bijlagen (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

2de verbintenis: de volledige integratie van de ouderen in de maatschappij waarborgen. In het kader van deze
verbintenis dienen de volgende actiedoelstellingen worden bereikt:
- ontwikkelen van de maatschappelijke, economische, politieke en culturele participatie van de ouderen;
- bevorderen van de integratie van ouderen door hun actieve participatie aan de gemeenschap aan te
moedigen en intergenerationale relaties te ontwikkelen;
- bevorderen van een positief beeld van de vergrijzing;
Terwijl de federale overheid bevoegd is voor economische integratie (participatie op de arbeidsmarkt en
verlenging van het actieve leven (zie 3de verbintenis) en de sociale uitkeringen, valt het beleid inzake de
maatschappelijke integratie van ouderen grotendeels onder de bevoegdheid van de gemeenschappen.
Een goede integratie van ouderen in de maatschappij is ook een zaak van burgerinitiatief. Vrijwilligerswerk
door ouderen zou meer erkenning moeten krijgen en gevaloriseerd worden. Uit een recente studie blijkt dat
gepensioneerden die vrijwilligerswerk doen, doorgaans langer leven en een goede gezondheid genieten
dankzij een goede maatschappelijke integratie. Ook zorgt vrijwilligerswerk door ouderen voor een positiever
beeld van de vergrijzing.
In België is de zogenaamde ‘bottom up’-benadering geïnstitutionaliseerd. Ze typeert het beleid van de
deelgebieden zowel op vlak van de toekenning van toelagen als wat betreft het soort partnerschappen dat ze
ondersteunt of teweegbrengt. De taak van deze ouderenraden bestaat er in eerste instantie in advies te
verstrekken over elk beleid van de deelentiteiten dat de belangen van de ouderen raakt. Daarnaast spelen ze
onder meer een rol op gebied van informatieverstrekking, sensibilisering en de bevordering van initiatieven in
de sector van ouderenverenigingen en, meer algemeen, bij het middenveld. Deze raden hebben niet alleen een
adviserende functie; ze nemen ook eigen initiatieven. In Vlaanderen is er de “Vlaamse ouderenraad” (opgericht
in het kader van het decreet van 30 april 2004 houdende de stimulering van een inclusief Vlaams
ouderenbeleid in de beleidsparticipatie van ouderen), die niet alleen zijn adviezen voorlegt op vraag van de
bevoegde minister, maar ook zelf initiatieven heeft genomen rond dementie, sport en lichamelijke beweging,
en de verzorging van ouderen van vreemde oorsprong.). 6
Een aantal voorbeelden van de evolutie en de vooruitgang betreffende de activiteiten van deze verenigingen op
het vlak van 60-plussers of intergenerationele relaties:
- adviezen over de dementieproblematiek;
- sport en lichaamsbeweging voor senioren;
- verzorging van ouderen van vreemde origine;
- ontwerpen, maken en verspreiden van speciaal pedagogisch materiaal;
- sterke culturele verwezenlijkingen (publicatie van verhalen, tentoonstelling van foto’s en beeldhouwwerken,
theaterproducties) om aandacht te vragen en rechten te verdedigen;
- groeiende en regelmatige samenwerking met kunstenaars uit alle disciplines;
- samenwerking met sectoren als onderwijs, dienstverlening, gezondheid, onderzoek, radio en televisie, …
- ontwikkelen en doorgeven van welbepaalde vaardigheden (o.a. met betrekking tot permanente opleiding van
vakmensen) ;
- reconstructie van het collectieve, familie- of individuele geheugen; publicatie;
- oprichting van lokale en regionale seniorenraden;
- briefwisseling tussen schoolgaande kinderen en vereenzaamde ouderen;
- filosofieclubs voor jong en oud.
De volledige participatie van senioren (m/v) aan het leven en aan maatschappelijke ontwikkelingen en de
erkenning van hun bijdragen, is het werk van tal van verenigingen, maar vooral van twee soorten verenigingen:
ouderenverenigingen als dusdanig en verenigingen die zich inzetten voor de creatie en het behoud van een
dynamiek tussen verschillende generaties.
Er wordt actief beleid gevoerd om de maatschappelijke integratie en participatie van ouderen te
vergemakkelijken, in eerste instantie door de solidariteit tussen de generaties te bevorderen. Dit beleid streeft
tegelijk naar een betere beeldvorming rond ouderen om de stigmatisering van deze mensen (bv. als
‘zorgbehoevende personen’) tegen te gaan en naar meer mogelijkheden voor senioren om ten volle aan de
huidige maatschappij deel te nemen.
6
Moerenhout, M. (2011). Mee-spreken is een recht….ook voor ouderen. In: Van Leuven, N. & De Hert, P. (eds.)
Fundamentele rechten van ouderen. Antwerpen: Intersentia.
12