Beroepsethiek als kompas in de jeugdzorg - NIP

tuchtcolleges voor de gezondheidszorg als het
gaat om BIG-geregistreerde professionals.
Er is ook een Inspectie Jeugdzorg (IJZ). Deze
houdt toezicht op de kwaliteit van de
jeugdzorg. De Inspectie verzamelt informatie
over de kwaliteit in het werkveld, vormt zich
een oordeel en grijpt zo nodig in. Ook kijkt de
inspectie of het beleid voor de jeugdzorg in de
praktijk goed werkt. In het wetsvoorstel
professionalisering van de Jeugdzorg wordt
geregeld dat de Inspectie Jeugdzorg een
tuchtklacht kan indienen bij het
Kwaliteitsregister Jeugdzorg als daar het
tuchtrecht is ingericht. Vanaf 2012 werken de
Inspectie voor de Gezondheidszorg, de
Inspectie van het Onderwijs, de Inspectie
Jeugdzorg, de Inspectie Openbare Orde en
Veiligheid en de Inspectie Werk en Inkomen
samen in het Samenwerkend Toezicht Jeugd
(STJ).
1.4
VAKBEKWAAMHEID, BEVOEGDHEID EN
VERANTWOORDELIJKHEID
VAKBEKWAAMHEID
De beroepscodes gaan uit van een hoge
kwaliteit van werken. Dat betekent dat er
eisen gesteld mogen worden aan de
vakbekwaamheid van de professional.
NIP en NVO hebben als vakbekwaamheidsnorm
dat gedrags weten schappers die
zelfstandig werken met cliënten en cliëntsystemen
na hun universitaire opleiding nog
een postmastertraject hebben gevolgd van
minimaal twee jaar. Tijdens dit traject doen zij
onder begeleiding werkervaring op, volgen zij
geaccrediteerde scholing en supervisie, doen
aan literatuurstudie en werken aan
casusverslagen/praktijk opdrachten. Na
afronding van het traject zijn ze vakbekwaam
op registerniveau en kunnen ze ingeschreven
worden in een verenigingsregister (zoals het
NIP-register Kinder- en Jeugdpsycholoog of
het NVO-register Orthopedagoog-Generalist)
of een wettelijk register (zoals het BIG-register
Gezondheidszorgpsycholoog).
De Kinder- en Jeugdpsycholoog NIP,
Orthopedagoog-Generalist NVO en
Gezondheidszorgpsycholoog BIG hebben een
gelijkwaardig vakbekwaamheidsniveau en
worden in bepaalde regelgeving ook wel
gekwalificeerde gedrags weten schappers
genoemd. De inschrijving in de registers is vijf
jaar geldig, daarna moet je je opnieuw laten
registreren. Om voor herregistratie in
aanmerking te komen bij NIP en NVO moet de
psycholoog of orthopedagoog kunnen
aantonen dat hij zijn vak heeft bijgehouden.
Dat doet hij door werkervaring op te doen,
zich bij- en na- te scholen, zich te verdiepen
in literatuur, en intervisie te volgen.
In het kader van professionalisering in de
jeugdzorg wordt vanaf 2014 een
Kwaliteitsregister Jeugdzorg ingesteld
(zie hoofdstuk 2). Voor dat register wordt
voor gedrags weten schappers uitgegaan van
hetzelfde vakbekwaamheidsniveau als de
huidige registers.
Bevoegdheid (mogen) en bekwaamheid
(kunnen)
Over de bevoegdheid van gedrags wetenschappers
heerst nogal eens onduidelijkheid.
Het is belangrijk onderscheid te maken tussen
de bevoegdheid om een titel of benaming te
gebruiken en de bevoegdheid bepaalde
handelingen uit te voeren.
Wat betreft de titel of benaming: psycholoog
en (ortho)pedagoog zijn in Nederland geen
beschermde beroepen. Iedereen mag zich
psycholoog of pedagoog noemen. Daarom is
het voor de cliënt extra belangrijk na te gaan
of een gedrags weten schapper lid is van het
NIP of de NVO en/of staat ingeschreven in een
beroepsregister. Niet iedereen mag zich
namelijk Kinder- en Jeugdpsycholoog NIP,
Gezondheidszorgpsycholoog BIG of
Orthopedagoog-Generalist NVO noemen 3 .
Wat betreft de bevoegdheid om bepaalde
handelingen uit te voeren: vaak wordt gedacht
dat BIG-Gezondheidszorgpsychologen
bevoegdheden hebben die andere
3
Bij het NIP geregistreerde Kinder- en Jeugdpsychologen mogen de merkenrechtelijk beschermde titel
Registerpsycholoog NIP gebruiken, de titel Gezondheidszorgpsycholoog is wettelijk beschermd.
BEROEPSETHIEK ALS KOMPAS
IN DE JEUGDZORG