60 JAAR NA DE BEVRIJDING - Heembeek-Mutsaard-Ingezoomd.be

er schuilen. In alle anekdotes vonden we één constante :de vindingrijkheid en vooruitziende blik van de mensen. Bijsommigen lagen de kleren klaar op de stoel zodat ze zichblindelings konden kleden bij een nachtelijk "alerte" ennog anderen hadden een koffertje klaar staan met allenoodzakelijke dingen. Eén getuige had het over een firmaTranscona die granieten grafzerken en rioolbuizen maaktemaar zich in de loop van de oorlogsjaren specialiseerde inhet herstellen of op zijn minst opkalefateren van door bombardementenbeschadigde huizen."In de weken na de Geallieerde landing in Normandië waser druk vliegverkeer boven Heembeek zowel van de geallieerdenals van de Duitsers, die een jachtvliegtuigenbasishadden in Grimbergen. Naarmate de weken vorderden,luisterden steeds meer mensen naar de Geallieerderadio. " (1) Het wachten duurde voor sommigen blijkbaar telang. Reeds een paar weken na de landing deed hetgerucht de ronde dat Duitsland er het bijltje bij neergelegdhad. Enkelen riepen dit als argument in om eens lekkerdoor te zakken. De kater moet twee keer zo pijnlijk zijngeweest. "En toen kwam de grote dag van de bevrijdingvan Brussel en van Heembeek. De nacht dat de Duitsersuit Brussel wegtrokken was er nog kanonvuur te horen." (1)Ook kon het Justitiepaleis dat door de wegtrekkendeDuitsers werd in brand gestoken van ver gezien worden."Maar nauwelijks was de laatste soldaat langs de voordeuruit de opslagplaats van de Duitsers aan het kanaal vertrokken,of de eerste Heembekenaar verschafte zich toegangtot het grote depot langs de achterzijde ... Alles wat niet teheet of te zwaar was, werd er weggesleept die nacht envolgende ochtend .. . Thuis hebben wij daaraan niet meegedaan."(1) Bedoeld wordt vermoedelijk het bedrijf Brinkerwaar Duitse vliegtuigmotoren gemonteerd werden.De bevrijding"Heembeek werd "bevrijd " door welgeteld één enkeleCanadees ! Het was een motorrijder, die was uitgestuurdom te kijken of er in Heembeek soms geen Duitsers warenblijven hangen, die het hen lastig zouden maken terwijl deCanadezen langs de Van Praetlaan verder naar Antwerpenoprukten. De goede man werd met open armen ontvangen,van aan de Joeper tot aan den Dries. Daar was deman reeds behoorlijk boven zijn normale theewater, vanalle drank, waarvan hij had moeten nippen ... " (1) Anderegetuigen beweren dan weer dat onze motorrijder eerststopte aan de Dries. Het resultaat was echter hetzelfde.Langs de Koninklijk Parklaan reden colonnes Canadesetanks richting Antwerpen. Andere colonnes begeleiddendan weer krijgsgevangenen." In de winter (eind 1944) begonnen de Engelsen" met debouw van een doorvoerkamp voorkrijgsgevangenen tussen Heembeek, Koningslo, de fabriekenen Vilvoorde. De ingang lag aan de Bruynstraat enbevatte daar een kamp van barakken voor de Engelsebewakers, waarna het echte gevangenenkamp begon, terhoogte van de kruising met de Trassersweg ... De ingangwerd versierd met twee betonnen leeuwen (hun rampzaligeresten liggen er nog altijd). Op het grondgebied van hettoenmalige kamp lag een oud domein waar op twee sokkelsvan een inrijpoort "Twee Leeuwen " stonden. Vandaarde naam.De krijgsgevangenen werden aangevoerd per spoor en overde Budabrug de toenmalige Cokesfabriek ingereden, daargelost en verder te voet naar het kamp overgebracht, waarze de eerste maanden in tenten moesten doorbrengen.Van daaruit moesten ze gaan helpen puin ruimen in deomtrek (ondermeer op de terreinen van het rangeerstationvan Schaarbeek). Dat was de tijd dat er dagelijks langecolonnes Duitse krijgsgevangenen door Heembeek op en aftrokken naar hun dagtaak.Er was ook een afdeling voor gevangen Duitse vrouwen,die in het leger gediend hadden. Engelse militairen, onderofficierenen officieren waren ingekwartierd bij burgers.Ook in onze familie was er zo één. Na de oorlog zou hijvele jaren nog geregeld op bezoek komen. Wanneer er eenfeestje gebouwd werd in het Engelse barakkenkamp,mochten alleen vrouwen er binnen ... ( ... )" In " waren ook " Engelse" legerdekens, waaruit gretig wintermantelswerden gemaakt voor de vrouwen : het was eenechte rage en het stond chic zo'n mantel. Wanneer hetkamp officieel opgehouden heeft te bestaan, dat herinnerik mij niet meer precies, maar ik vermoed dat dat in 1946moet geweest zijn. De barakken, die intussen de voorlopigetenten hadden vervangen, werden op het terrein zo achtergelaten.De Heembeekse jeugd ging er geregeld in spelenen de tand des tijds deed de rest. Maar nu nog altijd staatde plaats bij de Heembekenaren bekend als " Het Kamp".Intussen heeft het complex van het Militair Hospitaal eendeel van de terreinen ingepalmd en verrees de Vilvoordsewijk aan het Paolapark op een ander deel." (1) Over hetaantal gevangenen dat er verbleef lopen de meningen erguiteen. Enkelen maken gewag van dertig- tot zelfs vijftigduizend.Officieel was het ingericht voor een kleine vijftienduizendkrijgsgevangenen.Eén getuige had het over een oud-krijgsgevangene die laterwerkte bij Labaz als glasblazer.Stilaan liep de oorlog op zijn einde. Daags voor Wapenstilstand(!)(dus op 10 november '44 nvdr) viel er nog een V1in Heembeek op de - door eerdere bombardementen reedsonbewoonde - Generaal M ichelstraat Verder was er nogeen bombardement van het vliegplein van Melsbroek enEvere op Nieuwjaarsdag 1945. Het allerlaatste bombardementwas half maart 1945 en eveneens gericht tegen hetvliegplein van Evere en ook tegen het vormingsstation vanSchaarbeek.Twee maand later was de oorlog officieel voorbij.De redactie van Uii&Spiegel wenst ieder te bedanken diemeehielp bii het maken van bovenstaand artikel inzonderJan Adriaenssens (1), Wim Van der Eist (4) en de door hembeschikbaar gestelde jeugdherinneringen van "NonkelMonne " (2) en Karel Hemmerechts (3). Zonder hun hulpzou er van geen artikel sprake geweest zijn.MVLVervolledig de oorlogskroniek uitHeembeek-MutsaardAlle bijdragen die de oorlogskroniek uitNeder-Over-Heembeek en de Mutsaardwijk kunnen''·""'r"n,lll'l gen zijn welkom op het redactiesecretariaatGemeenschapscentrum Heembeek-Mutsaard,Wandstraat 14- 1020 Brussel - Tel. 02/268.20e-mail heembeek-mutsaard@vgc.beMisschien missen we uw mémoires, uw uniekeuw oorlogsverhalen.NOVEMBER 2004------4 -------UILSPIEGEL•