Jaarverslag CIM-Commissie 2010 Lees voor - Umcg

Jaarverslag 2010
Centrale Incidenten
Melding-commissie

Jaarverslag 2010
Centrale Incidenten Melding-commissie
Universitair Medisch Centrum Groningen
Mei 2011
CIM11.0036

Jaarverslag CIM 2010
Inhoudsopgave
1 Samenvatting ...........................................................................................................................3
2 Inleiding en Visie.......................................................................................................................4
2.1 Rollen en verantwoordelijkheden binnen het VMS-IMS.....................................................5
3 Incidenten: meldingen en maatregelen (decentraal) .................................................................7
3.1 Overzicht UMCG in getallen..............................................................................................7
3.1.1 Incidenten naar type...................................................................................................8
3.1.1.1 Medicatie-incidenten..........................................................................................9
3.1.1.2 Valincidenten ....................................................................................................10
3.1.1.3 Incidenten met medische hulpmiddelen ...........................................................11
3.1.1.4 Overige incidenten............................................................................................11
3.2 Hoeveel gevallen nader onderzoek?.................................................................................12
3.3 Maatregelen voorgesteld door DIM’s ..............................................................................12
3.3.1.1 Algemeen .........................................................................................................12
3.3.1.2 Aandacht voor (veilig) melden ..........................................................................13
3.3.1.3 Opleiding..........................................................................................................13
3.3.1.4 Medische Middelen ..........................................................................................13
3.3.1.5 Communicatie en overdracht............................................................................13
3.3.1.6 Medicatie..........................................................................................................14
3.3.1.7 Medische Apparatuur / Pompen .......................................................................15
3.3.1.8 Vallen................................................................................................................15
4 Activiteiten CIM en UMCG-brede verbetervoorstellen ..........................................................16
4.1 CIM-DIM bijeenkomsten.................................................................................................16
4.2 Aciviteiten CIM op gebied van ICT...................................................................................17
4.3 Activiteiten CIM op gebied van medicatie .......................................................................18
4.4 Activiteiten CIM op gebied van medische middelen ........................................................19
5 Conclusies en aanbevelingen..................................................................................................20
Bijlagen:
Bijlage 1: Leden van de CIM-commissie
Bijlage 2: Kengetallen per functiefamilie
Pagina 2 van 24

Jaarverslag CIM 2010
1 Samenvatting
Dit is het tweede jaarverslag van de Centrale Incidenten Melding-commissie (CIM) van het UMCG.
Na een inleiding over de visie van de CIM (hoofdstuk 2) wordt ingegaan op de analyse van
meldingen in het incident meldsysteem (IMS) en wat daar op decentraal niveau (DIM, hoofdstuk 3)
en centraal niveau (CIM, hoofdstuk 4) mee gedaan is. Tot slot wordt aangegeven welke specifieke
veranderingen de CIM voorstaat in het jaar 2011 (hoofdstuk 5).
Bij de invoering van het Veiligheidsmanagementsysteem (VMS) in het UMCG is de CIM ingesteld:
eerst in oprichting als vervanging van de FONA-commissie (mei 2008), later in de geleding zoals
opgenomen in het reglement (oktober 2008). In 2010 is de vertegenwoordiging van de verpleging
in de CIM uitgebreid met een vertegenwoordiger voor volwassenen (IC) verpleging, waardoor een
completer beeld ontstaat van behandeling en verzorging in het UMCG. Daarnaast heeft in 2010 een
wisseling van voorzitter plaatsgevonden.
In 2009 was het motto “verbeteren begint bij melden”. In 2010 is een cultuur ontstaan van melden
is beter dan niet melden, maar het werkelijk nut kan duidelijker gemaakt worden. Het aantal
meldingen stagneert vergeleken met voorgaande jaren en continue aandacht voor veilig incident
melden blijft nodig. In dit kader moet zowel op centraal als decentraal niveau beter zichtbaar
gemaakt worden wat resultaten zijn van verbeteracties.
Het kost veel tijd om meldingen af te handelen voor DIM’s. Zeker in tijden van bezuiniging zoals
2010 en 2011 heeft dat zijn weerslag op het functioneren van het VMS-IMS systeem en de DIM-
CIM organisatie.
In 2010 zijn in het UMCG in totaal zo'n 3450 incidenten gemeld, waarvan bijna 1400 medicatie
incidenten, ofwel ruim 40% van het totaal aantal incident meldingen. De CIM, de afdeling Klinische
Farmacie & Apotheek en Expertgroep Kwaliteit willen het aantal medicatie incidenten de komende
jaren flink terugdringen door te kiezen voor een ziekenhuisbrede aanpak.
De CIM heeft in 2010 de meer ingewikkelde vraagstukken van DIM’s opgepakt met grondige
analyse en soms langdurige communicatie trajecten. De CIM wil meer proactief optreden door
onder andere op de deskundigheidsgebieden in de CIM trendanalyses te doen en spiegelinformatie
te verzamelen. De visie van de CIM hierop is gepresenteerd tijdens de CIM-DIM bijeenkomsten in
juni en november.
Pagina 3 van 24

Jaarverslag CIM 2010
2 Inleiding en Visie
Beroepsbeoefenaren in de zorg zijn wettelijk verplicht incidenten en calamiteiten te melden. Het
Ministerie van Volksgezondheid heeft de ziekenhuizen in verband daarmee een aantal
verplichtingen opgelegd, met als doel het inzichtelijk maken van de resultaten van een zorginstelling
(op het gebied van patiëntveiligheid). Aannames daarbij zijn dat:
• de veiligheid van de patiëntenzorg gewaarborgd moet zijn,
• mensen fouten kunnen maken,
• structurele aandacht voor (bijna) incidenten de kwaliteit van de gezondheidszorg verbetert.
Sinds 1 januari 2009 is de afspraak dat:
- de Centrale Incidenten Melding-commissie (CIM) rapporteert over ontwikkelingen
ziekenhuisbreed en afdelingsoverstijgende - of sectoroverstijgende aspecten van meldingen die te
maken hebben met risico’s voor de patiëntveiligheid in het UMCG;
- de Decentrale Incidenten Melding-commissies (DIM) rapportages maken voor hun afdeling (en
sector) en deze tevens sturen naar de CIM.
De CIM vergadert elke veertien dagen en behandelt diverse onderwerpen zoals in het CIM
reglement 1 staat aangegeven.
Samenstelling van de commissie in 2010 is weergegeven in bijlage 1. In het verslagjaar heeft een
wisseling plaatsgevonden van voorzitter. Cees van Minnen heeft tijdens de CIM-DIM bijeenkomst
in juni 2010 afscheid genomen van de CIM, CIM-lid Martin Grapengeter heeft hem opgevolgd als
voorzitter. Daarmee is een vacature ontstaat voor een medisch specialist. In overleg met het CdC
overleg wordt gezocht naar invulling van de vacature; de vacature is tot op heden niet ingevuld. De
vacature voor een lid, deskundige medische hulpmiddelen ontstaan in 2009 is per 1 juni 2010
ingevuld door Jintiene Zeilstra, stafadviseur medische hulpmiddelen. De vertegenwoordiging van de
verpleging in de CIM is eveneens per 1 juni 2010 uitgebreid met een vertegenwoordiger voor
volwassenen (IC) verpleging, ingevuld door Herman Wever, regieverpleegkundige ICV.
Visie van de CIM is dat het melden van incidenten organisatiebreed een vanzelfsprekendheid is. Dit
veronderstelt dat de medewerkers in het UMCG de positieve effecten van het melden ook in de
praktijk terug zien en vertrouwen op de veiligheid van “niet-anoniem” melden. Het behandelen van
de incident meldingen en doorvoeren van verbeteringen is een gezamenlijke verantwoordelijkheid
van alle medewerkers van een afdeling.
Dit kan alleen als er een bijbehorende cultuuromslag plaatsvindt.
In september is begonnen met het evalueren van de werkwijze van de CIM en de wijzigingen die
nodig zijn om meer proactief te werken in 2011. Het document Visie CIM is uitgekomen in
december 2010 met als ondertitel: DE VRIJBLIJVENDHEID VOORBIJ. De Visie van de CIM wordt
meegenomen in de evaluatie van het VMS-IMS en de rol van DIM en CIM daarin.
1 CIM reglement RvB/228.604.
Pagina 4 van 24

Jaarverslag CIM 2010
2.1 Rollen en verantwoordelijkheden binnen het VMS-IMS
Vrijblijvendheid voorbij betekent dat iedereen zijn of haar eigen verantwoordelijkheid neemt.
De figuur laat zien dat iedere incident melding aandacht vraagt op verschillende niveaus binnen de
organisatie. Verschillende niveaus, die ieder een eigen verantwoordelijkheid hebben in het gehele
proces.
Figuur 1: Lijn-kwaliteit versus de kwaliteitssignalering
Op het niveau van de medewerker is het belangrijk dat er altijd een melding wordt gedaan van een
incident of bijna incident. In 2010 lijkt de stijging van incidenten af te nemen. Als het aantal
incidenten feitelijk daalt, is dit een goede ontwikkeling. Als 'meldingstrouw' afneemt zullen we hier
aandacht aan moeten geven. Het onderzoek naar de werkelijke aantallen en de meldingstrouw per
afdeling zal in 2011 aandacht krijgen bij de ontwikkeling van spiegelinformatie voor afdelingen,
sectoren en op niveau van UMCG.
Op afdelingsniveau is een open cultuur rond incidentmeldingen essentieel. Hier moet het adagium
zijn dat we allen, zowel organisatie als professional van incidenten kunnen/ moeten leren. Dit om
beter te worden en erger te voorkomen.
Binnen afdelingen moet aandacht zijn voor incidentmeldingen en moeten DIM commissies de
ruimte hebben om hun werkzaamheden te doen en de verantwoordelijkheid nemen incidenten en
bijna incidenten op professionele wijze te behandelen. Afdelingen dienen structureel aandacht te
besteden aan veiligheidsmanagement.
Op het niveau van de sectoren en de Raad van Bestuur vindt het bestuur en beheer plaats. De Raad
van Bestuur formuleert het beleid mede op grond van externe wet -en regelgeving. Hier moet de
uitstraling zijn dat het melden van incidenten en bijna incidenten serieus genomen wordt en
wezenlijk kan bijdragen tot een beter functioneren van de organisatie en het functioneren van
medewerkers, en daarmee aan patiëntveiligheid in het UMCG.
De CIM heeft vanuit haar positie contacten met de verschillende partijen en wil daar verbindend in
zijn. Doel moet zijn dat incident management in het UMCG één geheel is, gedragen door de
organisatie en ingevuld door de medewerker.
Aanbevelingen om de cultuur zo te veranderen dat hiervoor meer bewustzijn ontstaat zijn
verwoord in hoofdstuk 5 van dit jaarverslag.
Pagina 5 van 24

Jaarverslag CIM 2010
Intermezzo 1: Best Practice DIM Interne Geneeskunde, DIM-CIM bijeenkomst 24 nov. 2010.
Patiëntveiligheid 2 en de rol van de patiënt? 3
2 Willems, R. (2004). Hier werk je veilig, of hier werk je niet. Sneller Beter - De veiligheid in de zorg.
Eindrapportage Shell Nederland. Den Haag: Shell Nederland.
3 www.mijnveiligezorg.nl
Pagina 6 van 24

Jaarverslag CIM 2010
3 Incidenten: meldingen en maatregelen (decentraal)
De CIM haalt voor de kwantitatieve -en kwalitatieve analyse op ziekenhuisniveau, de basisgegevens
aantal meldingen, type incidenten, ernst en oorzaken, uit het digitaal IMS. Daarnaast is zicht op
decentraal genomen verbetermaatregelen via de kwartaalrapportages van de verschillende DIM’s.
Ook worden in de CIM afdelingsoverstijgende meldingen behandeld. De CIM adviseert vervolgens
de RvB, de (sector)directeuren en de afdelingshoofden over het nemen van sectorbrede en
ziekenhuisbrede corrigerende- of verbetermaatregelen die de patiëntveiligheid aangaan.
De CIM ziet tevens als taak te signaleren welke verbetervoorstellen centraal gecoördineerd kunnen
worden, om ziekenhuisbreed invoering te vergemakkelijken en te voorkomen dat op decentraal
niveau elke afdeling zelf het wiel uitvindt.
3.1 Overzicht UMCG in getallen
In 2010 zijn in totaal 3452 digitale meldingen gedaan (tabel 1). Het aantal meldingen neemt steeds
minder toe in vergelijking met voorgaande jaren. De CIM denkt daarom dat er zowel op decentraal
niveau als centraal niveau meer aandacht nodig is voor communicatie rondom implementatie van
verbetermaatregelen: melden is verbeteren, maar meer melden vraagt zichtbaar resultaat in
verbetervoorstel en aantal meldingen. In 2010 is de categorie agressie incidenten gerelateerd aan
patiëntenzorg geïntroduceerd voor het Universitair Centrum Psychiatrie.
Tabel 1: Meldingen in IMS 2010 2009 2008 2007
Medicatie incidenten 1439 1399 448 418
Valincidenten 290 316 219 210
Agressie incidenten Psychatrie 53 - - -
Overige incidenten 1670 1670 375 225
Totaal 3452 3385 1042 853
Figuur 2 geeft weer hoe de meldingen zijn verdeeld naar risico inschatting door de melder. Ervaring
is wel dat de risico-inschatting van de melding regelmatig aangepast wordt na analyse door de DIM.
Het aantal calamiteiten gemeld in het IMS is laag. Reden hiervoor is dat calamiteiten in het UMCG
een andere route volgen, doordat ze vallen onder de meldingsplicht naar de Inspectie
Gezondheidszorg (IGZ) en daarmee niet vallen onder 'veilig melden'-systematiek.
Figuur 2: Meldingen naar risico per sector in percentages
Pagina 7 van 24

Jaarverslag CIM 2010
Figuur 3: Meldingen naar functie per maand 2010
De meeste meldingen worden door verpleegkundigen gedaan (zie figuur 3). Van het totaal aantal
meldingen is 14% van de meldingen gedaan door artsen. Ook als dit percentage gecorrigeerd wordt
naar het aantal medewerkers in de functie arts of verpleegkundige (zie bijlage 2) betekent het nog
steeds dat meer meldingen komen van verpleegkundigen dan van artsen. De CIM is van mening dat
het goed zou zijn te onderzoeken waarom artsen minder incidenten lijken te melden en te bekijken
hoe artsen gestimuleerd kunnen worden meer te melden.
3.1.1 Incidenten naar type
De meldingen worden in het IMS onderverdeeld in vier categorieën namelijk val-, medicatie-,
agressie- en overige incidenten. Het totaalbeeld is vergelijkbaar met 2009. De categorie agressie,
gebruikt door de afdeling UCP, is in 2010 nieuw toegevoegd en komt op 1,5% van het totaal. Het
aantal meldingen in de categorie overig vormt 48% van het totaal van de meldingen. Meldingen met
betrekking tot medicatie nemen 42% van het totaal aantal in. Ongeveer 8% van de meldingen gaat
over een valincident. Onder de categorie overig vallen o.a. de incidenten met medische
hulpmiddelen, ongeveer 10% van het totaal.
Figuur 4: Meldingen naar categorie 2009 versus 2010
Hieronder wordt meer in detail ingegaan op de verschillende typen incidentmeldingen.
Pagina 8 van 24

Jaarverslag CIM 2010
3.1.1.1 Medicatie-incidenten
Het grootste deel van alle meldingen in het IMS betreft net als in 2009 incidenten met betrekking
tot medicatie (42%). Veel patiënten in het UMCG gebruiken diverse soorten geneesmiddelen.
Tussen het voorschrijven van een recept en het toepassen van een geneesmiddel zitten veel
stappen en in elke stap kan onbedoeld iets verkeerd gaan. Uit nadere analyse van gegevens uit het
IMS blijkt dat de meeste incidenten plaatsvinden tijdens het proces van voorschrijven en tijdens het
toedienen van geneesmiddelen, zoals ook te zien is in onderstaande figuur. De
medicatieopdrachten zijn onjuist of onvolledig, de medicatie wordt toegediend aan de verkeerde
patiënt of er wordt een verkeerde dosering gegeven. Op de meeste afdelingen is de problematiek
vergelijkbaar.
Om het aantal medicatiegerelateerde incidenten flink terug te kunnen brengen in de komende jaren
is de CIM van mening dat er een UMCG brede aanpak noodzakelijk is. Te beginnen met de
risicoprocessen voorschrijven en toedienen van medicatie (zie figuur 5).
Deze aanpak is besproken in de Expertgroep Kwaliteit, hetgeen resulteert in een UMCG brede
werkgroep medicatieveiligheid, zoals aangegeven in aanbeveling 5 in hoofdstuk 5.
30,0
25,0
25,5
20,0
%
15,0
14,6
13,0
13,6
10,0
5,0
0,0
bestelling niet, verkeerd of onvolledig gedaan
verkeerde opslag
niet of verkeerd uitgezet voor toediening
niet, te laat of verkeerd geleverd
opdracht ontbreekt, verkeerd, onvolledig of onduidelijk
Figuur 5: Medicatie incidenten naar processtap
opdracht verkeerd uitgewerkt
toediening aan verkeerde patiënt
geneesmiddel meerdere keren toegediend
geneesmiddel niet toegediend
geneesmiddel op verkeerde tijd toegediend
geneesmiddel te snel/langzaam per infuus toegediend
verkeerd geneesmiddel toegediend
verkeerde dosis toegediend
verkeerde toedieningsweg gebruikt
extravasatie
overig, nl
Als oorzaak van een medicatie incident wordt door de melders in de meeste gevallen de factor
‘vergissing of vergeten’ genoemd, gevolgd door ‘afspraak/protocol niet gevolgd’ (zie figuur 6).
Pagina 9 van 24

Jaarverslag CIM 2010
Figuur 6: Oorzaak medicatiefout aangegeven door melders
Omdat ‘vergissen of vergeten’ ervaren wordt als een ‘uitvlucht’ en ‘protocol niet nageleefd’ een
aparte vraag is, wordt in 2011 bij de nieuwe release hieraan aandacht besteed.
Medicatieveiligheid krijgt steeds breder aandacht. Door de verschillende DIM’s is een groot aantal
verbetervoorstellen geformuleerd rondom medicatieprocessen (zie hoofdstuk 3.3). Met name
rondom de risicoprocessen voorschrijven, klaarmaken en toedienen van medicatie, en de controle
stappen daarin door een tweede persoon, lopen diverse initiatieven.
De week van de Patiëntveiligheid had in 2010 als thema ‘Medicatieveiligheid’. Tijdens de DIM-CIM
bijeenkomst in dezelfde week is aandacht besteed aan ‘Best Practices’ op dit gebied (zie verder
hoofdstuk 4).
3.1.1.2 Valincidenten
De tweede groep meldingen (8%) betreft valincidenten. Het betreft nagenoeg alleen klinische
opnames. De meeste valincidenten hebben geen of weinig gevolgen voor de patiënt. Wanneer er
wel gevolgen zijn betreft het een valincident bij het gebruik van hulpmiddelen, bij het lopen of bij
een val uit bed (in figuur 7 oranje en rood).
Door de DIM’s zijn verbetervoorstellen gedaan om valincidenten te beperken (zie hoofdstuk 3.3).
Pagina 10 van 24

Jaarverslag CIM 2010
Figuur 7: Valincidenten naar type en gevolg
3.1.1.3 Incidenten met medische hulpmiddelen
In 2010 zijn in het IMS 316 meldingen met apparatuur en medische hulpmiddelen gedaan, bijna
10% van het totaal aantal meldingen. Naast het IMS bestaat ook een papieren systeem waardoor het
totaal aantal meldingen over materialen en apparatuur lastig te achterhalen is. In 2011 wordt
bekeken hoe een integratie van beide systemen mogelijk is.
Door de melders worden vaak factoren als gebrek aan standaardisatie, gebrek aan deskundigheid
met betrekking tot gebruik, gebrek aan onderhoud en borging genoemd als oorzaak van een (bijna)
incident.
In reactie hierop zijn op het gebied van medische hulpmiddelen meerdere standaardisatieprojecten
in gang gezet (zie ook hoofdstuk 4). Hierbij zijn borging in de organisatie met betrekking tot
onderhoud, opleidingen en protocollering de belangrijkste aandachtspunten.
3.1.1.4 Overige incidenten
De derde groep meldingen betreft de categorie overig, dit is over 2010 niet anders dan in het
voorgaande jaar (2009 49% versus 2010 48%). In onderstaande grafiek zijn de overige incidenten
uitgesplitst naar type. De meldingen met betrekking tot materialen, instrumenten, apparatuur en
ICT en problemen met betrekking tot afstemming en communicatie vormen bijna de helft van het
aantal meldingen in deze categorie.
In de release van 2011 van het IMS is het onderdeel overig aangepast naar ondercategorieën.
Pagina 11 van 24

Jaarverslag CIM 2010
Figuur 8: Overige incidenten naar type 2009 versus 2010
3.2 Hoeveel gevallen nader onderzoek?
In het geval van een calamiteit wordt deze gemeld bij de IGZ door de dienstdoend directeur.
Daarop wordt onderzoek gedaan met PRISMA-methodiek, waarna verbeterpunten worden
besproken met de afdeling en de IGZ. De PRISMA-boom wordt in het IMS gezet als
overeenstemming is bereikt met IGZ. Als het gaat om een ernstig (bijna) incident, kan het
afdelingshoofd of de DIM opdracht geven tot een PRISMA. De PRISMA-boom wordt in het IMS
gebracht bij de melding, waarna in overleg verbetermaatregelen worden genomen.
In 2010 zijn 13 calamiteit in het systeem aangegeven, waarvan twee een complicatie bleken. Van
deze calamiteiten is geen PRISMA-boom in het IMS terug te vinden.
In september is er een brief van de RvB verstuurd aan afdelingshoofden om aandacht te vragen voor
het aantal artsen dat een PRISMA kan uitvoeren. Er hebben zich 14 artsen voor de tweedaagse
PRISMA cursus aangemeld; er zijn 13 ondersteuners, verdeeld over UMC-staf en sectoren, opgeleid
in 2010.
3.3 Maatregelen voorgesteld door DIM’s
De kwartaalrapportages van de DIM’s vormen voor de CIM essentiële input. De CIM is daarom blij
te constateren dat de kwartaalrapportages in 2010 vaker aangeleverd zijn dan in 2009, mede
doordat de sectordirecteuren in hun kwartaaloverleg met afdelingshoofden in 2010 de
kwartaalrapportage van de DIM’s bespreken. In de 4 kwartaalrapportages staan vele
verbetervoorstellen, welke door de CIM bewust meegenomen genoemd zijn in haar eigen
kwartaalrapportages. Vooral als informatie voor elkaar (niet het wiel opnieuw uitvinden) en het
delen van successen of ‘Best Practices’. Het past tevens goed in de visie van de CIM ten aanzien van
het zichtbaar maken van verbeterresultaten. De diversiteit aan verbetervoorstellen maakt echter
ook dat het nu belangrijk is op verschillende gebieden te komen tot een ziekenhuisbrede aanpak en
een ‘Best Practice’ te beschrijven voor het UMCG.
In dit jaarverslag is geprobeerd een overall samenvatting te geven van de verschillende
verbetervoorstellen en adviezen. Onderverdeling is aangebracht in categorieën algemeen, aandacht
voor veilig melden, opleiding, medicatie, medische hulpmiddelen, ICT en vallen.
De maatregelen en adviezen die hier genoemd zijn, worden meegenomen door de deskundigen in
de CIM, de staf kwaliteit en de IMS gebruikersgroep.
3.3.1.1 Algemeen
- Een aantal DIM's meldt dat er niet voldoende tijd is om naast reguliere werkzaamheden tijd
te vinden om meldingen in de DIM te bespreken. Dit moet worden meegenomen in de
evaluatie van het incidentmelding systeem (incl. DIM-CIM structuur).
Pagina 12 van 24

Jaarverslag CIM 2010
- Het is belangrijk aandacht te besteden aan de terugkoppeling van de meldingsafhandeling
naar de melder (via het IMS, mail of brief).
- Het volgen van de PRISMA-training door artsen en verpleging is nuttig om beter inzicht te
hebben bij het nadenken over verbetermaatregelen bij incidenten.
- In het IMS is een actielijst met verbetermaatregelen aan te maken die door de DIM
opgevolgd kunnen worden.
- Hoeveel waarde wordt er binnen het UMCG gehecht aan de classificatie in ernst van de
meldingen? Als hier veel waarde aan wordt gehecht en er statistische berekeningen op
worden toegepast lijkt het zinvol om de classificatie door de melder uit het systeem te halen
en te proberen dit objectiever te beoordelen. Doel: bewustwording van risicofactoren bij de
melder.
3.3.1.2 Aandacht voor (veilig) melden
Bij de meeste DIM’s zijn maatregelen om de aandacht voor melden te blijven houden of te
vergroten, terugkerend. Dit is onder andere gedaan door middel van klinische lessen, (bij- en
na)scholing, aandacht in werkoverleg, terugkoppelen van verbeteracties en dus zichtbaar maken dat
melden ook leidt tot verbeteringen in het proces, email/nieuwsbrief vanuit afdelingsleiding en/of
DIM.
Ook op centraal niveau moet er aandacht blijven voor veilig melden (zie aanbeveling 3, hoofdstuk
5).
3.3.1.3 Opleiding
Oorzaak van veel incidenten is het niet bekend zijn met of het ontbreken van protocollen, en het
niet deskundig gebruik van diverse (computer)applicaties. Veel verbetervoorstellen zijn dan ook
gericht op het gestructureerd inwerken en scholen van medewerkers en het vastleggen ervan. Met
name het gebruik van computerapplicaties als Poliplus, Sharepoint, EVS, complicatieregistratie,
DBC-registratie, X-Care aanvragen, incidentmelden, DocPortal etc. vraagt een (verplicht)
inwerktraject.
3.3.1.4 Medische Middelen
- Tijdens werkbesprekingen komt regelmatig aan de orde hoe belangrijk het is om
instrumentarium van te voren te controleren en ook na afloop van de ingreep goed aan te
vullen of te vervangen.
- Op diverse plekken wordt een lijst bijgehouden van defecte antidecubitus-matrassen en
gecommuniceerd met afdeling Inkoop, onderdeel medische hulpmiddelen.
3.3.1.5 Communicatie en overdracht
Tien tot vijftien procent van de incidentmeldingen betreft afstemming en communicatie. Op
verschillende afdelingen (en zorgtrajecten) zijn daarom voor bepaalde processen checklists en
protocollen ontwikkeld, met name voor processen waarbij sprake is van informatieoverdracht.
Helderheid over hoofd- en medebehandelaarschap is van belang, net als het maken van duidelijke
afspraken en deze schriftelijk vast te leggen en te bespreken in een (werk)overleg. Ook korte lijnen
kunnen communicatie verbeteren.
Pagina 13 van 24

Jaarverslag CIM 2010
3.3.1.6 Medicatie
Rondom de risicoprocessen voorschrijven, klaarmaken en toedienen van medicatie en de controle
stappen daarin door een tweede persoon lopen diverse initiatieven. Daarnaast zijn op veel
afdelingen werkgroepen ingesteld die kijken naar verschillende processen rondom medicatie. Van
belang is nu echter een UMCG brede werkwijze te formuleren.
Voorstellen van DIM’s ingedeeld naar de medicatieprocessen:
Proces voorschrijven:
- Aandacht voor voorschrijven (van op- en afbouwschema’s) in het EVS.
Proces overschrijven/overdracht/logistiek
- Controle van de medicatie verantwoordingskaart aan de hand van een uitdraai van het
actueel medicatieoverzicht.
Proces afleveren/uitzetten
- Aandacht besteden aan afspraken rondom ‘medicatie in eigen beheer’ bij opgenomen
patiënten.
Proces bereiden/klaarmaken
- Voor medicatie in spoedeisende gevallen direct beschikbaar hebben van oplossingsschema
op de CSO.
Proces toedienen
- Medicatie en opdrachten altijd laten controleren door 2 e verpleegkundige.
- Paraferen voor daadwerkelijk toedienen aan de patiënt.
- Uniformeren van toedienetiketten met ruimte voor voldoende parafen.
- Niet geven of te laat geven van medicatie: een controleronde instellen na de late ronde voor
uitdelen van medicijnen, zodat gegarandeerd wordt dat de geneesmiddelen daadwerkelijk
worden toegediend.
- Toedienregistratie elektronisch in combinatie met barcodering
Pagina 14 van 24

Jaarverslag CIM 2010
Transmuraal proces:
- De mogelijkheid creëren een actueel medicatieoverzicht uit het EVS mee te geven bij
ontslag van de patiënt.
Het valt op dat relatief weinig maatregelen zijn voorgesteld met betrekking tot de processen
voorschrijven en uitwerken van medicatie terwijl uit de figuur in hoofdstuk 3.1 blijkt dat bijna 30%
van de incidenten betrekking heeft op deze processen. Maatregelen met betrekking tot toedienen
van medicatie richten zich met name op tweede controle en vastleggen van de controlemomenten.
Toedienen van high risk medicatie is onderdeel van VMS thema 8.
Zoals eerder aangegeven is de CIM met betrekking tot medicatie incidenten van mening dat er een
UMCG brede aanpak moet komen, waarbij informatie uit incidentanalyse, (prospectieve) risicoinventarisaties,
en de VMS thema’s bij elkaar moet komen.
3.3.1.7 Medische Apparatuur / Pompen
- Er zijn meldingen gedaan betreffende de nieuwe PCEA pompen: er is een discrepantie
tussen wat de display aangeeft en wat de pomp doet of de hoeveelheid infusievloeistof die
er nog is. Voorstel om voorlichting te krijgen over deze pompen via de coördinator APS
Anesthesiologie is gehonoreerd in 2010.
- De plek van een OPG-analyse apparaat is van belang mee te nemen in verhuis- en
verbouwplannen. OPG apparaat kon na verhuizing niet worden gebruikt voor een patiënt,
omdat het apparaat in de reanimatiekamer stond.
- Ontwikkelen van een richtlijn samenwerking röntgen en regieverpleegkundigen m.b.t.
aanpluggen van apparatuur.
Naar aanleiding van deze en andere meldingen is, door de CIM geadviseerd om scholing omtrent
Medische Middelen meer in de organisatiestructuur van het UMCG te borgen. Daarop is in
samenwerking met het Wenckebach Instituut, een scholingscarrousel ‘Medische Hulpmiddelen’
opgezet. Deze regelmatig terugkerende training is geaccrediteerd door de Accreditatiecommissie
van het Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden (zie ook hoofdstuk 5).
3.3.1.8 Vallen
- Het is belangrijk vanuit het management blijvend aandacht te besteden aan
‘vrijheidsbeperkende middelen’.
- Het aantal meldingen over verkeerd gebruik van fixatiemateriaal kan verminderd worden
door instructielessen te geven over ‘vrijheidsbeperkende maatregelen’.
- Door het bed op de laagste stand te zetten kunnen ernstige valpartijen worden voorkomen.
- Daar waar valpartijen vaker voorkomen of het risico groter is, is het verstandig deze
problematiek binnen de teams te bespreken.
- Door de fysiotherapeuten van de betreffende diagnosegroep is besloten een “badklapper”
te gaan hanteren waarin aandachtspunten worden genoteerd van elke patiënt die gaat
deelnemen aan een zwemsessie.
Pagina 15 van 24

Jaarverslag CIM 2010
4 Activiteiten CIM en UMCG-brede verbetervoorstellen
In de tweewekelijkse vergaderingen van de CIM zijn diverse afdelingsoverstijgende onderwerpen
behandeld. De onderwerpen komen binnen als rechtstreekse vraag aan de CIM, als incidentmelding
opengezet voor de CIM en als meldingen op Elders in het IMS. Deze meldingen worden
genummerd en opgevolgd. Voor een aantal meldingen is de doorlooptijd van de afhandeling bij de
CIM langer dan 6 maanden, dit heeft te maken met het afdelingsoverstijgende karakter, uitgebreide
analyse van de situatie en het zoeken naar oplossingen in samenwerking met diverse afdelingen en
directeuren, alvorens te komen tot een gedragen verbetervoorstel.
Daarnaast bekijkt de CIM de kwartaalrapportages van de DIM’s, en ook kan naar aanleiding van een
melding/onderwerp gericht gezocht worden in het IMS op trefwoord om te kijken of dergelijke
meldingen breder optreden.
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de voortgang en uitkomsten van in de CIM behandelde
onderwerpen.
4.1 CIM-DIM bijeenkomsten
De CIM heeft het verslagjaar tweemaal een CIM-DIM bijeenkomst georganiseerd.
Op 11 juni 2010 was het thema ‘CIM reloaded’ en is de Visie van de CIM gedeeld met DIM’s.
Daarnaast is op deze bijeenkomst gesproken over de samenwerking tussen DIM’s onderling en de
ondersteuning van de CIM daarbij.
De CIM-DIM bijeenkomst in november tijdens de week van de Patiëntveiligheid stond net als de
week van de Patiëntveiligheid zelf in het teken van ‘Medicatieveiligheid’. De DIM’s is gevraagd hun
Best Practices op dit gebied te delen. De Best Practices zijn op posters gezet, waarna aan de hand
van de posters gediscussieerd is. Opvallend was het aantal onderwerpen dat te maken had met
proces voorschrijven van medicatie (via het elektronisch voorschrijfsysteem). Daarnaast was
opvallend dat veel DIM’s met dezelfde problematiek worstelen. De CIM vindt dat met betrekking
tot medicatie(veiligheid) ziekenhuisbrede afspraken gemaakt moeten worden. Zie ook activiteiten
CIM op gebied van Medicatie.
Foto: Discussie tijdens de CIM-DIM bijeenkomst op 24 november 2010
Pagina 16 van 24

Jaarverslag CIM 2010
4.2 Aciviteiten CIM op gebied van ICT
Patiënt met MRSA zichtbaar bij aanvraag in X-Care (2009-2)
Melding dat het een MRSA patiënt betreft zou ook zichtbaar moeten worden bij een aanvraag
gedaan in X-Care; hierbij is een mogelijke oplossing het melden van MRSA in het ingangsscherm
van Poliplus vergelijkbaar met de ‘banner’ voor allergieën in het kern-EPD. Via ICT en FGB wordt
uitgezocht wat hiervoor wordt geregeld in (in februari 2011 ingevoerde) de ‘banner’ van Poliplus,
waarin ook allergieën worden opgenomen.
Meerdere UMCG-nummers voor een patiënt (2009-3)
Elke patiënt heeft een uniek UMCG nummer. Op basis van dit nummer worden in verschillende
informatiesystemen zoals Poliplus en X-Care (zorg)gegevens van de patiënt vastgelegd en
gekoppeld. In de praktijk blijkt dat een aantal patiënten niet één maar twee (of zelfs nog meer)
UMCG-nummers heeft. Door één van de DIM’s is hierover eind 2009 een vraag gesteld aan de CIM.
Vanuit de CIM is een grondige analyse uitgevoerd. Op basis van deze analyse is aan de directeur
Medische Zaken, Kwaliteit en Veiligheid en de directeur ICT een brief gestuurd met
verbetervoorstellen, te weten:
- Zorgen dat centrale- en decentrale applicaties patiëntinformatie volgens de juiste procedures
gegevens uit het ZIS (Zorg Informatie Systeem) halen.
- Waar dit niet mogelijk is dit borgen met organisatorisch procedures.
- Zorgen dat het vraagstuk binnen selectie trajecten extra aandacht krijgt zodat dit probleem naar
de toekomst toe wordt verkleind.
Intermezzo 2: Best Practices DIM Chirurgie, ochtendrapport
Gemelde medicatie-incidenten worden door de leiding van een eenheid
geanonimiseerd besproken in het werkoverleg. Doel: samen leren.
De standaardvragen waar de DIM-commissie antwoord op wil geven zijn:
• Is er sprake van schade voor de patiënt?
• Wat is de oorzaak van het incident?
• Was het incident vermijdbaar?
• Is er kans op herhaling?
Koppelen van patiëntnummers die bij één patiënt horen (2010-8)
In oktober 2010 is bij de CIM een andere melding over meerdere UMCG nummers bij één patiënt
binnen gekomen. Na analyse blijkt de oorzaak van deze melding organisatorisch van aard. Het gaat
hierbij om het proces om patiëntnummers te koppelen. Het proces heeft een minimale doorlooptijd
maar kent geen maximum. Belangrijkste oorzaak hiervoor is dat er verschillende redenen zijn voor
afwijzing van een koppelverzoek.
Het is van belang dat het proces zorgvuldig wordt uitgevoerd. Immers zowel het verkeerd koppelen
als het niet koppelen kan leiden dat binnen het zorgproces informatie van een patiënt niet altijd
correct, volledig en eenduidig (integriteit) toegankelijk is voor de zorgverlener. Het niet borgen van
de integriteit van informatie kan ingrijpende (en levensbedreigende) gevolgen hebben.
Op basis van deze analyse is aan de directeur Medische Zaken, Kwaliteit en Veiligheid en de
directeur sector A een brief gestuurd met verbetervoorstellen. De volgende verbetervoorstellen zijn
vanuit de CIM gedaan:
Pagina 17 van 24

Jaarverslag CIM 2010
- Stel eenduidige procedures vast voor inschrijvingen en identificeren van patiënten.
- Stel de eisen rondom het proces “koppelverzoeken“ vast.
- Richt het (keten) proces zodanig in dat de (vastgestelde) eisen geborgd zijn.
- Stel een spoedprocedure en de daarbij behorende protocollen vast.
Nieuwe uitslagen in Poliplus worden niet gesignaleerd (2010-9)
- Uitslagen in Poliplus voor patiënten die in behandeling zijn komen niet prominent als nieuw naar
voren. Het is afhankelijk van de voorbereiding van de arts voor een poli of deze gezien worden.
Er is geen signaalfunctie. Dit onderwerp wordt opgepakt in 2011.
4.3 Activiteiten CIM op gebied van medicatie
In 2010 zijn in het UMCG bijna 1400 medicatie incidenten gemeld, hetgeen ruim 40% is van het
totaal aantal incidentmeldingen. De CIM, de afdeling Klinische Farmacie & Apotheek en
Expertgroep Kwaliteit willen het aantal medicatie incidenten de komende jaren flink terugdringen.
Gegevens over medicatie incidenten worden hiervoor verzameld en gerubriceerd. Door analyse van
de gegevens worden risico’s en knelpunten zichtbaar en kunnen gerichte verbeteracties worden
ondernomen. We richten ons daarbij op risico geneesmiddelen, risico processen en risico patiënten.
Vraag meldingen over insuline en Sintrom (2009-6, zie actiepunt 3).
Voorbeelden van risico geneesmiddelen zijn orale anticoagulantia (acenocoumarol (Sintrom®)
en insuline. Veel medicatie-incidenten met insuline en acenocoumarol blijken te worden
veroorzaakt doordat er meerdere registratiesystemen voor voorschrijven en toedienen gehanteerd
worden. Door één van de DIM’s is gevraagd hiernaar te kijken. Er is door de CIM in de IMS database
gezocht op incidenten met insuline en orale anticoagulantia en een analyse gemaakt van de oorzaak
van deze incidenten. Vervolgens is de ziekenhuisapotheek gevraagd samen met de staf Kwaliteit het
proces in kaart brengen en te komen met een UMCG breed advies, dit was eind 2010 nog niet
voorhanden maar wordt begin 2011 verwacht.
Voorbeelden van risico processen zijn o.a. het proces van medicatie voorschrijven, medicatie
toedienen, medicatieoverdracht en klaarmaken van medicatie. Hierop worden verschillende acties
gezet. In het kader van de 10 thema’s binnen het VMS veiligheidsprogramma zal gewerkt worden
aan de doelstellingen van thema 4 (medicatieverificatie bij opname en ontslag) en thema 8
(klaarmaken en toedienen van high risk medicatie).
Overzicht van type medicatie-incidenten uit onvolkomenheden van het EVS-programma (2010-10)
Uit het DIM-CIM overleg tijdens de week van de patiëntveiligheid eind november 2010 kwamen
veel meldingen met betrekking tot het voorschrijven van medicatie en het elektronisch
voorschrijfsysteem (EVS) naar voren. Door één van de DIM’s is daarnaast een overzicht gemaakt van
veel voorkomende medicatie-incidenten gerelateerd aan (elektronisch) voorschrijven. De CIM heeft
samen met de afdeling Klinische Farmacie & Apotheek de meldingen geanalyseerd en een plan van
aanpak gemaakt waar de komende tijd ziekenhuisbreed aan gewerkt gaat worden. Veel incidenten
hebben te maken met (onbewust) onjuist gebruik van het EVS. Er zal naast de e-learning module, die
beschikbaar is via de EVS intranet site, meer (verplichte) scholing moeten komen van artsen. Ook
kan gerichter gekeken worden naar opstellen van standaard medicatieopdrachten en protocollen
om het voorschrijven te standaardiseren en vereenvoudigen (denk bijvoorbeeld aan
afbouwschema’s en ante noctem medicatie). De systematiek met EVS etiketten is foutgevoelig en
moet opnieuw bekeken worden. Acties lopen door in 2011.
Pagina 18 van 24

Jaarverslag CIM 2010
Bij overgang papier naar elektronisch dossier valt zichtbaarheid allergieën weg (2009-7)
Risico patiënten zijn bijvoorbeeld patiënten met allergieën. De CIM heeft in 2010 verschillende
vragen gehad die betrekking hadden op medicatie (inclusief röntgen contrastmiddelen)
gecontraïndiceerd bij patiënten met allergieën. De CIM zoekt samen met de ziekenhuisapotheek
(functioneel beheer EVS) en stuurgroep kern-EPD naar een ziekenhuisbrede oplossing.
4.4 Activiteiten CIM op gebied van medische middelen
Naar aanleiding van DIM en CIM meldingen zijn de volgende verbeteringen in het jaar 2010 UMCGbreed
geïmplementeerd.
Herinrichting Depot Anti-decubitusmaterialen
Naar aanleiding van diverse gemelde infectie-incidenten betreffende anti-decubitusmatrassen in
maart 2009 is door staf Medische Hulpmiddelen van Inkoop in 2010 onderzoek gedaan. Daarna is in
overleg met de leverancier en bouwzaken voorgesteld het depot in het UMCG bouwtechnisch aan
te passen. Realisatie volgt in mei 2011.
Automated External Defibrillator (AED) mist juiste aansluitingen (2010-3)
Vanuit de DIM Sportgeneeskunde is in maart 2010 bij de CIM een melding gedaan waarbij het lijkt
dat in het UMCG meerdere merken (en types) AED in het UMCG aanwezig zijn waar verschillende,
niet onderling uitwisselbare, pads voor nodig zijn. Na analyse bleek dit inderdaad het geval.
De CIM heeft daarna geïnventariseerd welke minimale hoeveelheid type pads in het UMCG
gebruikt kunnen worden. Uitgangspunt daarbij was dat het aantal types minimaal dient te zijn in het
kader van Standaardisatie en Veiligheid.
De volgende verbetervoorstellen zijn vanuit de CIM gedaan en in gang gezet vanuit de MAC:
− Een verregaande standaardisatie op het gebied van defibrillatoren en AED’s gekoppeld aan de
juiste aansluitkabels.
− Ook is het aantal verkrijgbare type pads voor AED’s gereduceerd en gestandaardiseerd.
Defecte bedgalgen (2010-5)
De DIM chirurgie meldt in juli 2010 problemen met defecte bedgalgen (IMS-10-06355). Analyse
vanuit de CIM bevestigt het vermoeden van de betreffende DIM dat de controle op het onderhoud
Bedgalgen UMCG-breed onvoldoende is geborgd. Vanuit de CIM wordt geadviseerd en via de MAC
wordt gecommuniceerd om alle triangels van de bedgalgen te controleren op aanwezigheid van een
sticker met gebruiksdatum dan wel overschrijding van de gebruiksdatum en zo nodig te vervangen
door nieuwe.
Via medische middelen (MAC) is er een project ingang gezet waarbij alle verpleegafdelingen zijn
gefaciliteerd om alle triangels in het UMCG in te nemen en te vervangen. Op de nieuwe triangels is
vanaf nu standaard de uiterste gebruiksdatum vermeld. De verpleegafdelingen zijn er op gewezen
dit in de procedure van onderhoud van apparatuur op afdelingsniveau te integreren.
Pagina 19 van 24

Jaarverslag CIM 2010
5 Conclusies en aanbevelingen
De Visie van de CIM is geformuleerd in mei 2010 4 en gedeeld met DIM’s op 11 juni 2010.
Daarnaast is op deze bijeenkomst gesproken over de samenwerking tussen DIM’s onderling en de
ondersteuning van de CIM daarbij. De Best Practices daarvan zijn gedeeld in DIM-CIM bijeenkomst
op 24 november en op de website Patiëntveiligheid 5 gezet.
De vraag is nu of we al kunnen beoordelen hoe effectief het systeem is. In 2011 zal hiernaar meer
onderzoek moeten plaatsvinden.
Op basis van de onderwerpen die besproken zijn in de CIM vergaderingen worden de volgende
aanbevelingen gedaan.
1. De CIM signaleert een wisselend functioneren van DIM’s. Evaluatie van het veilig meld systeem
is nodig en daarnaast het uniformeren van de werkwijze van de DIM’s (door bijvoorbeeld
beschikbaar stellen van een starterskit) en afspraken over communicatie en afhandelen van
meldingen tussen DIM’s onderling. CIM denkt dat het de rol van UMC-staf kwaliteit is om deze
ondersteuning te bieden. In 2011 zal een start worden gemaakt door hoofd Kwaliteit met
professionaliseren van DIM’s en opzet van keten-DIM-overleg.
2. De CIM wil proactiever zijn onder andere door op de deskundigheidsgebieden in de CIM meer
trendanalyses te doen, spiegelinformatie te genereren en door te geven aan sectoren en DIM’s.
Hiervoor is het o.a. noodzakelijk dat extra tijd beschikbaar komt voor deskundigen in de CIM.
Tevens worden studenten ingezet om rapportage mogelijkheden te ontwikkelen met gegevens
uit IMS in Excel. CIM vindt dat melden op thema kan helpen om op diverse onderwerpen meer
meldingsbewustzijn te creëren.
3. Er moet continue aandacht blijven voor veilig incident melden. Zichtbaar maken van
verbetervoorstellen op centraal en decentraal niveau is hierbij belangrijk. De CIM denkt dat er
meer aandacht nodig is voor communicatie rondom implementatie van verbetermaatregelen:
melden is verbeteren, maar meer melden vraagt zichtbaar resultaat in verbetervoorstel en aantal
meldingen. Mogelijkheden zijn divers, er is een intranet pagina Patiëntveiligheid gelanceerd op 7
juni 2010 en er komt in 2011 een Nieuwsbrief van de CIM. CIM zal hier aandacht aan blijven
geven, o.a. door twee keer per jaar DIM-CIM bijeenkomsten te organiseren en te vragen naar
effecten op de werkvloer van de aangepaste werkwijze van de CIM en DIM.
4 Jaarverslag CIM 2009, UMCG, mei 2010
5 http://cms.umcg.nl/patientenzorg/Patientveiligheid/
Pagina 20 van 24

Jaarverslag CIM 2010
4. De CIM adviseert om in afdelingsbeleid aandacht te hebben voor het juiste gebruik van
Medische Middelen. De scholingscarrousel ‘Medische Middelen’ wordt door de CIM
aanbevolen. De carrousel in mei 2011 is een trial, het aanbod zal uitgebreid worden op basis van
evaluatieresultaten. Doel is de borging van trainingen met medische hulpmiddelen en
apparatuur, zodat medewerkers in staat worden gesteld voldoende kennis van zaken te krijgen.
Aandachtspunten betreffende Medische Middelen in 2011 zijn: implementatie van digitale
gebruiksaanwijzingen, e-learning en protocollen op DocPortal.
5. Rondom verbeteren van medicatieprocessen blijken er decentraal al heel veel initiatieven te
lopen. De CIM is voorstander van een integrale aanpak en van mening dat informatie uit
incidentanalyse, (prospectieve) risico-inventarisaties, en de VMS thema’s meer bij elkaar moet
komen. Er moet zo snel mogelijk een UMCG brede aanpak komen van medicatieveiligheid. De
CIM steunt het instellen van een ziekenhuisbrede werkgroep medicatieveiligheid en aansluiting
bij de Centrale Medicatiefouten Registratie (CMR).
Pagina 21 van 24

Bijlage 1: Leden van de CIM-commissie
vertegenwoordiging rol in CIM naam functie organisatie
Medisch specialisten voorzitter Cees van Minnen* Longarts Sector A: Longziekten
Medisch specialisten voorzitter Martin Grapengeter** Anesthesioloog Sector E: Anesthesiologie
Medisch specialisten lid Martin Grapengeter* Anesthesioloog Sector E: Anesthesiologie
Medisch specialisten lid Vacature***
Ziekenhuisapotheker lid Marjolijn de Hooge Ziekenhuisapotheker Sector E: Apotheek
Laboratorium Geneeskunde lid Bouke Hepkema Medisch Immunoloog Sector E: Laboratoriumgeneeskunde
Verpleegkundigen, kinderen lid Rikie Kasper Hoofdverpleegkundige
M1KV
Sector C: Beatrix
Kinderziekenhuis
Verpleegkundigen, volwassenen lid Herman Wever** Regieverpleegkundige Sector E: ICV-ICB
ICV
Paramedische
lid Paul Nijkrake Hoofd Fysio-/
sector C: Revalidatie
beroepsbeoefenaren
Ergotherapie
lid materiaal commissie
lid Jintiene Zeilstra** Stafadviseur medische UMC-staf: Inkoop
(MAC)
hulpmiddelen
ICT deskundige lid Bert Moorlag Sr. security officer ICT Ondersteunende
Onderdelen: ICT
UMC-staf, kwaliteitskundige ambt. secr.
(AS)
Lidia van Huizen Sr. adviseur kwaliteit UMC-staf: Kwaliteit,
Veiligheid en
Vergunningen
Plaatsvervangend AS geen lid Ko Jans Adviseur kwaliteit UMC-staf: Kwaliteit,
Veiligheid en
Vergunningen
Secretariaat geen lid Joke Wieringa Secretaresse UMC-staf: Kwaliteit,
Veiligheid en
Vergunningen
*Tot 1 juni; **vanaf 1 juni; ***De vacature (ontstaan per 1 juni) wordt opgevuld in overleg met CdC’s;
**Lid verpleegkundigen, volwassenen nieuw toegevoegd in 2010

Bijlage 2: Kengetallen per functiefamilie
Aantal
Functiefamilie
mdw
1. Verpleging & Verzorging 2249 2250
2. Klinisch ondersteunen 1016
3. Klinisch (mede) behandelen 523
4. Analytisch 699
5. Wetenschappelijk Onderzoek en Onderwijs 817
6. Management 283
7. Staf, Administratie & Secretariaat 2438
8. Facilitair 1403
9. Arts - Assistenten 482 1120
10. Medisch Specialisten 636
11. Leerlingen 55
Onbekend 274
UMCG Totaal 10875

Jaarverslag CIM 2010
Colofon
Onder redactie van: Marjolijn de Hooge, Lidia van Huizen, Joke Wieringa
Plaatje omslag:
Reason 1991 (internet)
Grafieken Excel: Wim van der Heide en Ellen Duister
Productiebegeleiding: UMC-staf, communicatie
Productie Oplage: 250
CIM11.0036
© Universitair Medisch Centrum Groningen, mei 2011
Pagina 24 van 24

Universitair Medisch Centrum Groningen
Hanzeplein 1, Postbus 30.001, 9700 RB Groningen
Mei 2011 - CIM11.0036