Vrede - deMens.nu

“Een bezoekje met deklas aan een oorlogsmuseumvolstaat niet.Tomas BaumHet rapport uit 2010 over vredesopvoedingvoor het basisensecundair onderwijs inVlaanderen.“Wat doet het Vlaams Vredesinstituut?Baum: “Het Vlaams Vredesinstituut is eenonafhankelijke onderzoeksinstelling bij hetVlaams Parlement. Er moet consensus zijnbinnen het Parlement om ons een adviesvraagte stellen of om concrete onderzoeksopdrachtente geven. Dat gebeurt niet opvraag van één fractie of één parlementslid.Onderzoek en advies zijn onze voornaamstebezigheden, maar we verzamelen ook documentatieen geven voorlichting. We buigenons over allerhande vredesvraagstukkenen formuleren aanbevelingen. Dat gaat overwapenhandel, buitenlands beleid en een geweldlozesamenleving. Op basis van het gepubliceerdeonderzoek, geeft de Raad vanBestuur advies aan het Parlement. Die Raad,die het instituut ook beheert, is samengestelduit vertegenwoordigers van de parlementairefracties, middenveldorganisaties enacademici.”Het Vredesinstituut onderzoekt in de onderzoekspijlerWapenhandel- en productie dewetgeving, maar ook het beleid omtrent buitenlandsewapenhandel. Er is ook veel aandachtvoor het beleid van de Europese Unie:de eengemaakte defensiemarkt en de Europeseafspraken voor exportcontrole. VolgensBaum beperkt het instituut zich echterniet tot onderzoek naar het stopzetten envermijden van geweld. De tweede pijler vanhet onderzoekswerk heet dan ook Vrede ensamenleving. “We gaan er op zoek naarmogelijke bronnen van geweld, naar verklaringen.Wat zijn de voorwaarden voorvrede? Welke invloed heeft politiek opvrede? Hoe gaan jongeren in onze samenlevingmet geweld om?” In die pijler vindenwe ook vredesopvoeding terug.Vredesopvoeding, wat is dat?Wat moeten we ons voorstellen bij vredesopvoeding?En hoeveel plaats maakt het onderwijshiervoor vrij? Deze vragen onderzochthet instituut vanuit een theoretisch kader datnadien de situatie in Vlaanderen toetste. Hetresultaat is onder andere het indrukwekkenderapport Over positieve en negatievevrede. Vredesopvoeding voor het basis- ensecundair onderwijs in Vlaanderen: conceptueleafbakening en analyse van het aanbod.Een lijvig document over opvoeding ‘tot’vrede, niet te verwarren met opvoeding ‘over’vrede. Baum: “Vredesopvoeding hoeft nietover vrede te handelen, maar moet tot vredebijdragen. Vrede is dus het doel van vredesopvoeding,niet het onderwerp.”Met vredesopvoeding wil men dus zoweliets bereiken, namelijk een vredescultuur, alsiets vermijden, namelijk geweld of oorlog.Onder meer via onderwijs kan gewerkt wordenaan deze vredescultuur door te focussenop de houding van jongeren.Vredesopvoeding is echter nooit voltooid enkan bijgevolg ook op volwassenen gerichtzijn. Daarnaast is volgens Baum extra bagagevan belang om als vredevol mens inde wereld te staan. “Om tot een vreedzamehouding te komen, is ook allerhande objectievekennis nodig over de maatschappij, deinternationale context, culturen, geschiedenisenzovoort.” Meteen een antwoord op devraag van vele kinderen over het nut vanonder andere het vak geschiedenis.Bovendien draagt iedereen door deze opvattingover vredesopvoeding op zijn maniereen steentje bij aan vrede, volgens het rapport.De bedoeling is immers niet om mensenvolgzaam te maken, maar om ons nette vormen tot weerbare burgers die actiefhun verantwoordelijkheid nemen. Zo kan iedereenbijdragen tot een vredescultuur “diebestaat uit waarden, attitudes, gedragingenen levenshoudingen die geweld verwerpenen conflicten vermijden”. Volgens het Vredesinstituutis dat mogelijk via een gezondedialoog en communicatie op alle fronten:binnen onze eigen leefwereld, onze samenlevingen op internationaal vlak. Van vredebij jezelf tot vrede in de wereld dus.“Er is nog nooit een goede oorlog of een slechte vrede geweest.” Benjamin Franklin, Amerikaans staatsman en fysicus (1706 - 1790)Dossier deMens.nu Magazine | 13