Verantwoording vragen Seniorgerichte anamnese - UMC Utrecht

Voor een onafhankelijke mobiliteit is vereist dat iemand minimaal de volgende handelingen zelfstandig kan uitvoeren:
• In- en uit bed stappen;
• Gaan zitten en opstaan uit een stoel;
• Naar en van het toilet lopen en een paar meter lopen.
Bovenstaande zijn minimum eisen, want om vrijelijk te kunnen verplaatsen moet de mens ook in staat zijn hoogteverschillen
te overwinnen, loopsnelheid aan te kunnen passen ten opzichte van de omgeving (verkeer) en moet hij – al dan niet met een
hulpmiddel – een redelijke afstand kunnen lopen.
Iemand die geen zelfstandige loopfunctie heeft kan wel degelijk beschikken over een zelfstandige mobiliteit, verplaatsing per
bijvoorbeeld rolstoel wordt ook tot mobiliteit gerekend (Hertogh C, 1999).
Instrumenten
Na raadpleging van mw. R. Pel kwam naar voren dat het meten van mobiliteit door middel van instrumenten geen
meerwaarde heeft voor de gerichte anamnese. Voor gebruik van dergelijke instrumenten is training vereist om ze af te lezen
en signalen op te vangen, wat in de praktijk moeilijk te realiseren valt. Het toepassen van meetinstrumenten zoals de ‘Get up
and go’ test, waarin de patiënt een aantal handelingen moet verrichten, is te omslachtig tijdens afname van de gerichte
ananmnese. Bovendien geeft de ‘Get up and go’ test volgens mw. Pel een mager beeld van de mate van mobiliteit. Na
overleg met experts is besloten om een aantal vragen aan de patiënt te stellen die een beeld geven van de mate van
mobiliteit (zie ‘vragen voor in het assessment’).
Mw. Valkenet heeft een aantal vragen naar voren gebracht welke nader besproken zijn. Na verdieping in de literatuur zijn de
eerste drie vragen geformuleerd.
De eerste drie vragen zijn voorgelegd bij dhr. B. de Ree. Deze drie vragen bieden volgens hem een goed beeld over de
basisvaardigheden van de mobiliteit van de patiënt. Volgens hem behoort evenwichtsproblematiek veroorzaakt door
bijvoorbeeld duizeligheid ook tot mobiliteit en is een zinnige vraag om toe te voegen aan de gerichte anamnese.
Bij de vraag ‘Heeft u problemen met lopen?’ is het zinvol om een tweede subvraag toe te voegen. Bij de subvraag
‘Hulpmiddelen?’ is het volgens dhr. de Ree belangrijk om te weten waar er gebruik wordt gemaakt van hulpmiddelen.
Binnenshuis zijn mensen vertrouwd en gebruiken mensen soms geen hulpmiddelen, terwijl ze deze in een vreemde
omgeving wel gebruiken. Over de vraag ‘Zijn er belemmeringen bij het mobiliseren? Zo ja, waardoor? ‘ zei dhr. de Ree het
volgende: Om te ondervangen dat mensen die met zeer veel moeite één van de eerste drie vragen zelfstandig uit kunnen
voeren (en op deze manier indirect valrisico lopen), is het goed deze vraag standaard te stellen in plaats van de vraag toe te
voegen bij stap 2 (wanneer er 'Ja' wordt geantwoord op de eerste drie vragen).
Betrokken experts
R. Pel Verpleegkundig specialist Geriatrie
B. de Ree Nurse practitioner Geriatrie
K. Valkenet Fysiotherapeute DH&L
© Project Sneller & Beter Thuis UMC Utrecht Divisie Hart & Longen en Hogeschool Utrecht.
Drs. Saskia Weldam & Drs. Jita Hoogerduijn