Bodemvisie, maart 2010 - Provincie Utrecht

De bodem biedt meer!
voorziening te kunnen (blijven) beschikken en te zorgen dat voldoende kwelwater
van goede kwaliteit beschikbaar is voor kwelafhankelijke ecosystemen.
Aanpak
Wij gaan onderzoeken op welke manier wij onze bijdrage op basis van onze
ambities in deze Bodemvisie vorm kunnen geven. Hierbij richten wij ons enerzijds
op de bescherming van de kwaliteit en kwantiteit van het grondwater en
anderzijds op de verbindende factor van de ondergrond voor de verschillende
vormen van bodemgebruik.
Figuur 4.7: Schematische weergave Utrechtse Heuvelrug.
De vele gebruiksfuncties en projecten ter verbetering van de ruimtelijke kwaliteit
op de Heuvelrug hebben een relatie met de ondergrond. Tot nu toe ontbreekt
een overzicht van wat de verschillende functies en projecten betekenen
voor een duurzaam bodemgebruik. Van belang zijn zowel onze ambitie voor
het inbrengen van de ondergrondlaag bij de bovengrondse inrichting als onze
ambitie voor het goed laten aansluiten van het bestaand bodemgebruik op de
eigenschappen van het bodem- en watersysteem. Een specifieke ambitie voor
de Utrechtse Heuvelrug formuleren wij in een later stadium.
4.2.4. Energie uit de bodem
Probleemanalyse
Het stimuleren van duurzame energie is één van de doelstellingen van ons college.
Bodemenergie kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Er zijn verschillende
systemen, zoals warmte-koude opslag en geothermie, met elk hun
eigen problematiek door verschil in techniek, diepte, wetgeving en groeipotentie.
Warmte-koude opslag (WKO) is een vorm van bodemenergie waarbij koude en
warmte wordt opgeslagen en teruggewonnen in relatief ondiepe bodemlagen
(vaak tussen 20 en 150 meter diepte). Op deze diepte bevinden zich ook verontreinigingen,
wordt drinkwater gewonnen en bevinden zich andere gebruiksfuncties.
Het aantal WKO systemen kent een sterke groei, waardoor steeds
meer WKO systemen elkaar in de weg zitten. Systemen kunnen elkaar daardoor
negatief beïnvloeden, waardoor het energetisch rendement van de systemen
kleiner wordt (interferentie). Ook komen steeds meer WKO systemen in conflict
met andere functies zoals drinkwaterwinningen of ondergrondse infrastructuur
zoals parkeerkelders. Daarnaast nemen de risico’s voor verslechtering
van de grondwaterkwaliteit verder toe bij een verkeerde aanleg of een verkeerd
beheer van de systemen.
Bij geothermie wordt van nature aanwezige aardwarmte op grote diepte gewonnen
voor het verwarmen van gebouwen of kassen. Aardwarmte wordt vaak dieper
dan 2.000 meter gewonnen. Op deze diepte is het grondwater erg zout en
kan dit grondwater in de provincie Utrecht niet voor andere doeleinden gebruikt
worden. In de provincie Utrecht is er belangstelling voor geothermie, maar is er
grote onzekerheid over de geschiktheid van diepe bodemlagen voor het toepassen
van geothermie. Dit vormt een belangrijk knelpunt voor de verdere ontwikkeling
van geothermie in de provincie Utrecht.
39
Provincie Utrecht