2.10 Mb - Zuivelhistorie Nederland

Samenvatting 1892 - 1992Een jaar na de start in 1892 van de zuivelfabriek in Dronrijp was het aantal veehouders al gegroeidvan 25 naar 54. Er was een melkaanvoer van 2.500.693 kg melk die uitbetaald werd pertwee kg met een prijs van f 0,08. In 1899 werd ook het vetgehalte volgens de 'Gerbermethode'meebepalend voor de uitbetaling.De oprichtingsakte in de Staatscourant van vrijdag 18 december1891.Een jaar eerder werd de Friesche CoöperatieveZuivel Export Vereeniging (FRICO)opgericht, met als deelgenoten de zuivelfabriekenin Achlum, Akkrum, Bartlehiem,Dronrijp, Giekerk, en Marssum.Rond 1900 waren er al 80 aangesloten veehoudersmet in totaal 1160 koeien. Dat jaaroverleed ook Mr. W.A. Bergsma, die medede aanzet tot de oprichting var de fabriek hadgegeven. Ook vonden de eerste aanpassingenen uitbreidingen plaats i.v.m. de toename vande melkaanvoer. In die tijd bedroegen de wekelijkseuitgaven voor salarissen en werklonenf 152In diezelfde tijd staat in het jaarverslag eenopmerking die ook al eerder was geplaatstnamelijk: "...Dat het ons een genoegen doetmee te delen, dat gedurende het gehele jaarhetzelfde personeel werkzaam was", met detoevoeging: "Het is stellig niet in het belangvan de fabriek indien af en toe wisseling vanwerkkrachten plaats heeft, doch bekendheidmet het werk bevordert ongetwijfeld zeer eengeregeld verloop der werkzaamheden." Datgetuigde toen al van een goed inzicht.In die periode was duidelijk al sprake van eenzeker sociaal beleid, want in deze 'beginfase'had de fabriek zelf al een soort ziekenfondsopgericht. De contributie voor deelname wasbepaald op 2% van het werkloon. Terwijldoor de Vereeniging een evenredig bedrag inhet fonds werd gestort. In 1913 werd dit Ziekenfonds opgeheven en kwamen de risico's van ziekteen ongevallen voortaan geheel voor rekening van de fabriek.De in 1906 van fabriekswege ingestelde bedrijfs-C.A.O. vermeldt o.a.:"Art. 4: De werktijd zal onder gewone omstandigheden hoogstens per dag bedragen: In de maandenMei, Juni en Juli twaalf uren. In de maanden December, Januari en Februari acht uren en inden overigen tijd tien uren.▲ www. zuivelhistorienederland.nl 8© FrieslandCampina