Rode pluche niet meer als einddoel - Theater Instituut Nederland

Ma-thesis - Jenneke den Bol, 0164720
om kunst en volk elkaar te laten vinden. Plasterk heeft aangegeven dat wat hem betreft kunst niet
dienstbaar is aan welk politiek doel of welke macht dan ook. Kunst zou alleen dienstbaar zijn aan
zichzelf, of hoogstens aan een opdrachtgever en uiteindelijk aan de toeschouwer. Ook zou
vernieuwing volgens hem ook juist buiten de grote organisaties plaats kunnen vinden. Interessant is
dat de beleidsplannen wel degelijk een doel lijken na te streven. Er wordt gekozen voor clustering om
de fragmentering van het toneelbestel tegen te gaan en het publiek terug de theaters in te krijgen. Het
beleid om doorstroming te bevorderen past binnen deze clusterende beweging. In het kader van de
bevindingen uit dit onderzoek is het de vraag of het voorgestelde basisinfrastructuur voldoende ruimte
zal laten voor de nieuwe generatie theatermakers. Door het formuleren van beleid probeert een
overheid bepaalde maatschappelijke ontwikkelingen te sturen. De huidige regering spreekt van
excellentie en ruimte bieden aan ongekend toptalent waardoor doorstroommogelijkheden naar onder
andere de grote zaal ontstaan, nieuwe inzichten ontwikkeld en toegepast worden en Nederland
deelneemt aan internationaal debat en reflectie. Van belang is dat minister Plasterk voldoende
mogelijkheden zal bieden aan de nieuwe generatie theatermakers en niet teveel zal proberen deze
kunstenaars een structuur op te leggen. De huidige plannen in de basisinfrastructuur zijn
geformuleerd door de huidige gevestigde orde en niet door de toekomstige leiders in het toneel. Juist
door in te zien dat iedere beginnende theatermaker in vrijheid een signatuur moet kunnen
ontwikkelen, door de beweging te erkennen waarin gezocht wordt naar een intieme en directe relatie
met het publiek en door vast te stellen dat de nieuwe generatie zich niet meer ontwikkelt met de grote
schouwburgzaal als einddoel, kan er de komende jaren een florend Nederlands toneelbestel vorm
krijgen. Juist de toneelmakers moeten door artisticiteit de dynamiek van de toneelwereld steeds
opnieuw bepalen. De overheid moet hier in de basisinfrastructuur de mogelijkheden voor scheppen.
5.5 Deelconclusie
In dit hoofdstuk werd duidelijk dat er binnen de gevestigde orde een tweedeling te zien is tussen vooren
tegenstanders van clustering en daarom is het onmogelijk om vast te stellen of er over
doorstroming een verschil in visie is tussen de gevestigde toneelmakers als geheel en de nieuwe
theatermakers. De voorstanders van clustering vragen aandacht voor criteria van de
theatervakopleidingen. Ook wordt het voorstel gedaan om de regieopleiding met twee jaar te
verlengen waardoor regisseurs beter voorbereid zouden zijn op het maken van lijsttheater. Na
afronding van de vakopleiding zou er en sterke artistieke selectie plaats moeten vinden.
Afgestudeerden zouden zich moeten ontwikkelen bij de productiehuizen en stadsgezelschappen. De
productiehuizen krijgen de ontwikkelingstaak in de basisinfrastructuur. Eigen groepen van
afgestudeerden dienen zich aan te sluiten bij gevestigde organisaties. Wat betreft de doorstroom naar
de grote zaal zou er een angst zijn bij de nieuwe theatermakers waardoor weinigen het aandurven om
voorstellingen voor deze discpline te maken. Tevens wordt gesteld dat er een kwalitatief probleem zou
bestaan waardoor er te weinig toonaangevende makers klaar zouden staan voor de grote zaal.
Tegenstanders van clustering vragen aandacht voor de autonomie van nieuwe theatermakers.
Afgestudeerden zouden zelf moeten kunnen kiezen waar ze zich willen ontwikkelen. Daarbij zouden
de productiehuizen en de grote gezelschappen niet de enige plek moeten zijn. Ook voor eigen
initiatieven en ontwikkeling bij kleine gezelschappen zou ruimte moeten zijn. Niet alleen de grote
gezelschappen zouden de keurmeesters moeten zijn die bepalen wie en op welke plek verder aan het
werk kan. Bij de productiehuizen zou ervaring opgedaan moeten kunnen worden in de grote zaal.
66