NHA UITGELICHT oktober 2016 / nummer 7

# 7 | De Ruisdael van Brazilië
Tekst: Wim de Wagt / beeld: de beeldmarketeers (portret) en Noord-Hollands Archief
De Ruisdael van Brazilië
Zelf wist conservator beeldcollecties Alexander de Bruin meteen dat hij een bijzondere
ontdekking had gedaan. Maar dat de toeschrijving van 34 tekeningen uit het
Noord-Hollands Archief aan de zeventiende-eeuwse schilder Frans Post tot zoveel
nationaal en internationaal enthousiasme zou leiden, had hij nooit verwacht. ‘Echt,
daar sta ik van te kijken.’
Wat een ontstellend
mooie tekeningen
zijn dit!
Rechts Alexander de Bruin,
conservator beeldcollecties.
Inmiddels is het meer dan een
maand geleden dat zijn ontdekking
wereldkundig werd gemaakt en is
in het Rijksmuseum een tentoonstelling
over Post van start gegaan.
Voor veel bezoekers zal dit een
eerste kennismaking zijn met het
werk van deze unieke Haarlemse
schilder van Braziliaanse landschappen.
Voor De Bruin vormt het
de climax van enkele jaren spannend
onderzoek, dat uitmondde in
een artikel in het tijdschrift Master
Drawings, een serie lezingen en
een symposium op 22 november.
West-Indische Compagnie
Het moment van zijn sensationele
vondst, in 2012, kan hij nog zo
terughalen. Eigenlijk betrof het
een routineonderzoek. ‘Ik wilde
grip krijgen op de tekeningencollectie,’
herinnert hij zich, ‘omdat
er aanwijzingen waren dat er
iets niet klopte met de datering
en toeschrijving van sommige
tekeningen. Om daar een antwoord
op te krijgen kun je maar één ding
doen: linksboven bij de eerste
doos beginnen en stoppen bij de
laatste lade. En toen kwam ik deze
tekeningen tegen.’
In een map met 160 tekeningen
die tot dan toe allemaal werden
toegeschreven aan Pieter Holsteijn
de Oudere en de Jongere, viel zijn
oog op een serie gouaches en grafiettekeningen
van exotische dieren.
‘Mijn eerste reactie was, wat
een ontstellend mooie tekeningen
zijn dit!’ Niet één exemplaar was
gesigneerd, maar ze bevatten wel
korte beschrijvingen en opschriften.
In de tekstjes kwam hij verwijzingen
naar Brazilië tegen. Wat kon
dat betekenen? De Republiek had
6 7