Bouwen aan Vlaanderen 02 2022

GROENDAKEN
THEMA
“We dragen de integratie van landschappelijke elementen en structuren hoog
in het vaandel. Voor ons is een dak een volwaardige gebruiksruimte”,
benadrukt Sofie Borré.
“Als groendaken integraal
deel uitmaken van het
ontwerp, vormen ze
zowel in functioneel als
architecturaal opzicht
een grote meerwaarde”
manier counteren. Vandaar volgende tip: beschouw het (groen)dak als een
vijfde gevel, maak het toegankelijk en zorg ervoor dat het aansluit op een
gebruiksruimte of de omliggende publieke ruimte.”
“Gezien de hedendaagse woondruk, de nood aan kernverdichting en de
huidige klimaatcrisis zijn groendaken een voor de hand liggende oplossing”,
zegt Bert Smets.
Eén met het maaiveld
Ook Cuypers & Q Architecten heeft veel ervaring met groendaken en daktuinen.
“We dragen de integratie van landschappelijke elementen en structuren hoog
in het vaandel. En voor ons is een dak een volwaardige gebruiksruimte”,
benadrukt Sofie Borré, architect en adviseur klimaatrobuust en circulair bouwen.
Deze filosofie komt maximaal tot uiting in Kindercampus Theodoortje op de
VUB-site in Jette, dat een kinderdagverblijf, een basisschool, kantoren en zelfs
scoutslokalen herbergt. “We moesten er een niveauverschil van 10 meter overbruggen,
dus elke verdieping sluit via het nodige groen aan op het maaiveld,
zodat het onderscheid tussen de daken en de begane grond vervaagt. De
meerkost van een groendak is relatief beperkt als het naadloos in het ontwerp
geïntegreerd wordt. Helaas is het budgettaire plaatje nog vaak een knelpunt,
net als veiligheid. Bij daken die toegankelijk zijn voor meer dan 49 personen
zijn een tweede brandtrap en een lift vereist. Als je een dakruimte kan laten
overvloeien in het maaiveld kan je deze uitdagingen echter op een slimme
Voordelen en vooroordelen
Kortom: als groendaken integraal deel uitmaken van het ontwerp, vormen ze
zowel in functioneel als architecturaal opzicht een grote meerwaarde. Maar
daar blijft het uiteraard niet bij. “Groendaken bevorderen de biodiversiteit en
kunnen eveneens bijdragen tot de reductie van het ‘urban heat effect’. Zeker
in combinatie met een irrigatiesysteem of als retentiedak vormen ze als het
ware een natuurlijke airco die al snel enkele graden verschil maakt”, weet Bert
Smets. “Bovendien kunnen groendaken ook andere woonvormen mogelijk
maken, zoals cohousing of alternatieve sociale huisvesting. Moestuinen,
serres, speelpleintjes …: de mogelijkheden zijn legio en de sociale cohesie
vaart er wel bij”, vult Sofie Borré aan. Het laatste woord in dit artikel is aan
Sally Lierman van Atelier Romain. “Als het aankomt op het benutten van
het dakoppervlak, hebben ontwerpers een belangrijke verantwoordelijkheid.
Er bestaan helaas veel onterechte vooroordelen over de bruikbaarheid en
haalbaarheid van groendakprojecten. Zo wordt er vaak te snel geoordeeld dat
een dak niet bruikbaar is. Mits enkele kleine ingrepen of wat architecturale
creativiteit – bijvoorbeeld sommige delen extensief en andere delen intensief
invullen – is er doorgaans wél wat mogelijk. Bouwheren met een open geest
zijn dus minstens even belangrijk als visionaire architecten.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 195