Leiderschap in ethiek

Tabel 7 Heersende morele oriëntatie binnen Nederlandse bedrijven volgens
beroepsbevolking
Oriëntatie voor moreel gedrag
Percentage
1. Conformistisch 42%
2. Ethisch 29%
3. Legalistisch 17%
4. Egoïstisch 10%
5. Altruïstisch 2%
58
De conclusie vanuit dit onderzoek is dat er in bijna dertig procent van de
Nederlandse bedrijven en organisaties sprake is van een ethische oriëntatie
op moreel gedrag. Dit is positief te noemen. Tegelijkertijd is er nog een
wereld te winnen. Vooral op het snijvlak conformisme (42 procent; wat
anderen verwachten is goed en wordt gedaan) en ethiek lijkt de winst het
minst moeilijk te behalen, al is bij het kwart van de bedrijven waar sprake
is van een egoïstische of legalistische oriëntatie vooral veel werk aan de
winkel.
We hebben in de enquête onder de beroepsbevolking ook naar de condities
voor ethisch gedrag binnen de eigen organisatie gevraagd. Figuur 3
geeft de score per conditie aan. De conditie die het meest aanwezig is, is
helderheid: 65 procent van de medewerkers geeft aan dat zij weten waar
de organisatie qua ethiek voor staat en wat er ethisch gezien van hen
wordt verwacht. De conditie transparantie: medewerkers hebben zicht op
het eigen (on)ethisch gedrag en dat van anderen, is het minst aanwezig. De
helft van de respondenten geeft aan dat hiervan in hun bedrijf/ organisatie
sprake is.
Deze resultaten betreffen de scores voor het bedrijfsleven als geheel.
Zouden dit de scores zijn van een individueel bedrijf, dan zou dat bedrijf
zich vermoedelijk wel zorgen maken. Het stimuleren van ethisch gedrag is
kennelijk niet volledig in de cultuur ingebed, waardoor onethisch gedrag
niet wordt uitgesloten.
Leiderschap in ethiek