Reis naar de Kruithoorn. - International Institute of Social History

16 17
uitgehouwen, overdekt met zware rotsblokken
leven, vanwege de regelmatige maar verspreide
van de bevolking gekocht. Bijdragen van de
en aarde. Als gekamoufleerde molsgangen,
bombardementen overdag. De vraag is of ze
bevolking aan de bevrijdingsstrijd kunnen wel
eindeloos slingerend, met gaten van waaruit
in staat zullen zijn om het leven onder die
in de vorm van voedsel plaatsvinden, maar de
de omliggende bergflank en de vlakte beneden
omstandigheden voldoende gaande te houden,
strenge regel is, dat dit gebeurt op basis van
kan worden overzien en beschoten. Net als de
of dat de terreur vanuit de lucht de voedsel-
vrijwilligheid, via de massa-organisaties van
bunkers achter deze linies lijken ze een goede
produktie zodanig kan verlammen dat het
de burgerbevolking, maar niet regelrecht aan
bescherming te bieden tegen bombardementen.
verzet op den duur van honger in elkaar stort.
rondtrekkende guerrilla-eenheden. Nog enkele
Alleen een voltreffer in de ingangen of
recht van boven kan de daar aanwezigen treffen,
Gezien de afstanden waarover geschoten
wordt zijn dat schaarse toevaltreffers.
Verzadigingsbombardementen? Die hebben
in de verschillende offensieven zeker een
rol gespeeld, maar de astronomische kosten
maken het Ethiopie onmogelijk dat eindeloos
vol te houden, bergflank na bergflank. Een
voorbeeld, De kostprijs van een zogenaamde
Stalinorgel-granaat wordt hier opgegeven
als ongeveer anderhalf duizend gulden. Een
Stalinorgel-vrachtauto heeft veertig granaten
nodig voor een volledig salvo. In praktijk wordt
hier nu meestal met een half salvo gewerkt.
Evengoed nog dertigduizend gulden per keer,
Buitengewoon “effektief” tegen een konventioneel
leger op een grote verkeersweg bijvoorbeeld,
of tegen een stadswijk. Maar nauwelijks
tegen een berghelling zonder bovengrondse
doelen. De ekonomische kosten van dit soort
De Eritreërs beschuldigen de tegenstander
van genocide-oorlogvoering. Feit is, dat deze
benadering de burgerbevolking even hard treft
als de guerrilla-strijders.
Maar ondertussen voert ook de EPLF een
strijd van lange adem. Het bergland van Sahel
vormt slechts een strategisch basisgebied.
Achter de Ethiopische linies opereren kleine,
mobiele guerrilla-eenheden weer in het grootste
deel van het land, met gevoelige prikacties
tegen Ethiopische kazernes of konvooien. Ook
stilzitten in de min of meer omsingelde bolwerken
kost Ethiopie materiaal, manschappen en
handen vol geld. Ook defensief afwachten kan
het zich ekonomisch niet eindeloos permitteren.
Het valt mij op dat Ali Ibrahim en de twee
andere kommandanten niet opvallen. Dat wil
zeggen, in uiterlijk onderscheiden ze zich niet
van de andere strijders hier: zwarte plastic
sandalen (eigen EPLF-fabrikaat), een samen-
opvallende punten hier aan het front:
*
Het leven van de guerrilla’s
is buitengewoon ascetisch,
maar ik merk geen spoor van
de verbeten grimmigheid, die
ik daar in mijn verwachtingen
enigszins aan had gekoppeld.
De mensen zijn erg vriendelijk,
zowel naar ons als onder
elkaar. De stemming is erg
goed, er is een energieke, ontspannen,
vrolijke sfeer. Naar
de bezoekers soms wat verlegenheid.
Toch wil iedereen
erg graag een praatje maken,
in verlegen-trotse afwachting
van komplimentjes, maar ook
om te vragen over Nederland.
Tja, wat vinden wij in Nederland
eigenlijk van Eritrea? We
kennen het niet eens.
het altijd erg als hun kinderen naar de oorlog
gaan. Maar in mijn streek is het heel gewoon
dat kinderen op een bepaalde leeftijd bij het
‘s Middags stuiten we onverwacht op
een plek waar een flinke hoeveelheid wapens
en munitie wordt geïnspekteerd en verdeeld
16 December. Nacfa
Rustdag in Nacfa. Het is voor het eerst een
technologie-afhankelijke afstands-oorlogvoe-
raapsel van camouflage-groen over versleten
*
Ook aan het front wordt veel tijd besteed
verzet gaan. Mijn vader is bij de militie, mijn
onder guerrilla-eenheden. Allemaal Russische
volkomen heldere hemel en iedereen blijft wat
ring gaan in feite de draagkracht van Ethiopie,
T-shirts, een gordel met patronen, handgrana-
aan allerlei produktie-taken. Overal zijn
moeder zit in de vrouwenbeweging en al mijn
makelij, types die tegenwoordig door de Ethi-
dichter bij de bunkers en huizen dan een paar
dat wel degelijk moet betalen voor de massale
ten, veldfles en zaklamp, een geruite katoenen
kleine werkplaatsjes ingericht, waar uit allerlei
broers en zusters zijn strijders. Dat is gewoon,
opiërs worden gebruikt. Het is een deel van
dagen geleden. Toch maar even kleren wassen
Russische wapenaanvoer, allang te boven.
doek die afwisselend dienst doet als tulband,
voorhanden zijnd materiaal gebruiksvoorwer-
in mijn dorp. We kennen de Ethiopische
de wapenbuit van de recente veldslag. EPLF
in de rivier, verder notities vergelijken met
Reden waarom sinds enige tijd ook weer steeds
sjaal, handdoek, laken of noodverband. De
pen worden gemaakt. Er wordt voortdurend
onderdrukking”.
zegt geheel en uitsluitend met buitgemaakte
medereizigers. Dragon, die minstens jaarlijks
meer een beroep gedaan wordt op West-Europa
strijdkrachten kennen geen distinctieven en
gewerkt aan uitbreiding van het bunkernet-
In het avondschemer wordt er gevoetbald
wapens te vechten, Ik meen te weten, dat er af
door deze kontreien trekt, is elke keer verbaasd
en de Verenigde Staten om ekonomisch bij te
geen andere rangen dan strijder en kom-
werk. Een aantal extra diepe en met cement
op een verbazend zichtbaar veld beneden in
en toe wel eens handwapens en munitie op de
over de vooruitgang in allerlei aktiviteiten. Hij
springen, onder meer in de vorm van huma-
mandant. Persoonlijk bezit, behalve de kleren
aangesmeerde bunkers worden volgestouwd
een rivierbedding. Die nacht vindt op datzelfde
vrije markten in het Midden Oosten worden
is zeer tevreden over de groentetuin, die pas
nitaire noodhulp voor een snel verpauperende
aan het lijf, heeft niemand. ledereen eet het
met afgesloten waterdrums, als beschermde
veld een kultuur- en dansfeest plaats, ter vie-
gekocht. Maar uit de aard van de wapens die
een jaar geleden is herbegonnen, na een jaar-
bevolking.
uiterst minimale dieet dat door de beweging
voorraad in geval de tegenstander de sinds een
ring van de gewonnen slag. De muziekgroep
ik op deze reis tegenkom, krijg ik de indruk dat
lang buiten gebruik te zijn geweest vanwege
In korte afstands-gevechten, waarbij de
wordt verstrekt: thee, suiker, sorghumbrood,
half jaar beschikbare gifgassen hier werkelijk
van een van de bataljons treedt op. Bij het licht
die inderdaad zijn buitgemaakt. Ten aanzien
de nabijheid van de Ethiopiërs. Nu is die volop
motivatie van de soldaten minstens zo belang-
wat linzen en hoogst zelden wat bijvoer zoals
zou gaan gebruiken.
van grote houtvuren wordt er gezongen en er
van de partij die hier verdeeld wordt zie ik een
groen, konstateren we, onder het genot van
rijk is als de meegebrachte ‘hardware’, blijken
minuscule stukjes viees of verse groente of
* De aanwezigheid van veel vrouwen tus-
is politiek theater. Het wordt weer een latertje.
aanwijzing in het feit dat er ook Stalinorgel-
een verse spaanse peper,
de veelal geronselde en over de politieke
achtergronden van deze strijd meestal van
lemoenen. Naar schatting tussen de twintig- en
veertigduizend strijders leven zo in een intern
sen de fighters springt onmiddellijk in het oog.
Volgens EPLF is hun percentage de afgelopen
15 December. Afabet-front
granaten tussen zitten. EPLF toont altijd trots
alle buitgemaakte wapentypes, maar zegt zelf
In de zon voor de bunkeringang komt
Dragon weer een beetje bij van de hevige
toeten nog blazen wetende Ethiopiërs elke
geldloze ekonomie.
drie jaar toegenomen van 17 tot 40%. Er is een
nog nooit een Stalinorgel te hebben kunnen
astma-aanval die hem vannacht teisterde.
keer enorme klappen te krijgen. Daar zijn ze
Van de burgerbevolking wordt - zo merk ik
volstrekt natuurlijke omgang tussen mannen
Verdere wandelingen en veel informele
veroveren. Het lijkt mij onwaarschijniijk, dat de
Veroorzaakt door de kille vochtigheid van de
heel voorzichtig in geworden. Voorlopig lijkt
herhaaldelijk tijdens deze reis -nooit spontaan
en vrouwen, die zoveel mogelijk door elkaar
gesprekken langs de frontlinies, vergelijkbare
organisatie geld zou verspillen aan de aanschaf
bunkers? Spanning van de situatie?
de Ethiopische taktiek vooral op uithongering
voedsel aangenomen. Trekkende eenheden
heen hetzelfde werk doen. Een meisje is
ervaringen als gisteren. Ostein is met gids
van granaten waarvoor het geen lanceerders-
te zijn gericht. Achter de EPLF-linies hebben
mogen alleen water en vuur aannemen als
afkomstig uit een klein dorp ten noorden van
Legesse naar elders vertrokken. Dragon, de
heeft. Na donker rijden we weer terug naar
de Eritreërs zich stevig ingegraven en zijn
dat beschikbaar is. Voor zover plaatselijke
Massawa. Wat vinden haar ouders ervan dat
ERA-man uit Duitsland, heeft ons inmiddels in-
Nacfa.
overgestapt naar een nachtelijk en ondergronds
produktie dat nog toestaat, wordt voedsel
ze hier zit, speciaal als meisje? “Ouders vinden
gehaald en zal de rest van de tocht meereizen.