erfgoedbeleidsplan 2008-2014 voor “het hart ... - Gemeente Staden

uitbouw van een katholiek scholennet waarvan sommige scholen zoals de
meisjesschool Ten Bunderen en het Klein Seminarie uit Roeselare tot in Engeland
hoog aangeschreven stonden vooral omwille van de katholieke waarden die ze
nastreefden. In 1880 ging 95% van de kinderen naar een katholieke school. Het
religieuze leven kende in de periode 1830-1940 een ongekende groei. De kerken
konden de vele gelovigen geen onderdak bieden waardoor nieuwe parochies werden
opgericht. Langs de vele kerkwegels verschenen de typische veldkapelletjes.
Hoewel niet zo bedoeld door de stichters van de school, zal ze zowel op vlak van
Vlaamse bewustwording en als op vlak van sociaal engagement een voortrekkersrol
spelen. Belangrijke actievoerders voor de Vlaamse zaak waren o.a. Guido Gezelle,
Albrecht Rodenbach, Jules Lagae en Cyriel Verschaeve, krachtige
persoonlijkheden die vele mensen uit de streek beroerd hebben. Op sociaal vlak
wordt Achiel Lauwers, afkomstig uit Ingelmunster en leraar in het Klein Seminarie
beschouwd als de grondlegger van de Vlaamsgezinde christen-democratie in Westvlaanderen.
Samen met een aantal leerlingen speelde hij een eersterangsrol in het
ontstaan en de groei van de Roeselaarse Arbeidersbeweging. Meer en meer
collega’s zouden zijn voorbeeld volgen, waaronder Camiel Lootens, auteur van het
boek ‘Het Socialisme’ en oprichter van de christelijke vakbond in Ingelmunster.
Achiel Lauwers richtte aanvankelijk in zijn bureau lessen in waar hij de kinderen
van arbeiders een vak leerde en stond op die manier aan de wieg van de vakschool.
Eveneens in de schoot van de school werd door leraar Karel Dubois tijdens het
interbellum de KSA opgericht. Naast politici en wetenschappers bracht de school
ook belangrijke dichters voort zoals Guido Gezelle, Gustaaf en Hugo Verriest,
Albrecht Rodenbach en Karel Callebert om maar enkele op te noemen.
Binnen de ganse religieuze beleving in de streek is het missioneringwerk niet weg
te denken. Honderden streekgenoten vertrokken naar andere continenten om het
geloof te verkondigen, waarronder een aantal oud-leerlingen van het Klein
Seminarie zoals Amaat Vyncke en Constant Lievens. Sommigen werden bisschop
zoals Gaspar Schotte (China), Albert Van Overbeke (Filippijnen), Pieter-Paul
Lefevere (Detroit) en Leo De Neckere (New Orleans). Voor de achterblijvers
trokken ze de wereld een beetje open en waren een belangrijke factor in de
mondialisering.
Door de oprichting in 1837 van de stedelijke kunstacademie ontstond er een
beweging die omschreven werd als de Roeselaarse kunstschool. Belangrijke
kunstenaars die hier hun opleiding kregen waren o.a. Hendrik Horrie, Ferdinand
Callebert, Jules Lagae en Alfons Blomme.
Exemplarische voorbeelden zijn: Kerk Klein Seminarie (Roeselare), Klooster der
Grauwe Zusters (Roeselare), St-Michielskerk (Roeselare), Klooster Zusters van
Maria en voormalige molen met hostiebakkerij (Izegem), de toren van de St-
Amandskerk (Ingelmunster), Romaanse doopvont in de st.-Jacobuskerk
(Lichtervelde), Onze-Lieve-Vrouwkerk (Moorslede), Spaanse kapel (Moorslede) en
het Oud klooster Ten Bunderen en de hieraan verbonden bedevaarten (Dadizele en
Westrozebeke), vereringen (St. Jan de Doper in Kachtem en Staden),