Overheid ICT - Sdu

De Europese
dimensie van
overheid en ICT
Europa heeft steeds meer invloed op de inzet van ICT binnen
de overheid. Welke ontwikkelingen spelen er en hoe zijn die van
invloed op overheidsinstellingen? En hoe kunnen overheden
tekst: evert-jan mulder
zich voorbereiden op Europese ontwikkelingen?
Kijkend naar de Europese
beleidsagenda zijn twee
domeinen te benoemen die
hoogst actueel zijn als het
gaat om de inzet van ICT
binnen de overheid. In de eerste plaats
speelt ICT een belangrijke rol bij wet- en
regelgeving van de Europese Commissie.
Bekende voorbeelden hiervan zijn de Dienstenrichtlijn
en INSPIRE, beide zijn eind
2006 aangenomen. De Dienstenrichtlijn
schrijft voor dat alle Europese lidstaten hun
administratieve procedures voor bedrijven
langs elektronische weg moeten vormgeven.
INSPIRE richt zich op een EU-brede harmonisatie,
ontsluiting en uitwisseling van geografische
informatie. Zonder overdrijven
kan worden gesteld dat beide richtlijnen
inmiddels het richtinggevend kader zijn
voor het administratieve respectievelijk het
geodomein van de e-overheid.
Beide richtlijnen vergen een stevige inspanning
op nationaal niveau, waarbij samenwerking
tussen een groot aantal partijen is
vereist. Daartegenover staan forse opbrengsten:
verlichting van administratieve lasten
voor bedrijven, verbetering van de dienstverlening,
efficiënter beheer van gegevens,
innovatie door het bedrijfsleven.
Een tweede ontwikkeling is de belangrijke
rol die ICT speelt bij het beleid van de Europese
Commissie rondom eGovernment.
Naast de bekende benchmarks, uitwisseling
van best practices en het toekennen van
awards, heeft de Commissie recent een
nieuw en niet onbelangrijk instrument in
gebruik genomen: de ‘grootschalige pilot’.
Met deze pilots probeert de Commissie pan-
Europese oplossingen en zogenaamde High
Impact Services te ontwikkelen. Voorbeeld
van zo’n pan-Europese oplossing is het
mogelijk maken van het gebruik van de
elektronische identiteit (DigiD) over de
grenzen heen. Bij een High Impact Service
kan gedacht worden aan dienst als ‘eProcurement’(elektronisch
aanbesteden). Hierbij
wordt nagedacht over zaken als een elektronische
kluis voor bedrijven (bij aanbestedingen),
over e-factureren en over een elektronische
identiteit voor bedrijven. Door op
deze manier aanbe stedings- en inkoopprocedures
te vereenvoudigen en te stroomlijnen
kunnen overheid en bedrijfsleven honderden
miljoenen besparen.
Overnemen, vormen en delen
ICT staat hoog op de Europese agenda. Wat
betekent dit voor Nederlandse overheden?
Welke belangen zijn hiermee voor hen
gemoeid? In de eerste plaats moeten overheidsinstellingen
ervoor zorgen dat ze EUbeleid
op tijd en adequaat implementeren.
EU-beleid heeft namelijk
vaak gevolgen voor processen en
systemen, zoals de Dienstenrichtlijn
en inspire laten zien. Naast
inspanningen die door individuele overheden
moeten worden geleverd, vraagt dit om
een zorgvuldige implementatiestrategie op
nationale schaal. Bovendien moet Nederlands
beleid congruent zijn met EU-beleid.
Nederlandse overheidsorganisaties hebben
vaak een goede reputatie als het gaat om de
kwaliteit van beleid en uitvoering. Vooral de
grote uitvoeringsorganisaties staan bekend
als toonaangevend bij het innovatief gebruiken
van ICT-toepassingen. Concepten en
oplossingen die door Nederlandse overheden
zijn ontwikkeld kunnen dikwijls ook op
Europese schaal worden toegepast. De Europese
Commissie is zeer ontvankelijk voor
goede ideeën en suggesties uit de lidstaten.
Een bekend voorbeeld zijn de Nederlandse
webrichtlijnen, die min of meer een-op-een
zijn overgenomen door de Europese Commissie
en nu in heel de EU worden gebruikt.
24
sdu select
overheid & ict 2009