bijlagen (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

9e verbintenis: gezinnen helpen die zorgen voor ouderen en de solidariteit tussen generaties en binnen
eenzelfde generatie bevorderen. Om te voldoen aan deze verbintenis, moeten volgende doelstellingen bereikt
worden:
- voldoen aan de noden van alle gezinsleden, rekening houdend met de evolutie van de rollen;
- de solidariteit tussen de generaties en binnen eenzelfde generatie bevorderen.
De sociologische evolutie van de Westerse samenlevingen toont aan dat het gezin zich beperkt tot het
kerngezin: echtgeno(o)t(e) (partner) en kinderen. Uit een recente studie blijkt dat slechts 11% van de Belgen
bereid is hun ouders met een verminderde zelfredzaamheid te huisvesten, zelfs al zorgt 1 op 5 personen
tussen 18 en 85 jaar in Vlaanderen regelmatig voor een zieke, gehandicapte of oudere persoon (gezinslid,
buur, kennis) 13 . Ook tussen de generaties bestaat solidariteit: 1 op 4 personen tussen 55 en 64 jaar vangt
regelmatig kinderen op (doorgaans hun kleinkinderen).
De intergenerationele solidariteit komt tot uiting in wederzijdse hulp tussen de generaties. Ook zijn de taken
vaak lastig en worden ze nauwelijks gewaardeerd, toch wordt een ondersteunend beleid voor mantelzorgers
uitgestippeld opdat ouderen zo lang mogelijk thuis opgevangen kunnen worden, of naar huis kunnen
terugkeren. Daarom wordt in België nagedacht over een specifiek en erkend sociaal statuut voor
mantelzorgers.
Specifieke ondersteuning is voorzien: respijthulp door middel van bijv. “zorghotels”, opvang en nachtzorg. In
bepaalde gevallen is deze hulp evenwel beperkt in tijd of omvang en wordt deze achteraf geëvalueerd. De
bijstand bestaat in een begeleiding van de mantelzorger bij zijn taken.
De bijstand voor mantelzorgers van personen die aan Alzheimer of aanverwante ziekten leiden, geniet
bijzondere aandacht (ongeveer 2/3 van de patiënten worden thuis verzorgd door mantelzorgers, doorgaans de
echtgeno(o)t(e) en kinderen). Een van de 13 voorgestelde acties is de bijstand voor mantelzorgers als
essentiële actoren in de begeleiding. Deze bijstand kan de vorm aannemen van psychologische hulp, het
opstellen van een gids of het invoeren van een groene telefoon. Interessant is dat er bij senioren meer vraag is
naar hulp (die zij ook krijgen), maar dat er zich onder de 75-plussers meer verzorgers dan patiënten bevinden.
Specifieke initiatieven:
- Sinds 2010 ondersteunt de FGC, in het Brussels Gewest, een vernieuwend intergenerationeel woonproject
“Un toit deux âges” (www.1toit2ages.be). Bedoeling van dit initiatief is de intergenerationele huisvesting uit te
breiden door studenten onder te brengen bij senioren in ruil voor diensten of een bescheiden huur. Thans
beheert de vereniging 45 dergelijke woningen in het Brussels en het Waals Gewest.
In Vlaanderen:
- opleiding voor verzorgers om de woning te leren evalueren (moeilijke punten opsporen, ergonomie van de
zorgverlening analyseren en verbeteren) met de bedoeling thuiszorg aan te moedigen;
- het project “vertrouwensburen” in de plaatselijke gemeenschap (dorp) om de maatschappelijke
verwevenheid op het lokale vlak te versterken;
- het project “Buren voor buren”, dat tot doel heeft de activiteiten van de professionele gezondheidswerkers
en de vrijwilligers te coördineren opdat hoogbejaarde buren zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving
kunnen blijven;
- vorming en sensibilisatie van de vertegenwoordigers van de plaatselijke overheden om het vrijwilligerswerk
in de residentiële ouderenzorg te verbeteren;
- erkende verenigingen van mantelzorgers: hierbij kunnen mantelzorgers terecht.
13
Vanderleyden, L. en Moons, D. (2010). Informele zorg in Vlaanderen. SVR-rapport 2010/3, Brussel: Studiedienst van de
Vlaamse Regering.
26