You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Grenzen aan de grens<br />
Tijdlijn<br />
100 jaar migratie<br />
1914<br />
Naar<br />
schatting 1 miljoen Belgische vluchtelingen<br />
steken in de Eerste Wereldoorlog<br />
de grens over naar het neutrale Nederland.<br />
ANDREAS SOLARO/AFP PHOTO/ANP<br />
n Een schip van de Maltese hulporganisatie<br />
MOAS onderschept<br />
een boot met vluchtelingen. Deze<br />
mensen hebben geluk gehad, want<br />
lang niet alle bootvluchtelingen<br />
overleven hun tocht.<br />
Waarom komen Van Houtum en<br />
Lucassen met voorstellen die zo<br />
radicaal anders zijn dan het huidige<br />
beleid? En wat is er mis met de manier<br />
waarop de grensbewaking nu is geregeld?<br />
Om dat in te kunnen zien, moeten<br />
we ons volgens deze en andere wetenschappers<br />
eerst bewust zijn van de<br />
lastige dilemma’s van grensbewaking.<br />
Economisch onwenselijk<br />
De Europese Unie heeft 43.000 kilometer<br />
aan buitengrenzen op zee. Tel daar<br />
nog eens 8000 kilometer aan landsgrenzen<br />
bij op, en je begrijpt hoe lastig<br />
het is om de EU volledig af te sluiten<br />
voor immigranten. Zelfs als we de hele<br />
grens van hekwerken zouden voorzien,<br />
zullen immigranten en vluchtelingen<br />
nog manieren vinden om binnen te<br />
komen, vermoeden Van Houtum en<br />
Lucassen. De Verenigde Staten bouwden<br />
zo’n hek aan de grens met Mexico,<br />
maar nog ieder jaar komen er veel<br />
Latino’s binnen. Het is dan ook een<br />
illusie dat de Europese buitengrenzen<br />
helemaal op slot kunnen.<br />
Economisch gezien is het bovendien<br />
niet wenselijk om de grenzen volledig<br />
te sluiten. Op het vliegveld merk je het<br />
direct: grenscontroles en paspoortchecks<br />
zorgen voor flinke vertraging.<br />
ISTOCK/GETTY IMAGES<br />
Het bewaken van<br />
gesloten grenzen<br />
brengt extra<br />
kosten met zich<br />
mee. Denk aan<br />
grenscontroles die<br />
flinke vertraging<br />
opleveren voor<br />
het internationale<br />
vrachtverkeer.<br />
Niet alleen voor personen, maar ook<br />
voor vrachtverkeer. “Europa heeft<br />
enorme belangen bij soepele circulatie<br />
van kapitaal, goederen en mensen”,<br />
schrijft Thomas Spijkerboer, hoogleraar<br />
migratierecht aan de Vrije Universiteit,<br />
in een opiniestuk.<br />
We zouden dus wat bescheidener moeten<br />
zijn over wat immigratiecontrole<br />
werkelijk kan bereiken, zegt ook Hein<br />
de Haas, migratiesocioloog aan de Universiteit<br />
van Amsterdam. In zijn oratie<br />
liet hij zien dat de netto-immigratie<br />
naar Nederland grofweg dezelfde trend<br />
volgt als het bruto nationaal product.<br />
Het lijkt er dus sterk op dat de immigratie<br />
toeneemt zodra de economie<br />
aantrekt, ongeacht of er nou een streng<br />
migratieklimaat heerst of juist niet.<br />
Stel dat we de buitengrenzen wél kunnen<br />
afsluiten, dan lopen we direct tegen<br />
een ander dilemma aan. Volgens het<br />
Vluchtelingenverdrag van de Verenigde<br />
Naties hebben vluchtelingen namelijk<br />
het recht om asiel aan te vragen. Dit<br />
geldt ook voor de Europese Unie, want<br />
die heeft dat verdrag geratificeerd. Van<br />
Houtum: “Door de buitengrenzen te<br />
sluiten, ontneem je vluchtelingen die<br />
mogelijkheid. Ook als ze in eigen land<br />
worden bedreigd. Hiermee gaat de<br />
Europese Unie feitelijk in tegen haar<br />
eigen beleid.”<br />
Zo ontstaat volgens Van Houtum en<br />
Lucassen uiteindelijk de paradoxale<br />
situatie waarin vluchtelingen stiekem<br />
de Europese Unie moeten binnenkomen<br />
om legaal asiel aan te kunnen vragen.<br />
Als de vluchtelingen eenmaal zijn aangekomen,<br />
blijkt hun asielverzoek vaak<br />
gegrond. Van de grote groepen Syrische<br />
en Eritrese asielzoekers in Nederland<br />
kreeg in 2015 meer dan 90 procent asiel.<br />
Mensensmokkel<br />
Vooral de mensensmokkelaars profiteren<br />
van deze situatie. Hoe meer<br />
patrouilleboten, hoe talrijker de grens-<br />
64 2/<strong>2017</strong>
Change language