155155 Thema nr 5 BLADER

TH MA 5-21
Erkennen & Waarderen
Hoofdredactioneel
Alle verschil is moeilijk
E
en hogeschool of een universiteit is een ingewikkeld
geval. Alleen al daarom nodigt het uit tot simplificatie.
Zodat het hanteerbaar en overzichtelijk wordt.
Ik kan me nog goed herinneren hoe snel en gemakkelijk
ik, na een aantal jaren als lid van een universiteitsraad
onder de indruk te zijn geraakt van de complexiteit van de
instelling, haar vele onderdelen en de uiteenlopende belangen
ervan, weer terugviel op de eenvoud van de eigen vakgroep,
de kwesties die net voor ons van levensbelang waren
en de behartiging van juist die aangelegenheden.
Het was precies zo’n ervaring die ik had toen ik als student
had geprobeerd de lessen te volgen aan een andere faculteit,
aan een andere instelling en de elders geldende gewoontes
en gebruiken te doorgronden. Of toen ik aan een buitenlandse
instelling ontdekte dat het curriculum daar een
opbouw kende en keuzevakken die we thuis ondoenlijk of
zelfs onaanvaardbaar hadden gevonden. En die toch heel
goed bleken te werken of bij nader inzien zelfs verkieslijk
waren.
Ik hield er het inzicht aan over dat een universiteit achter de
gevel of onder de mantel van haar ogenschijnlijke eenheid
een merkwaardige verzamelplaats is van allerhande subculturen.
Die van elkaar slechts weten van horen zeggen en
met elkaar maar zelden echt vertrouwd zijn.
Voor mijn latere praktijk als bestuurder van een hogeschool
en van een universiteit waren die ervaringen danig leerzaam.
Het waren evenzovele aansporingen terdege rekening
te houden met uiteenlopende blikrichtingen en belangen,
Ik hield er het inzicht aan
over dat een universiteit een
merkwaardige verzamelplaats
is van allerhande subculturen
en niet te gauw te denken: if only you could see her through
my eyes. Eenheid en samenhang zijn geen gegeven, we
moeten ze steeds weer vormen en vinden. Geen toeval dat
mijn eerste min of meer serieuze toespraak als bestuurder
differentiatie tot thema had. Hoe natuurlijk die interne
verscheidenheid is en hoe weldadig. En dat we haar moeten
respecteren, ook al zijn op bepaalde vlakken eenheid en
samenhang geboden.
Deze bespiegelingen komen op ter gelegenheid van dit
themanummer over Erkennen & Waarderen, de hedendaagse
poging tot herziening van gangbare methoden en
maatstaven van beoordeling en waardering van prestaties
aan de academie. Wat vinden we belangrijk en wat niet
of in mindere mate? Daarom gaat het bij zo’n herijking.
De voorstanders van verandering menen dat de bestaande
praktijk te eenzijdig bepaalde prestaties en bepaalde maatstaven
bevoordeelt en andere prestaties veronachtzaamt en
zodoende eerder ontmoedigt. Ze pleiten dienovereenkomstig
voor verbreding en relativering van de huidige normen.
Tegenstanders wijzen erop dat zo waardevolle kenmerken
van academische ambitie en prestatiecultuur dreigen afgezwakt
te worden, of zelfs te verdwijnen. In hun academische
omgeving zien zij de nadelen van de bestaande praktijk, die
de voorstanders van verandering nu juist zo waren opgevallen,
niet of nauwelijks.
Voor onderzoekers in het medisch-biologisch domein of
dat van de meteorologie zijn de wereldwijde dimensies van
hun werk vanzelfsprekend, inclusief de constante uitwisseling
van vraagstellingen en resultaten en de beoordeling
van de waarde ervan op deze schaalgrootte. Heel het communicatie-
en publicatienetwerk van zulke vakgebieden is
erop afgestemd.
Aan dezelfde instelling werken wetenschappers uit verschillende
vakgebieden al jaren in een sociaal innovatieproject
op de schaal van stadswijken of landelijke regio’s.
Ook al zullen ze mogelijk eens in de zoveel jaar in een
Engelstalig artikel verslag doen van hun werk en erop
reflecteren, die publicatie is een afgeleide van het project,
niet de kern ervan. De samenwerking met lokale partners
en belanghebbenden is essentieel. Voor het onderhouden
van zulke netwerken heeft de wereldwijde maatvoering
geen betekenis.
4