Bronnen voor gratieverlening tot 1987 P. Brood - Historici.nl

188BroodDe herziening van de militaire strafrechtspraak, die met de inwerkingtredingvan de Wet militaire rechtspraak in 1991 haar beslag heeftgekregen, 51 houdt in dat de afzonderlijke militaire rechterlijke organisatiewordt opgeheven en geïntegreerd in de civiele rechterlijke organisatie.Ook gelden voor de militaire strafrechtspleging, behoudens een aantaluitzonderingen, niet langer afzonderlijk gecodificeerde maatstaven, maarhet Wetboek van Strafvordering. De bevoegdheid tot gratieverlening betreffendestraffen, opgelegd door met de militaire strafrechtspraak belasteinstanties, blijft bij de Kroon. Verder spreekt artikel 10 van de Gratiewetvan de mogelijkheid tot het inwinnen van het gevoelen van een andereminister. In zaken waarop de Rijkswet van toepassing is, is het gebruikelijkdat het gevoelen van de minister van Defensie wordt ingewonnen.De Rijkswet is, tegelijk met de Gratiewet, op 1 januari 1988 in werkinggetreden.Recente ontwikkelingenDe maatschappelijke opvattingen over de gratieverlening evoluerensteeds meer in een richting waarvoor al tijdens de Kamerdebatten in1987 werd gewaarschuwd. Toen memoreerde men onder andere ‘dat hetgratierecht in feite steeds meer wordt gezien als een regulier aanvullendinstrument in het kader van de rechtsbescherming’, 52 terwijl de ministervan Justitie te kennen gaf het een ‘verontrustend verschijnsel’ te vindendat men op grote schaal tracht in aanmerking te komen ‘voor een toch opzichzelf uitzonderlijk besluit als een gratiebeslissing’. 53 Daaraan voegdehij toe: ‘Je vraagt je dan af hoe het mogelijk is dat van een middel waaroverhier terecht in zulke hoogstaande bewoordingen is gesproken enwaarbij begrippen als ‘goedertierenheid’ en ‘genade voor recht’ aan deorde zijn, misbruik wordt gemaakt. Het is wel eens pijnlijk dit te moetenondervinden’. 54De Gratiewet is een aantal malen gewijzigd. De wijzigingen hebbenmet name betrekking op artikel 13, dat gaat over de voorwaardelijke gratieverlening.De procedure is ingrijpend gewijzigd bij wetswijziging van7 november 2002, de Wet stroomlijning behandeling gratieverzoeken. 55Een belangrijke verandering was de wijze van indienen van het gratieverzoek.Sinds 1 juni 2003 moet het gratieverzoek ingediend worden op eenspeciaal daarvoor vastgesteld formulier. De achterliggende gedachte wasvooral het boeken van tijdwinst en efficiency. 56Gratiebepalingen in het Wetboek van StrafvorderingHet Nederlandse Wetboek van Strafvordering bevat bepalingen over dewijze van indiening van gratieverzoeken en de rechtsgevolgen, met namede opschortende werking daarvan. 57 De bepalingen ten aanzien van gratieverzoekenzijn verschillende keren gewijzigd, maar in hoofdlijnen gelijkgebleven. De belangrijkste veranderingen worden hieronder weergegeven.In 1973 wijzigt men de bestaande artikelen met betrekking tot gratieBroncommentaren7.indb 188 27-02-2009 10:35:24