NHA UITGELICHT juni 2022 / nummer 18

# 18 | De enige inburgering was het werk
Tekst: Cato Thier / beeld: Noord-Hollands Archief en Cato Thier
De enige inburgering
was het werk
‘Dit is het stempel van de Vreemdelingenpolitie toen ik Nederland binnenkwam.’ In
zijn woonkamer wijst Adil Özen (78 jaar) op een oud Turks paspoort dat op tafel ligt:
Arnhem, 3 november 1969, aankomst 9:00 uur. Özen reisde in 1969 naar Nederland op
uitnodiging van kousenfabriek Varitex aan de Zijlweg in Haarlem. ‘De eerste werkdag
herinner ik me nog goed. Ik was verbaasd toen ik de bedrijfsruimte binnenkwam, er
werkten alleen maar vrouwen. Ik was de enige man! We verstonden elkaar niet, maar
ze hielpen me en lieten zien hoe ik de machines moest bedienen.’
Boven Elmas Eryilmaz en Feride Koycu.
Rechterpagina Italiaanse gastarbeider in
de Hoogovens, 1960.
24
Het verhaal van Özen is een
van de verhalen die het NHA
verzamelt. Verhalen van eerste
generatie arbeidsmigranten uit
de regio Kennemerland met als
doel deze verhalen voor de toekomst
te bewaren. De migranten
vertellen de verhalen en het NHA
neemt ze op om ze vervolgens
op te slaan in het archief waar
iedereen ze kan raadplegen. De
eerste arbeidsmigranten kwamen
in de jaren zestig en begin
jaren zeventig naar Nederland.
Hun persoonlijke verhalen en
anekdotes zijn voor veel mensen
herkenbaar en daardoor
universeel. De interviews geven
bovendien een uniek inkijkje in
de jaren zestig en zeventig en
de Nederlandse samenleving van
die tijd.
Persoonlijke verhalen
De gesprekken met de arbeidsmigranten
gaan over hun reis
naar Nederland, hun werkzaamheden
en inburgering. Ze
vertellen over de keuzes die ze
destijds maakten, waarmee ze
richting gaven aan hun persoonlijke
geschiedenis. Ze vertellen
over heimwee, het verlangen om
terug te gaan naar hun land van
herkomst of juist in Nederland
te blijven, en over het gemis van
familieleden.
25