Rondom den Herdenbergh - Atlantis

pootjes. Kogelpotten werden vanaf 800 na Chr.tot in de volle middeleeuwen in iedere huishoudinggebruikt om in te koken. Zouden er in detijd van Karel de Grote dan ook al mensen zijngeweest op de plaats van de latere es van Baalder?1978: Vondsten uit 800 na Chr.Op 4 april 1978 kwam er duidelijkheid. MachinistH.J. Doldersum vond op de grote es enigescherven bij het graven van een wegcunet in deaan te leggen woonwijk Baalder De aannemermeldde de vondst bij de gemeente Hardenberg,die de Rijksdienst voor het OudheidkundigBodemonderzoek inschakelde. Er volgde eennoodopgraving. Een boeiende aangelegenheid.In het algemeen gaat zo’n opgraving als volgt:Eerst wordt door een graafmachine met grotehappen de bovenste, donkere teeltlaag weggehaald.Dichter bij de ‘gevoelige laag’ wordt onderleiding van een archeoloog of een andere deskundige,met een scherpe schop en een schoffelvoorzichtig dunne plakjes aarde verwijderd totop de harde ondergrond, die nooit vergraven is.Heb je geluk met zo’n opgraving dan zie je grijsachtigevlekken in het gele zand. Ooit is daar eengat gegraven. Heb je heel veel geluk dan vormendie vlekken een patroon. En dat geluk had menbij deze noodopgraving. De vlekken bleken ooitgaten geweest te zijn waarin men de dragendepalen van het dak van een huis had geplaatst.Door de eeuwen heen waren in de zure grond derestanten van de palen geheel verdwenen en inde gaten was zand en humus gerommeld. Uitdeze grijze verkleuringen viel een huisplattegrondaf te lezen.De lengte van dit huis bedroeg 24 meter en debreedte varieerde van 5 tot 7 meter. Helaas hadde machinist de noordwestelijke hoek iets te diepuitgegraven toen hij met het uitgraven van de wegbezig was. Daardoor waren op die plaats niet ofnauwelijks paalsporen aanwezig. Volgens provinciaalarcheoloog dr. A.D. Verlinde had dit huisgeen dragende binnenpalen. De wandpalen dierechtop in de grond stonden moeten het overhangendedak hebben gestut. Verlinde dacht tedoen te hebben met een boerenplaats uit deKarolingische tijd, dus omstreeks 800 na Chr.,vooral ook door vondsten rond deze huisplaats.De constructie van een Karolingische boerderijwas meestal van vrij licht houtwerk. Het dak waswaarschijnlijk gedekt met riet, stro of plaggen.Tussen de wandpalen was vlechtwerk aangebracht,bestreken met leem. Men liet het dakoversteken, omdat opgedroogde leem door regenmeteen weer zacht wordt. In tegenstelling totandere vindplaatsen elders in Nederland vondmen hier in de paalgaten van de boerderij vrijveel brokjes leem en houtskool terug. Dit wektede indruk dat de boerderij was afgebrand, waarbijeen deel van de leem van de zijwand werdgebakken.Hoe moeilijk de interpretatie van paalgaten enandere grondsporen is, blijkt wel uit het feit datprofessor dr. H.T. Waterbolk uit Groningen,expert op het gebiedvan prehistorische enmiddeleeuwse huisplattegronden,uit dezelfdesporen niet één gebouwreconstrueerde, maarwel twee boerderijenen één schuur. In zijnvisie was de grootsteboerderij over de afgebrokenkleinere boerderijgebouwd. Desporen van de schuur lagen er in het middendwars door. Aan de zuidkant van het huis werdennog sporen aangetroffen van onder andereenkele schuurtjes, afvalkuilen, een plankenomheining voor vee van circa 15 bij 11 meter eneen ongeveer 2 meter diepe waterput. De putwandwas een uitgeholde boomstam, waarvan detwee helften tegen elkaar geplaatst waren.Om te ontdekken uit welke tijd deze vondstenstamden, werden de afvalkuilen onderzocht diehet dichtst bij de boerderij lagen. Tegenwoordigzou men zeggen: Toon mij uw vuilniszakken en ikzal zeggen wie gij zijt. In de kuilen vond men23Deze stijlwandigeemmer van gladenvrij dunwandigdonkergrijs tot zwartaardewerk, werd in1937 aangetroffenonder de Baalder esen is gedateerdtussen 3400 en 2900voor Chr.