Appris par Corps – Cie un loup pour l’homme (foto: Joris hol) Courant 97 >> naar de inhoudstafel 46
ENkELE SUPRANATIONALE TRENDS: TERUG NAAR DE BRON, mixed media EN urban circus VERNIEUwING IN HET CIRCUS IN EEN INTERNATIONAAL PERSPECTIEf Circus is onmiskenbaar een internationaal gegeven. Bestaat er zoiets als een frans, nederlands, Engels, Vlaams of Waals circus? De globalisering vertaalt zich ook in het hedendaagse circus. sinds het begin van de eenentwintigste eeuw lijkt de lange traditie van rondtrekkende artiesten en circusvoorstellingen een nieuwe vlucht te nemen. Gerenommeerde scholen zoals de École nationale de Cirque van Montréal, de École supérieure des arts du Cirque in Brussel en het Centre national des arts du Cirque in Châlons-en-Champagne trekken studenten aan uit alle landen. Circusscholen als deze, met een internationale dimensie, koesteren niet enkel hun kosmopolitische karakter maar vangen ook studenten op uit landen waar het aanbod aan professionele opleidingen beperkter is. er bestaan ook europese samenwerkingsverbanden die zich wijden aan levenslange scholing, zoals Échanges pédagogiques européens, Circonnection of PasseparCirque. dankzij de steun van het gemeenschapsprogramma leonardo da Vinci hebben deze samenwerkingsverbanden gezorgd voor de uitwisseling van technische knowhow en de doorstroming van vernieuwende ideeën in het hedendaagse circus. Maar vooral de spelers op het terrein (festivals, residenties en programmatoren) hebben begeleidende projecten ontwikkeld die bijzonder structurerend zijn en de taak overnemen van het zwakke, soms zelfs onbestaande, plaatselijke cultuurbeleid in europa. talrijke organisatoren hebben artistieke gezelschappen reële mogelijkheden aangeboden voor de creatie, de spreiding en de promotie van hun voorstellingen. deze samenwerkingsprojecten, of ze zich nu richten op een geografische zone dan wel op een bepaald stadium in het productieproces, hebben een concrete impact op de nog jonge circussector, die onvoldoende uitgerust en gefinancierd is. Zo bewerkstelligt Circ que o bilaterale uitwisselingen tussen het zuiden van frankrijk en het noorden van spanje, organiseert het new nordic Circus network het artistieke mentoring programma Juggling the arts, biedt het project trans-Mission residentiële ondersteuning, zetten Jeunes talents Cirque europe een hulpprogramma op voor de productie van opkomende artiesten ... allemaal leveren ze een bijdrage ter ondersteuning van de sector. deze internationale mobiliteit (van artiesten, creaties, knowhow en ideeën) dient weliswaar nog ondersteund en versterkt te worden, maar heeft al aanzienlijk bijgedragen tot het ontstaan van een gevarieerd en rijk hedendaags arsenaal aan circusperformances binnen europa. helaas is er vaak te weinig plaatselijke ondersteuning op politiek en institutioneel vlak, om meer gewicht aan deze beweging te kunnen geven. Zo blijven volledige gebieden (en miljoenen europese burgers) verstoken van het beleven van hedendaags circus: een groot deel van Midden- en oost-europa, de Baltische staten, het Middellandse Zeegebied ... de internationale dimensie van het circus en de recente europese structurering vinden we subtiel terug in de kunststromingen. ook die zijn supranationaal en worden steeds minder bepaald door de plaatselijke culturele situatie waar ze tot stand komen. Bestaat er vandaag de dag een frans, fins of Canadees circus? Zeker is dat allerminst. er is een globalisering aan de gang die ook in de andere kunstdisciplines merkbaar is. HET ‘ECHTE’ CIRCuS een eerste trend die zich binnen europa aftekent, is een ‘terugkeer naar de bron’ (ook al heeft dit verleden esthetisch gezien nooit bestaan). na jaren van multidisciplinair experimenteren wil een nieuwe generatie circusartiesten zich ontdoen van alles wat ze achtereenvolgens ontleend hebben aan de verschillende podiumkunsten, en zo het ‘echte’ circus (terug)vinden. de artiesten hebben er behoefte aan zich beter te definiëren en terug te keren naar de roots van het circus. Verschillende recente voorstellingen getuigen van deze herbronning: Urban Rabbits, geregisseerd door de hongaar Árpád schilling; Testé-Détesté van het franse collectief BaM; het werk van het franse gezelschap un loup pour l’homme of van de engelsman John-Paul Zaccarini ... 47 >> naar de inhoudstafel CIRQ’ONSTANCES Yohann Floch
Change language