155155 Thema nr 5 BLADER

Erkennen & Waarderen
TH MA themahogeronderwijs.org
‘Kritisch scientometrist’ Paul Wouters, decaan van de Faculteit der Sociale Wetenschappen in Leiden, buigt zich
over het nieuwe landelijke programma Erkennen & Waarderen. ‘Ik heb niks tegen sterren, hoor. Die zijn vaak heel
creatief. Maar misschien wil je een balans tussen het collegiale teamwerk en individuele prestaties.’
Elma Drayer
W
at hij vindt van de discussie over het nieuwe programma
Erkennen & Waarderen? Eerst even dit,
zegt Paul Wouters (1951), die zichzelf ‘kritisch
scientometrist’ noemt. ‘Ik vertel het zoals ik het zie,
zonder enige claim op de absolute waarheid.’ Dan steekt de
decaan vanuit zijn werkkamer in Leiden welbespraakt van
wal. ‘Ik zie erkennen en waarderen als iets veel breders dan
alleen personeelsbeleid, het hokje waarin het vaak terechtkomt.
Voor mij gaat het om de vraag: hoe definieer je het
proces van kennis scheppen en kennis rouleren? Welke activiteiten
zijn daarvoor nodig en hoe geven we die een plaats?
En dan gaat het ook om de impact van onderzoek op de
samenleving en omgekeerd. Wat mij betreft moet het debat
over Erkennen & Waarderen nauw verbonden zijn met dat
over open science en open kennispraktijken.’
Dan moet het volgens Wouters bijvoorbeeld gaan over de
vraag hoe toegankelijk je je onderzoeksgroep wilt maken
voor niet-academici. ‘Over de vraag hoe je de relatie ziet
tussen academische kennis en professionele kennis – nu
heel actueel in de zorg, maar ook in het onderwijs. En over
de vraag hoe je de samenwerking tussen universiteiten en
hogescholen wilt vormgeven. Dit alles hangt samen met
de vraag: willen we mensen met verschillende talenten in
een onderzoeksgroep goed laten samenwerken? Of gaat
het alleen om groepen die een ster ondersteunen, waarbij
de ster alle aandacht krijgt? Ik heb niks tegen sterren, hoor.
‘Willen we mensen
met verschillende
talenten goed laten
Die zijn vaak heel creatief. Maar misschien wil je een balans
tussen het collegiale teamwerk en individuele prestaties.’
Hoe is de beoordelingspraktijk nu?
‘Op dit moment maak je nog steeds de grootste kans op
een mooie loopbaan als je twee dingen voor elkaar krijgt.
In de eerste plaats moet je voor wetenschappelijk onderzoek
flink veel geld binnenharken, zeg ik maar even oneerbiedig.
En in de tweede plaats moet je veel publiceren. En niet eens
zozeer grote aantallen artikelen, dat is niet het allerbelangrijkste,
maar in prestigieuze tijdschriften.’
samenwerken? ‚ 7
‘Hoeveel tijd we nodig
hebben? O, ik denk
dat we nog zeker
tien jaar bezig zijn ‚
Gaat het er op uw faculteit ook zo aan toe?
‘Nee, ik probeer het anders te doen, maar dit is wel het systeem.
Alle Nederlandse universiteiten willen dat nu veranderen,
een belangrijke kentering. We zitten midden in een
soort cultuuromslag. Maar laten we eerlijk zijn, het debat zit
nog in de beginfase. Er is tijd nodig om zo’n nieuw systeem
goed in te richten. Hoeveel? O, ik denk dat we nog zeker
tien jaar bezig zijn. Uiteraard is er angst. Gooien we niet het
kind met het badwater weg? Want het beoordelings systeem
dat we kennen heeft er wél toe geleid dat Nederlandse
wetenschappers ongelooflijk productief zijn, ongelooflijk
veel publiceren. Nederlandse universiteiten doen het internationaal
gezien heel goed. Probleem is alleen dat tegelijkertijd
de financiering achteruit is gegaan. Onze overheid
is zo dom om geld voor onderwijs als een kostenpost te