You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
í-<br />
kornen, waarin hij zich beroept op Alexan<strong>der</strong> Comrie. Alleen<br />
voegt Ds H. in dit gedeelte van z'n laatste artikel nog enkele<br />
dingen in uit Bunyan's 'Christenreis'.<br />
Wij willen dat stukje hier eerst overnemen en van commentaar<br />
voorzien, om dan straks nog wat over Comrie op te merken.<br />
Ds H. schrijft:<br />
Bij het lezen van dit boekje moest ik denken aan de Christenreis<br />
van Bunyan. Daar was het "Wereldwijs" die de belaste en<br />
vermoeide Christen de weg wees naar mijnheerWettisch zodat<br />
de arme Christen gehoor gevende aan zljn valse voorspiegelingen<br />
bijna bezweek on<strong>der</strong> de vloek van de Sinai, en ternauwernood<br />
door Evangelist terecht gebracht werd en weer op het<br />
spoor naar Sion gezet werd. Niet Evangelist wees Christen naar<br />
Sinai, maarWereldwijs en Wettisch. Met Paulus vraag ik: ,,Hebt<br />
gij de Geest ontvangen uit de werken <strong>der</strong> Wet of uit de prediking<br />
des geloofs"<br />
Meer achterin 'De Christenreis' komt een gesprek voor tussen<br />
Christen en Hopende met een zekere heer "Onkunde". Op de inhoud<br />
van dat gesprek kunnen wij hier niet ingaan; laat ie<strong>der</strong>een<br />
het vooral goed nalezen!<br />
Gaat men echter 'De Christenreis' van Bunyan gebruiken om er<br />
de orde des heils mee voor te stellen, dan kunnen in dat geval<br />
tegen verschillende allegorische voorstellingswijzen gegronde<br />
schriftuurlijke bezwaren worden ingebracht, vooral ook als men<br />
'De Christenreis'vergelijkt met een an<strong>der</strong> boek van Bunyan: 'Genade<br />
overvloeiende voor de voornaamste <strong>der</strong> zondaren'.<br />
Uit zo'n voorstelling van zaken komen voor de theologie dan<br />
weer nieuwe misvattingen voort, zoals de woorden van Ds H) hier<br />
weer bewijzen.<br />
Immers: 'de belaste en vermoeideChristen'en'de atme Christen'<br />
zoals Ds H. die hier noemt en bedoelt is daar nog geen waarachtig<br />
Christen, hoewel dat volgens Ds H. hier met Christen toch wel<br />
het geval is.<br />
l.lu rest ons nog het laatste gedeelte van Ds H.'s artikel. Wij verzoeken<br />
de lezers de twee door Ds H. geciteerde gedeelten van<br />
68<br />
Comrie, zoals die door hem aan het einde van z'n tweede artikel<br />
zijn weergegeven en door ons vóór in dit boekje zijn overgenorrrorr.<br />
girt'd na te lezen, aangezien wij die gedeelten hier niet nogrrrairls<br />
aldt'ukken of van commentaar voorzien'<br />
Wel wilden we nog enkele zaken betreffende Comrie en z'n theologie<br />
hier beknopt aan de orde stellen.<br />
Het valt Ds H. op, dat de naam van A' Comrie niet één keer in<br />
het boekje 'Is de leer <strong>der</strong> Wet verduisterd'genoemd wordt'<br />
Voorafwillenwijverklaren,datonsaltijdeenbijzon<strong>der</strong>ehoog.<br />
achting voor zowel comrie als van <strong>der</strong> <strong>Groe</strong> voorgehouden is!<br />
Dat men de naam van Comrie in het boekje niet tegenkomt is<br />
een gevolg van het feit, dat hij afwijkt van de leer <strong>der</strong> reformatie<br />
en dus ook van <strong>Van</strong> <strong>der</strong> <strong>Groe</strong>.<br />
Dat de leer van <strong>Van</strong> <strong>der</strong> <strong>Groe</strong> door ons als norm gebruikt wordt'<br />
komt, omdat hij zo krachtig teruggrijpt op de reformatoren' (Zie<br />
zijn 'Beschrijving van het oprecht en zielzaligend geloof" achter<br />
in dit boekje oPgenomen).<br />
<strong>Van</strong> <strong>der</strong> <strong>Groe</strong> zag in<strong>der</strong>daad, wat an<strong>der</strong>en --vóór en ná hem--<br />
niet zagen.<br />
Voor een scherpe prediking en werking <strong>der</strong> Wet zoals <strong>Van</strong> <strong>der</strong><br />
<strong>Groe</strong> die voorstelt in zijn geschriften, is in de theologie van comrie<br />
geen plaats. (Zie o.a. het tweede artikel van Ds H')'<br />
Dat kan ook niet an<strong>der</strong>s' als men bijv' een abstract begrip als 'het<br />
geloofsvermogen' invoert.<br />
be gereformeerde predikant Dr. A.G' Ilonig schreef in 1892 een<br />
dissórtatie over Alexan<strong>der</strong> Comrie. Vier ja4r later gaf hij de zevendeZondagvanComrie'sCatechismusverklaringineenapart<br />
werkje uit.<br />
Uit de I<strong>nl</strong>eiding van het boekje nemen wij de woorden van Dr'<br />
Honig over.<br />
,,Ten gerieve van de lezers zij het rnij voorts nog gegund Comrie's<br />
zienswijze kort weer te geven. De uitverkorenen wordt het geloof<br />
als vt'tntof rvordt hij in Christus ingelijfd'<br />
tn Jit geloof als vermogen zitten in: het beginsel van de kennis'<br />
vande-toestemming".uu.thetvertrouwen,welkedriestukken<br />
69