De olifant in de kamer Staalkaart culturele diversiteit ... - Binoq Atana

De olifant in de kamer - Staalkaart culturele diversiteit in de basisinfrastructuur (rapport, 8 januari 2009)
18
Niet relevant: men acht culturele diversiteit niet relevant voor (een deel van het aanbod van)
de eigen organisatie;
Beperkte ruimte in discipline: Men ziet weinig ruimte binnen eigen genre of discipline maar
zoekt toch naar de (beperkte) mogelijkheden voor diversiteit;
Maatschappelijke realiteit: aangezien het aanbod van de instelling betrekking heeft op de
maatschappelijke realiteit, komt ook diversiteit ook terug in het aanbod;
Universele thematiek: de instelling zoekt naar universele thema’s in het aanbod, die in diverse
culturen aanspreken;
Experiment: de instelling experimenteert met diversiteit in het aanbod, uiteenlopend van
enkele losse activiteiten tot het geregeld verkennen van de mogelijkheden.
Dat men nog zoekende is naar een manier om vorm te geven aan een meer cultureel divers
aanbod, wordt geïllustreerd door het grote aantal belemmeringen dat instellingen noemen voor
het bereiken van meer diversiteit in het aanbod. Zo geeft men aan dat er gebrek is aan kennis,
onderzoek en reflectie als het gaat om kunstvormen met een niet-westerse achtergrond en om
de culturele behoeften van mensen met een niet-westerse achtergrond. Ook stellen de
instellingen dat het hen ontbreekt aan de juiste netwerken om een diverse programmering te
realiseren, terwijl men niet de tijd heeft om in nieuwe netwerken te investeren. Veel instellingen
constateren verder dat er onvoldoende makers met een niet-westerse achtergrond zijn.
Gegevens over culturele diversiteit publiek ontbreken
In de periode 2005-2008 geven de BIS-instellingen aan dat gemiddeld
circa 20% van hun publiek een niet-westerse achtergrond heeft.
Omdat de BIS-instellingen bezoekers en gebruikers nauwelijks of niet
meten, zeker niet als het om etnische herkomst gaat, wordt dit cijfer
door een aantal geïnterviewden in twijfel getrokken. Men vindt het aan
de hoge kant. Deze twijfel wordt enigszins onderbouwd door het feit dat circa 40% van de BISinstellingen
aangeeft tussen de 0-10% publiek met een niet-westerse achtergrond te trekken;
daartoe behoren dus ook instellingen die (vrijwel) géén publiek met een niet-westerse
achtergrond trekken. Het meten van culturele diversiteit onder de bezoekers stuit op redelijk veel
weerstand, en men vraagt zich bovendien af hoe dit te meten valt. De geïnterviewden geven aan
dat het cultureel diverse publiek vooral door de specialisten wordt bereikt, veelal door de
kleine(re) instellingen, en niet door de grote gevestigde instellingen. Opmerkelijk is verder dat
men aangeeft dat ook de cultureel diverse elite (hoger opleidingsniveau, hoger inkomen) slecht
wordt bereikt, hetgeen door recent onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP)
wordt bevestigd.
De meeste instellingen geven in de internetpoll aan dat zij in hun beleid voor 2005-2008 en
2009-2012 geen expliciete ambities hebben geformuleerd om het aandeel publiek met een nietwesterse
achtergrond te vergroten. De analyse van de 25 instellingen in de diepte-interviews
geeft op dit punt een iets gunstiger beeld.
Het beeld dat ontstaat is dat van instellingen die veelal de marketing know-how niet of
onvoldoende in huis hebben, van instellingen die niet weten hoe ze doelgroepen met een niet-
lagroup Leisure & Arts Consulting