bijlagen (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

4de verbintenis: het sociale beschermingssysteem aanpassen aan de demografische evolutie en de sociale en
economische gevolgen ervan. In het kader van deze verbintenis zouden volgende doelstellingen moeten
bereikt worden:
- de kernopdracht van de sociale bescherming handhaven en verder uitbouwen, met name door het
armoederisico te bestrijden en aan iedereen de nodige uitkeringen te bieden;
- een wettelijk kader invoeren of ontwikkelen voor het opbouwen van beroeps- en privépensioenen;
- de huidige sociale beschermingsystemen aanpassen aan de demografische ontwikkeling en aan
wijzigingen in verband met de gezinssamenstelling;
- meer aandacht schenken aan de sociale bescherming van vrouwen en mannen gedurende hun hele leven.
De sociale zekerheid is een federale bevoegdheid. De financiering van de pensioenen en de organisatie van het
langetermijnbeleid op dit vlak worden dan ook op federaal niveau gewaarborgd.
Terwijl de Belgische pensioenen gekenmerkt worden door een lage bruto vervangingsratio (bruto pensioen
gedeeld door het loon van het laatste jaar vóór het pensioen) in vergelijking met andere landen van de
Europese Unie, werden de laagste pensioenen de voorbije jaren verhoogd. Sinds het generatiepact is de
regering verplicht tweejaarlijks met de sociale partners overleg te plegen over aanpassing van de
minimumpensioenen.
De pensioenen (sociale zekerheid) worden aangevuld met sociale bijstand voor gepensioneerden met
bestaansmiddelen lager dan een bepaald minimumbedrag: de IGO (inkomensgarantie voor ouderen), die moet
bijdragen tot de bescherming tegen armoede. De toekenning ervan gebeurt automatisch voor nieuwe
gepensioneerden (ook voor vervroegd pensioen), maar er is nog te weinig informatie voor personen die al op
pensioen zijn, wat tot een onderbenutting van de tegemoetkoming zou kunnen leiden.
Daarnaast kent de federale overheid de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB) toe aan 65plussers
die zorgbehoevend zijn ten gevolge van gezondheidsproblemen. De tegemoetkoming dient om de bijkomende
kosten van noodzakelijke hulp te dekken, maar ook op dit vlak is er nog te weinig informatie.
In het kader van het regeerakkoord van 2008 organiseerde de Belgische regering een ‘Nationale
Pensioenconferentie’. De conclusies hiervan werden in 2010 gepubliceerd in het groenboek ‘Een toekomst
voor onze pensioenen’. Deze conferentie had tot doel de Belgische pensioenstelsels onder de loep te nemen
met het oog op de (voornamelijk demografische) uitdagingen die ons te wachten staan:
- Hoe kunnen we de betaling van de pensioenen in de toekomst garanderen (duurzaamheid)
- Hoe kunnen we de solidariteit tussen de generaties waarborgen
- Hoe waarborgen we een goed evenwicht tussen solidariteit en verzekering
In het kader van dit groenboek werden analyses uitgevoerd: de huidige situatie, sterkten en zwakten.
Dit groenboek moet uitmonden in een witboek met voorstellen en aanbevelingen om ons pensioensysteem te
hervormen en te moderniseren.
Het sociaal beleid dat in het Brussels Gewest gevoerd wordt door de FGC is een aanvulling op het federaal
sociale zekerheidsbeleid. Zo staat de federale overheid in voor de financiering van de verzorging in rust- en
verzorgingstehuizen, maar hoe die verzorging en de bijstand concreet worden georganiseerd, is een
bevoegdheid van de deelgebieden, en wat de Franstalige Brusselaars betreft dus van de FGC. In 2007 werd een
nieuw decreet goedgekeurd (inwerkingtreding 2009) om zowel de residentiële als de niet-residentiële
opvangstructuren voor ouderen (bvb. dagopvangdiensten) te verbeteren en te diversifiëren. Daarnaast zijn er
thuishulpdiensten die hulp bieden tegen een verminderd tarief in functie van het inkomen. Dit heeft ook
gevolgen voor de tweetalige Brusselaars die gebruik maken van huisvestingsinstellingen georganiseerd en
erkend door de GGC.
Verschillende diensten en instellingen bieden ondersteuning aan mantelzorgers die zich bekommeren om een
afhankelijke persoon:
- mogelijkheid van kort verblijf of nachtopvang (wettelijke basis bestaat, maar deze dienstverlening bestaat
nog niet);
- verzorgingsdiensten of dagopvang.
Al deze maatregelen zijn ook van toepassing in het Waalse Gewest (zie verder, decreet van 30 april 2009).
Vlaamse Gemeenschap:
Wat armoede bij ouderen betreft, heeft de Vlaamse Regering een specifieke doelstelling vooropgesteld:
17