Rondom den Herdenbergh - Atlantis

More documents

Recommendations

Info

het zand op de wal. Zo ontstonden overal opbeide oevers zandduinen op het dekzand en konheel veel later de naam Hardenberg ontstaan.In het museum van HardenbergDat er door de tijden heen langs de Vechtoeversen net daarbuiten menselijke activiteiten waren,is goed te zien in het kleine museum van Hardenberg.Hier liggen veel losse vondsten tentoongesteld,voorwerpen uit een ver verleden dietoevallig ontdekt werden zonder dat er sprakewas van enig archeologisch onderzoek. Als we inde omgeving van stad Hardenberg langs denoord- en zuidkant van de Vecht gaan, komenwe langs verschillende vondstplaatsen. De daargevonden voorwerpen komen uit een periodevan 5.000 - 12 voor Chr. In het museum zijno.a. te zien:- uit de Rheezerbelten: een klopsteen- uit Heemse: een schraper en een hamerbijl- uit Collendoorn: een hamerbijl van diabaas- uit Oud-Lutten: een stenen bijl- uit het Engelandse bos: klingen en een schraper- uit Radewijk: een geröllkeule (rolsteenhamer)- uit Gramsbergen: een klopsteen- uit de Vecht: een strijdhamer- uit de es van Baalder: een stenen bijl- uit Brucht: een kookpot- uit Bruchterveld: een stenen bijl- uit Bergentheim: een hamerbijl en eenstrijdhamer- uit Mariënberg: o.a. een kleine maquette vanopgravingen10.000 jaar menselijke activiteitDoor zorgvuldig archeologisch onderzoek entoevallige vondsten is aangetoond dat in dedirecte omgeving van de stad Hardenberg alV.l.n.r.: Een kraagflesjemet een vrijregelmatig boldubbelkonischlichaam, eenonversierdtrechterbekertje vanoverwegend grijsaardewerk metcylindrische hals eneen onregelmatiggevormd kommetjemet vlakke bodem eniets naar binnenbuigende rand vanruw grijs aardewerk.26bijna 10.000 jaar lang mensen langs de Vechtzijn getrokken en er in sommige tijden hebbengewoond. Net als nu kenden deze mensen goedeen slechte tijden. Wat ons tastbaar verbindt methen zijn slechts bodemverkleuringen en enkelevoorwerpen. Duizenden jaren lang hebbenmensen hier meer en meer vat proberen tekrijgen op de natuur. Uiteindelijk heeft ditgeleid tot onze huidige woonomgeving.Bronnen:- R. van Beek en A.G. Kleinjan: Vroegmiddeleeuwsaardewerk uit Baalder, gem.Hardenberg, (Ov.) uit het tijdschrift Westerheem,XXIX-6, 1980- Mr. G.J. ter Kuile sr.: De praehistorischevondsten te Hardenberg 1937 uit Verslagenen Mededeelingen van de Vereeniging totBeoefening van Overijsselsch Regt enGeschiedenis, 54-ste stuk, tweede reeks -dertigste stuk, 1938- L.P. Louwe Kooijman en anderen: Nederlandin de prehistorie, 2005- M. Rappol: In de bodem van Salland enTwente, 1993- Theo Spek: Het Drentse esdorpenlandschap,2004- A.D. Verlinde: Karolingische bewoning teBaalder, gem. Hardenberg (Ov.) uit WesterheemXXXII, no. 1, 1983- A.D. Verlinde en R.R. Newell: A Multi-Component Complex of Mesolithic Settlementswith Late-Mesolithic Grave Pits atMariënberg, Overijssel uit Het zandeilandenrijkvan Overijssel, 2006- A.D. Verlinde en H.T. Waterbolk: Eenherinter-pretatie van de Karolingische grondsporente Baalder (Ov.), WesterheemXXXII, no. 6, 1983- V.T. van Vilsteren en A.G. Kleinjan: Ondergedokenen opgegraven in Baalder uitVan Beek en land en mensenhand, 1985Met dank aan:- Mw. J. Jansen, medewerkster van Het ProvinciaalDepot voor Bodemvondsten Overijssel ‘A.D.Verlinde’, te Deventer
De parabel van olde AlbertJ. Waterink(1890-1966)Onder deze titel heeft dit verhaal in januari 1962 in het ‘Kerkblad van Overijssel’ gestaan inde vorm van een brief die de bekende professor Waterink schreef aan een vriend op 2 januari1962. Hij haalt daarin een voorval aan uit zijn prille jeugd en noemt het een parabel die, zoverzekert hij: ‘vrijwel precies zo gebeurd is als ik het beschrijf’.De voorouders van Jan Waterink komen uit het gebied rond Hardenberg. Jan is geboren in 1890in Den Hulst (O), waar zijn vader Hendrik Waterink godsdienstonderwijzer was. Het gezinverhuisde naar Mariënberg en Jan ging als zesjarige jongen naar de christelijke school aan deLage Doelen in Hardenberg. In 1962 schreef hij:Iedereen in het Saksische land in de buurt vanhet door Ulfers bekend geworden Oostloornweet wat een koehierde is. Dat is de koeherderdie op de gemeenschappelijke gronden van hetdorp de koeien weidt en bewaakt. Met zijn hondals gezelschap brengt hij ganse dagen door in hetvlakke veld rond de Overijsselse Vecht. En gehebt alle kans dat die hond ‘Siep’ heet. Wantnatuurlijk moet de hond een naam hebben dieanders is dan die van een koe; en geen boer zalzijn koe ‘Siep’ noemen.Rond het begin van deze eeuw was AlbertOverweg de koehierde in het gebied tussenRheeze en Brucht. Ik heb hem goed gekend. Ookherinner ik mij nog heel goed een typische eigenaardigheidvan hem. Hij zei namelijk weinig uiteigen beweging, meestal antwoordde hij slechtsop vragen en opmerkingen. En als hij danantwoord gaf, leidde hij dat in met : ‘Hè joa.’‘Mooi weertje vandaag, Overweg.’‘Hè joa, mooi weer.’‘Ga je binnenkort ook aan de andere kant van deVecht weiden?’‘Hè joa, ni-je wekke.’ Natuurlijk sprak Overweggeen ‘hoog Hollands’. Hij heeft nooit in zijnleven ‘volgende week’ gezegd. Maar een enkelekeer sprak Albert Overweg meer dan een simpelantwoord. Overweg liet zijn koeien grazen aan deRheezer kant van de Vecht. Ik was een jongenvan een jaar of elf. Van het huis van mijn oudersnaar een oom en tante in Rheeze was de weg nietlang als je aan de oever van de Vecht je kousen enschoenen uittrok en door het ondiepe waterwaadde. Maar dat kon alleen als het water erglaag was. Heel vaak ging het niet en bovendienkon het lang niet overal. Je moest de plekjesweten waar de ondiepten waren. Deze keer konhet en ik kwam bij Rheeze.Toen Albert Overweg mij zag, groetten wij elkaar.Hij begon opeens te praten. Hij kende mij omdatmijn vader en hij elkaar goed kenden.‘Zo, mien jonge, ik bin bliede da’k oe zie. Ze zegtda’j domeneer wilt wörden. En now mu’k oe watzeggen. ‘k Heb ‘r lange over noa edacht, maarumda’k ow va graag magge, wil ik tegen oe nietzwiegen. Ik wil niet aans as oe vertellen van mienwark. Dat kan ik doen umda’k maar een gewonekoehierde binne want doarum heb ik zovölleverstaand van domeneerswark. Het zwoarste van’t wark van een koehierde is um de koppel koenebi-j mekare te holden. ’t Is helemoal gien kunstum hier tachtig koene bi-j mekare te hebben,maar de kunst is um te zörgen dat ’t een kudde is.En dat is ’t wark van mi-j en Siep. Joa, zonder dehölpe van Siep zol ik ’t niet an kunnen, wantsoms begrep Siep de koene better as ikke.Hi-j kek mi-j an as ik domme dinge wil doen.Net as of e zeggen wil: ‘Ie bint now wel de herderen ikke maar een herdershond maar ie bint tochdom, baas, a’j dit keer niet doet wat ik denke dat‘r gebeuren mut.’‘Ik zal oe is wat vertellen van Siep. Verledennoajoar wol ik met de koene noar de overkaante.27Fragment van eenschoolfoto. De nogzeer jeugdige JanWaterink, ca. 1902.
Page 2 and 3: ColofonRondom den HerdenberghKwarta
Page 4: Details van de in hetarchief van St
Page 9 and 10: Prentbriefkaart vanhet Oosteinde, a
Page 11 and 12: ‘prikte’ er nog snel een gehakt
Page 13 and 14: ingen kon delen. Hij praatte er ook
Page 15 and 16: Een tijdelijke voorzieningIn 1922 o
Page 17 and 18: 1940 werd Bramer met onmiddellijke
Page 19 and 20: woning mocht blijven wonen totdat e
Page 21 and 22: Archeologische vondsten in BaalderH
Page 23 and 24: pootjes. Kogelpotten werden vanaf 8
Page 25: Paffrath kogelpot-aardewerk gevonde
Page 29 and 30: Ik vroeg: ‘Maar Overweg, waar heb
Page 31 and 32: Vechtstede NotarissenPostbus 627770

Rondom den Herdenbergh - Atlantis

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?