Koelen en Bevriezen van Visch aan Boord van Schepen - KNVvK ...

More documents

Recommendations

Info

24 KOELTECHNIEK □ Het Koelvraagstuk voor Land- en Tuinbouw in Nederland Koeling noodig om de Rentabiliteit van Land- en Tuinbouw te Verhoogen. D e Taak van den Consulent voor de Conserveering door Kunstmatige Koude. Door Ir. R. MULDER, Adjunct-Rijkstuinbouwconsulent. In dit artikel willen wij trachten een korte uiteenzetting te geven van den stand van het koelvraagstuk in Nederland en de wijze, waarop daaraan gewerkt wordt. Hierbij beperken we ons tot de koeling van land- en tuinbouwprodukten en hiervan dan alleen weer het economische en biologische gedeelte. Op ander terrein, b.v. mechanisch-technisch, zullen ook vraagstukken te over zijn, doch deze liggen niet op ons gebied. Men kan beginnen met twee kanten aan 't koelprobleem te onderscheiden, een biologisch-technische en een economische. De technische vraag is: ,,Hoe moet voor elk produkt de be- handeling zijn om een maximum bewaarduur te krijgen en tot hoe lang kan deze laatste opgevoerd worden?” En de economische vraag: ,,Kan van deze koeling in het land- en tuinbouwbedrijf een voor de economie van het bedrijf, voordeelig gebruik gemaakt worden en waar, op welke wijze en in welke mate moet in het bedrijf koeling toegepast worden?” Het vervoer der produkten en in het algemeen de afzet en distributie er van., rekenen we hierbij tot ,,het bedrijf”, al kunnen deze onderdeelen door verschillende personen verzorgd worden. Deze volgorde doet op papier plezierig aan. Was n.l. de eerste vraag opgelost, of voor een goed deel althans, dan zou de tweede - waar het tenslotte op aan komt! - een betrekkelijk eenvoudig rekenvraagstuk zijn. Vooropgesteld natuurlijk, dat men een globaal inzicht bezit in de grootte der aanvoeren op de markt en het verloop der marktprijzen hetwelk statistisch onderzoek kan verschaffen. De kosten van het koelprocédé kunnen ten naastenbij bekend zijn. In de praktijk staat het echter zoo, dat zeer dringend een oordeel over de economische mogelijkheden van de koeling in de naaste en verdere toekomst gevraagd wordt, terwijl voor een groot deel het technische vraagstuk inderdaad nog ,,vraagstuk” is. Wanneer iemand - zooals schrijver dezes - er van overtuigd is, dat het koelen een belangrijke plaats zal moeten gaan innemen in het land- en tuinbouwbedrijf om de rentabiliteit daarvan te verhoogen, dan is zoo'n meening dus nog niet eenvoudig rekenkundig te bewijzen. Wel zijn er voldoende aanwijzingen, welke een dergelijke meening ondersteunen en berusten ook de verwachtingen, welke men hierbij aan de toekomstige bewaartechniek moet stellen, op redelijke gronden. Wij kunnen hier trouwens aanstippen, dat verschil van meening in deze slechts van kwantitatieven aard kan zijn en dus slechts kan betreffen de meerdere of mindere uitgebreidheid van de toekomstige toepassing der koeltechniek in het bedrijf. En deze zal afhangen van de ontwikkeling van de techniek zelf en de mogelijkheden, welke ze zal kunnen bieden, waarover later nog meer. Principieel is de beslissing ten gunste der koeltechniek door de praktijk reeds geleverd. Dat de toepassing van een procédé aanvangt, terwijl dit procédé zelf nog in een verre van volmaakt stadium verkeert, is trouwens wel regel. Op zichzelf geeft dit meestal al een aanwijzing voor grooter mogelijkheden in de toekomst. De Tuinbouw heeft Behoefte aan Koeling. Van eieren, vleesch, visch en zuivel- produkten, is de koelhuisbehandeling het best bekend. Natuurlijk doen zich ook hierbij nog problemen voor, maar het is daar toch zoo gesteld, dat men een redelijk resultaat mag verwachten, indien men met verstand gebruik maakt van in de praktijk en uit onderzoek verkregen ervaring. Economisch probleem is hier dan ook in groote trekken geen probleem meer. Koeling wordt voor de genoemde produkten op groote schaal toegepast en is eenvoudig onmisbaar geworden. De bovengenoemde moeilijkheden leveren dus vooral de tuinbouwprodukten: fruit en groenten. Direkt valt wel op, dat hiertoe de buitengewoon groote verscheidenheid van en variatie in de produkten veel zullen bijdragen. Ondertusschen kan men ook hier reed eenige gebieden aanwijzen, waarin koeling, hoe onvolkomen ze nog mag zijn, gebruikelijk en onmisbaar geworden is. Voor het tuinbouwbedrijf in zijn vollen omvang geldt dit voor Amerika, wat de afzet van zijn produkten betreft. En verder algemeen, wat betreft het zeevervoer van tuinbouwprodukten over grooten afstand. Het vraagstuk was daar op z'n eenvoudigst. Er kan zeer veel nog aan de koelhuisbehandeling ontbreken, maar bij lager temperatuur houdt men toch bijna altijd een produkt wel langer goed dan bij hooge. Is nu de afzet van een produkt zonder koeling eenvoudig niet mogelijk, dan produceert men het niet, of men is gedwongen het met koeling te probeeren. En zoo staat de zaak in Amerika, waar men met langdurig vervoer en daarbij vaak leer hooge temperaturen moet rekenen en vanzelf ook bij ver zeetransport. De koeling is hier inderdaad gebleken de noodzakelijke oplossing te kunnen verschaffen. Hiermede is dus het vraagstuk, zooals het zich in Europa voordoet, niet direkt vergelijkbaar. Het gaat hier over 't algemeen niet om het mogelijk maken van den afzet van het tuinbouwbedrijf, door toepassing der koeltechniek, maar om het verbeteren van een afzet, welke ook zonder dit hulpmiddel reeds een groote ontwikkeling bereikt heeft. Dat men voor verbetering van een reeds zeer intensief bedrijf, allicht over fijnere en veel meer zekerheid gevende methoden moet beschikken dan in het vorige geval, is zonder meer duidelijk. De eerste vraag is nu: Heeft het tuinbouwbedrijf behoefte aan een hulpmiddel, waardoor het meer speling krijgt, zoowel in tijd als in afstand. bij den afzet van zijn produkten? Dit valt niet te ontkennen. Het bedrijf kan elke verbetering, welke de rentabiliteit verhoogt, gebruiken, heeft ze zelfs dringend noodig. En juist de afzet is een moeilijk en zorg gevend punt, in verband met de telkens zich voordoende, tijdelijke overvoering van de markt. Komt dus de tweede vraag: Kan de koe1ing tot die verbetering bijdragen? En is dit reeds mogelijk bij de stand, waarop op het oogenblik de koeltechniek zich bevindt, of moet deze daartoe eerst op veel hooger peil gebracht worden? Hierop zouden wij willen antwoor- den: De koeltechniek kan reeds bij haar tegenwoordige stand veel nut
□ KOELTECHNIEK 25 leveren. Echter nog lang niet zooveel, als op de duur wenschelijk en noodig zal zijn. Daartoe is een hooger peil der koeltechniek beslist noodzakelijk De praktijk gaat hoe langer hoe meer voelen, dat ze ,,zoo iets als koeling” noodig heeft, om haar produkten een tijdlang goed te kunnen bewaren, waardoor tijdelijke ongunstige marktschommelingen tengevolge van overaanvoer, gecoupeerd kunnen worden en waardoor het consumptie-seizoen van een artikel verlengd kan worden. Wellicht kan ook in bepaalde gevallen een door koeling mogelijk gemaakte vergrooting van het afzetgebied van belang zijn. Hoe langer bewaarduur nu mogelijk is, des te sterker komt men daardoor met een bepaald produkt te staan tegenover genoemde ongunstige invloeden. Hieruit blijkt, dat het onder meer afhangt van het vertrouwen, dat men in de toekomstige bewaartechniek stellen wil, hoe groot de rol kan zijn, welke men haar op den duur in het bedrijf denkt te moeten toekennen. Profeteeren is ons werk niet. Wij constateeren alleen, dat we niet pessimistisch zijn in dit opzicht. Er zijn bemoedigende voorbeelden genoeg, zoowel reeds op dit gebied als elders, waar het menschelijk vernuft - vaak door den nood gedwongen - heeft moeten toonen waartoe het in staat was. De Koeltechniek Dient thans reeds den Tuinbouw. Het voorgaande gold meer de toekomst. Wij hebben nu nog de vraag onder de oogen te zien, of op het oogenblik de koeltechniek reeds op ons gebied van nut kan zijn. Eenig overleg voert wel tot een bevestigend antwoord. Feitelijk levert echter, hoe gebrekkig ze nog zijn moge, ook hier de praktijk reeds afdoende het antwoord in bevestigende zin. Een feit is, dat men met het koelen van verschillende produkten reeds begonnen is. Verder, dat het aantal produkten, waarmee men het probeert, steeds grooter wordt en dat deze beweging de laatste jaren flink toeneemt. In de eerste plaats in de bestaande, algemeeene koelhuizen, terwijl nu al door de tuinbouwveilingen begonnen is met het oprichten van eigen koelhuizen. Dit wijst alles wel op de noodzaak van koeling en op het voordeel, dat er reeds mede te behalen valt. Daarbij moet men niet vergeten, dat bij onze toestanden ook oogenschijnlijk kleine verbeteringen nog wel eens een behoorlijk effect kunnen opleveren. Het bloemenvervoer van de Rivièra naar Parijs b.v. geschiedt nog slechts eenige jaren per koelwaggon en wel in de eerste en laatste maanden van het winterseizoen. Gedurende die perioden was de temperatuur tijdens het vervoer anders vaak te hoog en de koelwaggon leverde hier voordeel, doordat de gekoelde bloemen, die er bij aankomst op de markt frisscher uitzagen dan de ongekoelde, veel hooger prijzen opbrachten. De afstand van vervoer is in dit geval toch niet zoo verbazend groot. Ook uit Holland worden veel bloemen geëxporteerd en wel wordt voor de langste afstanden (Duitschland, Zwitserland, Oostenrijk) meer en meer van vliegmachinevervoer gebruik gemaakt. Als verder hulpmiddel wordt daarbij wel ijs en in den laatsten tijd z.g. koolzuur-ijs, in de verpakking toegepast. Het zou nu m.i. nog te bezien zijn, wat voor massa-vervoer voordeeliger kan worden vliegmachinevervoer of vervoer door een behoorlijk ingerichte koelwaggon-dienst. Zoo zijn er meer dingen, waarbij onder de tegenwoordige omstandigheden misschien reeds verbetering te verkrijgen zou zijn. Ook bij de tegenwoordig mogelijke bewaarduur van diverse produkten, levert het omzeilen van korte perioden van te lagen prijs voor iemand met inzicht wel perspectieven, terwijl met enkele produkten (kool, appelen, peren, druiven) op langen termijn reeds vaak wat te bereiken valt. Het komt er dus maar op aan - en dit is een dringende eisch - dat de reeds bestaande mogelijkheden zoo goed als het kan benut worden. De Kennis van het Kweeken van Fruit en Groenten is nog Onvoldoende. Gaan we nu na, hoe het staat met onze exakte kennis betreffende de koeling van fruit en groenten, dan blijkt dit nog vrij bedroevend. Voor het leeuwendeel berust ze op Amerikaansche praktijk en Amerikaansch onderzoek, terwijl ook in Engeland mooi wetenschappelijk werk verricht is. Het overige kunnen we nog vrijwel zonder gevaar verwaarloozen 1 ). Een groote plaats wordt daarbij in Amerika ingenomen door het onderzoek op het gebied van ,,precooling” en transport: koeling op betrekkelijk korten termijn dus. Wat de koeling op langen termijn betreft, is vooral aandacht gewijd aan appelen en peren, verder aan druiven en grape-fruit. Natuurlijk is het verricht aan Amerikaansche variëteiten en wel voornamelijk hun export-variëteiten. Het Engelsche onderzoek geldt voor- ________ 1 ) De onderzoekingen in Duitschland door Plank, v. Gerlach en Schneider, welke reeds in 1917 zijn aangevangen, zijn zeer wetenschappelijk en niet te verwaarloozen. Red. namelijk appel en peer en veel daarvan is in het bijzonder verricht in het belang van het transport Australië- Engeland. In den laatsten tijd neemt ook het belang van het fruitvervoer Zuid-Afrika-Engeland toe, waarbij weer andere fruitsoorten te pas komen. In deze bronnen vinden we veel nuttige algemeene gegevens omtrent bewaarphysiologie en - pathologie van de produkten, welke ons als punt van uitgang kunnen dienen. We vinden echter geen toepasbare voorschriften voor onze appel-, peer- of druivenvariëteiten. En zoodra van een ander produkt gegevens over koeling op langen termijn gevraagd worden - waaraan hier juist behoefte is - merkt men, dat daarover niets bruikbaars bekend is. Dus ....: eigen onderzoek van eigen tuinbouwprodukten, onder de hier heerschende omstandigheden is noodzakelijk! De Cryologisch-Biologische Afdeeling van het Laboratorium voor Tuinbouwplantenteelt. Deze noodzaak is door enkele personen al eerder gezien. De Wageningsche hoogleeraar in de Tuinbouwplantenteelt, Prof. Ir. A.M. Sprenger o.a., was reeds lang van de toekomstige beteekenis van de koeltechniek voor het tuinbouwbedrijf overtuigd. Bij de bouw van het laboratorium voor Tuinbouwplantenteelt, voor ongeveer 10 jaren heeft hij er reeds met alle kracht voor gepleit om aan dat laboratorium gelegenheid te scheppen voor onderzoek op koelgebied. Helaas zijn zijn plannen, tengevolge van de na-oorlogsche bezuinigingscampagne toen niet verwezenlijkt. Anders had reeds een goede grondslag gelegd kunnen zijn, terwijl men nu voor het geval staat, dat het onderzoek eerst beginnen moet, terwijl de praktijk reeds dringend behoefte heeft aan de kennis, die dat onderzoek zal moeten opleveren. Hoe het ook zij, later is men meer algemeen het belang van koeling en van desbetreffend onderzoek gaan inzien. En zoo is tenslotte met Rijkssteun en hulp van de vereeniging ,,Zeelands Proeftuin” en de ,,Nederlandsche Vereeniging voor Koeltechniek”, de tegenwoordige cryologisch-biologische afdeeling aan bovengenoemd laboratorium tot stand gekomen. Deze afdeeling 2 ) omvat een koel- _________ 2 ) In de Mededeelingen no. 60 van de ,,Nederl. Ver. voor Koeltechniek” is een door Prof. A.M. Sprenger voor die vereeniging gehouden lezing opgenomen, waarin o.a een uitvoeriger beschrijving van de inrichting voorkomt. Deze lezing is ook afzonderlijk uitgegeven als Mededeeling no.10 van het Lab. voor Tuinbouwplantenteelt
Page 1 and 2: Koelen en Bevriezen van Visch aan B
Page 3 and 4: □ KOELTECHNIEK 17 tank en de peke
Page 5 and 6: □ KOELTECHNIEK 19 Het Bevriezen v
Page 7 and 8: □ KOELTECHNIEK 21 volgens, deze m
Page 9: □ KOELTECHNIEK 23 . drijf behoeft
Page 13 and 14: Jaarvergadering van de Deutscher K
Page 15 and 16: □ KOELTECHNIEK 29 Nieuwe Engelsch
Page 17 and 18: □ KOELTECHNIEK 31 en ook de event

Koelen en Bevriezen van Visch aan Boord van Schepen - KNVvK ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?