Modulair 2 - Open Universiteit Nederland

www.ou.nl/modulair 12 oktober 2005
15
Het experiment maakte deel uit van een breder programma op het gebied
van leertechnologie voor levenslang leren. Daarbij gaat het om een divers
aanbod over instellingen heen dat enerzijds een voordeel betekent maar
het studenten anderzijds ook lastiger maakt te kiezen. Bovendien wordt
het voor een onderwijsinstelling moeilijker studenten te ondersteunen
met gerichte studieadviezen. Uitgangspunt van het onderzoek is dan ook
dat studenten van elkaar kunnen leren bij het uitstippelen van hun studiepad.
Mieren
Als mieren in een bos op zoek zijn naar voedsel of bouwstoffen doen zij
dat op een bijzonder effectieve manier en raken zij zelden de weg kwijt.
Mieren informeren elkaar over vindplaatsen van voedsel door sporen
achter te laten: zogenaamde feromonen. Naar analogie daarvan is een
systeem gebouwd dat studenten een advies geeft over de volgorde waarin
onderwijsmateriaal bestudeerd kan worden, aan de hand van de sporen
die medestudenten hebben achtergelaten.
Om het idee toe te passen, werd een cursus ontwikkeld die bestond uit elf
onderdelen die allemaal betrekking hadden op het ontwikkelen van vaardigheden
voor het gebruik van Internet zoals: zoeken op het web, virussen
bestrijden, omgaan met Spam, het maken van een eigen homepage et
cetera. Elk onderdeel werd afgesloten met een korte toets. De geschatte
studielast voor een onderdeel was ongeveer twee uur. Als de student alle
onderdelen succesvol afrondde, ontving hij/zij een certificaat. Het tijdsbestek
van de cursus was drie maanden. De rol van de docent was beperkt
tot het in gang zetten en beheren van de forumdiscussies en het ondersteunen
van de helpdesk. De helpdesk beantwoordde alleen algemene,
technische en administratieve vragen.
Groep mét, en zonder advies
De crux van deze online cursus bestond uit een stukje software dat
studenten ondersteunt bij de keuze voor een vervolgonderdeel in hunstudie.
Uiteraard werd bij een advies dat gebaseerd was op sporen die voorgangers
achterlieten, rekening gehouden met de resultaten die dat opleverde:
alleen als een keuze ook succesvol was werd die meegenomen in
de berekening van een advies. Op die manier, zo was de verwachting, zou
het adviessysteem leiden tot grotere effectiviteit en efficiëntie: studenten
die wel advies kregen, zouden vaker de cursus moeten afronden
Minicursus Internet+
– gewoon het spoor volgen
Dit voorjaar meldden meer dan 1000 mensen zich aan als geïnteresseerden voor de minicursus Internet+ nadat hiervoor
een oproep had gestaan in Modulair 4 (december 2004). De cursus was bedoeld voor mensen met weinig ervaring op het
gebied van Internet en was ontwikkeld door het Onderwijstechnologisch expertisecentrum (OTEC). De online cursus werd
gratis aangeboden tegen de achtergrond van een onderzoek naar leerpaden, in samenwerking met de faculteit Psychologie
en het Onderwijs servicecentrum. Op 17 maart ging de minicursus van start. Vanwege het experimentele karakter
werd op dat moment niet veel over de achtergrond prijsgegeven. Reden te meer om nu in Modulair verslag te doen van
de opzet en bevindingen.
en ook in een kortere tijd. Om dit te kunnen testen werden degenen die
zich aanmeldden voor de cursus in twee groepen ingedeeld: één groep
die studeerde zonder advies, en één groep die advies kreeg. Alle cursisten
kregen telkens een overzicht van onderdelen die al waren afgerond en
nog gedaan moesten worden. Voor de groep met advies werd daarbij een
aanbeveling getoond voor het volgende onderdeel.
Half juni ging de cursus uit de lucht en kon het onderzoeksteam aan de
slag met het analyseren van de gegevens. Uiteindelijk startten 808 studenten
de cursus en werd meer dan 5000 keer een onderdeel afgerond. Van
deze groep behaalde 419 studenten de eindstreep; zij ontvingen een
certificaat. De resultaten van het experiment met het systeem zijn positief:
in de experimentele groepen werden meer onderdelen afgerond en
behaalden meer cursisten de eindstreep, zij het niet in een hoger tempo.
Deze resultaten leidden meteen tot nieuwe vragen: welke informatie kan
het best worden gegeven voor het bereiken van maximale effectiviteit?
In de huidige toepassing is gekozen voor succesvolle afsluiting van een
onderdeel, maar misschien leidt het geven van informatie over het aantal
tentamenpogingen of oordelen van studenten tot betere resultaten?
En misschien is het zinvol om rekening te houden met studentkenmerken,
bijvoorbeeld studenten van vergelijkbare leeftijd kozen onderdeel ‘x’.
Hoewel dit soort vragen nog beantwoord moeten worden, heeft het
experiment nu al aangetoond dat met relatief eenvoudige technologische
middelen studenten ondersteund kunnen worden bij hun beslissingen
voor verdere studie.
Voor veel studenten was de minicursus zelf ook een experiment, de eerste
ervaring met een online cursus en de “mysteries” van het Internet. De reacties
op de cursus waren in het algemeen erg positief. Eén van de cursisten
vergeleek de cursus met een ‘doos bonbons: allemaal kleine lekkernijen.’
Alle cursisten willen we langs deze weg nogmaals bedanken voor hun
deelname.
Bert van den Berg
René van Es
José Janssen
Colin Tattersall
(cursusteam)