Vrede - deMens.nu

“Onderwijs heeft mij gemaakt tot wie ik ben.”In juli 2011 scheurde Zuid-Soedan zich definitiefaf van Soedan. Dat gebeurde na jarenvan verbeten strijd tussen het Arabischegezag in het noorden en het animistischchristelijkezuiden, met ruim twee miljoenslachtoffers en een veelvoud aan vluchtelingenals gevolg. In 2005 dwongen rebellen vanhet Zuid-Soedanese Sudan People’sLiberation Army (SPLA) een vredesverdrag af,dat voorzag in een referendum over onafhankelijkheidzes jaar later. De SPLA gebruikte inde burgeroorlog ook kindsoldaten. Vaak werdenze onder dwang gerekruteerd, zoals Kongetuigt: “Op heel jonge leeftijd namen de rebellenons mee uit het dorp. Zo bouwden zeaan een toekomstig leger. Al snel vervaagt immersde herinnering aan vroeger en ken je alskind enkel nog het leven als soldaat.”Hoe reageerden je ouders daarop?De SPLA stelde het afstaan van kinderen omte vechten indertijd voor als een vrijwilligekeuze, maar dat was slechts schijn. Oudersdie weigerden om een kind af te staan, werdenafgeranseld met stokken of hun koeienwerden afgenomen. Dat is in feite een doodvonnis,omdat koeien voorzien in het levensonderhoudvan een gezin. Mijn oudershadden het liever anders gezien, maar eenkeuze hadden zij nu eenmaal niet.Hoe verliep die plotse overgang van kindnaar soldaat?We moesten eerst te voet naar het trainingskampin Ethiopië. Dat betekende dertienlange dagen marcheren. Honger, dorst, uitputtingen wilde dieren eisten een zware tol.Velen haalden het niet. De rebellen haddennamelijk helemaal geen middelen. Er warengeen auto’s of vrachtwagens, dus meer daneen escorte te voet kon de SPLA niet bieden.Wat blijft je van het kampleven hetmeeste bij?Ik deed door mijn leeftijd nog niet mee metde gevechten, maar als jonge kinderen kregenwij wel dezelfde militaire training als volwassenen.Die was keihard. We moestenzware fysieke beproevingen doorstaan en destraffen waren altijd streng. Zo verplichtten derebellen ons om urenlang in de zon te staanof onder water te blijven zitten. Sommige kinderenbrachten het er niet levend van af. Iknoem dat ronduit mishandeling, wij warenimmers nog lang geen volwassenen.Waarom ben je uiteindelijk op de vluchtgeslagen?Ik ben na vijf jaar gevlucht omdat ik geentoestemming kreeg om mee te vechten.Mannen zijn volgens onze traditie verantwoordelijkvoor de veiligheid van het land enhet volk. Daarom vond ik het destijds belangrijkdat ik meedeed aan de oorlog. Derebellen vertelden me echter dat het beterwas dat ik goed studeerde voor de toekomst,maar scholen waren er niet! Ik beseftedat ik het heft in eigen handen moestnemen en ging dan maar zelf op zoek.Uiteindelijk belandde je in Nederland.Was het moeilijk aanpassen aan de westersementaliteit?Het was zeker niet makkelijk, maar ik denkdat het mij wel goed gelukt is. Ik hield me inNederland wel voortdurend voor ogen dat ikniet op andermans hulp moest wachten. Erwaren wel organisaties die me steunden,maar ik wou de zaken vooral zelf oplossen.Uiteindelijk kan een overheid er niet voor zorgendat alles goed loopt. Individuele verantwoordelijkheidis dus erg belangrijk.Je haalde er een diploma Rechten. Watzijn je verdere ambities?Nu ik terug in Zuid-Soedan woon, wil ik ietsbetekenen voor mijn land. Ik ben advocaaten docent Rechten en ik zet me in op hetvlak van onderwijs, dat voor mij de sleutelis van een beter leven. De school biedt zelfstandigheiden een toekomst. Onderwijswerkt als bescherming en preventie voorkinderen die naar de kazerne willen trekken.Via mijn Cuey Machar SecondarySchool Foundation wil ik hier secundair onderwijsuitbouwen, hoe moeilijk dat ook is.Onderwijs heeft mij immers gemaakt totwie ik ben.Wat vind je van het optreden van de VerenigdeNaties in Zuid-Soedan, zowel inde vluchtelingenkampen als tijdens deonderhandelingen?Het is positief dat de VN Zuid-Soedan willenhelpen, maar er is nood aan betere samenwerking.Ik hoop dat ze ophouden te denkendat anderen niets kunnen en dat zij allesmoeten regelen. Er is nog werk aan de winkelvooraleer ze Zuid-Soedanezen als volwaardigepartners beschouwen.Het Internationaal Strafhof in Den Haagdeed recent zijn eerste veroordeling metde Congolees Lubanga, opperbevelhebbervan de militaire arm van de Uniondes patriotes congolais (UPC), een vande vele milities die actief waren in hetoosten van Congo. Maakt Bashir kansom ooit hetzelfde lot te ondergaan?Als jurist blijf ik erbij dat iemand die foutenheeft begaan, daarvoor berecht moet worden.In die zin zou ik hem zeker willen uitleveren.Maar Bashir is niet langer mijnpresident. Het is nu aan de Soedanezen omervoor te zorgen dat hij rekenschap geeftvoor wat hij heeft gedaan. Ik hoop en geloofwel dat het er ooit van komt. Het moet gewoon.Wereldwijd300.000 kindsoldatenVolgens cijfers van de internationale kinderrechtenorganisatieUNICEF zijn wereldwijdnaar schatting 300.000 jongensen meisjes onder achttien jaar betrokkenbij gewapende conflicten, hoewel niet elkkind wordt ingezet in de strijd. Zo verlenenkinderen ook hand- en spandiensten,doen ze dienst als boodschapper of wordenze ingezet als seksslaaf. Evenminworden ze allemaal gedwongen. Sommigenworden wel ontvoerd of met geweldgerekruteerd, anderen nemen zelf de wapensop. Armoede, honger, mishandelingen discriminatie spelen daarin een rol,maar ook wraakgevoelens vanwege onrechtdat hen is aangedaan.“When the power of love overcomes the love of power, the world will know peace.” Jimi Hendrix, Amerikaans muzikant en gitaarlegende (1942 - 1970)Dossier deMens.nu Magazine | 17