M&A en Private Equity - AKD Advocaten & Notarissen
M&A en Private Equity - AKD Advocaten & Notarissen
M&A en Private Equity - AKD Advocaten & Notarissen
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
16 VAKBLAD<br />
Veelzijdigheid <strong>en</strong> teamverband<br />
Internationale fusies <strong>en</strong> kapitaalmarkttransacties zijn vaak int<strong>en</strong>sieve process<strong>en</strong> die veel<br />
verschill<strong>en</strong>de disciplines omvatt<strong>en</strong>. Nauwe sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> partij<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun adviseurs <strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> de betrokk<strong>en</strong> adviseurs onderling is ess<strong>en</strong>tieel. Stibbe begeleidt (NYSE) Euronext sinds haar<br />
oprichting in 2000 bij haar verdere ontwikkeling. In het kader van de NYSE Euronext/Deutsche<br />
Börse fusie werkt Stibbe nauw sam<strong>en</strong> met het vooraanstaande Wall Street kantoor Wachtell Lipton<br />
Ros<strong>en</strong> & Katz, de Duitse vestiging van het internationale kantoor Milbank <strong>en</strong> het Franse kantoor<br />
Darrois Villey. Binn<strong>en</strong> NYSE Euronext word<strong>en</strong> de juridische process<strong>en</strong> geleid door John K. Halvey,<br />
de g<strong>en</strong>eral counsel, Cathérine Langlais, g<strong>en</strong>eral counsel Europe <strong>en</strong> R<strong>en</strong>é Geskes, director Legal &<br />
Regulation Amsterdam. Binn<strong>en</strong> Stibbe wordt de transactie begeleid door e<strong>en</strong> team bestaande uit<br />
Jaap Willeumier (v<strong>en</strong>nootschapsrecht, toezicht <strong>en</strong> algehele coördinatie), Fons Leijt<strong>en</strong> (corporate<br />
governance), Derk Lemstra (kapitaalmarktaspect<strong>en</strong>), Rogier Raas (toezichtsrecht) <strong>en</strong> Michael<br />
Mol<strong>en</strong>aars (belastingadvies).<br />
Beste<br />
deals Stibbe<br />
1 Canon - Océ<br />
2 Jumbo - Super de Boer<br />
3 New York Stock<br />
Exchange (NYSE) -<br />
Euronext<br />
4 Tata - Corus<br />
5 SABMiller - Grolsch<br />
VOOR FUSIE & OVERNAME<br />
FENO.NL<br />
Jaap Willeumier, Stibbe:<br />
Beurz<strong>en</strong>fusie NYSE<br />
Euronext – Deutsche Börse<br />
Fusies in de beurz<strong>en</strong>sector blijv<strong>en</strong> de aandacht trekk<strong>en</strong>. Nederland speelt daarbij e<strong>en</strong><br />
vooraanstaande rol. Ook in de zwaar gereguleerde internationale effect<strong>en</strong>industrie blijkt<br />
Nederland e<strong>en</strong> alom geaccepteerde plaats van vestiging, aldus Jaap Willeumier, s<strong>en</strong>ior<br />
partner bij Stibbe. “Het is hier goed mogelijk om de belang<strong>en</strong> van alle stakeholders – eig<strong>en</strong><br />
aandeelhouders, bestuurders, werknemers, marktpartij<strong>en</strong> <strong>en</strong> toezichthouders – op efficiënte<br />
<strong>en</strong> transparante wijze bije<strong>en</strong> te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.”<br />
De consolidatietr<strong>en</strong>d<br />
in de beurz<strong>en</strong>sector<br />
is nog niet t<strong>en</strong> einde.<br />
In 2000 ontstond Euronext<br />
door e<strong>en</strong> fusie van de beurz<strong>en</strong><br />
van Amsterdam, Brussel<br />
<strong>en</strong> Parijs. Nederland werd<br />
gekoz<strong>en</strong> als de plaats van vestiging<br />
van de nieuwe topholding<br />
van de groep, Euronext<br />
N.V. Dit was vooral te dank<strong>en</strong><br />
aan de goede reputatie van<br />
Nederland als land voor vestiging<br />
van hoofdkantor<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
daarnaast aan goed lobbywerk<br />
van de to<strong>en</strong>malige voorzitter<br />
van de Amsterdamse beurs,<br />
George Möller. In 2001 ging<br />
Euronext als één van de eerst<strong>en</strong><br />
in haar sector zelf naar<br />
de beurs. Dit voorbeeld werd<br />
in de jar<strong>en</strong> daarna gevolgd<br />
door vele andere nationale<br />
beursinstelling<strong>en</strong>, waaronder<br />
de London Stock Exchange,<br />
de New York Stock Exchange<br />
<strong>en</strong> Deutsche Börse. In dezelfde<br />
tijd werd de Euronext<br />
groep uitgebreid door de<br />
verwerving van de Portugese<br />
beurs <strong>en</strong> de Lond<strong>en</strong>se derivat<strong>en</strong>beurs<br />
Liffe. Mede in het<br />
licht van de verwachte to<strong>en</strong>e-<br />
m<strong>en</strong>de concurr<strong>en</strong>tie van de<br />
kant van alternatieve handelsplatform<strong>en</strong>,<br />
studeerd<strong>en</strong> de<br />
traditionele beurz<strong>en</strong> op verdere<br />
mogelijkhed<strong>en</strong> tot consolidatie.<br />
Het jaar 2006 was wat<br />
dat betreft e<strong>en</strong> topjaar. Eerst<br />
onderhandeld<strong>en</strong> Euronext <strong>en</strong><br />
de London Stock Exchange<br />
over e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>gaan. Die<br />
gesprekk<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
abrupt einde to<strong>en</strong> Nasdaq<br />
e<strong>en</strong> belang van 25% in LSE<br />
verwierf. In dezelfde tijd<br />
kwam<strong>en</strong> gesprekk<strong>en</strong> op gang<br />
tuss<strong>en</strong> Euronext <strong>en</strong> Deutsche<br />
Börse, maar die leidd<strong>en</strong> to<strong>en</strong><br />
niet tot resultaat. En vervolg<strong>en</strong>s<br />
vond<strong>en</strong> de New York<br />
Stock Exchange <strong>en</strong> Euronext<br />
elkaar in e<strong>en</strong> fusie die in april<br />
2007 e<strong>en</strong> feit werd.<br />
Verdergaande<br />
consolidatie<br />
Ook daarna zette de tr<strong>en</strong>d<br />
zich door. To<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de druk<br />
op de beurz<strong>en</strong> om effici<strong>en</strong>cies<br />
te vergrot<strong>en</strong> <strong>en</strong> om nog meer<br />
te invester<strong>en</strong> in steeds maar<br />
snellere handelssystem<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verbeterde data services, <strong>en</strong> de<br />
verder to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de concurr<strong>en</strong>tie<br />
van de kant van alternatieve<br />
handelsplatform<strong>en</strong> zoals<br />
Chi-X, Turquoise (inmiddels<br />
overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> door LSE) <strong>en</strong><br />
BATS, leidd<strong>en</strong> wereldwijd tot<br />
e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de consolidatieronde.<br />
En zo werd in februari<br />
van dit jaar de voorg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
fusie tuss<strong>en</strong> NYSE Euronext<br />
<strong>en</strong> Deutsche Börse aangekondigd,<br />
die sam<strong>en</strong> de grootste<br />
beurshouder van de wereld<br />
gaan vorm<strong>en</strong>. Voor Nederland<br />
“Voor Nederland is het e<strong>en</strong> belangwekk<strong>en</strong>de fusie, omdat<br />
ook nu weer voor e<strong>en</strong> Nederlandse N.V. werd gekoz<strong>en</strong> als<br />
de topholding van de nieuwe te vorm<strong>en</strong> groep.”<br />
e<strong>en</strong> belangwekk<strong>en</strong>de fusie,<br />
omdat ook nu weer voor e<strong>en</strong><br />
Nederlandse N.V. werd gekoz<strong>en</strong><br />
als de topholding van de<br />
nieuwe te vorm<strong>en</strong> groep. De<br />
N.V. krijgt beursnotering<strong>en</strong><br />
in New York, Frankfurt <strong>en</strong><br />
Parijs. In juli jl. ging<strong>en</strong> de<br />
aandeelhouders van beide<br />
partij<strong>en</strong> in overgrote meerderheid<br />
akkoord met de<br />
voorgestelde fusie. Weliswaar<br />
hebb<strong>en</strong> Nasdaq OMX <strong>en</strong><br />
de ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s Amerikaanse<br />
beursonderneming<br />
Intercontin<strong>en</strong>talExchange<br />
(ICE) nog geprobeerd e<strong>en</strong><br />
spaak in het wiel te stek<strong>en</strong><br />
door e<strong>en</strong> ongevraagd overnamebod<br />
op NYSE Euronext<br />
in het vooruitzicht te stell<strong>en</strong>,<br />
maar NYSE Euronext ging<br />
"De consolidatietr<strong>en</strong>d in de beurz<strong>en</strong>sector is<br />
nog niet t<strong>en</strong> einde.”<br />
niet op de avances in <strong>en</strong> de<br />
poging strandde al snel omdat<br />
de Amerikaanse mededingingsautoriteit<br />
bek<strong>en</strong>d maakte<br />
aan e<strong>en</strong> dergelijke fusie<br />
ge<strong>en</strong> goedkeuring te gev<strong>en</strong>.<br />
Het wacht<strong>en</strong> is nu op het<br />
gro<strong>en</strong>e licht van de Europese<br />
<strong>en</strong> Amerikaanse mededingingsautoriteit<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> van de<br />
betrokk<strong>en</strong> beurs- <strong>en</strong> andere<br />
toezichthouders, onder wie de<br />
SEC in de Ver<strong>en</strong>igde Stat<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> het Nederlandse Ministerie<br />
van Financiën <strong>en</strong> de AFM.<br />
Toezicht<br />
De nationale beurstoezichthouders<br />
moet<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong><br />
hun goedkeuring gev<strong>en</strong> voor<br />
de fusie als zodanig, maar<br />
zij spel<strong>en</strong> uiteraard ook e<strong>en</strong><br />
zeer belangrijke rol bij het<br />
doorlop<strong>en</strong>de toezicht op het<br />
beursbedrijf. Wat dit betreft<br />
loopt de realiteit vóór op de<br />
nationale <strong>en</strong> Europese wet- <strong>en</strong><br />
regelgeving. Geconsolideerd,<br />
laat staan c<strong>en</strong>traal, toezicht<br />
op gr<strong>en</strong>soverschrijd<strong>en</strong>de<br />
effect<strong>en</strong>beurz<strong>en</strong> is op dit<br />
mom<strong>en</strong>t nog niet voorzi<strong>en</strong><br />
in de Europese regelgeving.<br />
In deze lacune is echter<br />
al sinds het ontstaan van<br />
Euronext in 2000 op praktische<br />
wijze door de betrokk<strong>en</strong><br />
nationale toezichthouders<br />
voorzi<strong>en</strong> door het opricht<strong>en</strong><br />
van het zogehet<strong>en</strong> College<br />
of Euronext Regulators. Dit<br />
wordt gevormd door de beurstoezichthouders<br />
uit de vijf<br />
betrokk<strong>en</strong> Euronext land<strong>en</strong><br />
waaronder de AFM. Door het<br />
sluit<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> Memorandum<br />
of Understanding hebb<strong>en</strong> zij<br />
afsprak<strong>en</strong> gemaakt over de<br />
coördinatie van het toezicht<br />
op de door Euronext in haar<br />
vijf jurisdicties gehoud<strong>en</strong><br />
beursbedrijv<strong>en</strong>. Naar goed<br />
Europees gebruik is er ge<strong>en</strong><br />
sprake van het inlever<strong>en</strong> van<br />
nationale bevoegdhed<strong>en</strong>, dus<br />
het gecoördineerde toezicht is<br />
gebaseerd op cons<strong>en</strong>sus. Het<br />
werkt echter al ruim ti<strong>en</strong> jaar<br />
<strong>en</strong> het werkt goed. Mede gelet<br />
op de positieve ervaring<strong>en</strong><br />
van de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> is het<br />
w<strong>en</strong>selijk dat de betrokk<strong>en</strong><br />
Duitse toezichthouders na<br />
totstandkoming van de fusie<br />
tuss<strong>en</strong> NYSE Euronext <strong>en</strong><br />
Deutsche Börse ook deel gaan<br />
uitmak<strong>en</strong> van dit gecoördineerde<br />
toezicht.<br />
Nederland in<br />
internationaal verband<br />
Deze voorg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> fusie<br />
laat weer e<strong>en</strong>s zi<strong>en</strong> welke<br />
belangrijke rol Nederland<br />
Jaap Willeumier<br />
in het internationale fusiegeweld<br />
kan spel<strong>en</strong>. De vaak<br />
g<strong>en</strong>oemde voordel<strong>en</strong> <strong>en</strong> sterke<br />
punt<strong>en</strong> bewijz<strong>en</strong> ook nu weer<br />
hun di<strong>en</strong>st: alom gewaardeerde<br />
‘neutrale’ jurisdictie,<br />
uitgebreid netwerk van<br />
belastingverdrag<strong>en</strong>, duidelijke<br />
<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de flexibele<br />
v<strong>en</strong>nootschapswetgeving,<br />
internationaal georiënteerde<br />
professionele adviseurs, <strong>en</strong><br />
last but not least toegankelijke<br />
<strong>en</strong> pragmatische<br />
toezichthouders.<br />
De Nederlandse topholding<br />
van de nieuwe NYSE<br />
Euronext/Deutsche Börse<br />
groep zal e<strong>en</strong> one tier board<br />
structuur krijg<strong>en</strong>, dus één<br />
bestuursorgaan bestaande<br />
uit één of meer uitvoer<strong>en</strong>de<br />
bestuurders <strong>en</strong> e<strong>en</strong> meerderheid<br />
van niet-uitvoer<strong>en</strong>de<br />
bestuurders. Weliswaar<br />
is dit model in Nederland<br />
niet geheel nieuw (zie o.m.<br />
Unilever), maar interessant<br />
is dat pas zeer rec<strong>en</strong>t<br />
e<strong>en</strong> expliciete bepaling in<br />
het Nederlandse burgerlijk<br />
wetboek is ingevoegd<br />
(artikel 129a van Boek 2;<br />
inwerkingtreding is voorzi<strong>en</strong><br />
voor 1 januari 2012)<br />
waarin de mogelijkheid van<br />
de one tier board formeel<br />
in het Nederlandse recht is<br />
verankerd. De tijd zal ler<strong>en</strong><br />
of andere internationale<br />
holdings ook van deze mogelijkheid<br />
gebruik gaan mak<strong>en</strong>.<br />
Het is e<strong>en</strong> voorbeeld van de<br />
flexibiliteit die nuttig <strong>en</strong> nodig<br />
is voor Nederland om, hoe<br />
klein het land ook is, toch<br />
e<strong>en</strong> vooraanstaande rol in de<br />
internationale ondernemingswereld<br />
<strong>en</strong> kapitaalmarkt<strong>en</strong> te<br />
blijv<strong>en</strong> spel<strong>en</strong>. n<br />
Jaap Willeumier geeft leiding<br />
aan de Financial Markets<br />
Group van het internationale<br />
advocat<strong>en</strong>kantoor Stibbe.