nr. 6 juni - Publicaties Nederlandse Politieke Partijen

WONDER EN WERI(ELIJK~HEID
W anneer men feest viert, behoort het tot de slechte toon, de vreugde
te bederven door zure opmerkingen te maken. Tot de ,goede toon" kan
men echter geenszins de gewoonte rekenen de feeststemming op te vrolijken
door zichzelf in het zonnetje te zetten en een onwerkelijke sfeer
van rozengeur en maneschijn te scheppen, die niets met de werkelijkheid
te maken heeft.
Ter gelegenheid van de tienjarige herdenking van de bevrijding werd
Nederland met een vloed van economische feest-literatuur bedolven die
er op berekend was, zulk een sfeer van rozengeur en maneschijn te
scheppen en de samenstellers er van in het zonnetje te zetten. Het
meest opmerkelijke voorbeeld van deze literatuur is ongetwijfeld het
lijvige document, dat het ministerie van economische zaken heeft laten
verschijnen. ,Veelal bestempelde men het spectaculaire herstel van de
Nederlandse economie als het Nederlandse wonder" heet het daar en
wanneer men het ministerie moet geloven, dan danken wij dit wonder
in de eerste plaats aan de Amerikaanse hulp in het kader van het Marshall-plan.
Wat terughoudender is het gebruikelijke Jaarverslag van de Nederland.se
Bank. Maar ook in dit omvangrijke stuk zal men vergeefs naar
een objectieve voorlichting over de ware stand van zaken zoeken. Wanneer
er in Nederland een ,wonder" heeft plaatsgehad dan zal dit logischerwijs
in de toegenomen welvaart van de bevolking tot uiting moeten
komen. En inderdaad moet men daar. wel aan geloven, wanneer men
a,Uhans het regeringsdocument, getiteld ,Nederlandse economische ontwikkeling
1945-1955" leest.
Maar zelfs de door het ministerie verschafte cijfers doen al twijfel
rijzen. Zo zegt het, dat het verbruik per hoofd van de bevolking in 1954
zeven procent hoger was dan in 1951, maar nauwelijks een procent hoven
het verbruik van 1949. Voorzichtiger is in dit opzicht al de directie van
de Nederlandse Bank. Zij verklaart, dat ,de bewegelijkheid der lonen
en prijzen" het moeilijk maakt een uitspraak te doen ,over de nauwkeurige
omvang van de reele loonsverhoging, die in 1954 tot stand
kwam". Op een cijfer wil zij zich niet vastleggen. Wel erkent zij dat
,de stijging van de kosten van het gezinsverbruik in tegenstelling stond
tot het prijsbeloop (de daling der prijzen) in de internationale goederenbeweging",
een verschijnsel, waarop in dit tijdschrift reeds meermalen
de aandacht is gevestigd en dat zijn verkla~ring vindt in het feit dat de
kartels en monopolies de binnenlandse prijzen hoog houden, aldus extra
winsten makend.
De vraag blijft evenwel, hoe het nu met de ,reele loonsverhoging"
staat.
Volgens een statistiek, gepubliceerd in het Mei-nummer van Ec.­
Statistische Berichten is de omvang van het verbruik per hoofd in ons
land in 1954 even groot geweestals in het jaar 1938. (Dit exira-nummer
draagt de welsprekende titel ,Herstel en opbloei van de N ederlandse
economie 1945-'55".)
Waar blijft evenwel de opbloei als blijkt dat we in 1954 nog even ver
zijn als in 1938? Daarbij moet bovendien in het oog gehouden worden,
323