TOEGANKELIJK MaculaVisie 1 2022

More documents

Recommendations

Info

a. b. Cel Celkern Cel Mutatie Celkern DNA RNA Eiwitten DNA RNA Eiwitten c. d. Virus met gentherapie AON therapie Cel Mutatie Celkern Cel Mutatie Celkern DNA RNA Eiwitten DNA RNA Eiwitten 34
Thema Preventie, behandeling en onderzoek: nu en in de toekomst Algemene inleiding Stamceltherapie: van “wild-west” naar een serieuze toekomstige behandelingsoptie Geschreven door prof. dr. Arthur Bergen, dr. Céline Koster, dr. Philip Wagstaff, en dr. Eszter Emri Inleiding Bij therapie van netvliesziekten is het goed om onderscheid te maken tussen voorkómen van (verdere) ziekte of het daadwerkelijk behandelen ervan. Het eerste duiden we hier aan met “preventie”, het tweede als “behandeling”. Bijvoorbeeld: de kans op het krijgen van leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) kan waarschijnlijk worden verkleind door een gezonde leefstijl (niet roken, genoeg beweging, eten van vette vis één tot twee keer per week, het gebruik van Zink-supplementen). Dit zijn voorbeelden van preventie. Er zijn daarnaast een aantal wat langer bekende potentiële (LMD-)therapieën op de markt, zoals laserbehandeling (preventie van verdere schade), ooginjecties met anti-VEGF medicijn tegen de natte vorm van maculadegeneratie (preventie), en netvlieschirurgie (behandeling). Daarnaast zijn er nog een aantal nieuwe therapieën in ontwikkeling zoals gentherapie (preventie), nieuwe medicijnen (preventie), en stamceltherapie (behandeling). Hieruit blijkt dat, als er eenmaal schade aan het netvlies is, en er dus al netvliescellen dood zijn, vaak alleen zeer gecompliceerde chirurgie of toekomstige stamcel-therapie de enige behandelopties zijn. Omdat er veel verschillen zijn in de manier waarop LMD en de ziekte van Stargardt (vorm van juveniele maculadegeneratie (JMD) zich bij elk individu voordoet, wordt de keuze van therapie altijd beoordeeld door de behandelend arts en wordt het behandelplan afgesproken tussen patiënt en arts. Hieronder wordt toekomstige stamceltherapie voor de ziekte van Stargardt (JMD) en LMD beschreven. Wat is een stamcel? Het menselijk lichaam bestaat uit 30-40 biljoen cellen. Deze zijn vaak heel verschillend: huidcel, hartcel, netvliescel. Toch ontstaan al die cellen slechts uit één enkele eicel en één zaadcel. Dat betekent dat een paar cellen van een net bevrucht embryo nog heel veel verschillende soorten cellen (kunnen) gaan vormen. Die paar cellen noemen we stamcellen. Een stamcel is dus een cel die in staat is om in een ander celtype in het lichaam te veranderen. Een paar jaar geleden dacht men nog dat stamcellen alleen bij een embryo voorkwamen. Inmiddels is het duidelijk er heel veel soorten stamcellen bestaan die ook nog eens in een heleboel weefsels, organen, bloed en zelfs in de urine voorkomen. Wat voor een typen stamcellen er allemaal zijn en wat die allemaal precies doen op de plaatsen waar ze voorkomen, is nog lang niet duidelijk. Ook in het netvlies van elk volwassen mens zitten op een aantal plaatsen stamcellen. Wat die stamcellen daar doen, hoe ze eventueel betrokken zijn bij schade en natuurlijk herstel, en hoe lang ze in een verouderend netvlies blijven leven is niet duidelijk. 35
Page 1 and 2: maculaVisie maart | 2022 | nummer 1
Page 3 and 4: Voor informatie en lotgenotencontac
Page 5 and 6: Bankrek.nr: NL 85 RABO 03 75 92 15
Page 7 and 8: Vereniging Bijeenkomsten van lotgen
Page 9 and 10: Maculacafés en huiskamerbijeenkoms
Page 11 and 12: Het busongeluk In haar middelbare s
Page 13 and 14: Vereniging De Macula-infolijn in 20
Page 15 and 16: Vereniging “In 2017 werd mijn gro
Page 17 and 18: Uitnodiging Algemene LedenVergaderi
Page 19 and 20: Website Het zal u vast niet ontgaan
Page 21 and 22: Toen zich ineens de mogelijkheid vo
Page 23 and 24: Thema Preventie, behandeling en ond
Page 25 and 26: TEKSTBOX 2 Niet Bewegen is het nieu
Page 27 and 28: TEST UZELF: uw dagelijkse maaltijd
Page 29 and 30: 29
Page 31 and 32: Hoe werkt gentherapie? Gentherapie
Page 33: 33
Page 37 and 38: Wanneer komt de eerste stamcelbehan
Page 39 and 40: Advertentiepagina 1 van 6 39 Ne peu
Page 41 and 42: Advertentiepagina 3 van 6 Areds | O
Page 43 and 44: Advertentiepagina 5 van 6 GROOT SCH
Page 45 and 46: 45
Page 47: Advertentiepagina 6 van 6 Eerste Hu

TOEGANKELIJK MaculaVisie 1 2022

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?