal Kantoorpand ZWF<br />

enkelv.<br />

Onroerende in exploitatie 2.360 - 2.360<br />

Onr. en roerende zaken t.d.v. de expl. 147 63 84<br />

Af: bijdrage g.t.v. - - -<br />

Totaal afschrijvingen 2.507 63 2.444<br />

Overige bedrijfslasten<br />

Totaal Kantoorpand ZWF<br />

enkelv.<br />

Huisvestingskosten 104 137 241<br />

Totaal huisvestings- kosten 104 137 241<br />

Renteresultaat<br />

Totaal Kantoorpand ZWF<br />

enkelv.<br />

Rentebaten 284 - 284<br />

Opbrengst fin v.a. -2 45 43<br />

Rentelasten 1.968 - 1.968<br />

Totaal renteresultaat -1.686 45 -1.641


Winstbestemming<br />

Bedrijfsresultaat <strong>2011</strong><br />

Hoofdstuk 13 Overige gegevens<br />

92<br />

Vooruitlopend op de Raad van Toezichtvergadering op 23 mei 2012 wordt het resultaat <strong>2011</strong> als volgt<br />

toegevoegd aan het eigen vermogen:<br />

Algemene bedrijfsreserve € 122.000<br />

------------------<br />

Resultaat <strong>2011</strong> € 122.000


Goedkeuring <strong>Jaarverslag</strong><br />

Inrichting van de administratie<br />

De gehele administratie en het<br />

samenstellen van de jaarrekening<br />

wordt in eigen beheer uitgevoerd. De<br />

administratie is volledig<br />

geautomatiseerd, waarbij gebruik<br />

gemaakt wordt van de<br />

programmapakketten van<br />

servicebureau NCCW te Almere.<br />

Het jaarverslag is conform de Modeljaarverslagleggingvolkshuisvestingsinstellingen<br />

opgesteld, rekening<br />

houdende met de richtlijnen voor de<br />

jaarverslaglegging en het BBSH.<br />

De controle van de jaarrekening is<br />

opgedragen aan BDO Audit &<br />

Assurance BV. De rapportage<br />

geschiedt aan de Raad van Toezicht.<br />

Verklaring bestuurder<br />

De bestuurder verklaart dat <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> in <strong>2011</strong> uitsluitend<br />

werkzaam is geweest in het belang<br />

van de volkshuisvesting en dat alle<br />

middelen van de organisatie zijn<br />

aangewend voor de uitvoering van de<br />

activiteiten op het gebied van de<br />

volkshuisvesting, dan wel zijn<br />

besteed aan activiteiten die<br />

bevorderlijk zijn voor een goede<br />

volkshuisvesting.<br />

Balk, 8 mei 2012<br />

Namens het bestuur<br />

Drs. J. Huisman,<br />

directeur-bestuurder<br />

w.g.<br />

Hoofdstuk 13 Overige gegevens<br />

93<br />

Verklaring Raad van Toezicht<br />

De Raad van Toezicht verklaart hierbij de<br />

van de bestuurder van Stichting <strong>Wonen</strong><br />

<strong>Zuidwest</strong> <strong>Friesland</strong> aangeboden<br />

jaarrekening <strong>2011</strong> te hebben beoordeeld<br />

en akkoord bevonden. Deze vaststelling<br />

door het bestuur en de goedkeuring door<br />

de Raad van Toezicht (conform artikel 7 lid<br />

5a van de statuten) is verleend nadat alle<br />

betrokkenen de stukken hebben<br />

gecontroleerd en kennis hebben genomen<br />

van de bevindingen van BDO Audit &<br />

Assurance BV.<br />

Balk, 23 mei 2012<br />

Namens de Raad van Toezicht<br />

Dhr. T.O. Hettinga, voorzitter<br />

w.g.<br />

Dhr. R. Post, vicevoorzitter<br />

w.g.<br />

Dhr. Y. Kooistra, lid<br />

w.g.<br />

Dhr. M. de Vries, lid<br />

w.g.<br />

Mevr. P. Schuurman, lid<br />

w.g.


Hoofdstuk 13 Overige gegevens<br />

94


Hoofdstuk 13 Overige gegevens<br />

95

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!