Verantwoording vragen Seniorgerichte anamnese - UMC Utrecht

Bijlage 2D: Mobiliteit
Uitgangspunt werkgroepdagen
Er is gezocht naar instrumenten om mobiliteit te meten. Enkele instrumenten zijn gevonden welke nader bekeken moeten
worden: Beweegwijzer (RIVM), ‘Get up and go’ test en de Specific activity scale. Er is geadviseerd om contact op te nemen
met mw. K. Valkenet.
Vragen in het assessment
Heeft u problemen met het gaan zitten en opstaan uit een stoel?
Heeft u problemen met in- en uit bed stappen?
Maakt u gebruik van een hulpmiddel bij het lopen?
o Ja o Nee
o Ja o Nee
o Ja o Nee
Zo ja, welke gebruikt u:
o Binnenshuis _______________________________________________
o Buitenshuis ________________________________________________
Heeft u problemen met lopen, al dan niet met hulpmiddel?
Heeft u problemen met het bewaren van uw evenwicht?
Zijn er belemmeringen bij het mobiliseren?
o Ja o Nee
o Ja o Nee
o Ja o Nee
Zo ja, waardoor______________________________________________________
Wanneer er op de vragen ‘Ja’ geantwoord wordt, dient er een interventie uitgevoerd te worden.
Verantwoording
Bij het stijgen van de leeftijd neemt het bewegingsapparaat af in kracht, soepelheid en efficiëntie. Dit geldt voor de houding
en de loop, evenals voor de sta- en bewegingsmogelijkheden. Vanaf het 50 e levensjaar neemt de locomotorische functie met
1,5% af. ‘Sway’ (verstoorde lichaamsbalans) neemt toe. Deze motorische functievermindering is, afgezien van de
geleidelijke afname van spierkracht, aansprakelijk voor leeftijdsveranderingen bij het lopen: de lengte van de stap
vermindert, de staphoogte neemt af en de tijd per loopcyclus, waarbij tijdens het lopen beide benen dienst doen als
standbeen neemt toe met ongeveer de helft. De vermindering van cognitiviteit heeft ook een negatieve invloed op de
effectiviteit van het lopen op hogere leeftijd. Deze veranderingen samen hebben gaandeweg effect op de locomotoriek van
de oudere, die zich uit in een daling van de mobiliteitsgraad van gemiddeld 15% voor het 65 e levensjaar tot 30% erna. Ook
uitvoering van ADL-functies wordt moeilijker. Deze aan leeftijd gebonden fysiologische veranderingen zijn zelden zo ernstig,
dat ze al doorslaggevende invloed uitoefenen op de zelfstandigheid en daardoor op de afhankelijkheid van de oudere. Dit is
echter wel het geval – vaak vrij spoedig – als behalve de fysiologische verouderingen ook ziekte en gebrek in het spel zijn.
Het is veelzeggend, dat handicaps op hoogbejaarde leeftijd in ongeveer de helft van de gevallen toegeschreven worden aan
mobiliteitsproblemen. Veel ouderen zijn geneigd hun mobiliteitsproblemen pas in een vergevorderd stadium te melden en
klachten toe te schrijven aan ouderdom. Ook zijn ze vaak bang hun zelfstandigheid te verliezen. Vervolgens kunnen
cognitieve tekorten ertoe leiden dat ouderen hun bezwaren weer zijn vergeten zodra de ernst wat is afgenomen. Een
complicerend gevolg van mobiliteitsproblemen bij ouderen is ook het uiteindelijk toegeven aan de verleiding het dagelijkse
en gebruikelijke bewegingspatroon geleidelijk te beperken. Daardoor nemen bestaande kansen op herstel of verbetering af
(Fockert JA de,1995).
© Project Sneller & Beter Thuis UMC Utrecht Divisie Hart & Longen en Hogeschool Utrecht.
Drs. Saskia Weldam & Drs. Jita Hoogerduijn