Lab organische chemie: 4 uur per week derde graad eerste jaar

More documents

Recommendations

Info

9PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKENDIDACTISCHE MIDDELENOm een optimaal rendement te bekomen is het noodzakelijk- dat de cursus Toegepaste biologie aansluit met de vroegere lessen biologie- dat er coördinatie met de lessen Optiek gebeurt.Daarom mag van de voorgestelde opeenvolging van de hoofdstukken worden afgeweken, op voorwaardedat een didactisch en methodologisch samenhangend geheel ontstaat.Een goede jaarplanning is belangrijk op basis van minimaal 25 effectieve lesweken per schooljaar.De leerkracht beschikt over de nodige didactische hulpmiddelen: vers (of geconserveerd) materiaal,micropreparaten, modellen, organen, transparanten, dia's, wandplaten, videofilms, tijdschriften enz.1. ALGEMENE ANATOMIE, FYSIOLOGIE EN PATHOLOGIE (ca. 5 lessen)1.1. Door bespreking met de klas kan men afleiden dat de anatomie de wetenschap is die op zoek isnaar de bouw en de structuur van het lichaam en de samenhang van de onderdelen.Men zal voortgaande op de parate kennis van de leerlingen inzien dat het lichaam is opgebouwduit orgaanstelsels, die zelf bestaan uit organen, die op hun beurt zijn opgebouwd uit weefsels, die uitgelijksoortige cellen bestaan.Men zoekt samen met de klas naar een logische indeling van de orgaanstelsels.De anatomische houding wordt geïntroduceerd als mogelijkheid tot plaatsbepaling en benaming vanonderdelen.Er wordt een klein anatomisch woordenlijstje samengesteld (beperkt tot de meest gebruikelijkebenamingen voor lichaamsdelen, plaatsen en bewegingen).1.2. Uit een klasgesprek moet volgen dat de kennis van de bouw alleen niet voldoende is, maar dat weook de werking van de onderdelen moeten kennen en begrijpen om tot een totaalbeeld van dewerking van het lichaam te komen. De wetenschap die hierover handelt is de fysiologie.1.3. De pathologie wordt gedefinieerd als de wetenschap die zich bezig houdt met de studie van deveranderingen die in een lichaam plaatsgrijpen als het niet normaal functioneert.De belangrijkste pathologische processen in het lichaam worden besproken: weefselprocessen,circulatiestoornissen, ontstekingen, tumoren en traumata.1.4. Volgend relatieschema kan de uitleg over immuniteit, vaccinatie en serum schragen:bacterie ---> gifstof (toxine) ---> antigif (antitoxine)2. ALGEMENE FYSIOLOGIE VAN DE ZINTUIGEN ( ca. 5 lessen)2.1. Men omschrijft een zintuiglijke waarneming als een reactie van het lichaam op een prikkel. Hiernawordt de parate kennis van de leerlingen over dit onderwerp aangevuld en eventueel bijgestuurd.2.2.1. De algemene structuur van een zintuig wordt behandeld aan de hand van het model receptor -zenuw - centrum.2.2.2. Aan de hand van een reeks van voorbeelden wordt aangetoond dat er geen rechtstreeks verbandbestaat tussen de aard van de prikkel en de aard van de gewaarwording, maar dat de gewaarwordingenkel afhangt van de geprikkelde receptor en het daarmee samenhangend centrum. Dit noemt mende “wet van de specifieke energieën”.2.2.3. Iedere receptor heeft een bepaalde prikkel waarvoor hij veel gevoeliger is dan voor andereprikkels. Deze specifieke prikkel noemt men de adequate prikkel, die dikwijls de enige is die sterkgenoeg is om de receptor tot activiteit te brengen.2.3.1. De indeling van de zintuigen wordt verklaard door de eigenschappen van de gewaarwording dieer mee gepaard gaat. Men rekent zintuigen tot dezelfde categorie indien ze een gewaarwordingvan dezelfde sterkte geven bij een gelijkaardige prikkelsterkte (intensiteitscriterium)2.3.2. De zintuigen worden ingedeeld in zintuigen van algemene gevoeligheid en zintuigen vanbijzondere gevoeligheid (classificatie van Hartridge). De belangrijkste eigenschappen van dezezintuigen worden besproken.2.4. Aan de hand van een reeks van voorbeelden wordt aangetoond dat er geen rechtstreeks ver bandbestaat tussen de intensiteit van de prikkel en de intensiteit van de gewaarwording, Indien menechter de rol van de attentie en adaptatie uitschakelt en alleen werkt met de adequate prikkel kaneen wiskundig verband gelegd worden. Hierin bespreken we de wet van Weber, van Fechner, vanWeber-Fechner. Dit leidt tot het logaritmisch verband tussen de intensiteit van de prikkel en deintensiteit van de gewaarwording.
3. HET ZENUWSTELSEL VAN DE MENS (ca. 5 lessen)3.1.1. Men omschrijft een zenuwcel eenvoudig als een grijze cel (met kernlichaam en kern) met kortevertakte uitlopers (dendrieten) en met een lange, meestal witte uitloper (neuriet). Het uiteinde vande zenuw-vezel is eveneens vertakt.3.1.2. Men wijst op het verschil tussen prikkel en impuls. Een impuls verplaatst zich in één richting vande korte aanvoerende uitloper over het cellichaam naar de afvoerende zenuwvezel. Deze verplaatsinggeeft een zwakke elektrische stroom die zich voortplant over het celmembraan.3.2.1. De bouw van het zenuwstelsel wordt zo eenvoudig mogelijk behandeld. Men beperkt zich tot debelangrijkste anatomische structuren en zorgt voor aangepast aanschouwelijk materiaal (model,dia*s, film, wandplaat). Men beklemtoont het onderscheid tussen de anatomisch indeling van hetzenuwstelsel (centraal en perifeer zenuwstelsel) en de functionele indeling (animaal en autonoomzenuwstelsel).3.2.2. Het animale zenuwstelsel controleert alle bewuste handelingen die aan de wil onderhevig zijn.De centra liggen in de hersenen en het ruggenmerg.3.2.3. Voor het centrale zenuwstelsel vermeldt men dat het ruggenmerg de impulsen geleidt die doorde hersenen worden verwerkt. De motorische, de sensorische en de associatiecentra ofherinneringsvelden worden op een schema gelokaliseerd.3.2.4. Men wijst op het voorkomen van ruggenmergzenuwen en hun functies. De hersenzenuwenworden uitvoeriger besproken: namen, aard en werkgebied worden voor de twaalf hersenzenuwenaangeduid.3.2.5. Het autonome zenuwstelsel controleert alle onbewuste activiteiten in het lichaam. De centra liggenniet alleen in de hersenen en het ruggenmerg, maar ook in het perifeer zenuwstelsel.Het autonoom zenuwstelsel is een antagonistisch systeem: d.w.z. de activiteit wordt bepaald doorhet evenwicht tussen de beide delen van het autonome zenuwstelsel.4. HET GEZICHTSZINTUIG BIJ DE MENS (ca. 10 lessen)4.1.1. Aan de hand van een tekening worden de tien lagen van de retina benoemd en besproken.4.1.2. De anatomie van de retina verschilt van plaats tot plaats. Dit geeft aanleiding tot de indeling inregio*s.4.1.3. De belangrijkste onderscheiden tussen de verschillende regio*s worden op kaart gebracht enbesproken.4.1.4. De eigenschappen van de fovea worden uitvoerig besproken.4.1.5. De eigenschappen en de samenstelling van de papil worden uitvoerig besproken.4.1.6. Het aantal elementen van de retina wordt vermeld.4.2.1. Fysiologisch wordt de retina verdeeld in vier lagen. De samenstelling en de werking van deze vierlagen wordt uitvoerig besproken en een eerste verband met de eigenschappen van degezichtsgewaarwording wordt gelegd.Fysiologische proefnemingen tonen aan dat de receptoren gelegen zijn in de laag van dekegeltjes en de staafjes.Hieruit volgt dat het licht eerst bijna gans de retina dient te doorlopen om de receptoren tebereiken. De gevolgen hiervan worden besproken.4.2.2. Vanuit de ervaringswereld van de leerlingen wordt het begrip donker- en lichtadaptatieaangebracht. Vervolgens worden de resultaten van experimenten over de donkeradaptatiebeschreven. Deze resultaten worden verklaard door de verschillende werking van kegeltjes enstaafjes.Het begrip ooggevoeligheidskrommen wordt beschreven en de curven voorgesteld.Bespreking van deze curven.De pathologie geeft aanduidingen over de werking van kegeltjes en staafjes: bv. nachtblindheiddagblindheid.De kleurgewaarwording is een aanduiding voor het verschil tussen kegeltjes en staafjes.De gezichtsscherpte is anders bij kegeltjes dan bij staafjes.De kegeltjes en de staafjes hebben een verschillende werking: staafjes hebben veel licht no d i g ,verdragen ook veel licht maar geven kleurrijke, scherpe beelden. Staafjes hebben weinig licht nodig,verdragen ook weinig licht en geven beelden zonder kleuren en details.Dit leidt tot de begrippen fotopisch, scotopisch en mesopisch zicht.4.2.3. Het begrip fotopigmenten en de noodzaak ervan in lichtreceptoren wordt aangebracht.De structuur en de eigenschappen van het fotopigment staafjes rood worden besproken.Men bespreekt kort de scheikundige reactie van het staafjesrood en hun eigenschappen.De chemische reacties van het staafjesrood verklaren een aantal eigenschappen van de gezichtsgewaarwording.4.2.4. De impulswerking wordt kort besproken. De begrippen elektroretinogram en actiepotentiaalworden aangebracht. Het verband tussen de soorten actiepotentialen en de plaats van de vormingvan de impuls wordt besproken.5. CENTRALE VERWERKING (ca. 7 lessen)5.1.1. De zenuwbanen vanaf de retina tot aan de optische centra in de hersenen worden beschrevenen benoemd.5.1.2. De verdeling van de zenuwvezels uit de retina over de nervus opticus wordt besproken.10
Page 1: TSODERDE GRAADStudierichting: Optie
Page 4: PROFIEL3De leerling die deze studie
Page 8 and 9: 74.2.3. RetinaprocessenFotopigmente
Page 12 and 13: 5.1.3. De afbeelding van het gezich
Page 14 and 15: MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN13De b
Page 16 and 17: GEÏNTEGREERDE PROEF15De geïntegre
Page 18: ExamensExamens houden een productev

Lab organische chemie: 4 uur per week derde graad eerste jaar

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?