Beroepsethiek als kompas in de jeugdzorg - NIP

In artikel 53, lid 3 van de Wet op de Jeugdzorg
staat namelijk dat hulpverleners het recht
hebben om Bureau Jeugdzorg inlichtingen te
verstrekken wanneer dit noodzakelijk wordt
geacht om een situatie van kindermishandeling
te beëindigen of een redelijk vermoeden
van kindermishandeling te stoppen. Dit recht
houdt nadrukkelijk geen spreek- of meldplicht
voor de gedrags weten schapper in! Het
meldrecht benadrukt juist de eigen verantwoorde
lijkheid van de professional om
verschillende belangen tegen elkaar af te
wegen. Deze afweging dient zorgvuldig
onderbouwd te worden vastgelegd in het
dossier.
Overigens moet een gedrags weten schapper
ook kunnen uitleggen waarom hij géén
gebruik heeft gemaakt van zijn meldrecht als
dit voor de hand had gelegen!
VUISTREGELS VOOR HET DELEN
VAN INFORMATIE
> Uitgangspunt is de vertrouwensrelatie met
kind en ouders. Deze brengt met zich mee
dat de gedrags weten schapper eerst ouders
en kind (afhankelijk van de leeftijd) om
toestemming vraagt.
> Daarbij moet de gedrags weten schapper
duidelijk maken om welke gegevens het
gaat en waarom hij deze informatie door
wil spelen. Pas dan kunnen ouders en kind
weloverwogen beslissen of zij al dan geen
toestemming geven informatie aan derden
te verstrekken.
> Als om veiligheidsredenen geen toestemming
kan worden gevraagd, of als toestemming
wordt geweigerd, is het aan de
gedrags weten schapper om te bepalen
of hij gebruik maakt van zijn meldrecht.
Zijn afweging in dezen dient hij zorgvuldig
te onderbouwen en vast te leggen. De
gedrags weten schapper licht kind en ouders
in principe wel in voordat hij de informatie
verstrekt. Brengt dit het kind in gevaar, dan
doet hij het achteraf.
Verwijsindex risicojongeren
De gedrags weten schapper kan ook een
meldrecht hebben als het gaat om opname
van een kind in de verwijsindex risicojongeren
(VIR). Dit systeem zorgt ervoor dat
professionals die bij de zorg om een bepaalde
risicojongere zijn betrokken met elkaar in
contact worden gebracht. Zo wordt voorkomen
dat beroepskrachten langs elkaar heen
werken. Ze krijgen een e-mailbericht als er
een ‘match’ is met een andere hulpverlener
die klaarblijkelijk bij de zorg omtrent een
bepaalde jongere is betrokken. Gemeenten
zijn inmiddels wettelijk verplicht om een
verwijsindex in te richten.
Alleen een meldingsbevoegde professional
heeft toegang tot de verwijsindex. Maar let op:
meldingsbevoegd betekent dat de betreffende
professional een meldrecht heeft – geen
meldplicht!
Om verwarring met een melding aan het AMK
te voorkomen, wordt bij de VIR gesproken
over ‘registreren’ in plaats van over ‘melden’.
In het systeem worden geen inhoudelijke
gegevens opgeslagen (zoals bij het AMK):
matches worden bepaald aan de hand van
burgerservicenummer (BSN) of naam en
adresgegevens van het kind.
NIP en NVO adviseren om ook bij
VIR-registratie te proberen de
vertrouwensrelatie met het kind en de ouders
niet te schaden. Dat betekent dus dat de
gedrags weten schapper open dient te zijn over
het feit dat hij het kind bij de VIR wil
aanmelden. Ook als de gedrags weten schapper
na een match over wil gaan tot uitwisseling
van gegevens met een andere professional
moet hij daarvoor toestemming hebben van
de cliënt.
3.7
BEJEGENING - WAARDEN EN NORMEN VAN
CLIËNT EN PROFESSIONAL
Elk mens heeft zijn eigen waarden en
normen. Gedrags weten schappers moeten zich
hier goed bewust van zijn. Waarden en
normen – van ouders en kind, maar ook van
henzelf – spelen immers mee in de
professionele relatie die zij met cliënten
hebben.
BEROEPSETHIEK ALS KOMPAS
IN DE JEUGDZORG