vakken\Toegepaste economie-2000-009.wpd - VVKSO - ICT ...

LESSENTABELSLAGERIJ EN VLEESWARENBEREIDING1ste lj.2de lj.1 Basisvorming 12 12AV Godsdienst 2 2AV Aardrijkskunde 1 1AV Frans 2 2AV Geschiedenis 1 1AV Lichamelijke opvoeding 2 2AV Nederlands 2 2AV Wiskunde 2 22 Optie2.1 Studierichting (fundamenteel gedeelte) 20 20AV Plastische opvoeding 2 2PV Praktijk/Stages Slagerij 9 9TV Slagerij/Toegepaste economie 3 3Toegepaste economie (x)TV Slagerij 4 4Toegepaste wetenschappenTV Toegepaste chemie 2 0TV Toegepaste fyscia 0 22.2 Complementair gedeelte: maximum 4 4- Te kiezen uit de vakken en/of de specialiteiten opgesomd in het Besluit van de Vlaamse regering van 5 juni1989 tot vaststelling van de algemene vakken, de kunstvakken, de technische vakken en de praktischevakken in de instellingen voor secundair onderwijs met volledig leerplan, voor zover het vakken ofspecialiteiten betreft waarvan het Besluit van de Vlaamse regering van 14 juni 1989, zoals gewijzigd,bekwaamheidsbewijzen vastlegt in de derde graad.- Wanneer in het complementair gedeelte één of meer vakken gekozen worden die ook voorkomen in debasisvorming of in het fundamenteel gedeelte dan vervallen deze vakken niet in de basisvorming, noch inhet fundamenteel gedeelte.- Geen specifieke aanbevelingen._______________________________(x)Voor dit vak is het leerplan in deze brochure opgenomen.Lessentabel 5 Slagerij en vleeswarenbereidingD/2000/0279/0093de graad TSO

Deze "vestigingswet" is tot hiertoe van toepassing op de voor uitbreiding vatbare lijst van gereglementeerdeberoepen en codenummers, die is opgenomen in bijlage 1 van de omzendbrief. Bedoelde wet impliceert datelke kandidaat-zelfstandige in één van voornoemde beroepen wordt verondersteld twee kenniscategorieën tekunnen bewijzen: de beroepskennis en de kennis over het bedrijfsbeheer.Voornoemde bewijsvoering dient te geschieden ten aanzien van de betrokken provinciale kamer voor Ambachtenen Neringen, welke bevoegd is om een "vestigingsattest" te verlenen. Op basis van dit attest kan finaalde inschrijving in het handelsregister plaatsgrijpen.Inzake de beroepskennis kan worden gerefereerd naar inzonderheid de technische en beroepsopleidingen diein het secundair onderwijs worden georganiseerd en door specifieke titels worden bekrachtigd.3.2 HET DISTRIBUTIEATTESTHet koninklijk besluit van 12 juni 1989 legt de kennis van het bedrijfsbeheer op voor de uitoefening van dekleinhandelsbedrijvigheid in de kleine en middelgrote ondernemingen.Door dit besluit, dat in werking is getreden op 24 januari 1990, is een zogenaamd "distributieattest" vereistvoor elkeen die wil starten als kleinhandelaar, omdat thans ook voor de detailhandel de kennis van hetbedrijfsbeheer als onontbeerlijk wordt gekenmerkt.In tegenstelling tot het aanvullend getuigschrift over de kennis van bedrijfsbeheer, is het distributieattest geenstudiebewijs dat kadert in de reglementering op de studiebekrachtiging niveau secundair onderwijs.Het moet daarentegen worden beschouwd als een tegenhanger van het noodzakelijk vestigingsattest metbetrekking tot de gereglementeerde beroepen, in die zin dat de titularis van het aanvullend getuigschrift overde kennis van het bedrijfsbeheer via de betrokken regionale kamer voor Ambachten en Neringen aanspraak kanmaken op bedoeld distributieattest.Wat de diverse facetten van de beheerskennis betreft, liggen alle voor de onderwijsinstellingen essentiëlerichtlijnen in deze omzendbrief vervat; hij heeft betrekking op het voltijds secundair onderwijs en het deeltijdsberoepssecundair onderwijs.Jongeren die tijdens hun secundaire studies, om welke reden dan ook, niet in de gelegenheid zijn geweeststudiebewijzen te verwerven waaruit de beroeps- en/of beheerskennis met het oog op de vestiging als zelfstandigemoet blijken, rest steeds de mogelijkheid zich te richten naar :- hetzij de examencommissie van het middenstandsdepartement;- hetzij naar cursussen die worden ingericht in de schoot van de centra voor voortdurende vorming van demiddenstand.4 PROGRAMMAHet basisprogramma voor bedrijfsbeheer wordt gedefinieerd in artikel 8 van het koninklijk besluit van 25februari 1971 tot vaststelling van de uitvoeringsmaatregelen van de hoger geciteerde wet van 15 december1970. Deze werd op 24 februari 1995 gewijzigd bij koninklijk besluit en opgenomen in het Belgisch Staatsbladop 1 april 1995.Op grond van deze reglementaire beschikkingen werd een meer uitgediept en gedetailleerd programmabedrijfsbeheer geconcipieerd, dat minimaal dient aangeboden door alle secundaire onderwijsinstellingen diehun leerlingen de beheerskennis willen bijbrengen.Het geheel houdt rekening met eisen die momenteel door een moderne bedrijfsvoering worden gesteld.Toegepaste economie 8 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

Het hogerbedoelde basisprogramma werd op vraag van het departement Onderwijs verwerkt door de werkgroepZelfstandig Ondernemen van de Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) in leerinhouden en doelstellingen en door deAfdeling TSO/BSO van de VLOR als advies aan de overheid overgemaakt.Deze leerinhouden en doelstellingen werden door het departement Onderwijs in een omzendbrief SO 44 (08-05-1996) gegoten en na overleg en met goedkeuring van de middenstandsautoriteiten aan alle netten en scholenbezorgd.De omzendbrief SO 44 (08-05-1996) is van kracht vanaf 1 september 1996. Hij vervangt dus vanaf het schooljaar1996-1997 de omzendbrief SOZ (91)13 (10-07-1991).De eindtermen Algemene Ondernemersvaardigheden (AOV) werden door de Nederlandse Minister vanEconomische Zaken vastgelegd en gecommuniceerd met een begeleidende brief d.d. 9 juni 1994. Aspirantondernemersin Nederland dienen in het kader van de herziene vestigingswetgeving bij de Kamer van Koophandeleen bewijsstuk van AOV te kunnen voorleggen om een vestigingsvergunning te kunnen verwerven. HetNederlandse Ministerie van Economische Zaken heeft het toezicht gedelegeerd aan de Stichting ToezichtExamens Vestigingswet (STEVES) te Zoetermeer. De leerinhouden en -doelstellingen van het VVKSOleerplanTV Slagerij/Toegepaste economie voldoen in TSO en BSO (indien het leerplan BSO wordt uitgebreidmet de met een sterretje (*) gemarkeerde inhouden en doelstellingen) aan de AOV-eisen. Dit is onderzochten aangetoond door STEVES middels goedkeuringsbrief d.d. 22 april 1998.5 EVALUATIE EN STUDIEBEKRACHTIGINGAan elke regelmatige leerling die door de delibererende klassenraad wordt geëvalueerd als voldaan te hebbenvoor het programma bedrijfsbeheer, wordt een "aanvullend getuigschrift over de kennis van het bedrijfsbeheer"toegekend; op het niveau van de eerste graad is evenwel geen toekenning mogelijk.Op deze wijze zullen in de toekomst interpretatieverschillen worden vermeden bij het toetsen of alle vestigingsvoorwaardenzijn vervuld. Aangezien nog slechts één getuigschrift als criterium zal gelden bij de bewijsvoeringvan de beheerskennis, wordt de rechtszekerheid in hoofde van de titularissen ontegensprekelijkversterkt.De beoordeling rond het al dan niet geslaagd zijn voor het programma bedrijfsbeheer is totaal losgekoppeldvan de beslechting over het al dan niet met vrucht doorlopen hebben van het desbetreffend leerjaar/opleiding.Bijgevolg kan aan een regelmatige leerling een aanvullend getuigschrift over de kennis van bedrijfsbeheerworden verleend zonder het leerjaar of de opleiding met succes te hebben doorlopen; het omgekeerde geldtevenzeer.Indien het programma bedrijfsbeheer wordt gespreid over meer dan één leerjaar, dan steunt de delibererendeklassenraad van het leerjaar waarin uiteindelijk over de toekenning van het aanvullend getuigschrift wordtbeslist, op schriftelijke bevindingen die zijn aangebracht door de delibererende klassenraad, fungerend in hetvoorafgaand leerjaar (of leerjaren), eventueel over de onderwijsinstellingen heen bij schoolverandering doorde leerling.De realiteit dat zelfstandigen kunnen worden geconfronteerd met faillissementen verscherpen het belang vaneen ernstige aanpak en evaluatie van het vak. De betrokken leraar moet zijn verantwoordelijkheid hieropnemen. De maatschappelijke gevolgen zijn voor de leerlingen niet vrijblijvend.Dit betekent geenszins dat we enkel productevaluatie bedoelen binnen een gebundelde periode. We denkeneerder aan de visie die ook voor de geïntegreerde proef geldig is, met name dat er naast de productevaluatie ookvoldoende aandacht moet zijn voor de procesevaluatie. Ook binnen het systeem van permanent evalueren kande evaluatie aandacht besteden èn aan het product èn aan het proces.Toegepaste economie 9 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

Een map aanleggen die gebruikt wordt over de verschillende leerjaren heen, waar de leerling de nodigedocumentatie en leerstof in bijhoudt zal hem in de toekomst helpen bij de stap naar het zelfstandig ondernemen.Het kan dan als leidraad worden gebruikt. Leren leren is hier zeker op zijn plaats. De wetgeving en de internationaliseringvan economie en handel zijn blijvend in evolutie. Het is daarom noodzakelijk dat de leerlingbeseft dat hij voortdurend de ontwikkelingen in verband met zijn beroepskennis en de wettelijke beschikkingenmoet bijhouden.De leerplancommissie beseft de complexiteit van het ondernemerschap. Daarom moeten we de leerinhoudenniet nodeloos verzwaren maar integendeel zorgen dat de leerinhouden op een realistische wijze met het oog ophet toekomstig beroep gegeven worden.Veel onderwerpen over recht kunnen zelfstandig opgezocht worden, al of niet als groepswerk (teamvorming).De leraar is dan de coach die de leerling begeleidt en op weg zet. Niet alle leerstof is hier echter voor geschikt.Een realistische benadering kan ook worden bereikt via leerbedrijven en/of mini-ondernemingen waarbij deleraar Toegepaste economie in samenwerking met andere leraars dan een begeleidende rol kan opnemen.De integratie kan doorgetrokken worden naar de geïntegreerde proef.Belangrijk blijft dat er aan wordt herinnerd dat niet de handboeken richtinggevend zijn maar wel het leerplan.6.2 AttitudesScholen die hun leerlingen willen voorbereiden op het uitoefenen van een zelfstandig beroep, werken nietalleen met cognitieve doelstellingen. Zelfstandig ondernemen is méér dan het geïntegreerd toepassen vanberoepskennis en de kennis van bedrijfsbeheer. Attitudevorming met het oog op het toekomstig beroep is hierop zijn plaats. Persoonlijkheidskenmerken van leerlingen kunnen niet gevormd worden gedurende een drietallesuren. Daarenboven kan attitudevorming als onderdeel van het totale leerproces moeilijk gekoppeld wordenaan één vak of vakonderdeel.Een geïntegreerde aanpak binnen alle vakken van de derde graad is dan ook wenselijk. Opvoeden is ook gedragswijzigingensturen. Het is een proces van lange duur. Het is aan te bevelen dat een voorbereidende ondersteuningreeds start in de tweede graad.Onderstaande attitudes kunnen aangevuld worden volgens de specifieke eisen van het toekomstig beroep. Eenverwerking ervan binnen het schoolwerkplan zal de rendabiliteit van de inspanningen verhogen.Als basis hebben we de SAM-schaal (1) genomen.De leerling:1 kan resultaatgericht werken,2 durft initiatief te nemen,3 heeft voldoende inzet en doorzettingsvermogen,4 werkt kostenbesparend en kostenbewust,5 ontwikkelt een klantgerichte houding,6 heeft aandacht voor kwalitatief werk,7 aanvaardt discipline en houdt zich aan de afspraken (ook het indienen van opdrachten valt hieronder),8 heeft aandacht voor een correcte werkmethodiek,9 toont interesse en is leergierig,10 heeft aandacht voor een milieuvriendelijk beleid,11 draagt zorg voor een veilige werkomgeving,12 heeft aandacht voor een verzorgd voorkomen,(1)SAM - Schaal voor attitudemeting. Uitgaven van het Verbond van Kristelijke Werkgevers en kaderleden(VKW). VKW Nationaal, Tervurenlaan 463, 1160 Brussel, tel.: (02)773 16 80, fax: (02)773 16 00.Toegepaste economie 11 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

13 is communicatief vaardig in de omgang met gelijken en meerderen,14 kan verantwoordelijkheid opnemen en durft een gemotiveerde beslissing nemen,15 kan risico's inschatten,16 is luisterbereid,17 kan kritisch voor- en nadelen afwegen,18 kan een werkplanning opstellen en bijsturen,19 werkt ordelijk, nauwgezet en verzorgd,20 controleert het af te leveren werk,21 kan zich flexibel opstellen,22 komt zijn verplichtingen na,23 bekommert zich om de echtheid van zijn verklaringen,24 verwerpt voorstellen die tot misbruik leiden,25 is bereid tot zelfevaluatie en bijsturing.6.3 VaardighedenHet bovenstaande geldt eveneens voor de noodzakelijke vaardigheden. We geven hieronder als voorbeeld.De leerling:1 kan een rekenmachine vlot gebruiken voor courante (binnen de studierichting noodzakelijke) berekeningen[D2.2.2.2/3],2 maakt spontaan gebruik van documentatiebronnen,3 heeft aandacht voor zelfreflectie,4 heeft aandacht voor zelfredzaamheid,5 werkt probleemoplossend,6 transfereert de opgedane kennis naar andere situaties.De school kan ook in de visie van de geïntegreerde proef de attitudes en vaardigheden als onderdeel van deprocesevaluatie mee verwerken in de totale beoordeling. Indien dit gebeurt dienen de leerlingen daarvan voorafte worden verwittigd.7 LESVOLUME EN STUDIELASTEr wordt geen minimum aantal lestijden op schooljaarbasis vastgesteld dat aan het leerprogramma bedrijfsbeheerdient te worden besteed.Dit vloeit deels voort uit de reglementering van 5 juni 1989 waarbij een stelsel van geijkte benamingen vanvakken en specialiteiten werd ingevoerd en waardoor het vak "Bedrijfsbeheer" als dusdanig niet meer bestaat.Het duidelijk afgebakend programma dient daarom verweven in één of meer algemene vakken en/of technischevakken/specialiteiten zonder daarom afbreuk te doen aan de uitdrukkelijk voorgeschreven leerinhouden en ditodoelstellingen die moeten worden gerealiseerd en waarvan de uitvoering aan een overheidscontrole is onderworpen.De noodzakelijke ruimte, lees: lesuren, dient derhalve voor de leerstof bedrijfsbeheer te worden gereserveerd,indien men de corresponderende studiebekrachtiging niet aan de regelmatige leerlingen wil onthouden.Zelfstandig ondernemen is risico's durven en kunnen nemen, dit onderstelt ook verantwoordelijkheid kunnendragen. Zonder de ondernemingsgeest van jonge adolescenten te onderdrukken moeten ook wij onze verantwoordelijkheidten opzichte van onze leerlingen durven opnemen. Het aanvullend getuigschrift over de kennisvan het Bedrijfsbeheer is niet zomaar een bijkomend diploma. Ook zonder het getuigschrift hebben deleerinhouden van het vak Bedrijfsbeheer een maatschappelijke meerwaarde voor de jonge volwassenen.Toegepaste economie 12 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

Het VVKSO stelt voor het vakonderdeel Bedrijfsbeheer een minimum van drie lestijden per week op jaarbasisvoor (zie VVKSO-leerplan Bedrijfsbeheer, Licap, Brussel, 1996). De leerplancommissie Slagerij/ Toegepasteeconomie heeft de inhouden en de doelstellingen van Bedrijfsbeheer overgenomen en geïntegreerd in een grotergeheel en meent dat onderstaand leerplan kan worden gerealiseerd als men er op jaarbasis 6 lestijden (TSO enBSO voor het attest Bedrijfsbeheer en AOV-verklaring) of 4 lestijden (enkel voor het attest Bedrijfsbeheer inBSO) per week aan besteedt.De uren kunnen als volgt worden verdeeld:- BSOofwelofwel3 uur in het eerste leerjaar van de derde graad en 3 uur in het tweede leerjaar van de derde graad.Vermits in het fundamenteel gedeelte telkens 2 uur Toegepaste economie zijn voorzien, lijkt hetaanbevolen om 1 uur per leerjaar uit het complementair gedeelte toe te voegen;telkens 2 uur in het eerste, het tweede en het derde leerjaar van de derde graad. Bij leerlingen dieinstromen in het derde leerjaar van de derde graad BSO moet dan worden nagekeken of zij reedsbepaalde leerinhouden van het leerplan hebben verworven.In BSO geldt dat men voldoet aan de AVO-eindtermen indien men ook de leerstof aangeduid met eensterretje (*) heeft opgenomen. Indien men zich in BSO beperkt tot 2 uur in het eerste en 2 uur in het tweedeleerjaar zal het absoluut onmogelijk zijn om deze uitbreiding te realiseren.- TSOHier blijven 3 uur voorzien in het eerste leerjaar van de derde graad en 3 uur in het tweede leerjaar van dederde graad.Het invullen van de AOV-verklaring vereist wel vastgelegde afspraken die in de jaarplanning worden ingepast.Deze werden overeengekomen tussen STEVES (de organisatie die deze attesten in Nederland uitreikt) en de bijhet VVKSO aangesloten hotelscholen. Elke school beschikt daartoe over de nodige procedures en documenten.De studielast kan op basis van 25 effectieve lesweken op volgende wijze worden verdeeld:(2 × 25 weken × 3 lestijden per week of 3 × 25 weken × 2 lestijden per week of 2 × 25 weken × 2 lestijden perweek in BSO zonder AOV-verklaring).- BSO bedrijfsbeheer: 90 lesurentoegepaste economie: 60 lesuren- TSO bedrijfsbeheer: 75 lesurentoegepaste economie: 75 lesurenVoor TSO-leerlingen zullen bepaalde onderdelen van dit leerplan meer theoretisch kunnen worden benaderd.De denker-doener-uitvoerder zal daar in de regel minder tijd voor nodig hebben dan de BSO-leerling, dedoener-uitvoerder. Die zal voor de theoretische aspecten van bedrijfsbeheer meer lesuren nodig hebben en inde vele uren praktijk de gelegenheid krijgen om deze kennis aan te vullen of de praktische aspecten ervan nogte ontdekken.8 LEERINHOUDEN, LEERPLANDOELSTELLINGEN EN PEDAGOGISCH-DIDACTI-SCHE WENKEN(*) = doelstellingen en leerinhouden die voor BSO als "uitbreiding" worden beschouwd.(U) = doelstellingen en leerinhouden die voor TSO als "uitbreiding" worden beschouwd.Toegepaste economie 13 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

Toegepaste economie 14 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO11.11.21.322.12.22.32.433.13.23.33.4Nr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKENDEEL 1Ik denk eraan om zelfstandig ondernemer(handelaar, ambachtsman/-vrouw)te wordenVoorafgaandelijke onderzoekenHOOFDSTUK 1De voorwaarden om zich te vestigen als zelfstandigondernemer (handelaar, ambachtsman/-vrouw)De leeftijdsbeperkingenDe meerderjarigheidDe ontvoogde minderjarigeDe geesteszieke en de verlengde minderjarigheidDe burgerrechterlijke beperkingenDe gefailleerdeDe bankbreukDe wettelijke onbekwaamverklaardenDe onder gerechtelijke raadsman gesteldenDe vestigingswetEisen op het vlak van vormingDe beroepservaring en specifieke beroepsuitoefeningsvoorwaardenHet vestigingsgetuigschriftHet distributieattestWeten wie zich als zelfstandig ondernemer (handelaarambachtsman/-vrouw) kan vestigen[D1.1]. (1)In de wetgeving op de handelsvestigingen kunnenopzoeken wat voor de eigen vestiging vereist is[D1.2.3.6]. (2)De specifieke beroepsuitoefeningsvoorwaardenkunnen opzoeken en weten hoe men er aan moetvoldoen [D1.2.2]. (3)Deze voorwaarden kunnen interpreteren voorde eigen branche. (4)Het is niet de bedoeling dat leerlingen alles tot indetail kennen.Enkel de aspecten belichten die noodzakelijk zijnom te kunnen starten als zelfstandige in de slagerijsector.Hier volstaan de begrippen.Punten 2.3 en 2.4 worden enkel vernoemd teraanvulling.Hier volstaan de gegevens voor het eigen beroep.

Toegepaste economie 15 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO44.14.1.14.1.24.24.2.14.2.24.34.3.14.3.2De rechten van een handelaarDe rechtbank van koophandelWanneer?VoordelenGerechtelijk akkoordBegripVoordelenBescherming tegen oneerlijke concurrentieBelangInstrumentenHOOFDSTUK 2Werken als zelfstandige en de gevolgen ervanDe voorwaarden opsommen om beroep te doen opde rechtbank van koophandel.De voordelen verklaren van de werking van eenrechtbank van koophandel.Het gerechtelijk akkoord omschrijven.De voordelen van het gerechtelijk akkoord vooreen zelfstandig ondernemer verklaren.Het belang en het doel van de bescherming tegenoneerlijke concurrentie verklaren.De verschillende instrumenten hierbij aangeven.1 Op sociaal vlak Een belangrijke bron van gegevens zijn de bijlagein het magazine ZO van het NCMV, en de tijdschriftenvan de sociale verzekeringskassen.1.1 Sociale verzekeringskas Weten welke diensten een sociale verzekeringsmaatschappijkan vervullen [D8.1/2]. (5)1.1.1 Aansluiten bij een sociale verzekeringskas als- zelfstandige- helper- meewerkende echtgenoot in:hoofdberoepbijberoepDe belangrijkste sociale rechten en verplichtingenkennen van de zelfstandige (in hoofd- of bijberoep)help(st)er, echtgeno(o)t(e)-help(st)er[D8.1/1]. (6)

Toegepaste economie 20 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSONr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKENHOOFDSTUK 5Bijzondere reglementeringen waar ik als zelfstandigeslager rekening moet mee houdenEen omschrijving geven van diverse wetten metbetrekking tot het bedrijf zelf én de klanten omtrenteen ordelijk economisch verkeer.De belangrijkste wettelijke regelingen in de slagerijsectoropsommen en toelichten.Instanties aanduiden waar men concrete informatiekan krijgen. (22) (24) (26) (28) (32)1 De vestigingswet Weten wat de vestigingswet inhoudt. De vestigingswet en de gereglementeerde beroepenwerden ook behandeld in Hoofdstuk 1.Zie ook Vlarem.2 De wet op de privacy Weten dat door de wet op de privacy bestandenmoeten worden aangegeven en weten wat menmoet doen om aan de verplichtingen te voldoen[D2.3.3]. (21)34Openingstijden onder andere- Avondsluiting- Wekelijkse rustdagDe wet op de handelspraktijkenWeten dat er een speciale reglementering bestaatin verband met de openingstijden [D2.3.2]. (23)De basisprincipes van de wet op de handelspraktijkenen op de voorlichting en de bescherming vande consument kennen [D2.3.1]. (25)Van punt 2 tot en met punt 13 is het praktijkgerichtebelangrijker dan de kennis van de inhouden vande verschillende wetgevingen. De leerlingen moetenweten dat de wet bestaat.De lessen zijn gericht op volgende vragen:Wat betekent het?Waar vind ik de nodige gegevens?Hoe zoek ik op wat ik specifiek nodig heb?De leerlingen kunnen navraag doen over de specifiekevergunningen. De leerlingen er op wijzen dateen slager verplicht is de nodige voorzorgen te treffentegen contaminatie van vleeswaren en voedingsmiddelenen dat de noodzakelijke maatregelenzijn vastgelegd in een sectorgebonden wetgeving.

Toegepaste economie 21 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO566.16.26.3De wet op de bescherming van de consumentDe wet op de auteursrechtenSabamBescherming op het kopiëren (reprobel)SoftwarelicentiesWeten wat gereglementeerd wordt bij de wet op deauteursrechten [D2.3.4/1]. (27)Aanduiden in welke mate en voor welke activiteiteneen zelfstandige met auteursrechten temaken heeft. (29)Correcte betalingen in verband met auteursrechtenuitvoeren. (30)Weten dat de auteursrechten ook gelden voor hetmaken van fotokopieën.Weten dat er softwarelicenties bestaan en wat dejuiste betekenis ervan is [D2.3.4/2]. (31)Concreet kunnen opzoeken op welke manier menkan bewijzen dat de softwarelicenties voldoen aande vereisten van deze specifieke auteursrechten[D2.3.4/3]. (33)7 Het ARAB - Codex WWW Concrete voorbeelden aanhalen uit de beroepssituatiewaar het ARAB van toepassing is. (34)8 Het AREI Concrete voorbeelden aanhalen uit de beroepssituatiewaar het AREI van toepassing is. (35)De leerlingen leren zelfstandig of in groep in debestaande documentatie de nodige gegevens opzoekendie noodzakelijk zijn voor de uitoefening vanhun zelfstandig beroep.Overleg met vakcollega's is echt nodig.Overlappingen vermijden.Werken met concrete opdrachten, bijvoorbeeld inde GIP.De leerlingen moeten aandacht hebben voor deactualiteit in verband met hun beroep. Men kankrantenartikels laten verzamelen met betrekkingtot:- schending van de auteursrechten;- oneerlijke concurrentie;- falingen;- gerechtelijk akkoord;- aanvragen milieuvergunningen ...De leerlingen moeten weten dat deze wetgevingbestaat en nageleefd moet worden (o.m. de periodiekecontrole).De toepassing van deze wetgeving raakt immershet algemeen belang.

Toegepaste economie 22 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO9Nr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKEN9.19.1.19.1.29.29.3De milieuwetgevingMilieuvergunningenOpsomming van de verschillende klassenSoorten afval en afvalwaterDe betrokken instantiesInformatiebronnenWeten dat er een milieuwetgeving bestaat[D2.3.5/1]. (36)Weten waar men de nodige documenten en inlichtingenkan bekomen om aan deze wetgeving tevoldoen [D2.3.5/2]. (37)Weten waar men de nodige informatie kan bekomenbetreffende de milieuvergunningen voor devestiging van een bepaalde zaak [D1.2.3.9]. (38)Deze informatie hanteren voor de eigen beroepssituatie.(39)10 De vergunning voor slagerij Weten dat er een vergunning bestaat en weten waarmen ze moet aanvragen.111213Hygiënewetgeving + eetwarenvergunningDe wet op het racismeAansprakelijkheidswet (zie "verzekeringen")De hygiënewetten die van toepassing zijn op slagerijenen vleesverwerkende bedrijven opsommen enweten hoe men een eetwarenvergunning moetaanvragen.Weten dat men geen klanten mag weigeren nochuitspraken doen op basis van uiterlijk, overtuiging...Belangrijke adressen en instellingen worden medegedeeld(o.a. het Provinciaal VeiligheidsinstituutAntwerpen).Dit gedeelte praktisch behandelen.Iemand van de betrokken dienst uitnodigen of eenbezoek brengen aan de dienst in gemeente of stadis aan te bevelen.Het verband leggen met de vestigingsplaats(Hoofdstuk 4 Deel 1).De inhoud van de hygiënewetgeving kan in TV enPV aan bod komen, onder andere in slagerijtechnologie.Zie ook milieuwetgeving: ook in Vlarem.De aansprakelijkheid concretiseren naar klanten enproducten (zie ook verzekeringen).

Toegepaste economie 23 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO1HOOFDSTUK 6Keuze van de ondernemingsvormRechtspersonen en natuurlijke personenEen omschrijving geven van de verschillendesoorten in de slagerijsector relevante ondernemingsvormenen bij iedere vorm de juridischeaspecten omschrijven.2 De eenmanszaak Het verschil tussen een eenmanszaak en een vennootschapkunnen toelichten (oprichting, aansprakelijkheid,verplichtingen) [D8.3.1]. (40)33.13.23.33.4De vennootschapBVBAEBVBANVCVDe kenmerken van de meest voorkomende vennootschapsvormenkunnen toelichten en begrijpen[D8.3.2]. (41)Voor een vooraf bepaald bedrijfstype gebruikmakendvan een overzichtstabel een ondernemingsvormkiezen en verantwoorden. (42)Vooral dienen volgende punten te worden beklemtoond:- de aansprakelijkheidsregeling,- de inbreng van het minimumkapitaal,- aantal noodzakelijke deelnemers,- hoe een vennootschap oprichten,- continuïteit,- de vormvoorwaarden.Het opstellen van statuten wordt besproken in Deel2 Hoofdstuk 1.Het is niet de bedoeling dat de leerlingen dezekennis kunnen reproduceren. Het is eerder debedoeling dat de leerlingen aan de hand van beschikbaredocumentatie voor een bepaald type vaneen bedrijf de juiste ondernemingsvorm kunnenkiezen.Tip: gebruik de overzichtstabellen die in de publicatiesvan banken voorkomen. De evaluatie dientop dezelfde wijze te gebeuren. Laat de leerlingenhun keuze verantwoorden.

Toegepaste economie 24 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSONr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKENHOOFDSTUK 7Ik zoek een geschikt pand voor mijn zaak1 Ik sluit een contract voor de huur van een handelspand1.11.21.31.41.51.61.722.12.22.32.42.5Het begrip handelshuurVerplichtingen van de huurder en verhuurderDuur en einde van de handelshuurHuurverlengingHuurprijsaanpassingVerbouwingenHuurkostenIk koop een gebouw of een perceel grondAankoop van een onroerend goedWettelijke voorschriftenDe elementen van de totale kostprijs van een onroerendgoedDe rol van de notarisBeperkingen van het eigendomsrecht- stedenbouwkundig attest- milieuvergunningen- erfdienstbaarheden (U)De wettelijke voorschriften kennen bij het afsluitenvan een handelshuurcontract [D1.2.3/4]. (43)De betekenis en het belang van de handelshuurkunnen aantonen. (44)Het belang van de registratie van een huurcontracten de wijze waarop de registratie moetgebeuren kunnen bespreken. (45)Weten welke regels er zijn ten aanzien van huur,verhuur (rechten en plichten van betrokken partijen,woon- en bedrijfsruimte, pachten).De wettelijke voorschriften kennen bij het afsluitenvan een koopcontract voor onroerende goederen[D1.2.3/3]. (46)De totale kostprijs van de aankoop van eengebouw of grond kunnen analyseren. (47)Weten welke instanties de nodige inlichtingenkunnen verschaffen over de reglementeringen inzakebouwen of verbouwen [D1.2.3/8]. (48)Weten dat vergunningen nodig zijn voor het bouwenen verbouwen [D1.2.3/7]. (49)Weten dat eigendommen niet altijd een recht opalleengebruik hebben. (U)Realistische aanpak is belangrijk.Vertrek vanuit een concrete situatie.Huuraanbiedingen uit kranten kunnen helpen.Gebruik een eenvoudig huurcontract om de verplichtingente bespreken.Immobiliënkantoren kunnen u wellicht eenvoudigecorrecte modellen geven.De leerlingen moeten op het aspect van de kostengewezen worden.Indien in PAV of in MAVO het huren van eengebouw in een thema behandeld wordt, neem dancontact op met uw collega zodat overlappingenvermeden worden.Dit gedeelte realistisch maar niet te uitgebreidbehandelen. Indien dit thema in PAV of in MaVobehandeld wordt dan contact opnemen met decollega om overlappingen te vermijden.Bij bepaalde studierichtingen kunnen de puntenvan de uitbreidingsleerstof belangrijk zijn.In samenspraak met de betrokken collega's kunnendeze hier worden behandeld.Besteed daar dan wat tijd aan. Mijd overlappingenen details.Het hypothecair krediet wordt behandeld in Deel2 Hoofdstuk 3.

Toegepaste economie 25 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO3 Besluit: Voor- en nadelen van kopen en huren De voor- en nadelen kunnen afwegen bij het keuzeprobleem:kopen of huren van een onroerendgoed [D1.2.3/2]. (50)45Aankoop van inrichtings- en uitrustingsgoederen(U)Aankoop van rollend materiaal (U)Opzoeken welke ondernemingen gespecialiseerdzijn in de verkoop of de verhuring van inrichtingsenuitrustingsgoederen en weten hoe men dit kanfinancieren (zie kredietvormen). (U)Weten hoe rollend materiaal kan gefinancierd enverzekerd worden (zie kredietvormen en verzekeringen).(U)6 Inrichting bedrijfsruimten Een omschrijving geven van de inrichting van deverschillende ruimtes in en buiten de slagerij envan het eventuele gebruik van transportmiddelen(intern en extern) in relatie tot de productie- endistributieprocessen.Zorg voor een vergelijkende tabel zodat de leerlingenvia dit model in staat zijn een keuze te maken.Werk met een case en laat leerlingen hun oplossingtoelichten.Afspraken maken voor integratie in PV en TV.

Het is ook zinvol bijvoorbeeld een project of themadag(en) te maken, al of niet als afsluiting van dit deel.Sprekers kunnen uitgenodigd worden vanuit:- Kamers van Ambachten en Neringen- Sociaal secretariaat- Boekhoudkantoor- Notariskantoor- Rechtbank van Koophandel- NCMV- VIZO- Financiële en kredietinstellingen- Instituut voor de Veiligheid- Horeca-Vlaanderen- ...Toegepaste economie 26 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

Toegepaste economie 27 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO11.11.21.3Nr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKENDEEL 2Ik word zelfstandig ondernemerHOOFDSTUK 1De wettelijke verplichtingenAlgemeenOpenen van een bankgiroHet bekendmaken van mijn huwelijksstelselDe naam van mijn bedrijf- keuze- bescherming1.4 Inschrijving in een handels- of ambachtsregister- het handelsregister- het ambachtsregister (U)- de specifieke registratie eigen aan bepaalde beroepen(U)1.51.61.71.8Aanvragen van een BTW-nummerAansluiten bij een sociale verzekeringskasAansluiten bij een ziekenfondsAangifte bij de directe belastingenWeten aan welke voorwaarden men moet beantwoordenom zich als zelfstandige te kunnen vestigen(handelaar, ambachtsman/-vrouw)[D1.2/1]. (51)Deze voorwaarden opsommen. (52)Actuele informatie kunnen opzoeken over de wettelijkeverplichtingen die vooraf moeten vervuldworden bij het starten van een eigen zaak[D1.2.1/1]. (53)De adressen terugvinden om de nodige formaliteitente vervullen. (54)De instellingen kennen waar de formaliteitenmoeten vervuld worden om aan de gestelde verplichtingente voldoen [D1.2.1/2]. (55)Een loutere theorieles is hier zeker niet op haarplaats.Een suggestie:help de leerlingen op weg om zelf contact te zoekenmet de nodige instanties.Leg als leraar echter zelf vooraf de contacten zodatde betrokken instelling op de hoogte is en de nodigetijd kan uittrekken.Waarom geen groepswerk organiseren en de takenverdelen?Sommige onderwerpen werden in Deel 1 reeds behandeld.Hier gaat het om de inschrijving en debijkomende formaliteiten.Het belangrijkste is dat de leerlingen de volgendevragen vlot kunnen beantwoorden:- welke verplichtingen zijn er?- welke formaliteiten moeten vervuld worden?- hoe doe je dat?- waar bevinden zich de betrokken instellingen?Het volstaat dat de leerlingen weten wat het is, dereden van de registratie kennen en weten waar denodige informatie te vinden is.Hier informatief en illustratief ingevulde voorbeeldenvan inschrijvingsformulieren in de map latenopnemen.Er volgt in Delen 2 en 3 nog een hoofdstuk waarinde BTW wordt besproken.De leerstof met (U) enkel behandelen indien ditnoodzakelijk is voor het betrokken beroep.

Toegepaste economie 28 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSONr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKEN2 Bijkomende verplichtingen bij de oprichtingvan een vennootschap2.12.2Het opstellen van een financieel planHet aanvragen van een bankattestDe bijkomende verplichtingen bij de oprichtingvan een vennootschap opsommen. (56)De leerlingen kennen de elementen van eenfinancieel plan. (57)De instanties die hen hierbij kunnen helpenopnoemen. (58)De leraar gebruikt hiervoor een eenvoudig reedsopgemaakt financieel plan.Ook hier wordt de leerstof praktisch benaderd. Devragen die moeten beantwoord worden zijn terug:hoe, wat, waar en waarom?Werken met de betrokken documentatie verhoogtde praktijkgerichtheid.2.3 Het opstellen van statuten Het best wordt hier ook weer gewerkt met eeneenvoudig voorbeeld.Welke elementen zijn belangrijk?De rol van de notaris bij het opstellen van statutenbelichten.Waartoe dienen de statuten?Waar en hoe moet ik statuten deponeren?3 De overname van een zaak Weten dat er bij de overname van een zaak eenregistratieplicht bestaat.11.11.21.3HOOFDSTUK 2Ik sluit verzekeringen afWat is verzekeren?BegripNut en doelSoortenDe diverse soorten verzekeringen kennen.De bekommernis om praktisch te blijven blijftgelden. Via een eenvoudige polis kunnen eenaantal begrippen worden uitgelegd.

Toegepaste economie 29 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO22.12.22.333.13.2Wettelijk verplichte verzekeringenBurgerlijke aansprakelijkheid- algemeen- bedrijfswagen- uitbatingArbeidsongevallen (bij het aanwerven van medewerkers)BrandverzekeringWenselijke verzekeringenRisico's verbonden aan de bedrijfsactiviteitRisico's ten gevolge van het gebruik van bedrijfsmiddelenDe verplicht af te sluiten verzekeringen kennen enweten welke risico's ze dekken [D8.4.1/1]. (60)Een courante polis kunnen begrijpen [D8.4.1/2].(61)De voornaamste aanvullende verzekeringspolissenkennen [D8.4.2]. (62)Besteed waar mogelijk ook aandacht aan de principesin verband met het verzekeren van zakelijkerisico's.Het verdient aanbeveling dat de leerlingen via eengastspreker kunnen ervaren dat de verzekeringsmakelaar/-agentde specialist terzake is. Op diewijze leren zij dat wanneer zij een zaak openen, hetcontacteren van verschillende instanties noodzakelijkis.Onder aansprakelijkheidsverzekering verwijzennaar productaansprakelijkheid, verantwoordelijkheidvoor veiligheid en gezondheid van klanten enfaillissementsverzekering.4 De verzekeringsmakelaar/-agent Bij de wenselijke verzekeringen zijn deze tenpersoonlijke titel reeds behandeld in Deel 1.1233.13.244.14.2HOOFDSTUK 3Hoe kan ik mijn zaak financieren?Intrest- en discontoberekeningFinancieringsbehoeftenFinancieringsbronnenEigen middelenVreemde middelenKredietverlening door handelaarsVerkoop op termijnVerkoop op afbetalingHet verschil tussen intrest en discontoberekeningkennen [D.2.2.2.2/1]. (91)Beseffen dat de opname van kredieten ook verplichtingenvan terugbetaling inhoudt en dat geldlenen geen gratis dienstverlening is [D5.4.1]. (63)De betekenis en de gevolgen van een verkoop optermijn kunnen formuleren [D5.1.1]. (64)Het hoofdstuk van het krediet dient zich te beperkentot praktische kennis zoals voorgeschrevendoor de doelstellingen.Met eenvoudige voorbeelden kunnen de verschillendekredietvormen aangeleerd worden.

Toegepaste economie 30 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSONr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKEN5 Kredietverlening door financiële instellingen De betekenis en de gevolgen van een verkoop opafbetaling kunnen formuleren [D5.1.2]. (65)5.1 Korte termijnBegrip en kosten van:- kaskrediet- kasvoorschot- discontokredietWeten wat leasing is en de voor- en nadelen in eenconcreet geval kunnen afwegen [D1.2.3/5]. (66)Rekening houden met de wet op het consumentenkrediet(12 juni 1991) en de wet op het hypothecairkrediet (4 augustus 1992).We kunnen het belang van het krediet in de ontwikkelingvan een "vrijemarkteconomie" nietontkennen. Krediet kan een bron van welvaart zijnmaar ook gevaarlijk bij onvoorzichtig of lichtzinniggebruik. Het is daarom belangrijk leerlingenin te lichten over de verschillende aspecten envormen van krediet. Binnen het kader van de wetop het consumentenkrediet (12 juni 1991) is er heelwat gereglementeerd. Zonder de leerstof onnodigte verzwaren moet dit hoofdstuk de leerlingen instaat stellen na te denken over een aantal essentiëlevragen:- Is deze aankoop echt noodzakelijk en verantwoord?- Kan ik deze aankoop uitstellen tot ik wat meer (ofalles) gespaard heb?- Hoeveel geef ik meer uit door dit op krediet tewillen kopen?Eenvoudige berekeningen moeten de leerlingen hetnodige inzicht meegeven in de uiteindelijke kostprijsvan het krediet, het lenen en het leasen.Deze lessenreeks moet de leerling in staat stellenom voor concrete voorbeelden een verantwoordkrediet te bespreken.

Toegepaste economie 32 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSONr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKENHOOFDSTUK 4Mijn BTW-verplichtingen1 Het begrip belasting op de toegevoegde waarde Het begrip BTW verklaren en de werking aantonenaan de hand van een eenvoudig voorbeeld[D3.1/1]. (74)2344.14.24.34.455.15.25.35.45.55.6De werking van de BTWDe verschillende BTW-tarievenBTW-plichtigenDefinitie volgens het BTW-wetboekBTW-belastingsplichtigenNiet-BTW-belastingsplichtigenVrijgestelden van de BTW-aangifteDe administratieve verplichtingen van de BTWplichtigenDe BTW-registratieDe facturatieDe aangifteDe listingDe betalingDe boekhoudkundige verplichtingenDe gebruikelijke BTW-tarieven in het eigen beroepkennen [D3.1/7]. (75)Formuleren wie BTW-plichtig is [D3.1/2]. (76)De verplichtingen van een kleine onderneming inverband met de BTW-wetgeving kunnen omschrijven[D3.1/5]. (77)De administratieve verplichtingen in verband metBTW kennen (aangifte, voorschotten, listing)[D3.1/4]. (78)De BTW-administratie is de meest geschikte instantievoor de actuele informatie. Tarieven wordenregelmatig aangepast. Hoe doe je dat?Tip: geef de leerlingen het adres van de BTWadministratieuit de streek.De leerstof enkel geven in functie van de doelstellingen.Enkel de kleine onderneming.Zie ook Deel 1 Hoofdstuk 1.Hoe, waarom, waar?Enkel vernoemen, de toepassing volgt later in Deel4 Hoofdstuk 3.

Toegepaste economie 33 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO66.16.26.2.16.2.26.377.17.2De verschillende aangiftenHet gewone stelselHet forfaitair stelselWie komt in aanmerking?WerkingTijdstip van indieningHet gepaste BTW-stelselKorte herhaling met de voornaamste puntenGevolgen van de keuzeHet forfaitaire BTW-stelsel kunnen verklaren[D3.1/6]. (79)Waar het nuttig is (afhankelijk van de sector waarde betrokken leerlingen hun beroep zullen uitoefenen)moet dit gedetailleerd worden uitgewerktanders volstaan enkel de basisprincipes.Het specifiek forfaitaire stelsel behandelen bij deaangifte (zie Deel 4 hoofdstuk 3).Dit punt is het belangrijkste. De leerlingen moetenduidelijk beseffen welke de gevolgen zijn van dekeuze. Werk met een case.

Toegepaste economie 34 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO11.11.222.12.22.32.411.11.21.3Nr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKENDEEL 3Mijn handelsactiviteiten (van prijsaanvraagtot betaling)HOOFDSTUK 1CommunicatieMondelinge communicatieHet verkoopgesprekHet telefoongesprekSchriftelijke communicatiePrijsaanvraagOfferteBestellingKlachtenHOOFDSTUK 2De administratieve organisatie van een aan- enverkoopDe verkoopovereenkomst/het koopcontractBegripDe geldigheidDe gevolgenEen vlot gesprek met klanten kunnen voeren enkoopsignalen herkennen (eventueel in lessenNederlands of PAV) [D2.2.1.2/1]. (80)Een efficiënt zakelijk telefoongesprek kunnenvoeren [D2.2.1.2/2]. (81)De verschillende stadia van prijsaanvraag totbetaling kennen [D2.2.1.1/2]. (82)De belangrijkste elementen van een prijsaanvraag,een offerte, een bestelling, een klacht kunnen formuleren[D2.2.1.3/1]. (83)De geldigheidsvereisten van een koopcontractkennen [D2.2.2.1/1]. (84)Het ligt voor de hand te verwijzen naar een correcttaalgebruik en een duidelijke inhoud en vorm bijde offertebrief. Wat er in moet staan: wat wordtgeboden tegen welke prijs, tot wanneer de offertegeldig is.In de lessen Bedrijfsbeheer worden enkel de noodzakelijkebegrippen aangebracht. In de lessen PAVof Nederlands kan dan verder ingeoefend worden.Hou de brieven eenvoudig.Enkel wat nodig is om als handelaar te functionerenwordt hier behandeld.De bespreking van de contracten moet beperktblijven.

Toegepaste economie 35 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO1.41.51.61.71.822.12.22.333.13.23.33.43.53.63.73.83.93.10De rechten en plichtenDe eigendomsoverdrachtHet bewijsHet tenietgaanDe aankoop van onroerende goederenDe verkoopvoorwaardenDe kwantiteitDe prijsverminderingenDe leveringDe wet op de handelspraktijken en op de voorlichtingen de bescherming van de consumentPrijs- en hoeveelheidsaanduidingVoorlichting consumentKoopjesUitverkoopVerkoop met verliesOneerlijke handelspraktijkGezamenlijk aanbodReclameBedenktijd bij aankopenOpeningstijden- wekelijkse rustdag- zondagssluiting- openingsuren- nachtwinkelsDe rechten en plichten van koper en verkoperkennen [D2.2.2.1/2]. (85)De bewijsmiddelen in verband met een koopcontractkennen [D2.2.2.1/3]. (86)De wijzen van tenietgaan van een koopcontractformuleren [D2.2.2.1/4]. (87)Zie ook [D2.3.1 en D2.3.2] in deel 1. (88)Bij het bewijs wijzen op de uitbreiding van hetBurgerlijk Recht naar het Handelsrecht in verbandmet gewone geschriften en getuigenbewijs.Sommige delen van verschillende wetgevingenwerden reeds vroeger behandeld in het eerste gedeelte.Waar het kan legt men best de link, zodat de leerlingende samenhang van de verschillende reglementeringenbeter beseffen.In het vak PAV of MaVo kan een thema behandeldworden over de aankoop van onroerende goederen.De leraren nemen hiervoor het best contact op metelkaar, zodat overlappingen kunnen worden vermeden.Een geïntegreerde aanpak komt trouwens voor deleerlingen levensechter over.

Toegepaste economie 36 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO44.14.24.34.455.15.25.35.45.55.6122.12.2Nr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKENAankoopkanalenDe groothandelDe samenaankoop en de franchisingDe tussenpersonenDe invoerDocumenten en toepassingenPrijsaanvraagOffertebriefBestelbonAankoop- en verkoopfactuurCreditnotaDebetnotaHOOFDSTUK 3De betaling en de inningVorderingen en schuldenDe rechtstreekse betalingKwijting en kwijtschriftOntvangstbewijsDe specifieke aankoopkanalen in de eigenberoepssector kennen [D2.2.3]. (89)De belangrijkste regels, waaraan een offerte en eenrekening moet voldoen, formuleren.De noodzakelijke documenten in een aan- en verkooptransactiekennen en hun belang aantonen[D2.2.1.1/1]. (90)Een factuur, bestelbon en creditnota kunnen opstellen,met duidelijke vermelding van kwantiteit,prijs, leveringsvoorwaarden, handelskortingen,financiële kortingen, BTW [D2.2.2.2/2]. (92)De omschrijving geven van veranderingen in liquidemiddelen (kas, bank). Omgaan met betalingsmiddelen(contant, giraal, valuta, cheques, creditcards).Vorderingen en schulden toelichten.In staat zijn om de debiteuren en crediteuren op tevolgen [D4.3]. (105)De betalingsmodaliteiten kunnen onderscheiden[D4/1]. (99)De betalingsdocumenten kunnen invullen[D4/2]. (100)Met ingevulde documenten komen de leerlingenin contact met de werkelijkheid.De verschillende begrippen worden uitgelegd.Het ligt voor de hand dat men hier bij voorkeur eenaankoopfactuur van goederen gebruikt.Daarbij zeker verwijzen naar eventuele IVK-kosten(keuring).Het opmaken van een verkoopfactuur wordt laterals toepassing ingeoefend.Het opstellen van offertebrief en prijsaanvraag kanals zakelijke communicatie in AV Nederlands aanbod komen. Hier is integratie van de informaticaaangewezen.Men zal hier dankbaar gebruikmaken van het documentatiemateriaaldat de financiële instellingen terbeschikking stellen.

Toegepaste economie 37 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO33.13.23.33.43.53.63.6.13.6.23.6.33.6.43.73.8Betaling en inning door tussenkomst van eenfinanciële instellingDe zichtrekeningDe termijnrekening/spaarrekeningHet rekeninguittrekselDe bankcheque/postchequeHet stortings- en overschrijvingsformulierHet elektronisch geld:De betaalkaartenDe kredietkaartenThuisbankieren: telefoon, pc, Internet (U)Zelfbankieren: automatische bankkantorenBuitenlandse valutaDomiciliëringen en permanente opdrachtHet verschil tussen een zichtrekening, een spaarrekeningen een termijnrekening kennen [D4/6].(104)De informatie op een rekeninguittreksel kunneninterpreteren [D4/4]. (102)De vermeldingen op de cheque kunnen beoordelen[D4/3]. (101)De elektronische betaalmiddelen kennen en wetenwanneer ze gebruikt worden.Het gebruik van betaalkaarten en kredietkaartenkennen [D4/5]. (103)Omgaan met elektronische betaalmiddelen. (U)Weten dat er kosten verbonden zijn aan het betalenmet buitenlandse valuta.Weten wanneer een domiciliëring en een permanenteopdracht kunnen gebruikt worden.Laat de leerlingen de verschillen zien tussen definanciële instellingen.Leer de leerlingen rekeninguittreksels lezen.Wellicht hebben sommige leerlingen reeds eenrekening bij een financiële instelling.Leg nadruk op correcte invulling van de betalingsformulieren.Geef de leerlingen de nodige tips bij het gebruikvan krediet- en betaalkaarten.Vergeet ook niet dat men als zelfstandige ook eenandere invalshoek moet hebben, de klanten betalenhen immers ook met deze krediet- en betaalkaarten.Geef ook aandacht aan de eventuele bijkomendekosten ten laste van de zelfstandige.Waar het volgens de studierichting past moet menaandacht hebben voor de berekening van kortingenvia spaarzegels, klantenkaarten.Thuisbankieren: er zijn goede demopakketten teverkrijgen bij de bankinstellingen. Laat de leerlingenop de pc daarmee oefenen.

Toegepaste economie 38 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO1234512Nr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKENDEEL 4Ik versta mijn boekhouderHOOFDSTUK 1Basisprincipes en wettelijke bepalingen van deboekhoudreglementeringBegrip en noodzaakVormvoorwaardenDe verantwoordingsstukkenVolledigheid en voorzichtigheidBewaringstermijnenHOOFDSTUK 2De vereenvoudigde boekhoudingAlgemeen stelselHet aankoopdagboek en de leverancierskaartenHet verkoopdagboek en de klantenkaartenHet begrip boekhouden verklaren en de noodzakelijkheidervan aantonen [D6.1/1]. (106)De soorten ondernemingen volgens de boekhoudwetgevingkunnen opzoeken en onderscheiden (inhet bijzonder voor de kleine onderneming)[D6.1/2]. (107)De algemene eisen waaraan de boekhouding vaneen kleine onderneming moet voldoen kennen enkunnen opzoeken (verantwoordingsstukken, volledigheid,voorzichtigheid, vormvoorwaarden, bewaringstermijn)[D6.1/3]. (108)Doel en functie van een boekhouding formuleren.Aangeven hoe de boekhouding is opgebouwd.Aangeven wat er tot de financiële administratiebehoort.Uiteenzetten hoe vorderingen en schulden administratiefverwerkt worden in debiteuren- en crediteurenbeheer.Het begrip "vereenvoudigde boekhouding" kunnenverklaren [D6.2]. (109)Het aankoopdagboek kunnen invullen en de leverancierskaartenkunnen opmaken en bijhouden opbasis van de verantwoordingsstukken[D6.2.1]. (110)Dit gedeelte wordt zo praktisch mogelijk gegeven.Het boekhouden is voor de handelaar niet een doelmaar een middel.

Toegepaste economie 39 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO345122.12.2344.14.2De financiële dagboekenDe voorraad en de inventarisDe resultaatberekeningForfaitair stelselHOOFDSTUK 3Ik vul mijn BTW-aangifte inDe BTW op inkomende en uitgaande facturenDe niet-aftrekbare BTWBesprekingen van het aftrekrechtInformatiebronnenDe aftrekbare BTWBTW-stelselBinnen het forfaitair stelselBuiten het forfaitair stelselHet verkoopdagboek kunnen invullen en de klantenkaartenkunnen opmaken en bijhouden op basisvan de verantwoordingsstukken[D6.2.2]. (111)Beide dagboeken invullen in functie van deBTW-wetgeving en de boekhoudwetgeving.(112)De financiële dagboeken op basis van de verantwoordingsstukkenkunnen invullen [D6.2.3]. (113)De resultaatberekening kunnen uitvoeren en debetekenis ervan kunnen begrijpen [D6.2.5]. (115)Het forfaitair berekeningsblad kunnen invullen.De belangrijkste bepalingen in verband met deaftrekregel van BTW kennen [D3.1/3]. (116)De betekenis van BTW-gegevens op de verschillendedocumenten in functie van de aangiftebegrijpen. (117)Veel zelfstandigen doen een beroep op een boekhouder.Van belang is echter dat de leerlingenbeseffen dat de documenten ordentelijk moetenworden bijgehouden en ingevuld in de verschillendedagboeken.De leerlingen tonen dat men bij het invullen vande dagboeken voldoet aan de verplichtingen inzakede boekhouding en de BTW-plicht.Het forfaitaire stelsel illustreren met voorbeeldenuit de slagerswereld.Dit punt behandelen in functie van het invullen vande aangifte. Zie ook Deel 1 Informatiebronnen.Aanduiden waar de leerlingen de nodige inlichtingenkunnen bekomen.Leg hier de link met het hoofdstuk over BTW inhet vorig deel.Begrippen als verschuldigde BTW, aftrekbareBTW en niet-aftrekbare BTW verdienen extraaandacht in functie van een zelfstandig beroep.Via een praktijkvoorbeeld kunnen de leerlingeninzicht krijgen in de beperkingen en de uitsluitingenvan het recht op aftrek.

Toegepaste economie 40 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSONr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKEN5 Berekenen van de verschuldigde BTW De verschuldigde BTW kunnen uitrekenen.67Bespreking van het aangifteformulierInvullen van de BTW-aangifteDe gegevens uit de ingevulde boeken kunnen gebruikenom de BTW-aangifte in te vullen[D6.2.6]. (118)Vanaf hier wordt een ingevuld voorbeeld gebruikt.Theoretische beschouwingen dienen te wordenvermeden. Belangrijk is dat de leerlingen de nodigegegevens kunnen terugvinden op hun documentenof in hun dagboeken. Het verband tussen facturatie,boekhouding en aangifte is de hoofdbekommernis.Het invullen van een aangifte gebeurt via een ingevuldboek van in- en uitgaande facturen. Het volstaatdat één keuze gemaakt wordt uit de verschillendesystemen.8 Indienen van mijn BTW-aangifte Waar? Hoe?De nadruk wordt gelegd op het tijdstip van indienenin relatie met de betaling.99.19.29.39.4Vereffening van de BTW-schuldMaandelijkse aangiftenKwartaalaangiften en voorschottenBetalingenTerugvorderingenBij maandaangifte is het belangrijk erop te wijzendat de uiterste datum voor betaling volledig samenvaltmet de datum waarop de indieningstermijn vande aangifte verstrijkt.Hier ook zo praktisch mogelijk werken. Laat deleerlingen hier ook het betalingsdocument invullen.

Toegepaste economie 41 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO11.11.222.12.22.3311.11.1.11.1.2HOOFDSTUK 4Inleiding tot het dubbel boekhoudenHet opstellen van de balansVaste en vlottende activaKort/lang vreemd vermogen/reserveringenBewerkingen met de balansBalanswijzigingenEenvoudige verrichtingen (aankoop, verkoop,betaling, lening)Het beknopt rekeningstelsel (betekenis)De resultatenrekeningHOOFDSTUK 5En nu ... belastingenDe soorten belastingenDe directe belastingenVennootschapsbelastingPersonenbelastingEen balans- en resultatenrekening analyseren enconclusies trekken. De diverse begrippen van eenbalans- en resultatenrekening beschrijven.Een balans- en resultatenrekening kunnen lezen[D6.3/1]. (119)Aanduiden welke werkmiddelen een bedrijf aanwendten hoe ze worden gefinancierd[D6.3/2]. (120)Deze werk- en financieringsmiddelen ordenen opeen balans [D6.3/3]. (121)De weerslag van eenvoudige verrichtingen (aankoop,verkoop, betaling, lening ...) weergeven opeen balans [D6.3/4]. (122)Een eenvoudige resultatenrekening kunnen opstellen[D6.3/5]. (123)Het beknopt rekeningstelsel kunnen lezen en wetenwaarvoor het gebruikt wordt [D6.3/6]. (124)De belangrijkste fiscale plichten en rechten vaneen zelfstandige (in hoofd- en bijberoep) kennen[D8.2/1]. (125)De diverse belastingswetten omschrijven.Het is duidelijk dat niet het dubbel boekhouden alsdusdanig maar wel het begrijpen van de boekhouding,die ofwel door de computer ofwel door deboekhouder wordt gedaan, essentieel is. Daarbijstellen we ons telkens de vraag "wat moet de zelfstandigeweten om zijn boekhouder te begrijpen?".Met concrete gegevens werken.Via een ingevuld voorbeeld van een aangifteformuliermet courante gegevens de volgende begrippenverklaren:- kadastraal inkomen,- roerende inkomsten,

Toegepaste economie 42 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSONr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKEN1.21.2.11.2.222.12.22.32.3.12.3.22.42.4.12.4.22.52.62.72.833.13.2De indirecte belastingenBTWRegistratierechtenDe directe belastingen en mijn belastingaangifteOnroerende inkomsten - het kadastraal inkomenRoerende inkomstenBeroepsinkomstenAls zelfstandige in hoofdberoepAls zelfstandige in bijberoepDe beroepskostenAls zelfstandige in hoofdberoepAls zelfstandige in bijberoepDe voorafbetalingHet aanslagbiljet (U)Controle van aangifteformulier en aanslagbiljet (U)Invullen van een eenvoudige aangifte (U)De fiscale raadgeverWie is dat?Welke diensten?Weten welke diensten een fiscaal raadgever (accountant...) kan vervullen [D8.2/2]. (126)De verschillende categorieën van de belastingenkunnen aanduiden. (127)- voorafbetaling,- beroepskosten,in hoofd- en bijberoep.De leerlingen bijbrengen dat er verschillende bronnenvan inkomsten zijn en dat deze kunnen wordenbelast.Om duidelijk het verschil aan te duiden tussen eenaangifte van een zelfstandige in hoofd- en bijberoepwerkt men het best met twee verschillendeaangiften.De specificiteit van de eigen studierichting moetduidelijk aan bod komen.Het is niet de bedoeling leerlingen het verschuldigdeof terug te ontvangen belastingbedrag telaten uitrekenen. Dit past niet in de geest van hetleerplan.Indien voldoende tijd overblijft kan wat aandachtbesteed worden aan de uitbreidingsleerstof aangeduidmet (U).Ook hier is het aangewezen de leerstof aan tebrengen door gebruik te maken van een reeds ingevuldaanslagbiljet. Het controleren van het aanslagbiljetaan de hand van de belastingaangifte iseen bruikbare vaardigheid, maar geen primairedoelstelling. Inzicht in de relatie van beide documentenvolstaat, geen theoretische benadering.Ook hier blijft het de bedoeling dat de leerling kanvolgen wat er gebeurt als een consulent zijn aangifteinvult.Recente informatie gebruiken.

Toegepaste economie 43 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO122.12.22.333.13.23.33.4Nr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKENDEEL 5Ik leid mijn bedrijfHOOFDSTUK 1Is mijn bedrijf financieel gezond?Een goede financiële structuurHet financieel planKostenbeheersing en kostprijsberekeningKostenstructuur - elementen van de kostprijsVariabele en vaste kosten- begrip- invloedEenvoudige kostprijsberekening in de slagerijsectorOmzet en verkoopprijsberekeningElementen van de verkoopprijsBerekenen van de verkoopprijsOmzetInvloed op de kostenstructuurHet belang kunnen inzien van het vooraf begrotenvan inkomsten en uitgaven, van investeringen enfinancieringen [D7.1.1/1]. (128)Een eenvoudig financieel plan kunnen opstellen[D7.1.1/2]. (129)De begrippen van financiële administratie omschrijven.Een verkoopprijs berekenen.Het verschil tussen variabele en vaste kostenomschrijven. (130)De basisprincipes van het financieel plan kunneninzien (bronnen en aanwending) [D7.1.2]. (131)Een rekenmachine gebruiken bij de meest couranteberekeningen [D2.2.2.2/3]. (93)De verkoopprijs van een product en/of dienst kunnenbepalen [D2.1.2]. (94)De elementen van de kostprijs (handelsonderneming,ambacht) kennen [D7.2/1]. (95)De elementen van de verkoopprijs (handelsonderneming,ambacht) kennen [D7.3/1]. (96)Eenvoudige kostprijsberekeningen kunnen uitvoeren[D7.2/3]. (97)Kosteninformatie verwerven, vergelijken, beoordelen.De verkoopprijsberekeningen kunnen uitvoeren[D7.3/2]. (98)Het onderscheid tussen vaste en variabele kostenconcreet kunnen weergeven en toelichten met voorbeelden[D7.2/2]. (132)Zo concreet mogelijk werken via een casestudy.Er is een starterskit uitgegeven door de Kredietbankin samenwerking met het NCMV die u hierbijbehulpzaam kan zijn.Het is belangrijk dat de leerlingen de betekenis vanhet dood punt goed begrijpen. Wijs hen ook opmogelijkheden om hun kosten te drukken.Kostprijsberekening van een aantal veel voorkomendebereidingen.De berekening van de kostprijs wordt ofwel aangeleerdvia het vak Toegepaste economie of Toegepastewetenschappen. De betrokken leraren dienenin elk geval overleg te plegen. De begrippen wordenvia eenvoudige oefeningen aangebracht eningeoefend. De oefeningen kunnen enkel betrekkinghebben op de slagerijsector.Leer de leerlingen ook berekeningen maken na dekomma, want de invoering van de euro vraagt omdeze vaardigheid.Bij de winstmarge wordt aandacht besteed aan despecifieke toepassingen in de slagerijsector.Werken met geautomatiseerde kostprijsberekening.

Toegepaste economie 44 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO44.14.255.15.25.366.1Nr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKEN6.26.2.16.2.2Break-evenZonder privé-afnameMet privé-afnameDe begrippen netto- en brutowinst en winstmargeNetto- en brutowinstDe winstmargeHet begrip rendabiliteitBegroting (*) en analyse van de balans (*)Begrippen: liquiditeit, solvabiliteit, werkkapitaal,krediettermijn, financiële kengetallen (*)Begrotingsvormen en -onderdelen (*)Omzetbegroting (*)Kostenbegroting (*)Aangeven wat kosten zijn (vaste/variabele, directe/indirecte,zakelijk verbruik), wat voor percentageglobaal gehanteerd kan worden voor indirectekosten, hoe een percentageberekening (brutowinstpercentage)gemaakt kan worden.Het begrip omzet kennen en begrijpen [D7.3/3].(133)Break-even-point-analyse maken.De diverse aspecten van een exploitatierekeningbeoordelen en aan elkaar relateren.De winstcoëfficiënt in de sector kennen en kunnentoepassen (= de factor waarmee de handelaar deaankoopprijs vermenigvuldigt om aan de verkoopprijste komen) [D7.3/4]. (134)De winstmarge kunnen berekenen [D7.4/1]. (135)De rendabiliteit van het eigen vermogen kunnenberekenen [D7.4/2]. (136)De rendabiliteit van de eigen onderneming vergelijkenmet deze in de branche [D7.4/3]. (137)Het verband kunnen leggen tussen de boekhoudingen het bedrijfsbeleid [D7.4/4]. (138)De basisbegrippen verklaren. (*)Een liquiditeitsbalans samenstellen. (*)Financiële kengetallen berekenen en beoordelen.(*)Op basis van balans- en resultatenrekening begrotingenuitwerken. (*)Een goed voorraadbeleid wordt heel praktijkgerichtbenaderd in de lessen PV en TV.Verschil inkoop en inslag, inkoop keuken/ dranken/diversen.De computer inschakelen, onder andere programma"voorraadbeheer" van het Gasprapakket.

Toegepaste economie 45 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO6.2.36.2.46.2.577.17.27.37.47.57.67.77.81Investeringsbegroting (*)Liquiditeitsbegroting (*)Financieringsbegroting (*)Inkoop- en voorraadbeleidDe betekenis van een goed voorraadbeleidOmzetsnelheid en omlooptijdInkoop (verschil inkoop en inslag, inkoop versvlees/droog vlees/voedingsmiddelen/diversen)Inkoopplan en inkoopbegrotingLeveringsvoorwaardenBestelfrequentieOpslagmogelijkheden en routingRegistratie in- en uitgaande goederenHOOFDSTUK 2Ik neem personeel in dienstAdviesmogelijkheden en dienstverlening van desociale secretariatenDe duurzame bedrijfsmiddelen en hun administratieveverwerking uiteenzetten. (*)Omschrijven wat de veranderingen zijn in de liquidemiddelen. (*)Omschrijven wat de veranderingen zijn in het eigenvermogen. (*)De voorraad/inventaris kunnen bepalen en wetenwaarom dit belangrijk is [D6.2.4]. (114)Het belang inzien van een goed voorraadbeleid[D7.5]. (139)De verschillende stappen van het inkoop- en voorraadbeleidaan de hand van concrete voorbeeldentoelichten.De specifieke aankoopkanalen in de eigen beroepssectorkennen [D2.2.3]. (89)Budgetbewaking toepassen bij het inkoopbeleid.Weten waarover men met leveranciers kan onderhandelen.Weten welke factoren de frequentie beïnvloeden.De inrichting en de organisatie van het magazijntoelichten met aandacht voor: verlichting, verluchting,indeling, ontvangst, opslag en distributie.De administratieve verwerking van de goederenstroombeschrijven.Weten waarvoor men bij aanwerving van personeeleen beroep kan doen op een sociaal secretariaat[D8.5.1]. (140)De computer inschakelen, bijvoorbeeld een programma"voorraadbeheer".Verschil inkoop en inslag, inkoop vlees/voedingsmiddelen/diversenconcreet maken.De leerling als toekomstige mogelijke zelfstandigondernemer moet zich bewust zijn van de totalekostprijs bij het aanwerven van een werknemer.

Toegepaste economie 46 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSONr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKEN2 Steunmaatregelen bij aanwerving Weten dat er steunmaatregelen kunnen zijn bij deaanwerving van personeel [D8.5.2/1]. (141)Weten waar men de nodige inlichtingen kan bekomenvoor steunmaatregelen bij de aanwerving vanpersoneel [D8.5.2/2]. (142)33.13.23.33.43.4.13.4.23.4.3Aanwerving van een werknemerSoorten werknemersAdministratieve verplichtingenWerving- en selectiemethodenArbeidsovereenkomstenHet afsluiten van een arbeidsovereenkomstHet studentencontractDe schorsing van de arbeidsovereenkomst:ziekte, zwangerschap, staking ...3.4.4 Ontslag van een werknemer- externe instanties- ontslaggronden- ontslagprocedure3.53.5.13.5.23.5.344.14.24.34.4Behoud van personeelMotivatieBeoordelingNascholingWettelijke regelingen voor de bescherming vande werknemerSociale en arbeidswetgevingCollectieve arbeidsovereenkomsten (CAO)ArbeidsomstandighedenWet op de ongewenste intimiteitenDe meest relevante aspecten beschrijven die eenrol spelen bij de aanname van personeel.De verschillende soorten arbeidsovereenkomstenomschrijven.De verplichtingen voor het personeel opsommenmet betrekking tot: lonen, werktijden, vakantieregeling,sociale wetgeving, seizoenpersoneel, tewerkstellingvan studenten, schorsing.De meest relevante aspecten beschrijven die eenrol spelen bij het ontslag van personeel.De meest relevante aspecten beschrijven die eenrol spelen bij het behoud van personeel.Weten hoe de verloningsmechanismen werken.Aantonen op welke wijze aan personeelsmotivatiewordt gedaan.Het belang van nascholing inzien en instanties aanduidenwaar men informatie kan verkrijgen.De specifieke wettelijke regelingen met betrekkingtot de bescherming van werknemers formuleren.Weten wat sociale wetgeving omvat.De collectieve arbeidsovereenkomsten in de voedings-en vleessector toepassen.Weten dat ongewenste intimiteiten wettelijk nietkunnen en waar men terecht kan met klachten.Het is echter niet nodig hier een cursus socialewetgeving van een loontrekkende te geven. Weldienen alle bijkomende kosten, ook de werkgeversbijdragente worden vermeld.

Toegepaste economie 47 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO55.15.25.35.45.566.16.26.377.17.27.2.17.2.27.2.3Personeelsbeleid (*)Sociale, economische en juridische aspecten (*)Functiebepaling/functiebeschrijving (*)Organisatiestructuren (*)Interne en externe communicatie (*)Personeelscontrole (*)Personeelsplanning (*)Behoefte (*)Behoeftebepaling (*)Taakverdeling en weekroosters (*)Kostprijs van een werknemerLoon en loonkostDe weerslag van de aanwerving van een werknemerop:het dood puntde kostenstructuurde omzetAangeven wat de plaats is van personeelsmanagementbinnen het ondernemingsplan. (*)Aangeven wat het verschil is tussen functies entaken en omschrijven wat functiebeschrijvingenzijn, waaraan ze moeten voldoen en hoe het functiewaarderingssysteemwerkt. (*)De relatie aangeven tussen personeelsmanagementen organisatiestructuren. (*)De relatie aangeven tussen communicatie en goedpersoneelsbeleid. (*)Omschrijven op welke wijze tijdverlies, diefstal enfraude door personeel kan voorkomen worden. (*)De kwalitatieve en kwantitatieve personeelsbehoeftetoelichten. (*)Methoden voor behoeftebepaling en personeelsplanningbeschrijven en concreet aangeven welkeaspecten voor de sector het meest relevant zijn. (*)Omschrijven op welke wijze personeel ingezet kanworden in het produceren en verkopen van vleeswaren,waarbij aan de orde komen: planning vanpersoneel, bewaking van tijd, kosten, kwaliteit enarbeidsomstandigheden. (*)De toegevoegde waarde per tewerkgestelde kunnenberekenen [D7.4/5]. (143)De factoren die de kostprijs van een werknemerbepalen weergeven en berekenen.

Toegepaste economie 48 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSONr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKEN8 Specifieke arbeidsvoorwaarden in slagerijen envleesverwerkende bedrijven11.11.21.322.12.22.32.433.1HOOFDSTUK 3De commerciële functie van mijn bedrijf (*)Communicatie en public relations (*)Bepaling en belang (*)Middelen en technieken (*)Klantgerichtheid (*)Reclame (*)Bepaling (*)Middelen (*)Reclamemiddel en -boodschap (*)De AIDA-formule (*)Productie (*)Productieplanning (*)Weten bij welke instanties men terecht kan voorde specifieke arbeidsvoorwaarden (o.a. minimumlonen).De verschillende aspecten van de commerciëlefunctie in het een slagerij en een vleesverwerkendbedrijf opsommen en verklaren. (*)De begrippen communicatie en public relations ineen slagerij en vleesverwerkend bedrijf omschrijven.(*)Het belang van communicatie en public relationsaanduiden. (*)De belangrijkste middelen en technieken met betrekkingtot communicatie en public relations verklaren.(*)De meerwaarde van klantvriendelijkheid inzien endeze attitude ontwikkelen. (*)Omschrijven wat men verstaat onder reclamevoeringin de vleessector. (*)De middelen voor reclame aanduiden. (*)Het verschil tussen reclamemiddel en reclameboodschapaanduiden. (*)Verklaren waaruit de AIDA-formule bestaat. (*)Omschrijven op welke wijze middelen (duurzameen niet-duurzame) ingezet kunnen worden in hetproduceren en verkopen van vleeswaren, waarbijaan de orde komen: planning van middelen (goederen,gereedschap, derden) en bewaking van kostenen kwaliteit. (*)Besteed hier aandacht aan nieuwe ontwikkelingen.Hou echter rekening met het feit dat leerlingen ookeen attitude van permanent leren moet worden aangeleerd.

Toegepaste economie 49 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO3.23.3Aankopen van halffabrikaten (*)Evaluatie van investeringen (*)HOOFDSTUK 4Informatica1 Voordelen van het inschakelen van informaticabij het beheer2 Geautomatiseerde gegevensverwerkingAutomatiseringsbegrippenAutomatisering van relevante processenVoorwaarden voor invoeringAangeven dat productieplanning belangrijk is. (*)De criteria opsommen voor de aankoop van halffabricaten.De voor- en nadelen analyseren. (*)Voor enkele concrete problemen in een onderneming,het voordeel van informaticatoepassingenkunnen omschrijven [D9.1]. (144)Omschrijven van begrippen: systeemeenheid,intern/extern geheugen, hard-/software, hardeschijf/diskette, pc, printer.Processen die kunnen geautomatiseerd wordenopsommen.Deze leerinhouden kunnen het best aan bod komenin de lessen waar informatica geïntegreerd voorkomt.Denk maar aan het ontwerpen van een leuke displayof verkoopfolder voor de klanten, het sturenvan een mailing naar leveranciers en klanten, hetbijhouden van een klantenbestand, de zaak financieelzo goed mogelijk opvolgen met behulp vaneen spreadsheet. De basiskennis van een geïntegreerdsoftwarepakket dringt zich op.Men spreekt hiervoor af met de vakleraren. Deeconomische voordelen van het inschakelen vanautomatisering kunnen hier worden besproken.Op het ogenblik dat een bepaald leerstofonderdeelgegeven wordt, wordt telkens verwezen naar deinformaticatoepassingen.

Toegepaste economie 50 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSONr. LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN DIDACTISCHE WENKEN11.11.1.11.1.21.1.31.1.41.1.51.1.61.1.71.1.81.1.91.21.2.11.2.21.31.3.11.3.2DEEL 6Het opstellen van een ondernemingsplan(*) (U)Financieel plan (*)Een ondernemingsplan opmaken voor een bestaandeof startende slagerij van maximaal 5 personen,waarin wordt ingegaan op de aspecten: doel, marketing(keuze van bedrijfsformule, uitwerkingonderliggende P's, waaronder personeel, organisatie,beheer, financiële haalbaarheid (exploitatie-,financierings- en investeringsbegroting). (*) (U)De relatie aangeven tussen de verschillende onderdelenvan het ondernemingsplan. (*) (U)Het opstellen van een (fictief) ondernemingsplanbiedt de mogelijkheid om de belangrijkste leerdoelenen -inhouden op hun toepassingsniveau teintegreren. Het ondernemingsplan kan wezenlijkdeel uitmaken van de geïntegreerde proef "Ik startmijn eigen zaak".In het kader van het ondernemingsplan kan meneen beroep doen op sprekers zoals bv.:- VIZO als hulp bij starters;- jonge starter: ervaren van problemen;- iemand van een marketingbureau;- iemand van een sociale verzekeringskas.Voorbeeld van een ondernemingsplanFinancieel planBedrijfskostenAanloopkostenPersoneelProductieDiverse kostenHuisvestingVerkoopbevorderingAlgemene kostenRente en leningenAfschrijvingenInvesteringsbegrotingVaste activaVlottende activaFinancieringsplanEigen middelenVreemd vermogen

Toegepaste economie 51 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009 Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO22.12.22.32.42.52.633.13.23.33.444.14.24.3Organisatieplan (*)Productieplan (*)Verkoopplan (*)OrganisatieplanRechtsvormProductorganisatieAdministratieorganisatieHuisvestingLeveringsvoorwaardenPersoneelsorganisatieProductieplanOrganisatieInkoopProductieDienstverleningVerkoopplanMarktonderzoekMarktsegmentatieMarketing-mix

9 MINIMALE MATERIELE VEREISTENDe minimale software voor voorraadbeheer en boekhouding:Informaticalokaal om deze pakketten aan te leren.De leerlingen dienen minimaal toegang te hebben tot een aantal gespecialiseerde tijdschriften en/of kunnengebruikmaken van het Internet om actuele gegevens op te zoeken.Er zal veelvuldig gebruik worden gemaakt van actueel documentatiemateriaal dat door de leraar en de leerlingenzelf kan worden verzameld.10 BIBLIOGRAFIENaar specifieke studierichtingen toe, zijn er wellicht reeds een aantal handboeken voorhanden die de noodzakelijkeleerinhouden bevatten. Hiervoor verwijzen we naar de catalogi van de betrokken uitgeverijen. Verder wensenwij de aandacht te vestigen op een aantal publicaties en tijdschriften die uitgegeven worden door het NCMV,NCMV-jongeren en de financiële instellingen, omtrent deze materie. Ook in kranten (o.a. weekendedities) verschijnengeregeld artikels die de leraar informatie kan verschaffen over de te ziene leerstof.In de Mededelingen van het VVKSO zijn recent nog artikels verschenen betreffende softwarelicenties enauteursrechten.Beroepsverenigingen en consumentenverenigingen verspreiden in hun tijdschriften regelmatig artikels die deleraar als documentatiemateriaal kan gebruiken.10.1 BasiswerkenBAL, F.J., RIJNDERS, A., Marketing en Slagerij, SVO opleiding voor de vleessector, Utrecht, 1995.BEN BON, SCHRADERS, H., Detaillisten en marketing, Samson, Alphen aan de Rijn, 1986.DILLEMANS, R., DE MOOR, A., Wegwijs recht, Davidsfonds, Leuven.Landsbond der Beenhouwers en Spekslagers van België, Handleiding voor Beenhouwer en vleeswarenbereider,MIM.MASSCHELEIN, H., e.a., Praktijkboek voor zelfstandigen en KMO, Recht en wet, Instituut voor EconomischePromotie (IEP), Spastraat 8, Brussel, 1992.NCMV Bedrijfsgidsen (in boekvorm en op diskette), NCMV, Spastraat 8,1040 Brussel.NCMV Jonge Ondernemers Startercursus, Spastraat 8, 1040 Brussel.ROMBOUTS, G., VERBERCKT, F., Vademecum voor Handels- en economische wetenschappen, De Sikkel,1995.Sociale berichten NCMV, Spastraat 8, 1040 Brussel.VAN DER STER, W., VAN WISSEN, P., Marketing en detailhandel (Testboek, werkboek en docentenhandleiding),Wolters-Noordhof, Groningen, Nederland.Boeken handelsrecht, sociale wetgeving, fiscale wetgeving bij uitgeverijen zoals MIM, De Standaard ...Specifieke werken voor slagerij, zie ook bij de uitgeverij SVO (Stichting Vennootschap Onderwijs), Pompelaan8, Utrecht, Nederland.Toegepaste economie 52 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

10.2 Boekjes banken, verzekeringenDossier Slagerij-Spekslagerij, Kamer voor Ambachten en Neringen, Braambergstraat 25, 8000 Brugge.Dossier Voeding, Kamer voor Ambachten en Neringen, Braambergstraat 25, 8000 Brugge.Vestiging, dossier voor startende zelfstandige, KB en VIZO.Dossier KMO starter, Kamer voor Ambachten en Neringen, Braambergstraat 25, 8000 Brugge.De verzekering van het woonhuis, Centrum voor informatie in assuranties.De bescherming van de persoonlijke levenssfeer, Centrum voor informatie in assuranties.De verzekeringen, dossier ten behoeve van het onderwijs, Centrum voor informatie in assuranties.Fiscaal memento, ministerie van Financiën, Studie- en documentatiedienst.Specifieke boekjes over BTW, BTW-administratie.10.3 NaslagwerkenBTW-handleiding, ministerie van Financiën.De sociale gids, SBB Bedrijfsdiensten, Leuven.10.4 TijdschriftenDe Belgische Beenhouwerij, halfmaandelijks blad van de Landsbond der Beenhouwers.Magazine voor Zelfstandig Ondernemen, NCMV.11 NUTTIGE ADRESSENWoningfonds van de Grote Gezinnen:- voor het Vlaams Gewest:de Meeûssquare 26-27, 1040 Brussel, tel.: (02)510 06 11- voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest:Crespelstraat 9, 1050 Brussel, tel.: (02)502 83 39Premies voor de bouw, de aankoop of de verbouwing van een woning- voor het Vlaams Gewest:Administratie voor HuisvestingZandstraat 3, 1000 Brussel, tel.: (02)209 27 14- voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest:Bolwerklaan 21, 1210 Brussel, tel.: (02)206 13 08Toegepaste economie 53 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

Hypothecair krediet en fiscaliteitDirecte belastingen - Centrale administratie, Rijksadministratief Centrum, FinancietorenKruidtuinlaan 50, bus 32, 1000 Brussel, tel.: (02)210 22 11o.a. een belastinggids "Wegwijs in de eigen woning"Beroepsvereniging van het KredietKerselarenlaan 74, 1040 Brussel, tel.: (02)736 11 46Algemene Economische InspectieAlgemene directieGeneraal Lemanstraat 60, 1040 Brussel, tel.: (02)230 90 43Ministerie van Economische ZakenDienst Consumptie en kredietE. Jacqmainlaan 154, 1040 Brussel, tel.: (02)206 41 11Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeerRegentschapsstraat 6 (3de verdieping), 1000 Brussel, tel.: (02)542 66 24Federatie der NotarissenBergstraat 30-32, 1000 Brussel, tel.:(02)505 08 11Coöperatieve VerbruikersbewegingHoogstraat 28, 1000 Brussel, tel.: (02)500 52 13, fax: (02)502 71 61o.a. Kredietgids bestemd voor verbruikers- kredietnemersNationale Christelijke Middenstands Vereniging (NCMV)Spastraat 8, 1040 Brussel, tel.: (02)238 05 11o.a. een interessante "Gidsen"-reeksMinisterie van Middenstand en LandbouwZaveltorenJules Stevinstraat 7, 1000 Brussel.De verbruikersunie Test Aankoop SV(Test Aankoop Magazine, Budget en Recht)Hollandstraat 13, 1060 Brussel.Onderzoeks- en informatiecentrum van de verbruikersorganisatiesRiddersstraat 18, 1050 Brussel, tel.: (02)547 06 11 - Fax: (02)547 06 11Provinciaal Veiligheidsinstituut van AntwerpenJezusstraat 28, 2000 Antwerpen.Nationale Vereniging voor Voorkoming van ArbeidsongevallenGachardstraat 88 bus 4, 1050 Brussel, tel.: (02)648 03 37 - Fax: (02)648 68 67Toegepaste economie 54 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

BIJLAGE Doelstellingen uit de omzendbriefDe omzendbrief bevat doelstellingen die omwille van de duidelijkheid hier cursief en letterlijk opgenomenworden. Het cursieve nummer [D...] verwijst naar de nummering binnen de omzendbrief. Het nummer in vetachteraan verwijst naar de plaats in het leerplan (zie punt 9 Leerinhouden, doelstellingen en didactische wenken)D1.1 Weten wie zich als zelfstandig ondernemer (handelaar, ambachtsman/-vrouw) kan vestigen. (1)D1.2/1D1.2/2D1.2.1/1D1.2.1/2D1.2.2Weten aan welke voorwaarden men moet beantwoorden om zich als zelfstandige te kunnen vestigen(handelaar, ambachtsman/-vrouw). (51)Weten bij welke instanties men informatie en hulp kan krijgen bij het opstarten van een eigen zaak.(11)Actuele informatie kunnen opzoeken over de wettelijke verplichtingen die vooraf moeten wordenvervuld bij het starten van een eigen zaak. (53)De instellingen kennen waar de formaliteiten moeten worden vervuld om aan de gesteldeverplichtingen te voldoen. (55)De specifieke beroepsuitoefeningsvoorwaarden kunnen opzoeken en weten hoe men er aan moetvoldoen. (3)D1.2.3/1 De voor- en nadelen van een mogelijke vestigingsplaats kunnen beoordelen. (15)D1.2.3/2D1.2.3/3De voor- en nadelen kunnen afwegen bij het keuzeprobleem: kopen of huren van een onroerendgoed. (50)De wettelijke voorschriften kennen bij het afsluiten van een koopcontract voor onroerende goederen.(46)D1.2.3/4 De wettelijke voorschriften kennen bij het afsluiten van een handelshuurcontract. (43)D1.2.3/5 Weten wat leasing is en de voor- en nadelen in een concreet geval kunnen afwegen. (66)D1.2.3/6In de wetgeving op de handelsvestigingen kunnen opzoeken wat voor de eigen vestiging vereistis. (2)D1.2.3/7 Weten dat vergunningen nodig zijn voor het bouwen en verbouwen. (49)D1.2.3/8D1.2.3/9Weten welke instanties de nodige inlichtingen kunnen verschaffen over de reglementering inzakebouwen en/of verbouwen. (48)Weten waar men de nodige informatie kan bekomen betreffende de milieuvergunningen voor devestiging van een bepaalde zaak. (38)D1.3/1 De kanalen kennen waarlangs startende ondernemers informatie en ondersteuning krijgen. (13)D1.3/2 De steunmaatregelen kunnen opzoeken voor startende ondernemers. (59)D2.1.1Het assortiment van producten en/of diensten kunnen samenstellen in functie van de doelgroep.(18)Toegepaste economie 55 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

D2.1.2 De verkoopprijs van een product en/of dienst kunnen bepalen. (94)D2.1.3 De promotie voor de zaak kunnen kiezen en weten hoe die kan worden uitgevoerd. (19)D2.1.4/1 De doelgroepen van de onderneming in een concreet geval kunnen omschrijven. (17)D2.1.4/2D2.2.1.1/1Weten dat de factoren product en/of dienst, assortiment, vestigingsplaats, prijs, promotie en klantenop elkaar moeten afgestemd zijn en dit kunnen toelichten aan de hand van voorbeelden uit het eigenberoep. (20)De noodzakelijke documenten in een aan- en verkooptransactie kennen en hun belang aantonen.(90)D2.2.1.1/2 De verschillende stadia van prijsaanvraag tot betaling kennen. (82)D2.2.1.2/1Een vlot gesprek met klanten kunnen voeren en koopsignalen herkennen. (eventueel in de lessenNederlands of PAV) (80)D2.2.1.2/2 Een efficiënt zakelijk telefoongesprek kunnen voeren. (81)D2.2.1.3/1De belangrijkste elementen van een prijsaanvraag, een offerte, een bestelling, een klacht kunnenformuleren. (83)D2.2.2.1/1 De geldigheidsvereisten van een koopcontract kennen. (84)D2.2.2.1/2 De rechten en plichten van koper en verkoper kennen. (85)D2.2.2.1/3 De bewijsmiddelen in verband met een koopcontract kennen. (86)D2.2.2.1/4 De wijzen van tenietgaan van een koopcontract formuleren. (87)D2.2.2.2/1 Het verschil tussen intrest- en discontoberekening kennen. (91)D2.2.2.2/2Een factuur, bestelbon en creditnota kunnen opstellen, met duidelijke vermelding van kwantiteit,prijs, leveringsvoorwaarden, handelskortingen, financiële kortingen, BTW (92)D2.2.2.2/3 Een rekenmachine gebruiken bij de meest courante berekeningen. (93)D2.2.3 De specifieke aankoopkanalen in de eigen beroepssector kennen. (89)D2.3.1De basisprincipes van de wet op de handelspraktijken en op de voorlichting en de beschermingvan de consument kennen. (25, 88)D2.3.2 Weten dat er een speciale reglementering bestaat in verband met de openingstijden. (23, 88)D2.3.3Weten dat door de wet op de privacy bestanden moeten worden aangegeven, en weten wat menmoet doen om aan de verplichtingen te voldoen. (21)D2.3.4/1 Weten wat gereglementeerd wordt bij de wet op de auteursrechten. (27)D2.3.4/2 Weten dat er softwarelicenties bestaan en wat de juiste betekenis ervan is. (31)Toegepaste economie 56 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

D2.3.4/3Concreet kunnen opzoeken op welke manier men kan bewijzen dat de softwarelicenties voldoenaan de vereisten van deze specifieke auteursrechten. (33)D2.3.5/1 Weten dat er een milieuwetgeving bestaat. (36)D2.3/5/2Weten waar men de nodige documenten en inlichtingen kan bekomen om aan deze wetgeving tevoldoen. (37)D3.1/1 Het begrip BTW verklaren en de werking aantonen aan de hand van een eenvoudig voorbeeld. (74)D3.1/2 Formuleren wie BTW-plichtig is. (76)D3.1/3 De belangrijkste bepalingen in verband met de aftrekregeling van BTW kennen. (116)D3.1/4D3.1/5De administratieve verplichtingen in verband met BTW kennen (aangifte, voorschotten, listing).(78)De verplichtingen van een kleine onderneming in verband met de BTW-wetgeving kunnen omschrijven.(77)D3.1/6 Het forfaitair BTW-stelsel kunnen verklaren. (79)D3.1/7 De gebruikelijke BTW-tarieven in het eigen beroep kennen. (75)D4/1 De betalingsmodaliteiten kunnen onderscheiden. (99)D4/2 De betalingsdocumenten kunnen invullen. (100)D4/3 De vermeldingen op een cheque kunnen beoordelen. (101)D4/4 De informatie op een rekeninguittreksel kunnen interpreteren. (102)D4/5 Het gebruik van betaalkaarten en kredietkaarten kennen. (103)D4/6 Het verschil tussen een zichtrekening, een spaarrekening en een termijnrekening kennen. (104)D4.3 In staat zijn om de debiteuren en crediteuren op te volgen. (105)D5.1.1 De betekenis en de gevolgen van een verkoop op termijn kunnen formuleren. (64)D5.1.2 De betekenis en de gevolgen van een verkoop op afbetaling kunnen formuleren. (65)D5.2 De meest courante kredietvormen kunnen toelichten. (71)D5.3/1 Weten dat er steunmaatregelen kunnen zijn bij specifieke financieringsvormen. (72)D5.3/2 Weten waar men de nodige inlichtingen kan bekomen over deze steunmaatregelen. (73)D5.4/1Beseffen dat de opname van kredieten ook verplichtingen van terugbetaling inhoudt en dat geldlenen geen gratis dienstverlening is. (63)D5.4/2 Met een concreet voorbeeld kunnen berekenen wat krediet kost. (67)Toegepaste economie 57 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

D5.4/3 Weten dat het toestaan van krediet ook risico's meebrengt. (68)D5.4/4 Weten wanneer het opnemen en het toestaan van krediet verantwoord is. (69)D5.4/5 In een concreet geval de mogelijke kredietvormen kunnen beoordelen. (70)D6.1/1 Het begrip boekhouden verklaren en de noodzakelijkheid ervan aantonen. (106)D6.1/2D6.1/3De soorten ondernemingen volgens de boekhoudwetgeving kunnen opzoeken en onderscheiden(in het bijzonder voor de kleine onderneming). (107)De algemene eisen waaraan de boekhouding van een kleine onderneming moet voldoen kennenen kunnen opzoeken (verantwoordingsstukken, volledigheid, voorzichtigheid, vormvoorwaarden,bewaringstermijn). (108)D6.2 Het begrip vereenvoudigde boekhouding kunnen verklaren. (109)D6.2.1D6.2.2Het aankoopboek kunnen invullen en de leverancierskaarten kunnen opmaken en bijhouden opbasis van de verantwoordingsstukken. (110)Het verkoopboek kunnen invullen en de klantenkaarten kunnen opmaken en bijhouden op basisvan de verantwoordingsstukken. (111)D6.2.3 De financiële boeken op basis van de verantwoordingsstukken kunnen invullen. (113)D6.2.4 De voorraad/inventaris kunnen bepalen en weten waarom dit belangrijk is. (114)D6.2.5 De resultaatberekening kunnen uitvoeren en de betekenis ervan begrijpen. (115)D6.2.6 De gegevens uit de ingevulde boeken kunnen gebruiken om de BTW-aangifte in te vullen. (118)D6.3/1 Een balans- en resultaatrekening kunnen lezen. (119)D6.3/2 Aanduiden welke werkmiddelen een bedrijf aanwendt en hoe ze worden gefinancierd. (120)D6.3/3 Deze werk- en financieringsmiddelen ordenen op een balans. (121)D6.3/4De weerslag van eenvoudige verrichtingen (aankoop, verkoop, betaling, lening,...) weergeven opeen balans. (122)D6.3/5 Een eenvoudige resultaatsrekening kunnen opstellen. (123)D6.3/6 Het beknopt rekeningstelsel kunnen lezen en weten waarvoor het gebruikt wordt. (124)D7.1.1/1Het belang kunnen inzien van het vooraf begroten van inkomsten en uitgaven, van investeringenen financieringen. (128)D7.1.1/2 Een eenvoudig financieel plan kunnen opstellen. (129)D7.1.2 De basisprincipes van het financieel plan kunnen inzien (bronnen en aanwending). (131)D7.2/1 De elementen van de kostprijs (handelsonderneming, ambacht) kennen. (95)Toegepaste economie 58 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

D7.2/2Het onderscheid tussen vaste en variabele kosten concreet kunnen weergeven en toelichten metvoorbeelden. (132)D7.2/3 Eenvoudige kostprijsberekeningen kunnen uitvoeren. (97)D7.3/1 De elementen van de verkoopprijs (handelsonderneming, ambacht) kennen. (96)D7.3/2 De verkoopprijsberekening kunnen uitvoeren. (98)D7.3/3 Het begrip omzet kennen en begrijpen. (133)D7.3/4De winstcoëfficiënt in de sector kennen en kunnen toepassen. (= de factor waarmee de handelaarde aankoopprijs vermenigvuldigt om aan de verkoopprijs te komen). (134)D7.4/1 De winstmarge kunnen berekenen. (135)D7.4/2 De rendabiliteit van het eigen vermogen kunnen berekenen. (136)D7.4/3 De rendabiliteit van de eigen onderneming vergelijken met deze in de branche. (137)D7.4/4 Het verband kunnen leggen tussen de boekhouding en het bedrijfsbeleid. (138)D7.4/5 De toegevoegde waarde per tewerkgestelde kunnen berekenen. (143)D7.5 Het belang inzien van een goed voorraadbeleid. (139)D8.1/1De belangrijkste sociale rechten en verplichtingen kennen van de zelfstandigen (in hoofd- of bijberoep),helpers, echtgeno(o)t(e)-help(st)er. (6)D8.1/2 Weten welke diensten een socialeverzekeringsmaatschappij kan vervullen. (5)D8.1/3D8.2/1Het sociaal statuut van een bediende/arbeider kunnen situeren ten opzichte van een zelfstandige.(9)De belangrijkste fiscale plichten en rechten van een zelfstandige (in hoofd- en bijberoep) kennen.(125)D8.2/2 Weten welke diensten een fiscaal raadgever (accountant, ...) kan vervullen. (126)D8.3.1D8.3.2Het verschil tussen een eenmanszaak en een vennootschap kunnen toelichten (oprichting,aansprakelijkheid, verplichtingen). (40)De kenmerken van de meest voorkomende vennootschapsvormen kunnen toelichten en begrijpen.(41)D8.4.1/1 De verplicht af te sluiten verzekeringen kennen en weten welke risico's ze dekken. (60)D8.4.1/2 Een courante polis kunnen begrijpen. (61)D8.4.2 De voornaamste aanvullende verzekeringspolissen kennen. (62)Toegepaste economie 59 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO

D8.5.1Weten waarvoor men bij aanwerving van personeel een beroep kan doen op een sociaal secretariaat.(140)D8.5.2/1 Weten dat er steunmaatregelen kunnen zijn bij de aanwerving van personeel. (141)D8.5.2/2Weten waar men de nodige inlichtingen kan bekomen voor steunmaatregelen bij de aanwervingvan personeel. (142)D9.1 Voor enkele concrete problemen in een onderneming, het voordeel van informaticatoepassingenkunnen omschrijven. (144)Toegepaste economie 60 Slagerij en verkoopklare gerechten - 3de graad BSOD/2000/0279/009Slagerij en vleeswarenbereiding - 3de graad TSO