PDF-formaat - VVKSO - ICT-coördinatoren

Een voorwerp in rust op je hand ondervindt de zwaartekracht van de aarde en een even grote normaalkrachtvan je hand. Een fietser die eenparig rechtlijnig beweegt, levert een aandrijfkracht die zorgt voor een kracht vande bodem op de fiets en ondervindt een even grote wrijvingskracht van de omgeving. De totale kracht is hiergelijk aan nul. Merk op dat het voor leerlingen niet vanzelfsprekend is om wrijving als een kracht te zien.V33aVanuit de analyse van de inwerkende krachten verklaren waarom een lichaammet constante grootte van snelheid:• een bocht beschrijft;• cirkelvormig beweegt.WenkenLaat leerlingen een bal rollen op een grote cirkel. Ze moeten de bal voortdurend duwtjes geven naar het centrumtoe.Ook krachtwerking in de ruimtevaart en in ons zonnestelsel kan hier aan bod komen.V33bHet moment van een kracht aan de hand van voorbeelden verduidelijken.WenkenDe analyse van de krachten die werken op voorwerpen die draaien (zonder translatie) leidt tot het inzicht datdeze krachten steeds in duo voorkomen (krachtenkoppel). De som van beide krachten (langs dezelfde werklijngezien) zorgt er voor dat het voorwerp geen verschuivende beweging kan uitvoeren. Het effect van beidekrachten is een draaiing. Talloze voorbeelden kunnen gebruikt worden om aan te tonen dat krachten werkenals er iets draait (windmolens, ventilator, schroef), of wanneer een voorwerp niet mag draaien of kantelen(kraan).V33cKenmerken van verschillende soorten krachten met verschillende methoden onderzoeken.WenkenKrachten die men kan meten zijn o.a. magnetische krachten tussen twee gelijke of verschillende polen, krachtbij een cirkelvormige beweging, gewichten van allerlei voorwerpen via een (elektronische) massabalans, krachtenbij hefbomen.“Onderzoeken” betekent meer dan alleen maar meten: het kan ook afleiden betekenen bv. uit theoretische beschouwingen(grafische vectoranalyse). Als een voorwerp aan enkele krachten onderworpen is, hoe gaat hetdan bewegen? Als het op een bepaalde manier vervormt of beweegt, welke krachten hebben dan een rol gespeeld?Waar grijpt een kracht precies aan?Suggesties voor practica• Bepalen van de veerconstante van een veer.• Bepalen van de zwaarteveldsterkte.• Bepalen van de totale kracht die op een voorwerp inwerkt in het geval van hoekmakende krachten.5.1.4 Materie(ca 8 lestijden)B34Het verband tussen massa en volume experimenteel bepalen en de definitie voormassadichtheid formuleren.W1, W2F14SET630 2de graad aso Wetenschappen,D/2012/7841/009Sportwetenschappen, Wetenschappen-topsportFysica