PDF-formaat - VVKSO - ICT-coördinatoren

WenkenVermits het rechtstreeks meten van snelheden niet eenvoudig is, beperkt men zich tot het interpreteren vansnelheidsgrafieken: het vergroten, constant blijven of verkleinen van snelheden zijn grafisch eenvoudig weer tegeven.Volgende voorbeelden kunnen aan bod komen:• rechtlijnige beweging met constante snelheid;• rechtlijnige bewegingen met een snelheid die verandert (er wordt niet over eenparig veranderlijke bewegingengesproken);• voorwerp in rust.B5In concrete voorbeelden van beweging de kenmerken van snelheid als vectoraangeven.WenkenOm het vectorbegrip te duiden, kunnen volgende voorbeelden aan bod komen:• voorwerpen die met dezelfde snelheid (grootte, richting, zin) bewegen bv. alle personen in dezelfde auto;• auto’s op een rotonde: voorwerpen die cirkelvormig bewegen met ongeveer dezelfde grootte van snelheid,maar waarbij de richting verschillend is;• tegengesteld bewegende voorwerpen met dezelfde grootte van snelheid;• naderende en van elkaar verwijderende voorwerpen;• de snelheid van een optrekkende auto of een remmende fietser verandert voortdurend in grootte terwijlrichting, zin en aangrijpingspunt van de vector dezelfde blijven;• bij een auto die een andere auto voorbijsteekt zullen de snelheidsvectoren dezelfde richting en zin hebbenmaar het aangrijpingspunt en de grootte zijn verschillend.Er worden geen berekeningen met vectoren gemaakt.Toelichting voor de leraarIn de fysica maken we gebruik van het begrip vector met aangrijpingspunt. Sommigen noemen dit een gebondenvector. In de wiskunde maakt men gebruik van een vrije vector.In de 2de graad aso leerweg 5 (wiskunde) wordt dit begrip uitgewerkt in functie van de bewerkingen die men ermee doet. De leraar fysica kan dus best even aan de collega wiskunde vragen welke kennis leerlingen hebbenover vectoren en op welk moment van het jaar. Ook de leraar wiskunde is er bij gebaat te weten hoe men in defysica vectoren aanbrengt.Suggesties voor practica• Posities, positieveranderingen en de corresponderende tijden bepalen van voorwerpen met een constantesnelheid kan op zeer veel (creatieve) manieren.• De E.R.B. onderzoeken van een:oooelektrisch wagentje met de tijdtikker;elektrisch wagentje met een afstandssensor;luchtbel in een vloeistofbuis.22 2de graad aso Wetenschappen,D/2012/7841/009Sportwetenschappen, Wetenschappen-topsportFysica