De olifant in de kamer Staalkaart culturele diversiteit ... - Binoq Atana

De olifant in de kamer - Staalkaart culturele diversiteit in de basisinfrastructuur (rapport, 8 januari 2009)
38
te stimuleren. Daarin zouden aanbod, presentatie, afname en educatie met elkaar verbonden
worden.
Subsidiënten bouwen niet structureel voort op (resultaten van) eerder beleid
De beleidsnota’s van het Rijk en de vier grote steden bouwen nauwelijks voort op de (resultaten)
van eerder beleid. Wel wordt af en toe verwezen naar onderdelen van het beleid die zijn
geëvalueerd. Zo verwijst de gemeente Utrecht in de nota voor 2009-2012 naar een quickscan van
culturele diversiteit die is uitgevoerd bij Utrechtse cultuurinstellingen. Daaruit bleek dat bij
instellingen in deze stad het aanbod relatief het meest ‘verkleurd’ is en het personeel en bestuur
het minst. Den Haag geeft aan dat haar project Culturele Diversiteit, evenals een aantal andere
activiteiten, wordt geëvalueerd, maar de resultaten van die evaluatie worden niet weergegeven
(nota 2005-2008). De staatssecretaris voor Cultuur meldt dat het Actieplan Cultuurbereik wordt
voortgezet omdat evaluatie door een onafhankelijke commissie heeft aangetoond dat het
toegevoegde waarde heeft (nota 2005-2008). Over het algemeen geeft men niet, of slechts in
zeer algemene termen, aan wat de resultaten van evaluaties zijn en welke consequenties deze
voor nieuw beleid moeten hebben. Overigens wordt in lang niet alle n0ta’s naar evaluaties
verwezen.
Als expliciet wordt voortgebouwd op eerder beleid, dan is dat vaak in tamelijk algemene termen.
De staatssecretaris voor Cultuur verwijst in de nota voor 2005-2008 bijvoorbeeld naar het beleid
van eerdere kabinetten waarbij het accent te zeer zou zijn komen te liggen bij de ingezette
instrumenten, in plaats van bij het nagestreefde doel. Daarom kiest zij ervoor kunst minder tot
een politiek instrument te maken. Hoewel in beide nota’s van de gemeente Amsterdam veel
aandacht is voor culturele diversiteit, wordt in de nota voor 2009-2012 nauwelijks verwezen naar
de voornemens uit de nota 2005-2008. Het wekt de indruk dat het om geheel nieuw beleid gaat.
Naar het Aanjaagbureau Culturele Diversiteit waarover de gemeente Den Haag schrijft in de
nota 2005-2008 wordt in de nota 2009-2012 niet meer verwezen.
De algemene indruk uit de nota’s is dat het ‘wiel van het cultureel diversiteitsbeleid’ telkens
opnieuw wordt uitgevonden. Als het beleid wordt geëvalueerd is vaak niet of nauwelijks duidelijk
welke gevolgen dat voor het nieuwe beleid moet hebben, terwijl nieuwe nota’s niet of nauwelijks
voortbouwen op eerdere nota’s. Er is daardoor weinig sprake van continuïteit, de overheden
lijken (achteraf) niet sterk op het eigen beleid te reflecteren en dat beperkt waarschijnlijk het
lerend vermogen.
Voornemens betreffen meestal de korte termijn
Bij de meeste nota’s is geen sprake van een langetermijnvisie op culturele diversiteit, van een
visie die verder reikt dan de periode waarop de nota betrekking heeft (in de meeste gevallen vier
jaar). Wanneer dat wel het geval is, wordt culturele diversiteit meestal slechts kort aangestipt.
Utrecht snijdt het thema bijvoorbeeld aan in haar visie voor 2008-2018, maar slechts met enkele
zinnen. Culturele diversiteit is een van de speerpunten van de langetermijnvisie cultuurbeleid die
de gemeente Amsterdam beschrijft in haar nota voor 2005-2008. De nota is op dat punt echter
weinig concreet, en er wordt niet meer naar deze langetermijnvisie verwezen in de nota 2009-
2012.
lagroup Leisure & Arts Consulting